باس بەتكە قايتۋ | 中文 ىلە اقپارات تورابىنا حوش كەلدىڭىزدەر!
ۇلگى ورىن قۇرۋ ناتيجەسىن بەكەمدەپ، جاڭا داۋىردەگى جاراسىمدى، كورىكتى ىلە قۇرايىق
2021-08-18 18:00:00     كورىلىم:رەت كەلۋ قاينارى:ىلە گازەتى  جاۋاپتى رەداكتور:جازيرا بولاتباي قىزى

ۋاڭ ۋەيشىڭ، چىن يۋانجياڭ، ٴجۇنىس ناردابەك ۇلى، رىن حۋان (جۇڭگو گازەتىنىڭ تىلشىلەرى)


شينجياڭ ىلە قازاق اۆتونوميالى وبلىسى − قازاق، حانزۋ، ۇيعۇر، حۇيزۋ، سىبە، موڭعۇل، ورىس سياقتى 47 ۇلت ٴجيى قونىستانعان باقىتتى مەكەن، 2015 - جىلى «مەملەكەت بويىنشا ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعى قيمىلىنان ۇلگى كورسەتەتىن وبلىس» اتاعى؛ 2021 - جىلى 1 - ايدا «مەملەكەت بويىنشا ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعىنان ۇلگى كورسەتەتىن وبلىس» اتاعى  بەرىلدى.  جاقىنعى جىلداردان بەرى ىلە ۇلگى كورسەتەتىن وبلىس قۇرۋ ناتيجەسىن ۇزدىكسىز بەكەمدەپ جانە دارەجەسىن جوعارىلاتىپ، ۇلگى كورسەتۋدى تەرەڭدەتىپ، كىرىكتىرە توعىستىرىپ، ۇزدىكتىككە تالپىنىپ، جاڭا داۋىردەگى جاراسىمدى، كورىكتى ىلە قۇرۋعا پارمەندى جەبەۋشى كۇش ۇيىستىردى.

جوعارى دەڭگەيدە جەبەۋگە تاباندى بولىپ، ۇلگى ورىن قۇرۋ قىزمەتى ٴتۇزىلىس - مەحانيزمىن ۇزدىكسىز كەمەلدەندىردى

جوعارى باستامامەن جوسپارلادى. ىلە وبلىستىق پارتكوم ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعىنان ۇلگى ورىن قۇرۋ قىزمەتىن ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋ جوسپارىنا ەنگىزىپ، ۇلگى ورىن قۇرۋ ناتيجەسىن بەكەمدەدى جانە دارەجەسىن جوعارىلاتتى، 2020 - جىلى «مەملەكەت بويىنشا ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعىنان ۇلگى كورسەتەتىن وبلىس قۇرۋ جانە اۆتونوميالى رايون بويىنشا ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعىنان ۇلگى وبلىس قۇرۋ» («قوس قۇرۋ») نىسانا - مىندەتىن العا قويىپ، وبلىستىق پارتكومنىڭ شۋجيى گرۋپپا باستىعى بولعان («قوس قۇرۋ») قىزمەتىنە باسشىلىق ەتۋ گرۋپپاسىن قۇرىپ، وبلىس، اۋدان ەكى دارەجەلى ۇلگى ورىن قۇرۋ قۇرىلىمىن شىنايى سەپتەپ، قۇرۋ قىزمەتىنە باسشىلىق ەتۋدىڭ، ونى ۇيىمداستىرۋدىڭ، ىلگەرىلەتۋدىڭ پارمەندى بولۋىنا كەپىلدىك ەتتى. پارتيانىڭ ۇلت نازارياسىن، ساياساتىن قاۋىرت ۇيرەنۋ، كەڭ كولەمدە زەرتتەۋ - تالقىلاۋ قيمىلىن ىشكەرىلەي ورىستەتىپ، جاڭا داۋىردەگى ۇلت قىزمەتىن ويداعىداي ىستەۋ قۋاتى مەن ورەسىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتتى. 

