− جاڭا داۋىردەگى شينجياڭنىڭ دامۋ تابىستارى جونىندە جالپى شولۋ . مادەنيەت قۇرىلىسى
شينجياڭ گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى يىن لۋ
مادەنيەت سەنىمى اسا نەگىزدىك، اسا كەڭ كولەمدى، اسا تەرەڭ سەنىم، ٴبىر مەملەكەتتىڭ، ٴبىر ۇلتتىڭ دامۋىنداعى ەڭ نەگىزگى، ەڭ مايەكتى، ەڭ ۇزاققا جالعاساتىن كۇش. «بەستى ٴبىر تۇلعالاندىرۋ» جالپى تۇلعالىق ورنالاستىرۋىندا مادەنيەت قۇرىلىسى رۋح سانالادى.
پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى، شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ پارمەندى باسشىلىعىندا، شينجياڭ بۇلجىماس تاباندىلىقپەن شي جينپيڭ جاڭا ٴداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىمەن تىلەك ۇيىستىرىپ، رۋح سومداپ، سوتسياليستىك وزەكتى قۇن كوزقاراسىن جەتىلدىرىپ جانە امالياتتا ايگىلەپ، جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەرىك ورناتۋ قىزمەتىن ناقتى، جاندى، ٴونىمدى تۇردە ويداعىداي ىستەپ، شينجياڭدى مادەنيەتپەن نارلەندىرۋدى ىشكەرىلەي ورىستەتىپ، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ورتاق رۋحاني مەكەنىن قۇردى. وسى 10 جىلدا، شينجياڭنىڭ الەۋمەتتىك مادەنيەتكە قىزمەت وتەۋ جۇيەسى كۇن سايىن كەمەلدەنىپ، رۋحاني مادەنيەت ونىمدەرىمەن قامداۋ ساپاسى كورنەكتى جوعارىلاپ، ٴار ۇلت بۇقاراسىنىڭ رۋحاني مادەنيەت قاجەتى ۇزدىكسىز قاناعاتتاندىرىلىپ، ۇيىستىرۋ كۇشى، سەنترگە تارتۋ كۇشى بارىنشا جوعارىلاپ، جاڭا داۋىردەگى شينجياڭنىڭ دامۋىنا، العا باسۋىنا يدەيالىق كەپىلدىك جانە رۋحاني قوزعاۋشى كۇش ازىرلەدى.
سوتسياليستىك وزەكتى قۇن كوزقاراسىن جەتىلدىردى جانە امالياتتا ايگىلەدى
جاسىل القاپ جاقۇتتاي جارقىرايدى، جاڭا قالا مەرۋەرتتەي كوز تارتادى. بيىل 7 - ايدىڭ 13 - كۇنى تۇستەن كەيىن، باس شۋجي شي جينپيڭ شينجياڭ ٴوندىرىس - قۇرىلىس بيڭتۋانى 8 - شى شىحىزى قالاسىنا كەلىپ، شينجياڭ بيڭتۋان اسكەري تىڭ يگەرۋ مۇراجايىن ەكسكۋرسيالادى.
«باس شۋجي بيڭتۋانعا ايرىقشا كوڭىل ٴبولدى، بيڭتۋاننىڭ تاريحىنا دا توتەنشە قانىق ەكەن»، - دەدى اسكەري تىڭ يگەرۋ مۇراجايىنىڭ باستىعى گان لين، - «بيڭتۋان رۋحى جۇڭگو كوممۋنيستەرىنىڭ رۋحاني شەجىرەسىنىڭ ماڭىزدى قۇرامداس بولىگى. باس شۋجي وسى باعالى بايلىقتان ويداعىداي پايدالانۋ كەرەكتىگىن ايتتى. ٴبىز مۇراجايداعى مادەني ەسكەرتكىشتەردى ويداعىداي قورعاپ، بيڭتۋان حيكاياسىن جاقسى اڭگىمەلەپ، بيڭتۋان رۋحىن ۇرپاقتار بويى جالعاستىرامىز».
شينجياڭ قىزىل ەستەلىككە تولى جەر، جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ ۇلى توڭكەرىس تاريحىن، توڭكەرىس ىستەرىن جانە توڭكەرىس رۋحىن ارقالاپ، اسكەري تىڭ يگەرۋ مۇراجايىن قامتىعان مول قىزىل مادەنيەت بايلىعىن قالىپتاستىردى.
