باس بەتكە قايتۋ | 中文 ىلە اقپارات تورابىنا حوش كەلدىڭىزدەر!
ماڭگى تات باسپايتىن بۇراندا شەگە بولامىن
2021-08-19 12:11:15     كورىلىم:رەت كەلۋ قاينارى:ىلە گازەتى  جاۋاپتى رەداكتور:جازيرا بولاتباي قىزى

ماڭگى تات باسپايتىن بۇراندا شەگە بولامىن

− لەي فىڭ رۋحى تۋرالى قىسقاشا شولۋ


«ۇيرەنەمىز جاقسى ونەگە لەي فىڭنان، توڭكەرىسكە ادال، پارتياعا ادال بولامىز...» «جاقسى ونەگە لەي فىڭنان ۇيرەنەيىك» ٴانى جۇڭگونىڭ بايتاق دالاسىندا جارتى عاسىردان ارتىق ۋاقىت شىرقالىپ كەلەدى. بار ىنتا - پەيىلىمەن پارتياعا ىلەسىپ، بۇكىل ىنتا - پەيىلىمەن حالىق ٴۇشىن قىزمەت ىستەۋدى ۇيتقى ەتكەن لەي فىڭ رۋحى جۇڭگولىقتاردىڭ سۇيەگىنە ٴسىڭىپ، ونى ٴار ۇرپاق جۇڭگولىقتار ارداق تۇتىپ، ٴىزىن باسىپ كەلەدى.

2018 - جىلى 9 - ايدىڭ 28 - كۇنى شىعىس سولتۇستىك 3 ولكەدە قىزمەت تەكسەرگەندە باس شۋجي شي جينپيڭ لياۋنيڭ فۋشۇن قالاسى لەي فىڭ ەسكەرتكىش سارايىنا كەلىپ، لەي فىڭنىڭ ٴومىرى جانە ىزگى ىستەرى تۋرالى كورمەنى ەكسكۋرسيالادى. ول: لەي فىڭ − ٴداۋىر ونەگەسى، لەي فىڭ رۋحى ماڭگىلىك، - دەپ اتاپ كورسەتتى، سونداي - اق ٴبىز لەي فىڭ رۋحىنان ۇيرەنۋمەن بىرگە، لەي فىڭنىڭ ىستەگەن ٴىس - ارەكەتىن دە ۇيرەنۋىمىز، اسقاق مۇرات - سەنىم مەن ٴمورالدىق ساپا تالپىنىسىن ناقتى ارەكەتكە اينالدىرىپ، قاراپايىم قىزمەت پەن تۇرمىستا ايگىلەپ، ٴوزىمىزدىڭ ٴتيىستى ۇلەسىمىزدى قوسىپ، لەي فىڭ رۋحىن ۇرپاقتان - ۇرپاققا جالعاستىرا بەرۋىمىز كەرەك دەپ باسا دارىپتەدى.

بار ىنتا - پەيىلىمەن پارتياعا ىلەسىپ، بۇكىل ىنتا - پەيىلىمەن حالىق ٴۇشىن قىزمەت ىستەدى

لياۋنيڭ ولكەسى فۋشۇن قالاسى لەي فىڭ ەسكەرتكىش سارايىندا لەي فىڭنىڭ كوزى تىرىسىندە اسكەري بولىمدە ايداعان 13 - ٴنومىرلى اۆتوموبيلى قويىلعان. شوفەر ورنىنا لەي فىڭنىڭ ٴمۇسىنى تۇرعىزىلىپ، قولىنا «ماۋ زىدۇڭ تاڭدامالى شىعارمالارى» ۇستاتىلىپتى.

لەي فىڭ ەسكەرتكىش سارايىنىڭ باستىعى رىن گۋاڭيوۋ بىلاي دەپ تانىستىردى: «لەي فىڭ كوزى تىرىسىندە ۇنەمى اۆتوموبيلدە <ماۋ زىدۇڭ تاڭدامالى شىعارمالارىن> ۇيرەنەتىن، ول <ماۋ زىدۇڭ تاڭدامالى شىعارمالارىن> استىق، قارۋ - جاراق جانە رول رەتىندە قارادى ٴارى ەستەلىگىنە بىلاي دەپ جازدى: ادام تاماق جەمەسە بولمايدى، سوعىسقاندا قارۋ - جاراق بولماسا بولمايدى، اۆتوموبيل ايداعاندا رول بولماسا بولمايدى، ال توڭكەرىس جۇرگىزۋدە ٴتوراعا ماۋ جۋشيدىڭ شىعارمالارىن ۇيرەنبەسە بولمايدى».

