لي جيان (ٴوز ٴتىلشىمىز)

بۇل − ٴبىر ەرەكشە اسحانا!

اسحانا حىنان ولكەسى پۋياڭ قالاسىنىڭ ۋ - ي داڭعىلىندا، اسحانانىڭ اتى «ۇلتتار ىنتىماعى اسحاناسى»، اسحانانىڭ الدىندا مەملەكەت تۋى اسقاق جەلبىرەيدى. ٴار ايدىڭ 1 ـ كۇنى پۋياڭداعى شينجياڭدىقتار اسحانانىڭ الدىنا جينالىپ، بىرگە مەملەكەت تۋىن شىعارۋ سالتىن وتكىزەدى. ٴار جىلى «1 - مامىردا» مەملەكەت تۋى استىنان ٴبىرىڭعاي قىزىل سارى ٴتۇستى جۇمىس كيىمىن كيگەندەر كوزگە وتتاي باسىلادى ـ ولار ۇسىنىسپەن كەلىپ، اسحانا اقىسىز قامداعان شينجياڭ ەرەكشەلىگىندەگى ٴدامدى تاعامداردان ٴدام تاتىپ جاتقان ورتا تازالىعى جۇمىسكەرلەرى ەدى. 

اسحانا يەسى شينجياڭنىڭ ىلە وبلىسىنان كەلگەن ەرلى ـ زايىپتى: ابدۋعاني سىمايىل مەن زوراحان ابدىرەيىم.

پۋياڭدا تۇرعان 27 جىلدا وسى ەرلى - زايىپتىلار وسىندا ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ گۇلىن جايقالتتى. 

8 ـ ايدىڭ 14 ـ كۇنى زوراحانعا تەلەفون جالعاپ: «جۇبايىڭىز ەكەۋىڭىزدىڭ پۋياڭداعى اڭگىمەلەرىڭىزدى ەستىدىم، ەندى وسى جايىندا وزىڭىزبەن اڭگىمەلەسسەم بولار ما؟» دەگەن ەدىم. «بولادى عوي، بولادى» دەدى حىناننىڭ جەرگىلىكتى اكسەنتىندە زوراحان اڭقىلداي جاۋاپ بەرىپ. ٴبىز تەلەفوندا كۇنى بۇرىن كەلىسىپ العانداي - اق ەمەن - جارقىن اڭگىمەلەسىپ كەتتىك، زوراحان: «پۋياڭعا كەلگەنىمىزگە 30 جىلدىڭ ٴجۇزى بولىپ قالدى، وسىلاي سويلەۋگە ادەتتەنىپ كەتتىك قوي» دەدى. 

 اڭگىمەنى 1995 - جىلدان باستاۋعا تۋرا كەلەدى. ول كەزدە ابدۋعاني تۇرمىس جاعدايىن جاقسارتۋ ٴۇشىن سىرتقا شىعىپ، جاھان كەزىپ، تالاي جەردى ارالاپ، سوڭىندا پۋياڭعا تابان تىرەپ، وشاعىن قۇرىپ، وتىن جاعىپ، كاۋابىن ساتادى. ورنىعىپ العان سوڭ، ول زوراحان مەن بالاسىن دا قاسىنا اكەلىپ الادى. 

وزگەلەرگە ادال مامىلە جاسايتىن ولار پۋياڭنان دوس تابادى. 2004 - جىلدىڭ كوكتەمىندە ەرلى - زايىپتى ەكەۋى بىرەۋمەن بىرلەسىپ اسحانا اشادى. جارىم جىلعا جەتپەي سەلبەسكەن ادامى اسحانانى تاستاپ، ٴوز جايىنا كەتەدى. ٴبىراق ەرلى - زايىپتى ەكەۋىنىڭ كەتۋىنە بولمايتىن ەدى، ويتكەنى اسپازداردى، داياشىلاردى تۇگەلدەي شينجياڭنان قابىلداعان، ولاردىڭ تانيتىنى ەرلى - زايىپتى ەكەۋى عانا. ەندى ولار بار جيعان - تەرگەندەرىن الىپ شىعىپ، كوپشىلىكتىڭ ەڭبەكاقىسىن ەسەپتەپ بەرگەننەن كەيىن ٴۇي يەسىن ىزدەپ بارىپ: «بىزدە ەشتەڭە دە قالمادى، قازىر تاماق تاۋىپ جەۋىمىزدىڭ ٴوزى ماسەلە بولىپ وتىر» دەپ شىنىن ايتادى.