جوعارى ولشەممەن ىلگەرىلەتتى. ساتىلار بويىنشا جوسپارلاۋدى ۇزدىكسىز كۇشەيتىپ، ۇلگى ورىن قۇرۋ قىزمەتى جونىندە ٴبىرقىدىرۋ ساياسات - قۇجاتتار شىعاردى. ۇلگى كورسەتەتىن وبلىس قۇرۋدى باعالاۋ، تەكسەرىپ - وتكىزىپ الۋ كورسەتكىشىمەن سالىستىرا وتىرىپ، اناعۇرلىم قاتاڭ، اناعۇرلىم ناقتى، اناعۇرلىم ەرەكشەلىككە يە كورسەتكىش جۇيەسىن بەلگىلەپ، قىزمەت جاۋاپكەرلىگىن اشالاپ، سالماقتاپ، ساتىلار بويىنشا جاۋاپكەرلىكتى قاتايتىپ، ناتيجە جاراتۋدا بەتالىس، قۇرۋدا نىسانا، قىزمەتتە جۇمىس ٴبولىسى بولۋعا كەپىلدىك ەتىپ، ۇلگى ورىن قۇرۋ قىزمەتىنىڭ ۇدايىلانۋىن، جۇيەلىلەنۋىن، تۇزىمدەنۋىن، باياندى بولۋىن جەبەدى.

جوعارى تالاپپەن تياناقتاندىردى. وبلىس بويىنشا پارتكوم ٴبىر تۇتاس باسشىلىق ەتەتىن، پارتيا، ۇكىمەت تەگىس يگەرىپ، بىرگە باسقاراتىن، بىرلىكساپ، ۇلت، ٴدىن تاراۋلارى باستاماشىلدىقپەن جالپىلاي جاۋاپتى بولاتىن، قوعام جابال ات سالىساتىن ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعىنان ۇلگى ورىن قۇرۋ قىزمەتى جاعدايىن قالىپتاستىردى. ٴتورت باسشىلىق القاسىنىڭ باسشىلارى اۋدان، قالالاردى، مەڭگەرمە دارەجەلى باسشىلار اۋىل - قالاشىقتى، اۋدان دارەجەلى باسشىلار قىستاقتى (الەۋمەتتىك اۋماق) كوتەرمەگە الىپ بايلانىس جاساۋدى جاپپاي تياناقتاندىرىپ، نەگىزگى ساتىنىڭ ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعىنان ۇلگى ورىن قۇرۋ قىزمەتىن ويداعىداي يگەرۋىنە جەتەكشىلىك ەتتى. ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعىنان ۇلگى ورىن قۇرۋ بويىنشا «11 دى جەتكىزۋدى» توڭىرەكتەپ، ٴوزارا قاداعالاۋ، ٴبىر - بىرىنەن ۇيرەنۋ، ٴبىر - ٴبىرىن تەكسەرۋ قيمىلىن ورىستەتىپ، «سالىستىرۋ، ۇيرەنۋ، باسەكەلەسۋ، باسىپ وزۋ» بارىسىندا قىزمەت ونىمدىلىگىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتتى. اۋدان، قالالاردا تۇراتىن قىزمەتكە باقىلاۋ - جەتەكشىلىك ەتۋ گرۋپپاسىن قۇرىپ، ماسەلەلەردى تەكسەرىپ، كومەسكى قاتەرلەردى تاۋىپ، ولقىلىقتاردى تولىقتاپ، رەتتەۋ - وزگەرتۋگە باقىلاۋ جۇرگىزدى. ۇلتتار ىنتىماعى قىزمەتى بايلانىس ٴماجىلىسى مەحانيزمىن ورناتىپ جانە كەمەلدەندىرىپ، تاجىريبەلەردى قورىتىندىلاپ جانە جالپىلاستىرىپ، قىزمەت شارالارىن كەمەلدەندىرىپ، ۇدايى مىقتى يگەرەتىن قىزمەت بىرىككەن كۇشىن قالىپتاستىردى.

