دۋ لەي (ٴوز ٴتىلشىمىز)، حان رۇي (ەرىكتى ٴتىلشى)

چاپچال سىبە اۆتونوميالى اۋدانىندا مىناداي ٴبىر ايەل بار، ول نەشە ون جىلدى ٴبىر كۇنگىدەي وتكىزىپ، بوران ـ شاشىنعا قاراماي 8 بالانى باعىپ ـ قاعىپ ەرجەتكىزىپ، وقۋ ـ اعارتۋعا قارجىلاي كومەك بەرىپ، 400 دەن استام ٴار ۇلت كەدەي وتباسىنداعى  بالالاردىڭ ٴبىلىم الۋ ارمانىن جۇزەگە اسىردى، ول ”مەملەكەتتىك ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعىنداعى ۇلگىلى جەكە“، ”مەملەكەتتىك 1 ـ مامىر ەڭبەك وردەنىنىڭ“ يەگەرى سياقتى 30 نەشە ٴتۇرلى داڭققا يە بولعان ۋ شيۋفاڭ.

”ۋ شەشەي، ٴبىز سىزگە امانداسا كەلدىك!“

”مەن اۋەسقويلار كلاسىن اشىپ، ٴار كۇنى بالالارعا رويال، دويبى، حاتكەرلىك، سۋرەت ۇيرەتەمىن“.

وقۋ تاۋىسقاننان كەيىن قىزمەتكە ورنالاسقان سۋ لينا اكەسىن قولتىقتاپ چاپچال اۋدانىنداعى زەينەتكەر ۋ شيۋفاڭنىڭ ۇيىنە كەلدى.

سول جىلداردى ەسكە العاندا داشۋەگە قابىلدانۋ ۇقتىرۋىن ەندى عانا تاپسىرىپ العان سۋ لينانىڭ اكەسى ويلاماعان جەردەن مي قان تامىرى  توسىلۋ اۋرۋىنا شالدىعىپ تاعدىر تالقىسىنا تۇسەدى، جوعارىلاپ وقۋ كەرەك پە، الدە ۇيدە قالىپ اكەسىنە قارايلاسۋ كەرەك پە؟ بۇل قارشادايىنان جالعىز باسقالقالى وتباسىندا بويجەتكەن سۋ لينانى اڭكى - تاڭكى كۇيدە قالدىرادى. بۇل حاباردى ەستىگەن ۋ شيۋفاڭ سۋ لينانىڭ اۋداندىق حالىق ىستەرى مەكەمەسى مەن ايەلدەر بىرلەستىگىنەن 5 مىڭ يۋان كومەك قاراجات الۋىنا كومەكتەسەدى ٴارى ٴوزى مىڭ يۋان اقشا شىعارىپ سۋ لينانى داشۋەگە اتتاندىرادى.

ۋ شيۋفاڭنىڭ قارجىلاي كومەگىندە سۋ لينا داشۋەنى ٴساتتى بىتىرەدى، ول وسى سىبە شەشەسىنە ەرەكشە العىس ايتادى. سۋ لينا: ”قايتەرىمدى بىلمەي ەڭ قينالعان كەزىمدە  ۋ شەشەي مەنىڭ كوڭىلىمدەگى ٴۇمىت وتىن تۇتاندىرىپ، داشۋە وقۋ ارمانىما ساۋلەسىن ٴتۇسىردى“ دەدى.

الايدا، باسقالارعا كومەكتەسۋدى قۋانىش سانايتىن، اشىق - جارقىن ۋ شەشەيدىڭ تۇرمىسى ونشا اۋقاتتى ەمەس ەدى. 20 نەشە جىلدىڭ الدىنداعى اۆتوموبيل شىرعالاڭى ونىڭ كۇيەۋىنىڭ ٴومىرىن قاتىگەزدىكپەن جالماپ كەتەدى. كەيىن ىزگى نيەتتى جانداردىڭ تانىستىرۋىمەن 2 ٴسابي بار ول 6 بالالى سۇي گوشينمەن باس قۇرايدى. وسى 8 بالانى باعىپ - قاعۋ  ٴۇشىن ەكەۋى ٴار كۇنى تاڭ سارىدەن كەش باتقانشا سيىر باعىپ، ٴۇي ارالاپ ٴسۇت ساتىپ، اقشا تاۋىپ وتباسىن اسىرايدى.

ٴبىر جولى چاپچال قالاشىقتىق ۇكىمەتكە جۇمىس بىتىرۋگە بارعان ۋ شيۋفاڭ بىرەۋلەردەن 3 جەتىم بالانىڭ وتباسى كەدەي بولعاندىقتان وقۋدان قول ۇزۋگە ٴدوپ كەلگەنىن ەستيدى. ول دەرەۋ ۇيىنە قايتىپ كۇيەۋى سۇي گوشينمەن اقىلداسىپ، وسى 3 جەتىم بالانىڭ مەكتەپكە قايتا ورالۋىنا كومەكتەسپەكشى بولادى. سۇي گوشين وزدەرىنىڭ 8 بالاسى بار بولا تۇرسا دا تارتىنشاقتاماي باتىل تۇردە ۋ شيۋفاڭعا: ”كومەكتەسەمىن دەسەڭ كومەكتەس، مەن سەنى قولدايمىن، قينالساق ارتىعىراق جۇمىس ىستەرمىز“ دەدى.