رۋحتى سومداۋعا بەل بايلاۋدىڭ نەگىزى − سەنىم. پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى، شينجياڭ سوتسياليستىك وزەكتى قۇن كوزقاراسىن جەتىلدىرۋدى جانە امالياتتا ايگىلەۋدى مادەنيەت قۇرىلىسىنىڭ ٴار جاعىمەن، جالپى بارىسىمەن توعىستىرىپ، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋى سىندى جۇڭگو ارمانىنىڭ شينجياڭ تاراۋىن قۇلشىنا جازۋعا قۋاتتى قۇن جەتەكشىلىك كۇشىن، مادەنيەت ۇيىستىرۋ كۇشىن جانە رۋحاني ىلگەرىلەتۋ كۇشىن ازىرلەدى.
بۇكىل شينجياڭنىڭ جەر - جەرى قىزىل مادەنيەت بايلىقتارىنان ۇزدىكسىز پايدالانىپ جانە ولاردى اشىپ، اسەرلى توڭكەرىستىك ىستەردى ۇگىتتەپ، العاباسار توڭكەرىستىك رۋحتى اسقاقتاتتى. ەسكەرتكىش سارايىندا تاريحقا قايىرىلا قاراعاندا، ەسكەرتكىشتىڭ الدىندا قاھارماندارعا قۇرمەت بىلدىرگەندە، العاباسار تۇلعالاردىڭ جانىندا جۇرەك ۇندەرىن زەيىن قويا تىڭداعاندا، ٴار ۇلت كادرلارى مەن بۇقاراسى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى باسىپ وتكەن شۇعىلالى بەلەستەردى قايتادان ەسكە ٴتۇسىرىپ، ٴبىر ۇلى ساياسي پارتيانىڭ جۇڭگو حالقىن باقىتقا كەنەلتۋ، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ گۇلدەنۋىن جۇزەگە اسىرۋ اۋەلگى ماقساتىن، بورىشىن سەزىندى.
سەنىم بەينە الاۋ سياقتى ۇزدىكسىز قولدان - قولعا جالعاستى. بۇكىل شينجياڭنىڭ جەر - جەرىندەگى وتانشىلدىق تاربيەسى ۇلگى كورسەتۋ بازالارى، جاڭا ٴداۋىر وركەنيەت امالياتى ورتالىقتارى مادەنيەت كەڭىستىگىن زەيىن قويا، سۇيىسپەنشىلىكپەن تۇلعالادى، «ٴبىزدىڭ جۇڭگو ارمانىمىز» − مادەنيەتتى سان مىڭداعان وتباسىلارىنا جەتكىزۋ قيمىلى جىل بويى ورىستەتىلىپ، «انار ٴدانى» مادەنيەتتەن قىزمەت وتەۋ شاعىن اترەتتەرى تيانشان الابىندا تەبىندى جۇمىس ىستەپ، ٴار ۇلت بۇقاراسىنىڭ مىزعىماستان پارتيانىڭ سوزىنە قۇلاق اسۋ، پارتيانىڭ مەيىرىنە العىس ايتۋ، پارتياعا ىلەسۋ نانىمىن ٴتىپتى دە بەكەمدەپ، كورىكتى شينجياڭدى قول ۇستاسا بىرگە قۇرۋ سەنىمىن ٴتىپتى دە كۇشەيتتى.
2022 - جىلى 6 - ايعا دەيىن بۇكىل شينجياڭدا 110 الەۋمەتتىك كىتاپحانا، 117 مادەنيەت سارايى، 58 اسەمونەر سارايى، 246 ٴار دارەجەلى، ٴار ٴتۇرلى مۇراجاي (ەسكەرتكىش سارايى، كورمە سارايى، كورمەجاي، ت.ب) قۇرىلىپ، 11 مەملەكەتتىك وتانشىلدىق تاربيەسى ۇلگى كورسەتۋ بازاسى جانە 91 اۆتونوميالى رايون دارەجەلى وتانشىلدىق تاربيە بازاسى، 1130 مادەنيەت پۋنكتى قۇرىلدى.
