汉文 ىلە اقپارات تورابىنا حوش كەلدىڭىزدەر!
تۇرمىسىمىز بەينە گۇل سياقتى ادەمى
2022-05-17 12:49:20     كورىلىم:رەت كەلۋ قاينارى:ىلە گازەتى  جاۋاپتى رەداكتور:جازيرا بولاتباي قىزى

جاڭ جينفىڭ (ٴوز ٴتىلشىمىز)


«ٴۇيىمنىڭ ماڭى ماساتىداي قۇلپىرا اشىلعان گۇلدەر. سامالمەن ىرعالىپ، سۋرەتتەگىدەي اسەم كورىنىس قالىپتاستىرىپ، كوپتەگەن ساياحاتشىلاردى وسى اراعا سۋرەت تۇسىرۋگە باۋرادى. ٴبىز بۇل جەردە باقىتتى تۇرمىس كەشىرۋدەمىز، تۇرمىسىمىز بەينە گۇلدەي ادەمى» دەدى چاپچال سىبە اۆتونوميالى اۋدانى چاپچال قالاشىعى ۇزىنبۇلاق اۋىل - قىستاق الەۋمەتتىك اۋماعىنىڭ تۇرعىنى گۇلزاتقان ارىن قىزى ماقتانىشپەن تىلشىگە تانىستىرىپ.

بيىل 53 جاستاعى گۇلزاتقان داۋىرگە ىلەسكەن، قىسقا كەسكىن جاساۋ تەحنيكاسىن دا ۇيرەنىپ العان. قولى بوساي قالعان كەزدە گۇلدى القاپقا بارىپ ونداعى اسەم گۇلدەردى كەسكىنگە الىپ، دوۋيىنعا، كۋايشوۋعا شىعارىپ، كوپتەگەن توراپتاستاردىڭ جاقسى باعاسى مەن القاۋىنا بولەنگەن. ول بىلاي دەدى: «پارتيانىڭ ابزال ساياساتىنىڭ ارقاسىندا كوپشىلىك تاماشا تۇرمىسقا كەنەلدى، باقىتتى تۇرمىس كەشىرۋدەمىز. اۋىلىمىزدى ۇگىتتەۋ بۇلتارتپاس بورىشىمىز، مەن اناعۇرلىم كوپ ساياحاتشىنىڭ وسى اراعا كەلىپ ساياحاتتاپ، اسەم ٴان - بيدەن ٴلاززات الىپ، ٴدامدى تاعامداردان ٴدام تاتۋىن ٴۇمىت ەتەمىن». 

ۇزىنبۇلاق اۋىل - قىستاق الەۋمەتتىك اۋماعى 2014 - جىلى قۇرىلعان، كەدەيلەردى باسقا جەرگە كوشىرىپ سۇيەمەلدەۋ بويىنشا شوعىرلى ورنالاستىرعان الەۋمەتتىك اۋماققا جاتادى.  600 دەن ارتىق وتباسى قونىستانعان. بۇل جەردەگىلەر كەزىندە تاۋ قويناۋىنداعى مالشىلار بولاتىن، ولار اۋدان ورتالىعىنا كەلۋ ٴۇشىن 50 دە 60 كيلومەتر جول باساتىن، بالالار تۋىس - تۋعاندارىنىڭ ۇيلەرىندە جاتىپ وقيتىن ەدى. قازىر مالشىلار وسىزاماندانعان الەۋمەتتىك اۋماققا قونىستانىپ، ٴوندىرىس، تۇرمىس تاسىلدەرىندە وراسان زور وزگەرىستەر بولدى.

