− مەملەكەتتىك «حالىق رازى مەملەكەت قىزمەتكەرلەرى كوللەكتيۆى» قۇلجا قالاسى بايانداي قالاشىق حالىق ۇكىمەتى جونىندە

كاميلا حالمۇرات (ٴوز ٴتىلشىمىز)

«حالىقتىڭ قامىن ٴارقاشان كوكەيىمنەن شىعارمايمىن؛ حالىقتىڭ قالاۋىن، ٴسوز جوق، ورىنداۋعا ۇمتىلامىن». كوپ جىلدان بەرى، قۇلجا قالاسى بايانداي قالاشىقتىق پارتكوم مەن ۇكىمەت «بۇكىل ىنتا ـ پەيىلىمەن حالىق ٴۇشىن قىزمەت ىستەۋ» نەگىزگى ماقساتىن باستان ـ اياق امالياتتا ايگىلەپ، حالىق تۇرمىسىن قامتاماسىز ەتۋ جانە جاقسارتۋ قىزمەتىن تىڭعىلىقتى ويداعىداي ىستەپ، ٴار ۇلت بۇقاراسىنىڭ باقىت كورسەتكىشىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتتى. تاياۋدا بايانداي قالاشىق حالىق ۇكىمەتىنىڭ داڭق قابىرعاسىندا مەملەكەت تاڭباسى بار «حالىق رازى مەملەكەت قىزمەتكەرلەرى كوللەكتيۆى» دەگەن تاعى ٴبىر سالماقتى مەدال كوبەيدى.

«حالىقتىڭ رازىلىعى ــ ٴبىز ٴۇشىن ەڭ بيىك داڭق. داڭقتىڭ استارى ــ بايانداي قالاشىعىنىڭ جوعارىدان تومەنگە دەيىن ەرلىكپەن ۇزدىكتىككە ۇمتىلىپ، حالىقتىڭ، بۇقارانىڭ باقىتى مەن اماندىعىن بەكەمدەۋگە پارمەندى قامتاماسىزدىق ازىرلەگەندىگىنىڭ جاندى بەينەسى». بايانداي قالاشىقتىق پارتكومنىڭ شۋجيى ليۋ ۋىنلي مىنانى ٴبىلدىردى: «بايانداي قالاشىعى بۇقارانىڭ ۇلكەندى - كىشىلى ىستەرىن ۇزدىكسىز جاقسى ٴبىتىرىپ، اۋىل ـ قىستاقتى گۇلدەندىرۋ ۇلى امالياتىندا تاعى دا تىڭ ۇلەس قوسۋعا ۇزدىكسىز قۇلشىنادى».

بايانداي قالاشىعى ساندۋان قىستاعىنىڭ تۇرعىندارى ەجەلدەن مال باعۋمەن اينالىسادى، تۇتاس قىستاقتاعى وتباسىلارىنىڭ 3/1 ى قوي، سيىر باعادى، جىلىنا ساتاتىن مالى 10 مىڭ باسقا جەتەدى. «ۇعىسۋ، تيىمدىلىك جاساۋ، توعىستىرۋ» قىزمەتى بويىنشا قىستاقتا تۇراتىن قىزمەت اترەتى تۇرعىنداردىڭ تىلەگىنە ساي، باعىمشىلىققا پايدالانىلاتىن جەردى ۇيلەسىمدى جوبالاپ، قىستاق كادرلارىمەن بىرگە كاسىپ سالاسىن دامىتۋ قارىز قارجىسىن سايكەستىرىپ، باعىمشىلىقپەن شۇعىلداناتىن ٴىرى وتباسى ما شىڭنىڭ چينحۇڭيۇي باعىمشىلىق شارۋالار سەلبەستىك كووپەراتيۆىن قۇرۋىنا كومەكتەستى؛ قالاشىق باسشىلارى مال شارۋاشىلىق ماماندارىن ۇسىنىس ەتىپ، باعىمشىلىقپەن شۇعىلداناتىن وتباسىلارىنا كاسىپتىك جاقتان جەتەكشىلىك ەتتى، تاربيەلەدى.

«سول كەزدە ورىن تاڭداۋدان تيجارات كۋالىگىن بىتىرگەنگە دەيىن، قىستاق كادرلارى مەن قىزمەت اترەتىنىڭ مۇشەلەرى باستان - اياق سوڭىنا ٴتۇسىپ قاداعالاپ، جان - جاقتى قىزمەت وتەدى. ٴتۇرلى ساياساتتىق سۇيەمەلدەۋمەن باعىمشىلىق بازامىزدا جەم بەرۋدى ماشينالاستىرۋ مەن باعىمشىلىقتى جۇيەلىلەندىرۋدى جۇزەگە اسىردىق، قازىر 700 گە جۋىق سيممەنتال سيىر مەن قوڭىر سيىر بار، باعىمداعى سيىردى 2 مىڭ باسقا جەتكىزۋگە قۇلشىنۋدامىز» دەدى ما شىڭ.