مادەنيەت ارقىلى جەتەكشىلىك ەتۋدەن جازباي، ۇلتتاردىڭ ٴوزارا ەتەنە بولىپ، ٴبىر - بىرىنە قول ۇشىن بەرەتىن شىنايى سۇيىسپەنشىلىك ارقاۋىن شيراتا ٴتۇستى

ادامداردىڭ ساناسىنا، جۇرەگىنە ۇيالاتۋعا تاباندى بولدى. ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعى تاربيەسىن حالىقتىق تاربيەنىڭ، كادرلار تاربيەسىنىڭ، قوعامدىق تاربيەنىڭ جالپى بارىسىنا سىڭىرۋدە تاباندى بولىپ، پارتيانىڭ ۇلت نازارياسى مەن ساياساتىن ٴار دارەجەلى پارتكوم (پارتگرۋپپا) نازاريا ۇيرەنۋ وزەكتى گرۋپپاسىنىڭ، ٴار دارەجەلى پارتيا ۇيىمىنىڭ «ٴۇش جيىن، ٴبىر ساباق»، «نەگىزگى تاقىرىپتىق پارتيا كۇنى» ۇيرەنۋ مازمۇنىنا، وبلىستىق، اۋداندىق پارتيا مەكتەپتەرىنىڭ (اكىمشىلىك شۋەيۋانى)، وبلىستىق سوتسياليزم شۋەيۋانىنىڭ وقىتۋ، تاربيەلەۋ مازمۇنىنا، ٴار دارەجەلى، ٴار تۇردەگى مەكتەپتەردىڭ كۇندەلىكتى وقىتۋ مازمۇنىنا، ٴدىني قيمىل ورىندارىنىڭ «ٴتورتتى جەتكىزۋ» قيمىلىنا ەنگىزىپ، پارتيانىڭ ۇلت ساياساتىن، مەملەكەتتىڭ زاڭ - ەرەجەسىن، شينجياڭعا قاتىستى «ٴتورت اق تىستى كىتاپتىڭ» مازمۇنىن ۇيرەنۋ، ۇگىتتەۋ تاربيەسىن ۇدايىلاندىرىپ ورىستەتتى. پارتيالى كادرلاردىڭ پارتيانىڭ جاڭا داۋىردەگى ۇلت نازارياسى مەن ساياساتى بىلىمدەرىنەن 500  سۇراۋ - جاۋاپ جانە «زاڭ ۇگىتى جەلىسى» ەمتيحانىنىڭ سۇراۋلارىنا جاۋاپ قيمىلىن ۇيىمداستىرىپ ورىستەتتى. ۇگىت - لەكسيا قوسىنىن اتىز باسىنا، وتباسىلارعا دەيىن بارىپ، بەتپە - بەت «ميكرو ۇگىت - لەكسيا» جۇرگىزۋگە ۇيىمداستىرىپ، جالپى 358 مىڭ 500 مايدان - رەت ۇگىت - لەكسيا جۇرگىزدى، بۇدان رەت - سانى بويىنشا 6 ميلليون 800 مىڭنان استام كادر، بۇقارا تاربيە الدى.

