باس بەتكە قايتۋ | 中文 ىلە اقپارات تورابىنا حوش كەلدىڭىزدەر!
توڭكەرىسكە دەم بەرگەن جانە ۇندەگەن «شينجياڭ گازەتى»
2021-11-11 22:19:05     كورىلىم:رەت كەلۋ قاينارى:ىلە گازەتى  جاۋاپتى رەداكتور:جازيرا بولاتباي قىزى

20210913000386_a0b2ed020aaf9f168d74c4604bd9c9b8f19d0a5b.jpg

مەملەكەتتىك سالىق ىستەرى باس مەكەمەسى ٴۇرىمجى قالاسى سايباق رايوندىق سالىق ىستەرى مەكەمەسىندەگى پارتيالى كادرلار شينجياڭ گازەتىنىڭ گازەت تاريحى سارايىنا كەلىپ پارتيا تاريحىن ۇيرەنۋ تاربيەسىن ورىستەتتى (4 - ايدىڭ 14 - كۇنى تۇسىرىلگەن). شينجياڭ گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى تاڭ يۇڭ تۇسىرگەن


ۇرىمجىدەگى حۇڭساننىڭ ەتەگىندە، شيداچياۋدىڭ بويىندا سارى داۋالدى، قىزىل توبەلى، سۇرعىلت جاقتاۋلى، جاسىل تەرەزەلى ەكى قاباتتى عيمارات جىم - جىرت تۇر. 1952 - جىلى سالىنعان بۇل كونە قۇرىلىس بۇگىنگى شينجياڭ گازەتى گازەت تاريحى سارايى، مۇندا «شينجياڭ گازەتىنىڭ» قىزىل گەندى جانە داڭقتى جالعاستىرۋى ەستەلىككە الىنعان.

ۇلتتى قۇرىپ - جويىلۋدان قۇتقارۋ جولىندا جاپون شاپقىنشىلارىنا قارسى تۇرۋ ۇرىس ٴورتى زامانىنداعى قىزىل تاڭبالار شينجياڭنىڭ بەيبىت جولمەن ازات بولۋ جاڭا ساپارىمەن تولىسا ٴتۇستى. رەسپۋبليكامەن بوران - شاشىندى بىرگە وتكەرىپ، پارتيا مەن حالىققا تىلەكتەس بولدى... گازەت تاريحى سارايىنا كىرگەندە، بەينە ۋاقىت جۇردەگىنە وتىرعانداي بولىپ، جاپون شاپقىنشىلارىنا قارسى سوعىس مەزگىلىندەگى «شينجياڭ گازەتىنىڭ» بوياۋى قانىق شۇعىلالى بەلەسىنە بىرگە قايتىپ باردىق.

جۇڭگو كوممۋنيستەرىنىڭ شينجياڭ گازەتى مەكەمەسىنە كەلۋى

4 - ايدىڭ 22 - كۇنى تۇستەن كەيىن شينجياڭ شينحۋا باسپا زاۆودى پارتيا مۇشەلەرىن ۇيىمداستىرىپ شينجياڭ گازەتى گازەت تاريحى سارايىنا كەلىپ، پارتيا تاريحىن ۇيرەنۋ تاربيەسىن ورىستەتتى. «بيىلدان بەرى ەكسكۋرسيالاۋ ۇجىمدارى ٴار كۇنى دەرلىك كەلدى، كەيدە ٴبىر كۇندە نەشە رەت قابىلدايمىز»، - دەدى شينجياڭ گازەتى مەكەمەسى ماتەريال ورتالىعىنىڭ قىزمەتكەرى، گازەت تاريحى سارايىنىڭ تۇسىندىرمەشىسى حۋاڭ لي.

«جۇڭگو كوممۋنيستەرىنىڭ <شينجياڭ گازەتىن> شىعارۋ تاريحىن 1938 - جىلدان باستاۋعا بولادى. جۇڭگو كوممۋنيستەرى جاپون شاپقىنشىلارىنا قارسى سوعىس كەزىندەگى وتاندى جويىلۋدان قۇتقارىپ قالۋ بارىسىندا <شينجياڭ گازەتىندە> قىزىل گەن ۇرىعىن ٴسىڭىردى ٴارى كۇنى بۇگىنگە دەيىن ۇرپاقتار بويى جالعاستىرىپ كەلدى». ەكسكۋرسيالاۋ قيمىلىندا حۋاڭ ليدىڭ تۇسىندىرمە ٴسوزى قوڭىراۋلاپ قۇلاق قۇرىشىن قاندىردى.