2014 - جىلى گۇلزاتقان كەن اۋىلىنىڭ سارجازىق قىستاعىنان وسى اراعا كوشىپ كەلىپ، تازا دا جارىق بەيقۇت ۇيگە ورنالاسقان بولاتىن. 3 - جول كوشە اۆتوبۋزى ٴۇيىنىڭ ەسىك الدىنا دەيىن كەلەتىن بولىپ، 10 مينۋتتا - اق اۋدان ورتالىعىنا باراتىن بولدى. كەشتە كوشە شىراقتارى كوشە جولىن نۇرلاندىرىپ، تۇرعىندار اۋلالارىنا گۇل، اعاش ەگىپ، قىستاقتىڭ كوركىن اسىرعان. قازىر ساياحات كاسىبىنىڭ دامۋى كەمەلىنە كەلىپ، گۇلزاتقان كوپتەگەن تۇرعىندار سياقتى ساياحات كاسىبىمەن شۇعىلدانا باستاعان.

گۇلزاتقان مەن ونىڭ كۇيەۋى ناۋايحانا اشادى ەكەن. ٴتۇس بولىسىمەن  شاعىن اۋلادا ناننىڭ حوش ٴيىسى اڭقىپ، نان ساتىپ الاتىنداردىڭ اياعى ۇزىلمەيدى. ول بىلاي دەدى: «بۇرىن تاۋدا قونىستاندىق، قاتىناس قولايسىز بولدى. وسى اراعا كوشىپ كەلگەننەن كەيىن نان جابۋدى ۇيرەنىپ قانا قالماستان، اسپازدىق، بالكۇلشە جاساۋدى دا ۇيرەندىم، قازىر نان ساتۋدان كۇنىنە 300 يۋاننان ارتىق كىرىس تابامىن».

ٴاليما ايىمجان قىزى پىسىرعان بالكۇلشەنىڭ ٴدامى وزگەشە، ٴتۇرى مول، باعاسى لايىقتى بولعاندىقتان اتاعى الىس - جاقىنعا تارالدى. اسىرەسە، ونىڭ پىسىرعان ۇگىلمەلى پراندىگى ٴوتىمدى ونىمگە اينالىپ، قاريدارلار تالاسا - تارماسا ساتىپ الاتىن بولعان. ساياحاتشىلار ونىڭ اتاعىن ەستىپ بالكۇلشەلەرىن ساتىپ العاننان كەيىن ونىڭ اتاعى بىردەن بىرگە تارالىپ، ىقپالى ارتا تۇسكەن. ونىڭ جاساعان بالكۇلشەسى مەن ۇگىلمەلى پراندىگى دوۋينعا دا شىعارىلىپتى. قازىر ونىڭ بالكۇلشە دۇكەنى ۇزىنبۇلاق الەۋمەتتىك اۋماعىنداعى توراپتا تانىمالى جەڭىل تاعامعا اينالدى.

ٴاليما بۇرىن مالشى بولاتىن، وسى اراعا كوشىپ كەلگەننەن كەيىن گۇل قىستىرۋ، بالكۇلشە جاساۋ ونەرىن ۇيرەنگەن. قازىر ونىڭ بالكۇلشە دۇكەنىنىڭ وزىنەن ايىنا 4 مىڭ يۋاننان ارتىق كىرىس كىرۋدە. ول تاعى 3 ايەلدى جۇمىستاندىرعان. ەجەلدەن ساندەنبەيتىن ول قازىر رەتتى كيىنىپ، ادەمى جاسانىپ جۇرەتىن بولعان. بالالارىن كۋرجەكتەرگە بەرىپ، اپتا سوڭىندا بالالارىمەن بىرگە اۋدان ورتالىعىنا بارىپ، كينو كورىپ، رەستۋرانداردا تاماقتاناتىن بولعان.

