جۇڭ نانشان:

حالىقتى بارىنەن جوعارى قويۋ، ٴومىردى بارىنەن جوعارى قويۋ

 شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ تىلشىلەرى شياۋ سىسى، شۇي حۇڭي

 بۇل كىسى «رەسپۋبليكا وردەنىنىڭ» يەگەرى جۇڭ نانشان (2020 - جىلى 9 - ايدىڭ 8 - كۇنى تۇسىرىلگەن). 

 سۋرەتتى شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ ٴتىلشىسى شيە حۋانچى تۇسىرگەن 

  5 - ايدىڭ سوڭعى شەنىنەن بەرى گۋاڭدۇڭدا جاڭا ٴبىر رەتكى جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتى بايقالدى، ادامدار تەلەۆيزوردان «رەسپۋبليكا وردەنىنىڭ» يەگەرى، جۇڭگو ينجەنەريا اكادەمياسىنىڭ اكادەميگى جۇڭ نانشاننىڭ قاراسىن تاعى كورىپ قالدى. گۋاڭدۇڭ ولكەسىنىڭ جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتىنەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ ماجىلىسىندە «ىندەتپەن» شايقاسۋداعى قارت قولباسىنىڭ جانارىنان باتىلدىق مەنمۇندالاپ، ساقتانۋ - تىزگىندەۋ ماماندارىمەن بىرگە ىندەت جاعدايىنا تالداۋ جۇرگىزىپ، تۇجىرىم جاسادى ٴارى ساقتانۋ - تىزگىندەۋ قىزمەتى جونىندە ۇسىنىس - پىكىرىن العا قويدى.

  «كەزەكتەگى ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋدىڭ شەشۋشى ساتىندە ساقتانۋ - تىزگىندەۋ شارالارىن اناعۇرلىم تەز، اناعۇرلىم قاتاڭ، اناعۇرلىم ناقتى تياناقتاندىرۋ قاجەت». جۇڭ نانشان بىلاي دەدى: «ٴبىز عىلمي زەرتتەۋدى ونان ارى كۇشەيتىپ، عىلىمعا قۇرمەت ەتىپ، زاڭدىلىققا قۇرمەت ەتىپ، كلينيكالىق قۇتقارۋ - ەمدەۋگە بار كۇشپەن كىرىسىپ، تارالۋ فاكتورىنا تالداۋ جاساۋ، ۆيرۋستىڭ تەگىن انىقتاۋ سياقتى قىزمەتتەردى ىشكەرىلەي ورىستەتىپ، ساقتانۋ - تىزگىندەۋ قاتاڭ شايقاسىندا جەڭىسكە جەتۋگە تىرەك ازىرلەيمىز».

  جۇڭ نانشان 1936 - جىلى 10 - ايدا ٴبىر شيپاگەر وتباسىندا دۇنيەگە كەلگەن، 1955 - جىلى بەيجيڭ مەديتسينا شۋەيۋانىنا قابىلدانىپ، شيپاگەرلىكپەن شۇعىلدانۋ جولىنا تۇسكەن، قازىر گۋاڭجوۋ مەديتسينا داشۋەسىنە قاراستى 1 - شيپاحاناسى مەملەكەتتىك تىنىس جولى جۇيەسى اۋرۋلارى كلينيكالىق مەديتسينا زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ مەڭگەرۋشىسى، سالماقتى تىنىس جولى جۇقپالى اۋرۋلارىن جانە سوزىلمالى تىنىس جولى اۋرۋلارىن زەرتتەۋگە، الدىن الۋعا جانە ەمدەۋگە كۇش سالىپ كەلەدى.

  2020 - جىلى جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتى تۋىلعاننان كەيىن جۇڭ نانشان حاۋىپكە قارسى اتتانىپ، مەملەكەتتىك دەنساۋلىق ساقتاۋ، سالاماتتىق كوميتەتىنىڭ جوعارى دارەجەلى ماماندار گرۋپپاسىنىڭ باستىعى بولىپ، 1 - ايدىڭ 18 - كۇنى ٴارى - ٴسارى بولماستان گۋاڭجوۋدان ۋحانعا باراتىن جوعارى جىلدامدىقتى پويەزعا شىقتى. وسىدان بۇرىنعى بىرنەشە كۇندە جۇڭ نانشان تاعى بۇكىل ەل حالقىنا ۇندەۋ جاريالاپ، جاي ادامداردىڭ شۇعىل قاجەتى بولماسا ۋحانعا بارماۋىن ەسكەرتكەن بولاتىن.

  ۋحاندا ناقتى ورىندا تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزگەننەن كەيىن، مەملەكەتتىك دەنساۋلىق ساقتاۋ، سالاماتتىق كوميتەتىنىڭ جوعارى دارەجەلى ماماندار گرۋپپاسى وسى «جاڭا تيپتى وكپە قابىنۋ» ىندەتىندە «ادامنان ادامعا جۇعۋ» جايتتەرى تۋىلعاندىعىن تۇراقتاندىردى. 1 - ايدىڭ 20 - كۇنى جۇڭ نانشان بەيجيڭدە اقپارات قۇرالدارىنىڭ تىلشىلىگىن قابىلداعاندا، قوعامعا وسى ٴبىر تۇجىرىمدى باتىلدىقپەن جاريالاپ، بۇكىل ەلدە جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتىنەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋدىڭ ساقتىق دابىلىن قاقتى. وسىدان كەيىن ول تالاي رەت اقپار جاريالاۋ ماجىلىسىنە قاتىناسىپ، جۇرتتى كۇدىك - كۇماننان ارىلتىپ، ٴبىرىنشى شەپتەگى «ىندەتپەن» شايقاسۋعا سەنىم ۇستەدى.