«قىزىل گەن تامىرلاستىعى» كورمە اۋماعىندا شينجياڭ شينحۋا باسپا زاۆودىنىڭ جۇمىس باسقارۋشىسى جاڭ شينلاي تىڭداي ٴجۇرىپ قول تەلەفونىمەن سۋرەتكە ٴتۇسىردى. «<شينجياڭ گازەتىندە> جاپون شاپقىنشىلارىنا قارسى سوعىستان باستاپ وسىنشاما مول نۇر - شۇعىلالى قىزىل ىزگى ىستەر بار ەكەن، مەن تاريحي ماتەريالداردى الىپ قايتىپ قۇنىتتاي زەرتتەمەكپىن»، - دەدى ول.

«شينجياڭ گازەتىنىڭ» توركىنى 1915 - جىلى 10 - ايدان باستاپ تاراتىلعان «شينجياڭ گۇڭباۋ» گازەتى. 1935 - جىلى 12 - ايدىڭ 3 - كۇنى «شينجياڭ گازەتىنىڭ» ٴبىرىنشى نۇسقاسى باسپادان شىعىپ تاراتىلدى، ول سول كەزدەگى شينجياڭ شەكارا قورعانىس دۋبان مەكەمەسى مەن شينجياڭ ولكەلىك ۇكىمەتتىڭ ورگان گازەتى بولدى.

جاپون شاپقىنشىلارىنا قارسى سوعىس مەزگىلىندە، شينجياڭ گازەتى مەكەمەسىنە جۇڭگو كوممۋنيستەرىنەن جيىنى 9 ادام كەلىپ قىزمەت ىستەدى. 1938 - جىلى ۋاڭ شياۋچۋان (جاناما اتى ۋاڭ شياۋچۇن) ديحۋا (قازىرگى ٴۇرىمجى) «جاڭا اسكەرلەر لاگەرىنەن» شينجياڭ گازەتى مەكەمەسىنىڭ ورىنباسار باستىعى مىندەتىنە اۋىستىرىلىپ، لي زۇڭلين (جاناما اتى لي شياۋپيڭ) شينجياڭ گازەتى مەكەمەسىنىڭ رەداكسيا باستىعى بولىپ تاعايىندالدى. ول كەزدە گازەت مەكەمەسىنىڭ باستىعى مىندەتىن سوۆەت وداعى كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ مۇشەسى جاۋ شى (جاناما اتى ۋاڭ باۋچيان) ۇستىنە الىپ، گازەتتىڭ ۇگىت قىزمەتىنە، باستىسى، ۋاڭ شياۋچۇن مەن لي شياۋپيڭ جاۋاپتى بولدى.

«گازەتتىڭ رەداكسيالىق بەتالىسىن وزگەرتىپ، گازەتتىڭ مازمۇنىن دايىنداۋدى جاقسارتىپ، جاپون شاپقىنشىلارىنا قارسى سوعىس ٴۇشىن بارىنشا قوعامدىق پىكىر تۋدىرۋ − سول كەزدەگى گازەت مەكەمەسىندە قىزمەت ىستەگەن بارلىق پارتيا مۇشەلەرىنىڭ ٴتۇبىرلى مىندەتى بولدى»، - دەپ جازدى ۋاڭ شياۋچۋان «جاپون شاپقىنشىلارىنا قارسى سوعىستىڭ باستاپقى مەزگىلىندە شينجياڭ گازەتى مەكەمەسىندە» اتتى ەستەلىگىندە.

1939 - جىلى كۇزدە جوۋ ىنلاي سوۆەت وداعىنا اۋرۋ ەمدەتۋگە بارعان جولىندا ديحۋادان وتكەندە، ۋاڭ شياۋچۋانعا «ٴسوز جوق، پارتيانىڭ جاپون شاپقىنشىلارىنا قارسى تۇرۋ ۇلتتىق بىرلىكساپ لۋشيانىن، باعىتىن، ساياساتىن دايەكتىلەندىرۋ، ٴسوز جوق، ٴار ۇلت حالقىن ىنتىماقتاستىرىپ، بارلىق العاباسار كۇشتەرمەن ىنتىماقتاسىپ، جاپون شاپقىنشىلارىنا قارسى سوعىستىڭ اقىرعى جەڭىسىنە دەيىن تاباندى بولىپ، گازەتتى پارتيامىزدىڭ شينجياڭ وڭىرىندەگى ٴبىر اقپارات شەبى ەتۋ كەرەك» دەدى.