قويۋ اۋان قالىپتاستىردى. ۇگىت - تاربيە مەن بۇقارانىڭ  پسيحيكالىق سايكەسۋ ٴتۇيىنىن جانە سەزىمدىك ۇندەسۋ ٴتۇيىنىن دالمە - ٴدال تاۋىپ، گۋمانيتارلاندىرۋعا، ناقتىلاندىرۋعا، بۇقارالاندىرۋعا باسا نازار اۋدارىپ، كوپ تەكشەلى، كوپ ٴتۇرلى، كەڭ اۋماق، جوعارى جيىلىك، كوپ ارنا ارقىلى ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعىنان ۇلگى ورىن قۇرۋ قىزمەتىن ۇگىتتەپ، حابارلاۋعا ٴمان بەرىپ، راديو، تەلەۆيزيا، گازەت، توراپتىڭ ٴوز مۇمكىندىگىنەن، «ٴۇش ميكرو بىلوگ، ٴبىر ابونتتان» پايدالانىپ، ۇلتتار ىنتىماعى جونىندەگى اڭگىمەلەردى ايتىپ، حابارلاسۋ تيجاراتى ساۋداگەرلەرىمەن بىرلەسىپ، تەلەۆيزور تەكشەسى ارقىلى ودان پايدالانۋشىلارعا دالمە - ٴدال ۇگىت جۇرگىزىپ،  ابونت سانىن 830 مىڭعا جەتكىزدى.

مادەنيەت ورتاق تانىمىن كۇشەيتتى. ىلە گەنەرال سارايى، لين زىشۇي ەسكەرتكىش سارايى، حان اۋلەتى حانشالارى ەسكەرتكىش سارايى، چاپچال سىبە اۆتونوميالى اۋدانى سىبە ۇلتى مۇراجايى، شۋىرما قۇرباندار قابىرىستاندىعى، ۋاڭ مىڭ كىتاپ ٴۇيى سياقتى ٴبىر  توپ نەگىزگى جەلىسى كورنەكتى، ەرەكشەلىگى ايقىن جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمى تاربيەسى بازالارىن ىشكەرىلەي اشىپ جانە شوعىرلاندىرىپ، «سىبە ۇلتىنىڭ 10 مىڭ شاقىرىمدىق شەكارانى قورعاۋى» سياقتى ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعى جونىندەگى اڭگىمەلەردى كۇش سالا ۇگىتتەدى. 

«سۇيىسپەنشىلىككە تولى ىلە . بارلىق وتباسىلارىنا مەيىر جەتكىزۋ − اينالامداعى ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ اسەرلى اڭگىمەلەرىن ايتامىن» باسەكەسىن، «ۇلتتار ىنتىماعى رۋحىن اسقاقتاتىپ، ۇلتتار ىنتىماعى ۇلگىسى بولۋعا ۇمتىلامىن» اتىنداعى ۇگىت - لەكسيا دوكلاد جيىنىن وتكىزىپ، گۋ شۇيمەي قاتارلى ٴبىر توپ مەملەكەت بويىنشا ۇلتتار ىنتىماعى العاباسارلىعىنداعى ۇلگىلى جەكەلەردى ارالاپ ۇگىت - لەكسيا جاساۋعا ۇيىمداستىردى. ٴتۇرلى قىزمەت بارىسىندا جارىققا شىققان ۇلتتار ىنتىماعى ۇلگىلەرىن ىشكەرىلەي تاۋىپ جانە ولاردى ماداقتاپ - سيلاپ، ۇلگىلەردى ارداقتايتىن، ۇلگىلەردەن ۇيرەنەتىن، ۇلگى بولۋعا ۇمتىلاتىن قويۋ اۋان قالىپتاستىردى. ىلە وبلىسىنىڭ مەملەكەتتە ٴبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ٴتىل - جازۋدى ۇيرەنۋ، قولدانۋداعى وبراز ەلشىسىن سارالاۋ جارىسىن ٴۇرتىس ەكى رەت وتكىزىپ، وزىندىك ەرەكشەلىككە يە، ىقپال كۇشى زور بىرلىكساپ مادەنيەت ماركاسىن قالىپتاستىرىپ، بارلىق ادام ىنتىماقتى قاستەرلەيتىن، ٴاربىر ىستە ىنتىماق دارىپتەلەتىن، جەر - جەردەن ىنتىماق مەن مۇندالايتىن قويۋ اۋان قالىپتاستىردى.