  جۇڭ نانشان باستان - اياق ەلىمىزدىڭ جۇقپالى اۋرۋعا قارسى اتتانۋ قىزمەتىنە تولىق سەنىم ارتتى. 2003 - جىلعى «سارس» كەزىندە ول دەن قويا ەمدەۋ جوباسىن جاساۋ ارقىلى كوپتەگەن ناۋقاستاردىڭ ٴومىرىن قۇتقارىپ، ەڭ سوڭىندا گۋاڭدۇڭدى كۇللى دۇنيە جۇزىندەگى «سارس» ناۋقاستارىنىڭ ەمدەلىپ - ساۋىعۋ مولشەرى ەڭ جوعارى، ٴولىم - ٴجىتىم مولشەرى ەڭ تومەن جەردىڭ بىرىنە اينالدىردى؛ ۋحاندا جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتىنە قارسى اتتانۋ ەڭ ۋايىمداتقان كەزدە، ول «ۋحان تەگىننەن قاھارمان قالا، بۇكىل ەلدىڭ، جالپى جۇرتتىڭ قولداۋى بار، ۋحان، ٴسوزسىز، وتكەلدەن وتە الادى» دەپ جار سالىپ، جۇرتتىڭ ىندەتكە قارسى اتتانۋ سەنىمىن نىعايتتى.

  جۇڭ نانشان 56 جىلدىق پارتيا ستاجى بار ساقا پارتيا مۇشەسى. 2020 - جىلى 3 - ايدىڭ 2 - كۇنى گۋاڭجوۋ مەديتسينا داشۋەسىنە قاراستى 1 - شيپاحانا تۇڭعىش توپتاعى «ىندەتپەن» شايقاسىپ، ٴبىرىنشى شەپتەگى شايقاس شەبىندە جەتىلگەن پارتيا مۇشەلەرىنىڭ پارتياعا كىرۋ سەرتىن بەرۋ سالتىن وتكىزدى، جۇڭ نانشان ايبىنمەن سەرت بەرۋگە باستاماشى بولدى. «قازىر ٴدال پارتيا مۇشەلەرىنىڭ العا شىعاتىن كەزى»، - دەدى ول.

  بىلتىر جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋىنا شالدىققان ەرەكشە ٴبىر ناۋقاس گۋاڭجوۋ مەديتسينا داشۋەسىنە قاراستى 1 - شيپاحانادان ساۋىعىپ شىقتى. وسى 62 جاستاعى ناۋقاس وكپەگە جاساندى جولمەن وتتەگى بەرۋ اپپاراتىمەن (ECMO) 111 كۇن، تۇتىكشە سالىپ تىنىس الدىرۋ اپپاراتىمەن 150 كۇن جان ساقتاپ جاتقان ەدى، بۇل قازىرگى دۇنيە جۇزىندەگى ٴساتتى قۇتقارىلىپ - ەمدەلگەن قاتەرلى، سالماقتى جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتىنە شالدىققان ناۋقاستاردىڭ ىشىندە ECMOدان پايدالانۋ ۋاقىتى ەڭ ۇزاعى بولدى.

  «تەك تيتتەي ٴۇمىت بولسا بولعانى، ٴبىز ەشقانداي بوداۋ بەرۋدەن تايىنبايمىز». جۇڭ نانشان بىلاي دەدى: «حالىقتى بارىنەن جوعارى قويۋ، ٴومىردى بارىنەن جوعارى قويۋ − جۇڭگونىڭ ىندەتكە قارسى اتتانۋ شايقاسىنداعى ەڭ ايقىن سيپاتى بولىپ تابىلادى».

  قۇتقارۋ - ەمدەۋگە جەتەكشىلىك ەتۋمەن بىرگە، جۇڭ نانشان باستان - اياق حالىقارالىق مەديتسينالىق زەرتتەۋدىڭ ٴبىرىنشى شەبىنەن تاپجىلماي، جۇڭگونىڭ ىندەتكە قارسى اتتانۋداعى ادىستەرى مەن تاجىريبەلەرىن ورتاقتاستى. بۇل كۇندەرى جۇڭ نانشان باستاعان عىلمي زەرتتەۋ ۇجىمى جىلدام تەكسەرۋ - ولشەۋ، كونە دارىلەردى جاڭاشا پايدالانۋ، ۆاكسينا زەرتتەۋ - جاساۋ، شيپاحانادا جۇعىمدالۋدان ساقتانۋ - تىزگىندەۋ، حايۋاناتتار مودەل ۇلگىسى سياقتى جاقتاردا ٴبىر قىدىرۋ جەتىستىكتەرگە قول جەتكىزىپ، ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ بارىسىندا ماڭىزدى رول اتقاردى.

  «جۇقپالى اۋرۋلاردىڭ مەملەكەت شەكاراسى بولمايدى، ىندەتتى جەڭۋ دۇنيە جۇزىلىك سەلبەستىكتى قاجەت ەتەدى». جۇڭ نانشان: جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتى مەن بولاشاقتا تۋىلۋى مۇمكىن باسقا دا ىندەتتەر الدىندا، بىرگە بەتپە - بەت توتەپ بەرۋ ادامزات ٴۇشىن وتە قاجەتتى، - دەيدى.

  (شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 6 - ايدىڭ 19 - كۇنى گۋاڭجوۋدان بەرگەن حابارى)