ول كەزدە گازەتتىڭ شينجياڭ حابارلارى بەتىنەن تىس ٴارقايسى بەتتەرىن تۇگەلدەي جۇڭگو كوممۋنيستەرى باسقاردى. تۇتاس شينجياڭ گازەتى مەكەمەسىنىڭ گازەت ىستەرى مەن مەكەمە ىستەرى نەگىزىنەن تۇگەلدەي جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى مۇشەلەرىنىڭ قولىندا بولدى، سوندىقتان گازەتتى پارتيانىڭ ۇگىت ماقساتى بويىنشا ٴبىرشاما جاقسى شىعارىپ، «شينجياڭ گازەتىنىڭ» جاپون شاپقىنشىلارىنا قارسى ۇلتتىق بىرلىكساپ ۇگىت ٴسوز جۇيەسى تۇلعالانا باستادى.

حۋاڭ لي تانىستىرىپ بىلاي دەدى: جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ مۇشەلەرى شينجياڭ گازەتى مەكەمەسىندە قىزمەت ىستەگەن كەزدە، ۇيىمنىڭ تالابى بويىنشا وزدەرىنىڭ پارتيا مۇشەسىندىك سالاۋاتىن اشىق جاريالامادى، ولار بۇقارانىڭ اراسىنا تامىر تارتىپ، وزدەرىنىڭ ونەگەلى ارەكەتتەرى ارقىلى ٴار ۇلت قىزمەتكەر - جۇمىسشىلارىن، اسىرەسە، العاباسار جاس زيالىلار مەن تەحنيكالىق تىرەكتىلەردى وزدەرىنىڭ توڭىرەگىنە ىنتىماقتاستىرىپ، «شينجياڭ گازەتىن» تىزە قوسا جاقسى شىعارىپ، «التى ۇلكەن ساياساتتى» جاقسى ۇگىتتەۋگە، جاپون شاپقىنشىلارىنا قارسى تۇرىپ وتاندى قۇتقارۋدى ۇگىتتەۋگە، شينجياڭدى گۇلدەندىرۋگە، ارتقى شەپتى بەكەمدەپ، الدىڭعى شەپكە كومەكتەسۋگە بارىنشا قوعامدىق پىكىر قالىپتاستىردى.

جاپون شاپقىنشىلارىنا قارسى تۇرىپ، وتاندى قۇتقارۋدى ۇگىتتەۋدىڭ قوعامدىق پىكىر شەبى

جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ مۇشەلەرى شينجياڭ گازەتى مەكەمەسىنە كەلگەننەن كەيىن، 1 - بەتتەگى ەل ٴىشى حابارلارى بەتىندەگى ەڭ زور وزگەرىس الدىڭعى شەپتەگى جاپون شاپقىنشىلارىنا قارسى سوعىس حابارى مازمۇندارىنىڭ مولايۋى بولدى. بۇل مەزگىلدە «شينجياڭ گازەتىنىڭ» 1 - بەتىندە ٴار كۇنى شوعىرلى ٴارى ەرەكشە كورنەكتى تۇردە جاپون شاپقىنشىلارىنا قارسى سوعىس مەزگىلىندەگى الدىڭعى شەپتەگى سوعىس حابارلارى باسىلدى. گازەتتە تاعى جۇرت جىگەرىن جانيتىن، جۇرت كوڭىلىن جەلپىندىرەتىن باسماقالالار مەن شاعىن شولۋلار، سونداي - اق سول كەزدەگى ەل ىشىندەگى جاپون شاپقىنشىلارىنا قارسى سوعىستىڭ جاعدايى جونىندەگى جالپى بەتتىك، ەگجەي - تەگجەيلى تالداۋ سياقتى قاتىستى حابارلار جاريالاندى.

«گازەت جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتى باسشىلارىنىڭ سوزدەرى مەن ماقالالارىن ىلگەرىندى - كەيىندى جاريالاپ، جاپون شاپقىنشىلارىنا قارسى سوعىستىڭ جاعدايى مەن مىندەتىن باياندادى. مىناۋ 1938 - جىلى 11 - ايدىڭ 10 - كۇنى 2 - بەتتە جاريالانعان ماۋ زىدۇڭ جولداستىڭ <ۇزاققا سوزىلاتىن سوعىس تۋرالى> اتتى شىعارماسى، <جۇڭگو، ٴسوز جوق، جەڭىسكە جەتەدى> دەگەن سەنىم بەكەمدەلگەن، شىعارمانىڭ تولىق ٴماتىنى ٴۇرتىس 14 كۇن جاريالانعان، كەيىن جيناقتالىپ جەكە كىتاپشا بولىپ جيىنى 8000 دانا تيراجبەن باسپادان شىققان»، - دەدى حۋاڭ لي گازەت بەتى كورمە تاقتايىنىڭ الدىندا تۇرىپ ٴبىر - بىردەن تانىستىرىپ.