ۇزىنبۇلاق الەۋمەتتىك اۋماعىنداعى تۇرعىنداردىڭ ٴوز جەرىندە جۇمىستانىپ، كىرىستەرىن ارتتىرعاندىعى جونىندەگى مىسالدار ايتىپ تاۋىسقىسىز. ٴنازينا بەسباي قىزى بيىل 31 جاستا. ول شاش اسەمدەۋ ونەرىن ۇيرەنگەننەن كەيىن 2019 - جىلى شاش سالونىن اشقان. قىزمەت وتەۋى ساپالى، باعاسى ۇيلەسىمدى بولعاندىقتان تۇرعىنداردىڭ بارلىعى وعان شاش جاساتاتىن بولعان. قازىر ونىڭ ايلىق كىرىسى 4 مىڭ يۋانعا تايايدى. ول بىلاي دەدى: «پارتيانىڭ ابزال ساياساتىنىڭ ارقاسىندا اقسىز ونەر ۇيرەنىپ قانا قالماستان، يگىلىك جاراتۋ ارمانىم دا جۇزەگە استى. چاپچال اۋداندىق ايەلدەر بىرلەستىگى 10 مىڭ يۋان ايەلدەر يگىلىك جاراتۋ قارجىسىن بەرسە، 2020 - جىلى ادام كۇشى بايلىعى جانە قوعامدىق قامتاماسىزداندىرۋ تاراۋى 5 مىڭ يۋانمەن سيلادى. الدا اۋدان ورتالىعىنان تاعى ٴبىر شاش  سالونىن اشىپ، كوپتەگەن ايەل قاۋىمىنىڭ جۇمىستانۋىنا، كىرىسىن ارتتىرۋىنا كومەكتەسۋ ويىم بار».

ۇزىنبۇلاق الەۋمەتتىك اۋماعىندا، تۇرعىندار حالىقتىق تۇسەلحانا سالىپ، شارۋالار شاتتىعى ساياجايىن اشتى، اۋلاعا تىگىلگەن اق بوز ٴۇي، كەرەگەلەردەگى الۋان ٴتۇرلى سۋرەتتەر، ٴجۇزىم سورەسى، التىباقان سياقتىلار جۇرت نازارىن ەرەكشە اۋدارادى، ساياحات ماۋسىمى كەلىسىمەن شارۋالار شاتتىعى ساياجايلارى، حالىقتىق تۇسەلحانالار تۇگەلدەي ساياحاتشىعا تولادى. «قونىس جاڭالاعاننان كەيىن تۇرمىسىمىزدىڭ وسىنشاما جاقسى بولارىن ويلاماعان ەكەنمىن،  ٴوز جەرىمىزدە - اق كىرىس كىرگىزە الامىز، قالادان كەلگەن ساياحاتشىلاردىڭ ٴبارى بىزگە قىزىعا قارايدى!» دەدى ٴاليما ماقتانىشپەن.

ساقا پارتيا مۇشەسى تويعانبەك اكىمبەك ۇلى بۇرىن سارجازىق باستاۋىش مەكتەبىنىڭ ٴتىل ـ ادەبيەت وقىتۋشىسى بولعان، زەينەتكە شىققاننان كەيىن ايىنا 4 مىڭ يۋاننان استام ەڭبەكاقى الادى. ول تەبىرەنە بىلاي دەدى: «بۇرىن تۇرعىندار بىتىراندى قونىستانعان، 3 ايدا ٴبىر رەت اۋدان ورتالىعىنا بارۋدىڭ ٴوزى وڭاي ەمەس ەدى. قازىر اسفالت جول سالىندى، قۇبىر سۋىنان پايدالانامىز، 2 يۋانمەن اۆتوبۋزعا، 5 يۋانمەن تاكسيگە وتىرىپ اۋدان قالاشىعىنا بارۋعا بولادى. كوپ ساندى ايەل شوفەرلىك ۇيرەنە باستادى، كوپتەگەن تۇرعىن جەڭىل اۆتوكولىك ساتىپ الدى. قازىر ٴۇيىمىز قالاداعىلاردىكىمەن ۇقساس، ٴۇي جيھازدارى مەن ٴۇي ەلەكتر جابدىقتارى تولىق، سۋمەن شايىلاتىن دارەتحانا مەن ەلەكترلى سۋ قايناتقىش تا بار. مەنىڭ قازىرگى ەڭ ۇلكەن ارمانىم − ٴومىرىنىڭ سوڭعى كەزدەرىندە ساۋ - سالەمەت، كوڭىلدى تۇرمىس كەشىرۋ» دەدى تويعانبەك.