مادەنيەت جاعىنداعى توعىسۋدى جەبەدى. ۇلتتاردىڭ تاڭداۋلى مادەنيەتىن قورعاۋ مەن ساۋلەلەندىرۋدى ۇلتتار ورتاق يگىلىكتەنەتىن جۇڭحۋا مادەنيەتىن قالىپتاستىرۋ جانە وعان مۇراگەرلىك ەتۋمەن جاندى ۇشتاستىرۋعا قۇرمەت ەتىلىپ، ۇلتتاردىڭ مادەنيەتىنە مۇراگەرلىك ەتۋ، قورعاۋ جانە جاڭالىق اشۋ، توعىستىرۋ كۇش سالا ىلگەرىلەتىلىپ، شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايونىنىڭ 9 - كەزەكتى از ۇلتتار ٴداستۇرلى دەنە تاربيە جينالىسىن مىندەتىنە الىپ وتكىزىپ، «اقىندار ايتىسى»، «ٴماشراپ»، «نادام» جانە سىبە ۇلتىنىڭ باتىسقا كوشۋ مەرەكەسى سياقتى ٴداستۇرلى مادەنيەت قيمىلدارىن وتكىزۋمەن بىرگە، ٴار جىلى كوكتەم مەرەكەسى، قۇربان ايت مەرەكەسى سياقتى قۇتتىقتاۋ قيمىلدارىن وتكىزىپ، ٴار ۇلت كادر - جۇرتشىلىعىنىڭ جۇڭحۋا مادەنيەتى جونىندەگى ورتاق تانىمىن اناعۇرلىم كۇشەيتتى. از ۇلتتاردىڭ ادەبيەت - كوركەمونەر تۋىندىلارىن ىشكەرىلەي اشىپ، ٴداۋىردىڭ نەگىزگى اۋەنىنە ۇيلەسەتىن، جۇڭحۋا مادەنيەتى فاكتورىمەن توعىساتىن، ٴار ۇلت حالقىنىڭ ىنتىماقتى، جاراسىمدى، بەينەت پەن زەينەتتە بىرگە بولاتىن تاماشا قاسيەتىن بەينەلەيتىن ٴبىر توپ ادەبيەت - كوركەمونەر تۋىندىلارىن جاراتتى جانە جازدى، كولەمدى قۇجاتتى فيلم − «ىلە وزەنى» 25 - كەزەكتى جۇڭگو تەلەۆيزيا قۇجاتتى جەلىلەس فيلمدەرىن باعالاۋدا «10 تاڭداۋلى تۋىندىنىڭ» ٴبىرى بولىپ سارالاندى، مۋزىكا تەاترى − «بورىش ۇندەۋى» مۋزىكالىق تەاترى مەن «قىستاقتاعى حيكايا» فيلمى سياقتى ٴبىرقىدىرۋ ادەبيەت - كوركەمونەر تۋىندىلارى جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن ىلەدەگى ٴار ۇلت ۇلاندارىنىڭ جۇرەگىنە تەرەڭ ۇيالاتىپ،  تەرەڭ تامىر تارتتىردى.

ۇلگى كورسەتۋ ارقىلى جەتەكشىلىك ەتۋدەن جازباي، جالپى وڭىرلىك ۇلگى ورىن قۇرۋدىڭ اۋانىن ٴتىپتى دە قويۋلاستىردى

«كلەتكا ينجەنەرياسىن» جانداندىردى. نەگىزگى ساتى پارتيا قۇرىلىسىن جۇلدىز دارەجەلىلەندىرۋ بويىنشا «ۇلتتار ىنتىماعى جۇلدىزىن» سومداۋدى تۇتقا ەتىپ، ۇلتتار ىنتىماعىنداعى تاتۋ كورشى، ۇلتتار ىنتىماعىنداعى كورىكتى اۋلا، ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ كىشكەنتاي قورعاۋشىسى، ونەگەلى وتباسى، ونەگەلى ٴبولىم سياقتى «كلەتكا ينجەنەرياسىن» باعالاۋ قيمىلىن كەڭىنەن ورىستەتىپ، ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعىنداعى 32 مىڭ 155 ونەگەلى وتباسىن، 401 ونەگەلى عيماراتتى، 4 مىڭ 31 ونەگەلى ٴبولىمدى باعالاپ شىعىپ، ۇلگىلى ورىن قۇرۋدىڭ نەگىزىن بەكەمدەدى.