ۇلگى كورسەتىپ جەتەكتەپ، بىرىككەن كۇش ۇيىستىردى. رايونىمىز جۇڭحۋانىڭ تاڭداۋلى ٴداستۇرلى مادەنيەتىندەگى سوتسياليستىك وزەكتى قۇن كوزقاراسىمەن قابىساتىن رۋحاني ەلەمەنتتەردى ىشكەرىلەي كادەگە جاراتىپ، ولارعا جاڭا ٴداۋىر ٴمانى مەن بەينەلەۋ فورماسىن ۇستەپ، ادامداردى ولاردان رۋحاني ٴنار قابىلداۋعا جەتەكتەپ، سوتسياليستىك وزەكتى قۇن كوزقاراسىن اۋا سياقتى بارلىق جەرگە تاراتتى، «شينجياڭدىق جاقسى ادامدار» تولاسسىز جارىققا شىقتى.
پارتيا مۇشەسى زناگىن كورسەتكەن شينجياڭدىق اعاي، 4700 كيلومەتردى باسىپ ٴوتىپ سۇيىسپەنشىلىك ايگىلەگەن «وكىلەتتى كولىك جۇرگىزۋشى» شينجياڭدىق ازامات، تاۋىپ العان سومكەنى امالىن تاۋىپ يەسىنە جولداپ بەرگەن شينجياڭدىق اتاي... شىنايى دا قاراپايىم شينجياڭدىقتار سانسىز ادامدى اسەرلەندىردى، ادامنىڭ جۇرەك قىلىن تەربەيتىن شينجياڭ حيكايالارى شار تاراپقا تارالدى. بيىل 4 - ايدا اۆتونوميالى رايون ينتەرنەتتە «جانىمداعى جاقسى ادامداردى تانىستىرامىن، باعالايمىن» قيمىلىن باستادى ٴارى انار بۇلت كليەنتىنىڭ، تيانشان سايتىنىڭ، شينجياڭ وركەنيەت سايتىنىڭ «شينجياڭدىق جاقسى ادامدار» ارناۋلى تاقىرىپتىق ايدارىندا شوعىرلى ۇگىتتەدى، كورسەتتى. بۇل «شينجياڭدىق جاقسى ادامداردىڭ» كەشىرمەلەرى، حيكايالارى تۇرلىشە بولعانىمەن، ادامدار ولاردىڭ بويىنان جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ٴداستۇرلى تاماشا ٴمورالىنىڭ جالعاسۋىن كوردى، ٴداۋىر رۋحىنىڭ تاماشا شاعىن كارتيناسىن كوردى.
تاريحي مادەنيەت مۇرالارى ٴداۋىر كەلبەتىن جارقىراتتى
«شينجياڭنىڭ تاس ۇڭگىر بۇتحانالارىن قورعاۋ، پايدالانۋ قىزمەتىن كۇشەيتۋ جونىندەگى اتقارۋ جوباسى»، «اۆتونوميالى رايوننىڭ «14 - بەسجىلدىق» مادەني ەسكەرتكىشتەردى قورعاۋ جانە عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ جوسپارى»، «اۆتونوميالى رايوننىڭ مۇراجاي رەفورماسىن، دامۋىن ىلگەرىلەتۋدى اتقارۋ جوباسى» سياقتى جوسپار - جوبالار ىركەس - تىركەس شىعارىلدى؛ ارحەولوگيا ورلەۋى، مۇراجاي ورلەۋى سياقتىلاردىڭ جالىنى الاۋلاپ، مادەنيەت مۇرالارىن قورعاۋ بىرتىندەپ قوعامدىق سانالىلىققا اينالدى... پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى، شينجياڭنىڭ مادەنيەت مۇرالارىن قورعاۋ، جالعاستىرۋ، اسقاقتاتۋ ونىمدىلىگى كورنەكتىلەنىپ، ارحەولوگيا، مادەني ەسكەرتكىش، مۇراجاي قىزمەتكەرلەرى شينجياڭداعى ۇلتتاردىڭ ارالاسۋىنىڭ تاريحي شىندىقتارىن، ارحەولوگيالىق ناقتى زاتتاردى، مادەنيەت جۇرناقتارىن اشىپ جانە ولاردان پايدالانىپ، شينجياڭنىڭ ەجەلدەن بەرى ەلىمىزدىڭ ايىرىلماس ٴبىر بولىگى جانە كوپ ۇلت شوعىرلى قونىستانعان ٴوڭىر ەكەندىگىن، شينجياڭداعى ٴار ۇلت جۇڭحۋا ۇلتى ۇلى شاڭىراعىنىڭ تامىرى جالعاسقان، تاعدىرلاس ماڭىزدى مۇشەسى ەكەندىگىن ٴتۇسىندىردى. شينجياڭنىڭ بايتاق دالاسىندا ساقتالىپ كەلگەن مادەنيەت مۇرالارىنىڭ اجارى اناعۇرلىم ايقىن، ولار شۇعىلالى وتكەنگە، جارقىن وسى شاققا يە بولىپ قانا قالماستان، ومىرشەڭدىگى ٴتىپتى دە تاسقىنداپ بولاشاقتى بەتكە الۋدا.