ۇزىنبۇلاق الەۋمەتتىك اۋماعى ۇلتتىق سالت ـ سانا مادەنيەت ساياحات قىستاعى، ەرەكشەلىككە يە قىستاق، اس - سۋ، كوڭىل اشۋ ٴبىر تۇلعالانعان ساياحات كورىنىس رايونىن قۇرۋدى بەتالىس ەتكەن. 2020 ـ جىلى الەۋمەتتىك اۋماق جارنا قوسىپ بىرگە ساياحات سەرىكتەستىگىن قۇرىپ، «كاسىپورىن + سەلبەستىك كووپەراتيۆى + شارۋا وتباسى» فورماسى بويىنشا تۇرعىنداردى دا اۋىل ـ قىستاق ساياحاتىنا قاتىناستىرعان. «قازىر كوشە جولدارى كورىكتەندى، تۇرعىندار اۋقاتتاندى، ساياحاتشىلار كوبەيدى، ٴبىز اۆتونوميالى رايون دارەجەلى اۋىل ـ قىستاقتى كوركەيتۋدەن ۇلگى كورسەتەتىن قىستاق قۇرۋدامىز، <ەرەكشەلىككە يە ساياحات قىستاعىن> قۇرۋ باعىتىن توڭىرەكتەپ، سەيىل ـ سەرۋەن ەگىن، مال شارۋاشىلىعىن دامىتىپ، ساياحات ەكونوميكاسىن ارتتىرماقپىز. بۇل ارادا ەرەكشەلىككە يە كەشكى بازار، ٴتۇرلى اسحانا، حالىقتىق تۇسەلحانا جانە شارۋالار شاتتىعى ساياجايى سياقتىلار سالىندى، بيىل شيە اعاشىن ەگىپ، تۇكتى شىرماۋىق باقشاسى، جاڭعاق اعاشى ورمانى، ٴلالا گۇل باقشاسى، تۇزدە تۇنەۋ بازاسى قۇرىلىپ، قىرعاۋىل، بۇعى، تاۋىس، تۇيە قۇس سياقتى ەرەكشە قۇس باعىمشىلىعى قوسىلىپ، شاعىن حايۋاناتتار باقشاسى قۇرىلىپ، توراپتا تانىمالى كوشە قۇرىلدى، بۇدان كەيىن تاعى دا سەرۋەندەۋ شاعىن پويەز كولىگىن ەنگىزىپ، تۇرعىنداردىڭ ساياحاتقا ات سالىسۋىنا، كىرىسىن ارتتىرىپ، اۋقاتتانۋىنا مۇمكىندىك جاسايمىز» دەدى وسى الەۋمەتتىك اۋماقتىڭ ٴبىرىنشى شۋجيى ياڭ گۋاڭ ـ ي.

ۇزىنبۇلاق الەۋمەتتىك اۋماعىندا شينجياڭ ماۋحى بيو عىلىم ـ تەحنيكا شەكتى جاۋاپكەرشىلىك سەرىكتەستىگى قۇرعان ماقسارى شاعىن قالاشىعى سالىنۋ ۇستىندە، نىسانعا 150 ميلليون يۋان قارجى قوسىلعان، يەلەگەن جەر اۋماعى 80 مۋ، 1 ـ ، 2 ـ ، 3 ـ كاسىپ سالالارى توعىستىرىلعان، 4A دارەجەلى ونەركاسىپ ساياحات باقشا رايونىن قۇرىپ، ماقسارىنىڭ دارىلىك، ازىق ـ تۇلىكتىك ەرەكشەلىگىن ىشكەرىلەي اشىپ، جۇڭگو ماقسارىسىنىڭ تۇقىم قامباسىن قۇرىپ، ساياحات كاسىبىن بايىتىپ، اۋىل ـ قىستاقتىڭ گۇلدەنۋىنە تىڭ ومىرشەڭدىك كۇش قوسۋ ماقسات ەتىلگەن.