لەي فىڭ رۋحىنىڭ مازمۇنى باي، وندا وسكەلەڭ مۇرات پەن باتىل سەنىم، ۇلەس قوسۋ رۋحى، كاسىپتى ارداقتاۋ رۋحى، جاڭالىق اشۋ رۋحى، شارۋاشىلىق قۇرۋ رۋحى قامتىلعان. مۇندا، ەڭ ماڭىزدىسى، پارتيانى قىزۋ ٴسۇيۋ، وتاندى قىزۋ ٴسۇيۋ، سوتسياليزمدى قىزۋ ٴسۇيۋ وسكەلەڭ مۇراتى مەن باتىل سەنىمى بولىپ تابىلادى. لەي فىڭ كوزى تىرىسىندە ەستەلىگىنە بىلاي دەپ جازدى: «مەندە ٴبىر وي - نيەت بار، مەن بار ىنتا - پەيىلىممەن پارتيانى جاقتايمىن، سوتسياليزمدى جاقتايمىن، كوممۋنيزمدى جاقتايمىن». وسكەلەڭ مۇرات پەن باتىل سەنىم بولعاندىقتان، لەي فىڭ قاراپايىم قىزمەتتى پارتيا مەن مەملەكەتتىڭ مۇددەسىمەن تىعىز ۇشتاستىرىپ، وزىندەگى ٴبارىن قالتقىسىز ارنادى.

1961 - جىلدان باستاپ، لەي فىڭ ۇنەمى ۇسىنىس بويىنشا سىرت جەرلەرگە بارىپ بايانداما جاسايدى، ٴىسساپار وراتى كوبەيگەن سايىن، حالىق ٴۇشىن قىزمەت ىستەۋ ورايى دا ارتادى، «لەي فىڭ 1000 كيلومەتر جەرگە ٴىسساپارعا بارسا، پويەز تولى يگى ٴىستى جەرىنە جەتە ىستەدى» دەگەن القاۋ ٴسوز الادى. ٴبىر رەت لەي فىڭ شىنياڭ بەكەتىنەن پويەز الماستىرعانىندا، ٴوزىنىڭ قوسىمشا قاراجاتىمەن پويەز بەلەتى مەن اقشاسىن جوعالتىپ العان ٴبىر ورتا جاستاعى ايەلگە جيلينگە باراتىن پويەز بەلەت ساتىپ الىپ بەرەدى. بۇل ايەل كوز جاسىن كولدەتىپ: «باۋىرىم، اتىڭ كىم، قايسى مەكەمەدەسىڭ؟» - دەپ سۇراعاندا. لەي فىڭ وعان: «مەنىڭ اتىم ازاتتىق ارمياسى، مەن جۇڭگودا تۇرامىن» دەپ جاۋاپ بەرەدى.

«ادامنىڭ ٴومىرى شەكتى، دەسە دە حالىق ٴۇشىن قىزمەت ىستەۋى شەكسىز. مەن شەكتى ٴومىرىمدى حالىق ٴۇشىن شەكسىز قىزمەت ىستەۋگە ارنايمىن». بار ىنتا - پەيىلىمەن حالىق ٴۇشىن قىزمەت ىستەدى، بۇل لەي فىڭنىڭ قىسقا عانا 22 جىلدىق ٴومىرىنىڭ ناقتى كورىنىسى ەدى.

لەي فىڭ قاي كاسىپتى ىستەسە سول كاسىپتى ٴسۇيە ٴبىلدى، زەيىن - زەردەسىن سول كاسىپكە جۇمسادى، سول كاسىپتىڭ مايتالمانى بولدى، ٴاربىر قىزمەتكە كوكىرەك كەرنەگەن ىنتامەن ات سالىستى، وسكەلەڭ كاسىپتى ٴسۇيۋ رۋحىمەن جانە جاۋاپكەرشىلىك تانىمىمەن ٴاربىر مىندەتتى اسا تاماشا ورىندادى؛ شىن مانىندە بۇراندا شەگە سياقتى قاي جەرگە قاعىلسا، سول جەردەن جارىق شاشتى.

لەي فىڭ رۋحى سوتسياليستىك قۇرىلىستىڭ دۋماندى امالياتى بارىسىندا دۇنيەگە كەلدى، سونداي - اق 5000 جىلدىق تاڭداۋلى جۇڭحۋا مادەنيەتى مەن قىزىل توڭكەرىستىك مادەنيەتتىڭ توعىسۋىنىڭ تۋىندىسى.