ٴۇش تاۋ، ەكى ويپاتتى باسىپ ٴوتىپ، قالىڭ ورماندى، ٴشول دالالاردى كەزگەن «ارحەولوگيالىق جۇڭگو» كەلەلى نىساندارىنىڭ ەڭ جاڭا جەتىستىكتەرى تاريحتان بەرگى ورتالىق بيلىكتەردىڭ باتىس وڭىرگە ٴونىمدى بيلىك جانە باسقارۋ جۇرگىزگەندىگىن ناقتى دالەلدەپ، جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تاريحىن، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ كوپ نەگىزدى، ٴبىر تۇلعالى ارناسىن ىشكەرىلەي زەرتتەۋگە، تۇسىندىرۋگە ماڭىزدى عىلمي تىرەك ازىرلەدى؛ جەمەنەي تۇڭتياندۇڭ ەسكى جۇرتىنان، شونجى شىچىڭزى ەسكى جۇرتىنان، لوپنۇر قياققۇدىق ورتەڭىنىڭ ەسكى جۇرتىنان... جۇڭگونىڭ شينجياڭىنان كەلگەن ارحەولوگيالىق جەتىستىكتەر دۇنيە جۇزىنە جۇڭحۋا وركەنيەتىنىڭ ۇزاق تاريح ٴوسىن، كوپ نەگىزدى، ٴبىر تۇلعالى تاريحي كورىنىسىن، سونداي - اق مايەكتى دە باي مادەنيەت ٴمانىن كورسەتتى؛ 2020 − 2021 - جىلدىڭ وزىندە شينجياڭنىڭ ٴار دارەجەلى مادەني ەسكەرتكىشتەردى قورعاۋ تاراۋلارى تاس ۇڭگىر بۇتحانالارىن ارناۋلى تەكسەرۋ قىزمەتى ارقىلى شينجياڭ تاس ۇڭگىر بۇتحاناسى مەن جارتاس ٴمۇسىنى ەسكى جۇرتىنان جيىنى 58 ىن تۇراقتاندىرىپ، بۇددا ٴدىنىنىڭ باتىس وڭىردە تارالۋ تاريحىن ناقتى دالەلدەپ، شينجياڭنىڭ ەجەلدەن بەرى كوپ نەگىزدى مادەنيەت جينالعان، كوپ ٴتۇرلى ٴدىن قاتار ٴومىر سۇرگەن ٴوڭىر ەكەندىگىن ايعاقتادى.