باعالى تاريحي بەتتەر «شينجياڭ گازەتىنىڭ» جاپون شاپقىنشىلارىنا قارسى سوعىس مەزگىلىندەگى جارقىن ساتتەرىن ەستەلىككە الىپتى.

1941 - جىلى 1 - ايدا «شينجياڭ گازەتى» يان - ان شينحۋا اگەنتتىگى تاراتقان وڭتۇستىك انحۇي ۋاقيعاسىنىڭ بارىسى سىندى ماقالالاردى جاريالاپ، گومينداڭ كەرتارتپاشىلارىنىڭ تەرىس ازۋلىققا باسقان كەرى توڭكەرىستىك قىلمىسىن اشكەرەلەپ، قالىڭ بۇقارانىڭ ولارعا نارازىلىق ٴبىلدىرۋ تولقىنىن قوزعادى. سول جىلى 7 - ايدىڭ 1 - كۇنى «شينجياڭ گازەتى» جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى قۇرىلعاندىعىنىڭ 20 جىلدىعىن قۇتتىقتاۋعا تۇتاس ٴبىر بەت مازمۇندى ارنادى ٴارى ماۋ زىدۇڭ مەن جۋ دىنىڭ سۋرەتىن باستى.

جاپون شاپقىنشىلارىنا قارسى سوعىسقا كومەكتەسۋ ٴۇشىن، «شينجياڭ گازەتى» كەڭ كولەمدە، ىشكەرىلەي ۇگىتتەۋ، جۇمىلدىرۋ جۇرگىزدى. زور كۇشپەن ۇندەۋدىڭ ارقاسىندا، جاپون شاپقىنشىلارىنا قارسى سوعىستىڭ الدىڭعى شەبىنە التىن، كۇمىس جىلۋ اتاۋ، قىستىق كيىم اتاۋ، ۋلى گازدەن ساقتاناتىن بەتقالقا اتاۋ، الدىڭعى شەپتەگى قولباسى - جاۋىنگەرلەرگە حات جازىپ حال سۇراۋ سياقتى قيمىلدار شينجياڭداعى قوعامدىق توپتاردىڭ باستاۋىندا قاۋىرت كوتەرىلىپ، مەملەكەتتى قۇرىپ - جويىلۋدان قۇتقارۋ بورىشى ٴاربىر قاراپايىم بۇقارانىڭ قانىنا ٴسىڭدى.

«جىلۋ اتاۋ جونىندەگى ماقالالاردىڭ سانى ەرەسەن مول بولدى، 1938 - جىلدان 1939 - جىلعا دەيىنگى ارالىقتا نەگىزىنەن گازەتتىڭ ٴار سانىنا تۇگەلدەي باسىلدى. مۇنان سىرت، گازەت <حۇڭبيان> ايدارىن اشىپ، جىلۋ اتاعان قايراتكەرلەردىڭ اتى - ٴجونىن ارنايى جاريالادى»، - دەدى حۋاڭ لي.

حۋاڭ لي تانىستىرىپ بىلاي دەدى: سول كەزدە «شينجياڭ گازەتىنىڭ» تارالىمى 20 مىڭ دانا توڭىرەگىندە بولعان، ونىڭ ىشىندە 15 مىڭ داناسىنا شينجياڭنان جازىلسا، قالعانىنا حالىقارا مەن ىشكى وڭىرلەردەن جازىلعان. «ٴبىر سان گازەتتى ادامدار تالاسا - تارماسا وقىدى، كوپشىلىككە گازەت وقىپ بەرۋ ٴبىر ٴتۇرلى سالتقا اينالدى»، - دەدى ول.