سودان باستاپ ۋ شيۋفاڭ مەن كۇيەۋى وقۋعا جىلۋ اتاۋدى كەلەلى ىسكە اينالدىرادى. كوپتەپ اقشا تابۋ ٴۇشىن ول كۇيەۋىمەن بىرگە ٴار كۇنى تاڭەرتەڭ ساعات 6 دا تۇرىپ سيىرعا جەم بەرىپ، ەگىس جۇمىسىنا كىرىسىپ كەتەدى، سونداي ـ اق ۇيىندەگى 20 نەشە ساۋىن سيىردى ارت ـ ارتىنان ساتىپ، بالالاردى مەكتەپكە تۇسىرەدى، وقۋلارىن تامامداتادى. ال ول ٴوزى بىرنەشە يۋاندىق ارزان  قولعاپ ساتىپ الۋعا اقشاسىن قيماي الاقانى مۇيىزگەكتەلىپ جۇرەدى.

ۇزاق جىلداردان بەرى كىمنىڭ ۇيىندە قيىنشىلىق بار ەكەنىن ەستىسە بولعانى ۋ شيۋفاڭ قاشان دا ٴبىرىنشى بولىپ العا شىعىپ، باسقالاردىڭ مۇڭ - مۇقتاجىن شەشۋگە كومەكتەسەدى. قالاشىقتاعى ەڭ تومەنگى تۇرمىسى قامتاماتسىزداندىرىلاتىن ٴبىر قازاق وتباسى قۇرىلىسشىلاردىڭ ەڭبەكاقىسىن بەرە الماعاندىقتان سالىنىپ جاتقان ۇيلەرى ورتا جولدا توقتاپ، ٴبىر ۇيدەگى 6 جان 50 شارشى مەترگە جەتپەيتىن ۇيدە تۇرىپ جاتقانىن بىلگەن سوڭ، ولارعا ٴبىر مىڭ 500 يۋان اقشا جەتكىزىپ بەرەدى؛ 2008 - جىلى ۋىنچۋانداعى سۇراپىل جەر سىلكىنىسىندە ول 2 مىڭ يۋان ەرەكشە پارتيا جارناسىن تاپسىرادى جانە اپات تۋىلعان رايونعا قۇنى مىڭ يۋاننان اساتىن كورپە - جاستىق سياقتى اپاتتان قۇتقارۋ بۇيىمدارىن اتايدى؛ 2011 - جىلى 5 - ايدا چاپچال اۋدانى جەر سىلكىنىسى جانە بۇرشاق اپاتىنا ۇشىراعاندا ول ٴبىر ساۋىن سيىر ساتىپ، اۋداندىق حالىق ىستەرى مەكەمەسىنە 5 مىڭ يۋان قۇتقارۋ قاراجاتىن اتايدى؛ 2017 - جىلى ول جاڭا عانا العان «مەملەكەتتىك 1 - مامىر ەڭبەك وردەنىنىڭ» 5 مىڭ يۋان سيلىق اقشاسىن تۇگەلدەي قيىنشىلىعى بار وتباسىلارىنداعى وقۋشىلارعا جىلۋعا اتادى. ول ٴار جىلى 10 مىڭ يۋاننان استام جىلۋ اتايدى، ال ٴوزىنىڭ جىلدىق كىرىسى 40 مىڭ يۋانعا جەتپەيتىن ەدى.

چاپچال اۋداندىق 1 - باستاۋىش مەكتەپتىڭ 5 - جىلدىق 4 - كلاسىنىڭ وقۋشىسى ايشا سىمايىل كوپ رەت ۋ شيۋفاڭنىڭ كومەگىنە يە بولادى، ول: ”ۋ شەشەي ٴار جىلى ماعان شىت جاڭا مەكتەپ كيىمىن جانە ۇيرەنۋ بۇيىمدارىن اكەلىپ بەرەدى، مەن وعان ەرەكشە العىس ايتامىن. جاقسى ۇيرەنىپ، ەرجەتكەننەن كەيىن اتا مەكەنىمدى كوركەيتەمىن“ دەيدى.

مىنە، بۇل ٴبىر قاراپايىم قارتتىڭ ومىردەگى قاراپايىم ٴىس ىزدەرى. جاسى 70 كە تاياعان ول زەينەتكە شىقسا دا قايىرىمدىلىعىنان قايتپاي، ماڭايىنداعى ادامداردى مەيىر باعىشتاۋ الەۋمەتتىك يگىلىك قوسىنىنا قاتىناسۋعا بەلسەنە جۇمىلدىردى. ۋ شيۋفاڭنىڭ باستاۋىندا چاپچال اۋداندىق ”مەيىربان انالار“ قوعامى ەڭ العاشقى 10 ادامنان قازىر 150 نەشە ادامعا كوبەيدى، مۇشەلەرى بۇكىل اۋداننىڭ ٴار سالاسىنان تابىلاتىن بولىپ، ۇلتتار ىنتىماعى گۇلى چاپچال اۋدانىندا بارعان سايىن قۇلپىرا ٴتۇستى.

ۋ شيۋفاڭ بىلاي دەدى: ”ٴبىر ادامنىڭ قارا باسىنىڭ باقىتى تۇككە تۇرمايدى، ماڭىزدىسى ەلدىڭ ٴبارى باقىتتى بولۋىندا. بۇدان بىلايدا كومەكتەسۋ ـ سۇيەمەلدەۋ قىزمەتىن ۇزدىكسىز جاقسى ىستەپ، شىن نيەتىممەن ۇلتتار ىنتىماعى گۇلىن قۇلپىرتا بەرەمىن“.