ساندۋان قىستاعى قۇلجا قالاسى ورتالىعىنان 8 كيلومەتر قاشىقتىقتا، قاتىناسى قولايلى، تيپتىك قالا ماڭىنداعى قىستاق. قىستاق «ەكى كوميتەتى» مەن «ۇعىسۋ، تيىمدىلىك جاساۋ، توعىستىرۋ» قىزمەت اترەتى قاراستىلىعىنداعى وڭىردەگى 9 كاسىپورىننىڭ جۇمىسشى ىستەتۋى قيىن بولۋ ماسەلەسىن شەشىپ، كاسىپورىنداردىڭ جۇمىسشى قابىلداۋىنا كومەكتەسىپ، 100 دەن استام ادامدى جاقىن ماڭنان جۇمىستاندىردى. سونىمەن بىرگە، بۇل قالاشىق ٴدامدى تاعامدار كوشەسىن قۇرۋعا قۇلشىنىپ، ازىق ـ تۇلىك ٴوندىرۋ، مانەرلەۋ، اس ـ سۋ باسقارۋ جاعىنداعى قاتىستى ادامداردى قىستاقتان تەحنيكالىق شەبەرلىككە باۋلۋ كۋرسىن اشۋعا ۇسىنىس ەتىپ، قىستاق تۇرعىندارىن ٴوز ىرگەسىنەن شارۋاشىلىق قۇرىپ، جۇمىستانۋعا ىنتالاندىردى. قازىر كوپتەگەن قىستاق تۇرعىنى ەسىك الدىنان شاعىن اسحانا، بالكۇلشە دۇكەنىن اشتى، 2 كيلومەتر ۇزىندىقتاعى ٴدامدى تاعامدار كوشەسى قىستاقتاعى 132 ادامنىڭ شارۋاشىلىق قۇرۋىنا، جۇمىستانۋىنا جەبەۋشى بولدى.

قازاق كەستەسى − مەملەكەت دارەجەلى بەيزاتتىق مادەني مۇرا. بايانداي قالاشىقتىق پارتكوم 3 ميلليون 850 مىڭ يۋان قارجى توپتاپ، سۋلى الماتى قىستاعىنان 680 شارشى مەترلىك شەبەرحانا سالدى. قازىر 40 تان استام قىستاق تۇرعىنى وسى ارادا تۇراقتى جۇمىستاندى، كەستە بۇيىمدارىنىڭ كۇندەلىك ٴونىم مولشەرى 150 دەن اسىپ، جىلدىق جان باسىندىق تيەسىلى كىرىس 15 مىڭ يۋان كوبەيدى. «بۇرىن ۇيدە كەستە تىگەتىنمىن، تاپسىرىس از، باعاسى دا ارزان بولاتىن. شەبەرحاناعا كەلگەننەن كەيىن، كىرىسىم ەسەلەپ ارتتى، وسىندا ىستەي بەرسەم دەيمىن» دەدى قىستاق تۇرعىنى قامارگۇل تۇرعان قىزى. ونىڭ شەبەرحانادا ىستەگەنىنە ەكى جىلعا تاياعان، ايىنا 4 مىڭ يۋاننان استام كىرىس كىرگىزەدى.

بايانداي قالاشىعى ٴارقايسى قىستاقتىڭ ٴىس جۇزىندىك جاعدايىمەن ۇشتاستىرا وتىرىپ ەرەكشە كاسىپتەردى دامىتىپ، اۋىل ـ قىستاقتاعى بايۋ باستاماشىلارىنان 59 ادامدى تاڭداپ جەتىلدىردى. جۇمىسقا ورنالاستىرۋ ارقىلى كىرىستى ارتتىرۋ ارناسىن ونان ارى كەڭەيتۋ ٴۇشىن، قالاشىقتىق پارتكوم جيۋديڭ اۋىل شارۋاشىلىق ساۋدا بازارى، باتىس سولتۇستىك زات اينالىمى باقشاسى، فۋلۇڭ زات اينالىمى باقشاسى سياقتى كاسىپتەردىڭ ورنالاسۋى مەن ەرەكشە حالىقتىق تۇسەلحانا، ٴدامدى تاعام سياقتى مادەنيەت ـ ساياحات كاسىپتەرىمەن ۇشتاستىرىپ، تۇتاس قالاشىقتان 4 مىڭ 600 دەن استام ادامنىڭ جاقىن ماڭنان جۇمىسقا ورنالاسىپ، كىرىسىن ورنىقتى ارتتىرۋىنا جەتەكشىلىك ەتتى.

بايانداي قالاشىعى نازاردى بۇقارا ۋايىمداعان حالىق تۇرمىسىنا قاتىستى ناقتى ىستەرگە شوعىرلاندىرىپ، قىزمەت وتەۋ، قامتاماسىزداندىرۋ شارالارىن تياناقتاندىردى. سۋلى الماتى قىستاعىندا ٴبىر ميلليون 500 مىڭ يۋان قارجى قوسىلىپ، تۇرعىندار اڭساپ كەلگەن حالىققا قولايلى كوپىر سالىندى؛ جاڭا قىستاقتا لاس سۋ قۇبىر تورابى ىسكە قوسىلىپ، تۇرعىنداردىڭ شۇعىل، قيىن، ۋايىمداعان ٴزارۋ بولعان كەلەلى ماسەلەسى شەشىلدى. قازىر بايانداي قالاشىعىندا حالىق تۇرمىسىن قامتاماسىزداندىرۋ مەن جاقسارتۋدىڭ ٴبىر - بىرلەگەن شارالارى، حالىقتىڭ ىرىس - قۇتىن ارتتىراتىن قوماقتى قارجى ۇسىنىلىمى جەرگىلىكتى ورىنداعى ٴار ۇلت بۇقاراسىنىڭ كوڭىلىن توعايتقان تابىس سەزىمىنە، باقىت سەزىمىنە، حاۋىپسىزدىك سەزىمىنە اينالۋدا.