دۇڭبەي داشۋەسى ماركسيزم شۋەيۋانىنىڭ باستىعى تيان پىڭيىڭ بىلاي دەدى: لەي فىڭ رۋحى ماڭگىلىك. ول ادامداردى وسكەلەڭ مۇرات پەن قۇن تالپىنىسىن كۇندەلىكتى قىزمەت جانە تۇرمىس بارىسىندا توعىستىرۋعا جەتەكتەپ، ادامداردى اقىل - پاراساتى مەن كۇش - قۋاتىن پارتيا مەن مەملەكەت ىستەرىنىڭ دامۋىنا ارناۋعا شابىتتاندىرادى، سول ارقىلى ٴوزىنىڭ قۇن تالپىنىسىن جۇزەگە اسىرادى.

ٴبىر ادامنىڭ اتىنان جۇڭگولىقتاردىڭ ٴمورال بەلگىسىنە دەيىن

1963 - جىلى 3 - ايدىڭ 5 - كۇنى ماۋ زىدۇڭ «لەي فىڭ جولداستان ۇيرەنەيىك» ارناۋ ٴسوزىن جاريالايدى، بۇكىل مەملەكەتتىڭ ٴارقايسى شەبىندە، ٴارقايسى سالاسىندا لەي فىڭنىڭ ىزگى ىستەرىنەن ۇيرەنۋ قىزۋ ورلەۋى دەرەۋ كوتەرىلدى. سونان باستاپ، ٴار جىلى 3 - ايدىڭ 5 - كۇنى لەي فىڭنان ۇيرەنۋدى ەسكە الۋ كۇنىنە اينالادى؛ لەي فىڭنىڭ ەستەلىگى، لەي فىڭنىڭ ىزگى ىستەرى، لەي فىڭنىڭ وبرازى نەشە ۇرپاق جۇڭگولىقتاردىڭ تۇرمىسى مەن ەسەيىپ - ەرجەتۋىنە سەرىك بولادى.

قازىر تەك لياۋنيڭ ولكەسىنىڭ وزىندە 7 لەي فىڭ نەگىزگى تاقىرىبىنداعى ەسكەرتكىش الاڭ، سارايى بار، ٴبىر توپ لەي فىڭ اتىنداعى مەكتەپ، سەح بان گرۋپپاسى، الەۋمەتتىك اۆتوبۋز، الەۋمەتتىك قىزمەت وتەۋ تەرەزەسى سياقتىلار بار، ٴار دارەجەلى، ٴار ٴتۇرلى لەي فىڭنان ۇيرەنۋ ۇلگىلىلەرىنەن 2000 نان استام ادام، تىركەۋگە الىنعان ەرىكتى قىزمەت وتەۋشىلەردەن 6 ميلليون 410 مىڭ ادام بار.

«لەي فىڭ» الدەقاشان ٴبىر تيپتىك كەيىپكەردەن ٴبىر ٴتۇرلى قوعامدىق مادەنيەتكە تۇرلەندى؛ ٴبىر جاس جاۋىنگەردىڭ اتىنان سوتسياليستىك جۇڭگونىڭ ٴمورال بەلگىسىنە اينالدى. لەي فىڭ رۋحىنىڭ ىقپال جاساۋىندا، جاڭا ٴداۋىر ۇلگىلەرى ۇزدىكسىز توپ - توبىمەن جارىققا شىقتى.

حىبەي ولكەسى شىجياجۋاڭ قالاسى يۇيحۋا رايونى جياننان الەۋمەتتىك اۋماعىنداعى 80 جاستان اسقان جين گوفاڭدى «لەي فىڭ اجەي» دەپ اتايدى. 1992 - جىلى زەينەتكە شىققان سوڭ جين گوفاڭ الەۋمەتتىك اۋماق تۇرعىندارىنا 28 جىل بويى ەرىكتى قىزمەت ىستەيدى، قيىنشىلىعى بار وتباسىنا قارايلاسۋ، كورشىلەردىڭ داۋ - شارىن جاراستىرۋ، شاعىن اۋماققا تابيعي گاز قۇبىرىن ورناتۋ، اۆتوكولىك توقتاتۋ ورنىن سايكەستىرىپ جوبالاۋ، ساياسات، زاڭ ۇگىتتەۋ، قورشاعان ورتانى قورعاۋ، ۇيدە جالعىز قالعان قارتتارعا كومەكتەسۋ سياقتى 11 قىزمەت وتەۋ اترەتىن قۇردى، جين گوفاڭنىڭ «لەي فىڭنان ۇيرەنىپ ەرىكتى قىزمەت وتەۋ پۋنكتى» شىجياجۋاڭنىڭ اتاعى اسقاق قالا ماركاسىنا اينالدى.