1938 - جىلدان 1942 - جىلعا دەيىن شىڭ شىساي گومينداڭ كەرتارتپاشىلارىنا اشىق بەت بۇرۋدان بۇرىنعى 4 جىلدان استام ۋاقىتتا «شينجياڭ گازەتى» ۇلتتاردى ىنتىماقتاسىپ سىرتقى قورلىققا بىردەي قارسى تۇرۋعا ۇندەپ، جاپون شاپقىنشىلارىنا قارسى ۇلتتىق بىرلىكساپتى ۇگىتتەۋ جاعىندا ەل ىشىندە الدىڭعى لەكتە ٴجۇرىپ، ٴىس جۇزىندە شينجياڭداعى ٴار ۇلت حالقىن جاپون شاپقىنشىلارىنا قارسى سوعىستىڭ جەڭىسىنە قول جەتكىزۋگە باستاۋدا ماڭىزدى ۇلەس قوستى.

وسى مەزگىلدەگى «شينجياڭ گازەتىندە» باستان - اياق توڭكەرىس رايى قاۋلاپ، كۇشتى وتاندى ٴسۇيۋ رايى قالىپتاسىپ، ٴار ۇلت بۇقاراسى قاتتى ۇناتتى، سول كەزدە وقىرماندار ونى «<شينحۋا گازەتىنىڭ> باۋىرلاس نۇسقاسى» العاباسار گازەت دەپ اتادى.

ماركسيزمدى جانە العاباسار مادەنيەتتى تاراتتى

جاپون شاپقىنشىلارىنا قارسى سوعىس كەزىندەگى «شينجياڭ گازەتى» كۇردەلى ورتادا تۇرسادا، جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى مۇشەلەرىنىڭ باسقارۋىندا ماركسيزم - لەنينيزمدى تاراتۋ تۇرعىسى بەرىك، تۋى ايقىن بولدى. گازەت ماۋ زىدۇڭ، جوۋ ىنلاي قاتارلى جولداستاردىڭ ٴسوزى مەن ماقالاسىن كوشىرىپ باسىپ قانا قويماي، شينجياڭدا قىزمەت ىستەگەن جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ مۇشەلەرى ماۋ زىمين، جاڭ زى - ي، جۋ دانحۋا، لين جيلۋ قاتارلى جولداستاردىڭ دا ماقالالارىن جاريالادى. ىشكى وڭىرلەردەن كەلگەن ايگىلى وقىمىستىلار، العاباسار قايراتكەرلەر ماۋدۇن، دۋ جۇڭيۋان، جاۋ دان قاتارلىلار دا گازەتكە ماقالالار جازدى.

سول كەزدە شينجياڭعا قىزمەت ىستەپ جۇرگەن جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى باسشىلارى دىڭ فا، چىن تانچيۋ گازەتتىڭ ۇگىت قىزمەتىنە توتەنشە ٴمان بەردى، كوپتەگەن ماڭىزدى ماقالالار، باسماقالالار، حابارلار تۇگەلدەي سولاردىڭ تەكسەرىپ وقۋىنان نەمەسە وزگەرتۋىنەن ٴوتتى.

وقىرماندارعا ماركسيزم - لەنينيزمنىڭ نەگىزگى قاعيداسىن ۇگىتتەۋ ٴۇشىن، «شينجياڭ گازەتى» 1939 - جىلى 2 - ايدان باستاپ، كوممۋنيست، گازەت مەكەمەسىنىڭ ەل ٴىشى بەتىنىڭ رەداكتورى ۋاڭ مونىڭ (قالام اتى مو شيڭ) «رەالدىقتى تانۋ جانە رەالدىقتى وزگەرتۋ» اتتى كولەمدى فيلوسوفيالىق شىعارماسىن ۇزدىكسىز جاريالادى. 5 - ايدىڭ 17 - كۇنى ۋاڭ مونىڭ (قالام اتى مو) «جاڭا فيلوسوفيا ٴسوزىن»، «مۇرات جانە رەالدىق» اتتى شىعارماسىن جاريالادى. سول كەزدە كوپتەگەن ادامدار وسى ماقالالاردى گازەتتەن قيىپ الىپ، ۇيرەنۋ ماتەريالى رەتىندە ساقتادى. 1942 - جىلى 1 - ايدا گازەت «ماركس - لەنين فيلوسوفياسى دەگەن نە» اتتى فيلوسوفيالىق شىعارمانى ۇزدىكسىز باستى. ٴىس جۇزىندە، 1940 - جىلى 1 - ايدان باستاپ، گازەت «وقىرمان حات ساندىعى»، «شاعىن ٴبىلىم»، «شاعىن ساۋات»، «شاعىن سوزدىك» سياقتى ايدارلاردى اشىپ، «ماركسيزم - لەنينيزم»، «بۇرجۋازيا»، «سوتسياليزم»، «پرولەتاريات ديكتاتۋراسى»، «ديالەكتيكالىق ماتەرياليزم»، «تاريحي ماتەرياليزم» سياقتى كەيبىر اتاۋلاردىڭ تۇسىندىرمەسىن باستى.