ۇلگىلى ورىن قۇرۋدىڭ كولەمىن كەڭەيتتى. ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعىنداعى ۇلگىلى ورىن قۇرۋدى اۋىل - قالاشىققا (ٴمالى باسقارماسى)، ورگانعا، مەكتەپكە، قىستاققا (الەۋمەتتىك اۋماق)، كاسىپورىنعا، اسكەري كازارماعا (ساقشى مەكەمەسى)، كورىنىس رايونىنا، تۋان - الاڭىنا (ليان - اترەت)، ٴدىني قيمىل ورنىنا، تەرەزەلىك ورىنعا، ينتەرنەت كەڭىستىگىنە جەتكىزۋ سىندى «10 ورىنعا جەتكىزۋدى» تەرەڭدەتىپ، ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعىنداعى ۇلگىلى ورىن اتاعى بەرىلگەن ورىنداردى جاعدايعا قاراي باسقارىپ، ۇلگى ورىن قۇرۋ فورماسىن ۇزدىكسىز ساپالىلاندىرىپ، ۇلگى ورىن قۇرۋ بارىسىنا تۇتاس حالىقتى قاتىناستىرىپ، ۇلگى ورىن قۇرۋ ناتيجەسىنەن بارلىق ادامدى يگىلىكتەندىرىپ، وزات ورىن قۇرۋ قىزمەتىن جاپپاي جالپىلاستىردى. شينجياڭ ٴوندىرىس - قۇرىلىس بيڭتۋانى 4 - ديۆيزياسىنىڭ كوكدالا قالاسىمەن بىرگە ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعىنداعى 7 ۇلگىلى مەكتەپ، بيڭتۋان مەن جەرگىلىكتى ورىننىڭ ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعىنداعى ۇلگىلى قىستاق (الەۋمەتتىك اۋماق)، 22 ۇلگىلى لياندۇي (ورىن) قۇرىپ، بيڭتۋان مەن جەرگىلىكتى ورىن ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعىنداعى ۇلگى ورىندى بىرگە قۇراتىن تاماشا جاعداي قالىپتاستىردى.

تيپتەر ارقىلى جەتەكتەۋگە ٴمان بەردى. مەملەكەت بويىنشا ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعىنداعى 10 ۇلگى ورىن قۇردى، مۇنىڭ ىشىندە قۇلجا قالاسى، قورعاس اۋدانى، توعىزتاراۋ اۋدانى، نىلقى اۋدانى سىندى 4 اۋدان - قالا مەملەكەت بويىنشا ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعىنداعى ۇلگىلى اۋدان - قالا بولىپ باعالاندى، ىلە گەنەرال مەكەمەسى، حان پاتشالىعى حانشالارىنىڭ ەسكەرتكىش سارايى، چاپچال سىبە سالت - سانا باقشاسى سىندى ورىندارعا «مەملەكەت بويىنشا ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعى تاربيە بازاسى» اتاعى بەرىلدى؛ ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعىنداعى تيپتەردى كۇش سالا باۋلىپ جەتىلدىرگەندىكتەن 18 كوللەكتيۆ پەن 39 جەكە مەملەكەت بويىنشا ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعىنداعى ۇلگى داڭق اتاعىنا يە بولىپ، ٴبىر تيپتى جەتىلدىرۋ ارقىلى ورىندارعا باستاماشى، اۋدان - قالالارعا جەتەكشى، جالپى بۇقاراعا ىقپال ەتەتىن قامتۋ اسەرىن قالىپتاستىردى.