لەي فىڭ سول كەزدە ان - گاڭنان قوسىنعا كىرگەن. 1977 - جىلى 1 - ايدا تاعى ٴبىر ان - گاڭدىق جاس قوسىنعا كىرەدى، ونىڭ اتى گو ميڭ - ي ەدى. 2010 - جىلدان بەرى «گو ميڭيعا ىلەسىپ لەي فىڭنان ۇيرەنۋ» جەرگىلىكتى ورىننىڭ لەي فىڭنان ۇيرەنۋ قيمىلىنىڭ جاڭا دانەكەرىنە اينالدى. قازىر گو ميڭي مەيىرىمدىلىك توبىنىڭ تۇتاس مەملەكەتتە 1000 نان ارتىق تارماعى بار، مۇشە سانى 2 ميلليوننان استام. 2014 - جىلى 3 - ايدا باس شۋجي شي جينپيڭ «گو ميڭ - ي مەيىرىمدىلىك توبىنا» قايتارعان جاۋاپ حاتىندا بىلاي دەپ جازادى: لەي فىڭ رۋحى بارشا جۇرتقا ورتاق ونەگە؛ مەيىرىمدىلىك مەزگىل، مەكەن تاڭدامايدى. يگىلىكتى جۇمىس ۇساق ىستەردەن باستالادى، ىزگىلىكتە ۇلكەن - كىشىلىك بولمايدى. بىرەۋ كومەككە مۇقتاح بولعاندا ٴبارىمىز ەلبەسىپ - سەلبەسىپ، ٴبىر كىسىلىك كۇش قوساتىن بولساق، قوعام قازىرگىدەن دە كورىكتى بولا تۇسەدى.

حالىق ٴۇشىن قىزمەت ىستەگەن سول ٴبىر ادامداردى ادامدار ىستىق ىقىلاسپەن لەي فىڭ دەپ اتايدى؛ قوعامدىق سالتتا ماسەلە بايقالعان كەزدە ادامدار لەي فىڭ دەپ جار سالادى ... لەي فىڭ رۋحى حالىقتىڭ جۇرەگىنە الدەقاشان تەرەڭ تامىر تارتىپ، سان ميلليونداعان جۇڭگولىقتىڭ ٴومىر قۇنىن، ٴمورال ساپاسىن تارازىلايتىن ماڭىزدى ولشەمگە اينالدى؛ جارتى عاسىردان استام ۋاقىتتان بەرى لەي فىڭ رۋحى باستان - اياق ماڭگى قاسيەتىن جويمايتىن تۋ، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ رۋحاني قۇندى بايلىعى بولىپ كەلەدى.

رۋح ماڭگىلىك، ۇرپاقتار بويى جالعاسادى

فۋشۇن لەي فىڭ شۋەيۋانى پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ ورىنباسار شۋجيى، ورىنباسار شۋەيۋان باستىعى شياۋ يۇي بىلاي دەدى: باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ لەي فىڭ ەسكەرتكىش سارايىندا لەي فىڭنىڭ ٴومىرى جانە ىزگى ىستەرى كورمەسىن ەكسكۋرسيالاعاندا سويلەگەن ماڭىزدى ٴسوزى لەي فىڭ رۋحىنىڭ جۇرت جۇرەگىنە تەرەڭ ۇيالاۋىنىڭ ٴتۇبىرلى سەبەبىن تەرەڭ ۇعىندىرىپ، «لەي فىڭ رۋحىن ۇرپاقتار بويى جالعاستىرۋدىڭ» تاريحي قاجەتتىلىگىن اتاپ كورسەتتى. «لەي فىڭ رۋحى» جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ٴداستۇرلى تاماشا ٴمورالى مەن كوممۋنيزم شۇعىلالى يدەياسى ٴوزارا ۇشتاسقان ٴداۋىر رۋحى رەتىندە باياندى ومىرشەڭدىك كۇشكە يە.

جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋىن جۇزەگە اسىرۋ جاڭا ٴداۋىر ۇلگىلەرىنىڭ تولاسسىز جارىققا شىعۋىن قاجەت ەتەدى، لەي فىڭ رۋحىن، ٴسوز جوق، ۇزدىكسىز بار كۇشپەن اسقاقتاتۋ كەرەك.