سول كەزدە شينجياڭ گازەتى مەكەمەسىندە قىزمەت ىستەگەن جاۋ شينيا «جاپون شاپقىنشىلارىنا قارسى سوعىس مەزگىلىندەگى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتيا مۇشەسى باس رەداكتورلارىن <شينجياڭ گازەتى> ەسكە الۋ» اتتى ەستەلىگىندە بىلاي دەدى: «ول كەزدەگى <شينجياڭ گازەتى> شينجياڭ حالقى مەن ىشكى وڭىرلەردەگى قايراتكەرلەردىڭ قىزۋ قارسى الۋىنا بولەندى. جەر - جەردەگى مادەنيەتتى جەبەۋ قوعامدارى سايكەسىپ تاراتقاندىقتان، <شينجياڭ گازەتى> شەت - شالعاي وڭىرلەردەگى اۋىل - قىستاقتار مەن مال فەرمالارىنا تاراتىلدى. كەيبىر مەكتەپتەر وقۋلىق كەمشىل بولعاندىقتان، گازەتتى وقىتۋ ماتەريالى ورنىندا پايدالاندى».

توڭكەرىستىك رۋحتى جالعاستىرىپ، بوران - شاشىندى ساپاردى باسىپ ٴوتتى. جاڭا جۇڭگو قۇرىلعاننان كەيىن، 1949 - جىلى 12 - ايدىڭ 6 - كۇنى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ باسشىلىعىنداعى «شينجياڭ گازەتى» (حانزۋشا) تۇڭعىش سانىن شىعارىپ، جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتى شينجياڭ بولىمشە بيۋروسىنىڭ ورگان گازەتىنە اينالدى، وسىدان باستاپ، «شينجياڭ گازەتىنىڭ» اقپارات ىستەرى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ باسشىلىعىندا جاڭا بەت اشتى. ۇيعۇر تىلىندەگى، قازاق تىلىندەگى، موڭعۇل تىلىندەگى «شينجياڭ گازەتى» دە ىلگەرىندى - كەيىندى شىعارىلىپ، بۇكىل ەلدەگى بىردەن - ٴبىر 4 ٴتۇرلى جازۋمەن شىعاتىن گازەتكە اينالدى ٴارى كۇنى بۇگىنگە دەيىن جالعاسىپ كەلەدى. 1955 - جىلى شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايونى قۇرىلعاننان كەيىن، «شينجياڭ گازەتى» اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ ورگان گازەتى بولىپ كەلدى.

70 جىلدان استام قىزىل جالعاسۋدا، «شينجياڭ گازەتى» باستان - اياق «گازەتتى ساياساتشىلار شىعارۋعا» تاباندى بولىپ، ٴداۋىر تولقىنىندا قاسقايىپ تۇرىپ، تاريحي بورىشتى ەرلىكپەن ارقالاپ، پارتيا مەن حالىق ٴۇشىن ٴۇن قاتىپ، سوتسياليستىك توڭكەرىس، قۇرىلىس جانە رەفورما ٴۇشىن ۇران سالىپ، تيانشان الابىنداعى ٴار ۇلت پەرزەنتتەرىنىڭ ىنتىماقتاسا ەكپىندەي ىلگەرىلەگەن تاماشا تاراۋلارىن تاريحتىڭ ەسكەرتكىشىنە ويىپ جازدى.

قازىر شينجياڭ گازەتى مەكەمەسى اقپارات قۇرالدارىنىڭ تەرەڭدەي توعىسىپ دامۋى ۇردىسىندە شينجياڭ گازەتشىلىك اقپارات تاراتۋ توبى بولىپ قۇرىلىپ، گازەت، جۋرنال، ينتەرنەت، كلەنت، ۋيچات سياقتى 40 تان استام تۇعىر ارناسىن بىرىكتىرىپ، جالپى اقپارات قۇرالىندىق تاراتۋ ارناسىن قالىپتاستىرىپ، پارتيانىڭ قىزىل گەنىنىڭ ۇشقىنىن جالعاستىرىپ، پارتيانىڭ اقپارات ىستەرىندە الدىڭعىلاردىڭ ٴىزىن باسىپ، بولاشاققا جول اشۋدا.

شينجياڭ گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى سۇي يۇنيان