سۇيىسپەنشىلىك توعىستىرىپ، كۇش - قۋات ۇيىستىرۋدان جازباعاندىقتان، ۇلتتاردىڭ ارالاسۋى، ىشتەسۋى، توعىسۋى كۇن سايىن تەرەڭدەدى

تۋىستاسۋ، دوستاسۋ تەرەڭدەتىلدى. ىلە وبلىسىنا توتە قاراستى ورىندارداعى 67 مىڭ 400 ٴار ۇلت كادرى مەن 92 مىڭ 600 وتباسىنداعى ٴار ۇلت بۇقاراسى جۇپ قۇراپ تۋىس بولۋ، امانداسا بارۋ، ٴوزارا ۇيرەنۋ، كوپتەپ قيمىل وتكىزۋ، شىنايى كومەكتەسۋ، ىنتالاندىرۋعا كوڭىل ٴبولۋ سياقتى فورمالار ارقىلى ۇلتتار ىنتىماعى بىرلەسكەن دوستىق قيمىلىن وتكىزىپ، بۇقارانىڭ ناقتى قيىنشىلىعىن شەشۋىنە كومەكتەسىپ، ٴار ۇلت بۇقاراسىنىڭ پارتيا مەن ۇكىمەتتىڭ قامقورلىعى مەن مەيىر - شاپاعاتىن شىنايى سەزىنۋىنە مۇمكىندىك جاسادى. بىلتىردان بەرى 129 مىڭ مايدان - رەت ٴتۇرلى قيمىل ورىستەتىلدى، وعان رەت سانى بويىنشا ٴبىر ميلليون 790 مىڭ بۇقارا قاتىناسىپ، 134 مىڭنان استام ناقتى، جاقسى ٴىس ىستەلدى.

تۋىستاسۋدىڭ كولەمى كەڭەيدى. باعىتتامالى كومەك بەرۋشى ولكە − جياڭسۋ ولكەسىنىڭ اۋىل - قالاشىقتارى (ٴمالى باسقارماسى)، قىستاقتارى (الەۋمەتتىك اۋماق) جەكە - جەكە ىلە وبلىسىنا توتە قاراستى 111 اۋىل - قالاشىقپەن (تۋان الاڭى)، 145 كەدەي قىستاقپەن (الەۋمەتتىك اۋماق، ليان - اترەت) تۋىستاسىپ ورتاق قۇرىپ، «جياڭسۋ . ىلە بىرگە كورىكتى مەكەن قۇرۋ»، «جياڭسۋ مەن ىلە ٴبىر وتباسىنداي توعىسۋ» سياقتى قيمىلدار ورىستەتىلىپ، ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعىنداعى ۇلگىلى ۋاكىل، وتانشىل ٴدىني قايراتكەر ۋاكىلدەرىنىڭ «جياڭسۋعا ساپارى» سىندى ەكسكۋرسيالاۋ، ۇيرەنۋ قيمىلدارى ٴۇرتىس 6 جىل ۇيىمداستىرىلىپ، ارالاسۋ، ىشتەسۋ، توعىسۋ تەكشەسى قۇرىلىپ، ەكى جەردەگى ۇلتتاردىڭ دوستىق سۇيىسپەنشىلىگى تەرەڭدەتىلدى. «10 مىڭ شاقىرىمنان جەتكەن سۇيىسپەنشىلىك» قيمىلى اۋىس - كۇيىس تەكشەسى ەتىلىپ، ەكى جەردەگى 185 مەكتەپتىڭ 2 مىڭ 10 كلاسىنداعى 31 مىڭ ورتا، باستاۋىش مەكتەپ وقۋشىسى حات - حابار فورماسى ارقىلى دوستاسۋ، جۇپتاسۋ، ٴوزارا سۇيىسپەنشىلىك ورناتۋعا ۇيىمداستىرىلدى.