جاڭا داۋىردەگى لەي فىڭ رۋحىن اسقاقتاتۋدا باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ لەي فىڭ رۋحى جونىندەگى ماڭىزدى بايىمداۋىن بويسۇنۋ ولشەمى ەتىپ، ادامداردى قالتقىسىز ۇلەس قوسۋ، ىنتىماقتاسىپ، ٴوزارا قارايلاسۋ ۇستانىمىن اسقاقتاتۋعا، قوعامعا، حالىققا سانالى تۇردە قىزمەت ەتۋگە، مەملەكەتتىڭ دامۋىن جانە قوعامدىق وركەنيەتتىڭ العا باسۋىن ىلگەرىلەتۋدە جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋىن جۇزەگە اسىرۋدا قۇنىن ايگىلەپ، ۇلەس قوسۋعا جەتەكتەۋ كەرەك. 2019 - جىلى لياۋنيڭ بۇكىل ولكەدەگى لەي فىڭنان ۇيرەنۋ مادەنيەت بايلىقتارىن بىرىكتىرىپ، لەي فىڭ شۋەيۋانىن قۇرىپ، ونى بۇكىل ەلدىڭ پارتيالىلىق تاربيەسى بازاسى، سوتسياليستىك وزەكتى قۇن كوزقاراسى تاربيەسى امالياتتىق بازاسى ەتتى. لەي فىڭ شۋەيۋانى قۇرىلعان ٴبىر جىلدان استام ۋاقىتتا بۇكىل ەلدەگى 10 نەشە ولكە، رايون، قالادان كەلگەن 40 مىڭنان استام كۋرسانتتى 600 نەشە كۋرس - رەت باۋلىدى.

جاڭا داۋىردەگى لەي فىڭ رۋحىن اسقاقتاتۋدا ەرىكتى قىزمەت وتەۋ جۇيەسىن ۇزدىكسىز كەمەلدەندىرىپ، لەي فىڭنان ۇيرەنۋ مەن ەرىكتى قىزمەت وتەۋدى ٴبىر تۇلعالاندىرۋدى ىلگەرىلەتىپ، تۇتاس قوعامدا ادامداردىڭ بارلىعى لەي فىڭنان ۇيرەنەتىن، ادامداردىڭ بارلىعى لەي فىڭ بولاتىن جان تەبىرەنتەرلىك جاعدايدى قالىپتاستىرۋ كەرەك. حالىق بۇقاراسىنىڭ الۋان ٴتۇرلى قاجەتىن قاناعاتتاندىرۋ بارىسىندا مەيىر جەتكىزۋ، سۇيىسپەنشىلىك تانىتۋ، سوتسياليستىك وزەكتى قۇن كوزقاراسىن امالياتتا ايگىلەۋ بارىسىندا جاڭا سالت ورناتىپ، جاڭا ادام تاربيەلەۋ، قوعامدى جونگە سالۋدى وسىزامانداندىرۋ بارىسىندا دۇرىس سالتتى اسقاقتاتىپ، جاراسىمدىلىقتى جەبەۋ كەرەك. ساناققا قاراعاندا، قازىر بۇكىل ەل بويىنشا ناقتى اتى - جونىمەن تىزىمگە تىركەلگەن ەرىكتى 160 ميلليون ادامنان اسىپ، ەرىكتى قىزمەت وتەۋدىڭ ات سالىسۋ سالاسى بارعان سايىن كەڭ بولا تۇسكەن.

جاڭا داۋىردەگى لەي فىڭ رۋحىن اسقاقتاتۋدا داۋىرگە تىعىز جاناسىپ، لەي فىڭ رۋحىنىڭ ىقپالىن كۇشەيتۋ كەرەك. لەي فىڭنان ۇيرەنۋدى جۇڭگوشا سوتسياليزمنىڭ ۇلى امالياتىنا اناعۇرلىم ويداعىداي توعىستىرىپ، مەملەكەت قۇرىلىسى مەن دامۋىنىڭ ٴار رەتكى زور سەرپىلىسىندە، ٴار رەتكى زور سىناعىندا سانالى تۇردە لەي فىڭ رۋحى تۋىمەن ەرىك - جىگەرگە شابىت بەرىپ، جۇرت تىلەگىن ۇيىستىرۋ كەرەك.

شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 8 - ايدىڭ 16 - كۇنى شىنياڭنان بەرگەن حابارى ( تىلشىلەر چىن مىڭياڭ، لي جىڭ، گاۋ شۋاڭ )