بيىل 5 - ايدىڭ 18 - كۇنى شينجياڭ مۇراجايىنىڭ 2 - مەرزىمدىك جاڭا مۇراجايى «شينجياڭنىڭ تاريحي مادەني ەسكەرتكىشتەرى» كورمەسى اشىلىپ، كۇندىك قابىلداۋ مولشەرى ەڭ جوعارى بولعان كەزدە 7000 ادام - رەتكە جەتتى. قازىر ماماندار «جۇڭحۋا تاريح كىتابى − مەملەكەتتىڭ شينجياڭدى باسقارۋداعى ناقتى ايعاق مادەني ەسكەرتكىش كورمەسىنە» دايىندالۋدا. بۇل كورمەلەر جۇڭحۋا مادەنيەتىنىڭ ورتاقتىعىن، شينجياڭنىڭ ىشكى وڭىردەگى ٴار ۇلتپەن ارالاسقان، ىشتەسكەن، توعىسقان تاريحي فاكتتەرىن ايگىلەيتىن ٴسوز جۇيەسى مەن ٴونىمدى دانەكەرىن كوپ تۇرعىدا، جان - جاقتى تۇلعالاپ، جۇڭحۋا مادەنيەتىنىڭ ناقتى زات، ناقتى كورىنىستەر، ناقتى بولمىس ارقىلى تولىق كورسەتىلۋىنە، ادامدار جۇرەگىنە تىكە جەتۋىنە مۇمكىندىك جاساپ، ٴار ۇلت بۇقاراسىن دۇرىس مەملەكەت كوزقاراسىن، تاريح كوزقاراسىن، ۇلت كوزقاراسىن، مادەنيەت كوزقاراسىن، ٴدىن كوزقاراسىن ورناتىپ، ۇلى وتاندى، جۇڭحۋا ۇلتىن، جۇڭحۋا مادەنيەتىن، جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىن، جۇڭگوشا سوتسياليزمدى شىنايى مويىنداۋىن كۇشەيتۋگە تاربيەلەدى، جەتەكتەدى.
شينجياڭ كىتاپحاناسى (شينجياڭ بايىرعى شىعارمالاردى قورعاۋ ورتالىعى) بۇكىل شينجياڭنىڭ جەر - جەرىندەگى الەۋمەتتىك كىتاپ ساقتاۋ ورىندارىمەن بىرلەسىپ، بۇكىل شينجياڭداعى 20 مىڭعا جۋىق بايىرعى شىعارمالاردى جالپى بەتتىك تەكسەرۋ، تىزىمدەۋ قىزمەتىن ورىندادى، سونىمەن بىرگە مۇراجايلاردا ساقتالعان 30 نەشە بايىرعى شىعارمالاردى قالپىنا كەلتىردى ٴارى سيفرلاندىرىپ قورعادى. قاعاز جەڭىل بولعانىمەن، جۇڭحۋا مادەنيەتىنىڭ بايلىعىن ارقالاپ، مادەنيەتتىڭ شۇعىلاسىنا كۋا بولۋدا ٴارى جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ مادەنيەت سەنىمىن دە قۇنارلاندىرۋدا. شينجياڭنىڭ مادەني ەسكەرتكىش، مۇراجاي، ارحەولوگيا قىزمەتكەرلەرى ٴتىپتى دە كوپ مادەني ەسكەرتكىشتەر مەن مادەنيەت مۇرالارىنا جان ٴبىتىرىپ، ولاردا قامتىلعان يدەيالىق كوزقاراستى، گۋمانيتارلىق رۋحتى، ٴمورال ولشەمىن كورسەتۋ ارقىلى تاريحي مادەنيەت مايەگىن بايىتىپ، بىرتىندەپ ساناعا ٴسىڭىرىپ، ٴۇنسىز نارلەندىرىپ، تۇتاس قوعامنىڭ تاريحي سانالىلىعىن ونان ارى نىعايتۋعا، مادەنيەت سەنىمىن ونان ارى بەكەمدەۋگە قۇلشىنۋدا.
گۇلدەنگەن مادەنيەت ىستەرى ورتاق رۋحاني مەكەندى سومدادى
سارا تۋىندىلار شينجياڭنىڭ ادەبيەت - كوركەمونەرىنىڭ دامۋ بيىگىن كورسەتتى. پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى، شينجياڭنىڭ ادەبيەت - كوركەمونەر قىزمەتكەرلەرى ٴداۋىر وزگەرىسىنەن، جۇڭگونىڭ العا باسۋىنان، حالىقتىڭ ۇنىنەن كۇش - قۋات الىپ، «بيىك بەلەستەن» «شىرقاۋ شىڭعا» كوتەرىلدى.
ساحنا كوركەمونەرى ەجەلگىنى بۇگىن ٴۇشىن پايدالاندى. ٴبي تەاترى «جاڭ چيان»، حىنان تەاترى «جيەيوۋ حانىشا»، ٴان - ٴبي تەاترى «بان چاۋ»، ٴبي «ٴسۇمبىل شاش»، «شۇعىلاعا شومعان ماكىت»... ساحنالىق وبرازدار، كلاسسيكالىق كورىنىستەر جۇرت جۇرەگىنە تەرەڭ ۇيالاپ، سانسىز «جان كۇيەر» جيناپ، وتاندى ٴسۇيۋ ىنتا - ىقىلاسىنىڭ، ۇلتتىق جىگەردىڭ، قاھارماندىق رۋحتىڭ قۋاتتى وڭ ەنەرگياسىن تاسقىنداتتى. ادەبي شىعارماشىلىق سان الۋان تىڭ تىنىس ايگىلەدى. اڭگىمە «سالەم ايتۋ»، سانۋىن «شالعايداعى كۇنباعىس اتىزى»، ادەبي حابار «باتىستاعى ۇلى قورعان»... حالىققا تامىر تارتقان، ومىرگە تامىر تارتقان، ٴداۋىر تىنىسىن ٴداپ باسقان تاڭداۋلى ادەبيەت - كوركەمونەر تۋىندىلارى مولىنان جارىققا شىعىپ، شىنشىلدىق، قايىرىمدىلىق، اسەمدىك جانە العاباسارلىققا، ىزگىلىككە تالپىنعان قۇن كوزقاراسىن جەتكىزدى. «تيانشانداعى سۇيىسپەنشىلىك»، «انارحان» قاتارلىلار ورتالىق كوميتەت ۇگىت ٴبولىمىنىڭ 13 - كەزەكتى «بەس ٴبىر ينجەنەرياسى» سيلىعىنا يە بولدى، «شينجياڭ جاقسى جەر»، «التىن توراڭعى» 6 - كەزەكتى مەملەكەتتىك از ۇلتتار ادەبيەت - كوركەمونەر بايقاۋىنىڭ ەڭ ۇزدىك تەاتر سيلىعىن جانە تەاتر جاسامپازدىعى سيلىعىن الدى، سۇيەمەلسىز ٴان تەاترى «ٴجۇزىم پىستى» جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى قۇرىلعاندىعىنىڭ 100 جىلدىعىن قۇتتىقتاۋ تاڭداۋلى ساحنالىق كوركەمونەر تۋىندىلارى كورسەتىلىم تىزىمىنە تاڭدالدى، «شەكارا كۇزەتۋشى»، «مۇزتاۋعا كەلگەن قوناق»، «كۇن شۇعىلاسى تيانشاندى نۇرعا بولەدى»، «تيانشانداعى سۇيىسپەنشىلىك»، «ٴىسىڭىز بولسا شۋجيىمىزدى ىزدەڭىز» قاتارلى 5 تۋىندى مەملەكەتتىك «100 جىلداعى 100 شىعارما» ساحنالىق كوركەمونەر سارا شىعارمالارى ينجەنەرياسىنىڭ ٴتۇيىندى سۇيەمەلدەنەتىن تۋىندىلار قاتارىنا كىردى...
«ومىرگە ىشكەرىلەي ارالاستى، حالىققا تامىر تارتتى»، ٴومىر ۇيرەنە ٴجۇرىپ شىعارماشىلىقپەن شۇعىلدانۋ مەحانيزمىن قۇردى. كوركەمونەرشىلەر حالىقتى تۋىندىسىنىڭ باس كەيىپكەرى ەتىپ، يدەيالىق ىڭعىلى مەن سۇيىسپەنشىلىگىن حالىقپەن ٴبىر تۇلعالاندىرىپ، ٴداۋىر مەن حالىقتى جىرلادى.
«1 - شىلدە وردەنىنىڭ» يەگەرى ۋي دىيوۋدىڭ ٴومىر جولىن باياندايتىن مۋزىكالى تەاتر «شەكارا كۇزەتۋشى»، «ۇعىسۋ، تيىمدىلىك جاساۋ، توعىستىرۋ» قىزمەت اترەتى مۇشەلەرىنىڭ شىنايى باستان كەشىرگەندەرىن باياندايتىن پيەسا «باقىت ەسىك قاققاندا»، كورىكتى شينجياڭنىڭ كوركى مەن ىنتىماق حيكايالارىن ايگىلەيتىن مۋزىكا اسپاپتارىندىق تەاتر «تيانشان الابى»، اۋىل - قىستاقتاعى جاستاردىڭ شارۋاشىلىق قۇرۋ، جۇمىستانۋ حيكاياسىن بەينەلەيتىن سيۋجەتتى ٴان - ٴبي ٴلاپارى «دۋماندى حوتان اسحاناسى» قاتارلى شىعارمالاردىڭ بارلىعى ادەبيەت - كوركەمونەر قىزمەتكەرلەرىنىڭ نەگىزگى ساتىنى باقىلاۋىنان، اۋىس - كۇيىس جاساۋىنان جانە وي جۇگىرتۋىنەن كەلگەن.
بەيزاتتىق مادەنيەت مۇرالارىن قورعاۋدى، جالعاستىرۋدى كۇشەيتتى. بەيزاتتىق مادەنيەت مۇرالارىن وسى زامانعى تۇرمىسپەن توعىستىرىپ، وسى زامانعى قۇنىن ايگىلەپ، وركەنيەتتى اۋىل سالتىن ساقتاپ، ۇلت رۋحىن ۇيىستىردى.
كۇنلۇن تاۋىنىڭ ەتەگىندەگى مەكتەپتەردە بيگە باسقان ايداعار، ارىستان، ياركەن وزەنىنىڭ بويىنان جەتكەن دولان مۇقام ٴۇنى، التاي تاۋىنىڭ ەتەگىنەن كۇمبىرلەگەن دومبىرا، باركول ساحاراسىندا ويناق سالعان قاراجورعا... رايونىمىز بەيزاتتىق مادەنيەت مۇرالاردى زاڭ - ەرەجە شىعارىپ قورعاۋ قىزمەتىن كەمەلدەندىرۋگە تاباندى بولىپ، بەيزاتتىق مادەنيەت مۇرالارىن جالعاستىرۋ، دامىتۋ ينجەنەرياسىن ىشكەرىلەي اتقارىپ، اۆتونوميالى رايون دارەجەلى بەيزاتتىق مادەنيەت مۇرالاردىڭ ۋاكىلدىك مۇراگەرلەرى، مادەني ەكولوگيا قورىعى سياقتى باسقارۋ ادىستەرىن جاساپ، بەيزاتتىق مادەنيەت مۇرا نىساندارىن مەكتەپكە كىرگىزۋدى، الەۋمەتتىك اۋماققا كىرگىزۋدى، كورىنىس وڭىرىنە كىرگىزۋدى بەلسەندىلىكپەن ىلگەرىلەتىپ، مول گۋمانيتارلىق نارمەن جانە رەال قۇنمەن جۇڭحۋا ۇلتى مادەنيەت قامباسىنداعى وسى قۇندى بايلىقتاردىڭ شۇعىلا شاشىپ جارقىراۋىنا مۇمكىندىك جاسادى.
مۇنان سىرت، نەگىزگى ساتىدا قىزمەت وتەيتىن مادەنيەت اۋلالارى، شارىقتاي دامىعان مادەنيەت كاسىپ باقشالارى، سيفرلى كىتاپحانالار، بۇلتتىق مۇراجايلار بەينە اسىل مەرۋەتتەي شينجياڭنىڭ مادەنيەت قۇرىلىسىنىڭ تاماشا كورىنىسىن كەستەلەدى.
قايراتتانا ىلگەرىلەدى، سەزىم تاسقىنداي ٴتۇستى. «حالىقتىڭ تاماشا تۇرمىس وتكىزۋ تىلەگىن قاناعاتتاندىرۋدا، ٴسوز جوق، مول رۋحاني ازىق سيلاۋ كەرەك». شينجياڭداعى ٴار ۇلت كادرلارى مەن بۇقاراسى باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ىقىلاستى تاپسىرماسىن ەستە بەرىك ساقتاپ، اناعۇرلىم بەكەم مادەنيەت سەنىمىمەن جۇڭحۋا مادەنيەتىنىڭ ومىرشەڭدىك كۇشىن ۇزدىكسىز تاسقىنداتىپ، مادەنيەت قۇرىلىسىنىڭ جەتىستىكتەرىمەن حالىقتى ٴتىپتى دە كوپ يگىلىككە كەنەلتۋگە قۇلشىنۋدا.