 ٴۇي يەسىنىڭ ەسىمى ليۋ حۋايجۋ ەدى، بۇل ٴۇيدى جۇبايى ما چيۋشيا ەكەۋى باسقالاردىڭ قولىنان مايعا العان ەدى. ول ابدۋعانيعا: «سىزدەر سوناۋ شالعايدان كەلدىڭىزدەر، اسحانا اشۋ وڭاي ەمەس. توقتام ۋاقىتىنىڭ تولۋىنا ٴالى بىرنەشە اي بار، مەن ٴۇيدىڭ ماي اقىسىن المايىن. سىزدەر جاقسى ىستەڭىزدەر» دەيدى. 

سول بىرنەشە ايدا، ليۋ حۋايجۋ مەن ما چيۋشيا ەرلى ـ زايىپتى ەكەۋى ٴۇي ماي اقىسىن الماعاندارىمەن قويماي، ابدۋعانيدىڭ 2 بالاسىن ۇيىنەن تاماقتاندىرادى. ابدۋعانيدىڭ ۇيىندە نە كەمشىن بولسا، سونى ساتىپ اكەلىپ، ولارعا جەتكىزىپ بەرەدى. ليۋ حۋايجۋمەن زايىبىنىڭ جاقىننان جاردەم بەرۋىندە، ابدۋعاني مەن زوراحان ەكەۋى اقىرى بارلىق قيىنشىلىقتى ەڭسەرەدى. 

اسحانانىڭ توقتام مەرزىمى تولعاننان كەيىن ابدۋعاني مەن زايىبىنىڭ ٴۇيدى جالعاستى مايعا الۋعا اقشاسى بولماي، تاعى دا كاۋاپ جايماسىن اشادى.

 2016 ـ جىلى ابدۋعاني مەن زايىبى اسحانانى قايتا اشۋ بەكىمىنە كەلەدى. اسحاناعا قانداي ات قويۋ كەرەك؟ وسىناۋ جىلداردا سىرت جەرلەردەگى جانتالاسقان كەشىرمەلەرىن ەسكە العان ولار «ەگەر پۋياڭدىقتاردىڭ قولداۋى بولماسا، ليۋ حۋايجۋ مەن زايىبىنىڭ قيىن - قىستاۋ كەزىندە كورسەتكەن كومەگى بولماسا، قازىرگى مۇنداي جاقسى تۇرمىسىمىز دا بولماس ەدى عوي» دەپ ويلاپ اسحاناعا «ۇلتتار ىنتىماعى اسحاناسى» دەپ ات قويادى. «تۇرمىسىمىز جاقساردى، قوعامعا قارىمجى قايتاراتىن كەزىمىز كەلدى» دەيدى ابدۋعاني. 

اسحانانى اشىپ العان سوڭ ابدۋعاني جەرگىلىكتى ۇكىمەتپەن حابارلاسىپ: «تۇرمىسىمىز جاقساردى، قوعامعا قىزمەت كورسەتسەك دەيمىز» دەيدى. سونىمەن جەرگىلىكتى ۇكىمەت ولارعا كومەكتەسىپ، قوعامدىق يگىلىك ورىندارىنا بايلانىس جاسايدى. 

سودان باستاپ، ابدۋعاني زايىبىمەن بىرگە قوعامدىق يگىلىك ورنىنداعى 9 بالاعا ىلگەرىندى - كەيىندى قارجىلاي كومەك بەرەدى. ٴار جولى ولار قوعامدىق يگىلىك ورنىنا بارىپ بالالاردان حال سۇراعاندا، ابدۋعانيدىڭ  كوزىنە جاس ۇيىرىلەتىن.

«مەن ودان: <بالالاردىڭ ٴبارى جاقسى ەكەن، سەن نەگە جىلايسىڭ؟> دەپ سۇرادىم» دەدى زوراحان. اسىلىندە، ابدۋعاني دا جەتىم بالا ەدى، 9 جاسىندا اناسى كوز جۇمىپ، 11 جاسىندا اكەسى دۇنيە سالعان بولاتىن. قوعامدىق يگىلىك ورنىنداعى بالالاردىڭ كوڭىل كۇيىن ول ابدەن تۇسىنەتىن ەدى. سونىمەن دەمالىس بولا قالسا، ەكەۋى بالالاردى سىرتقا ەرتىپ شىعىپ ويناتاتىن بولعان.

وتكەن جىلى زوراحان وزدەرى قارجىلاي كومەك بەرگەن «ۇلكەن قىزدارى» جولداعان 500 يۋان شاشۋدى تاپسىرىپ الادى: «<شەشە>، مەن ٴسىزدىڭ قاسىڭىزدا بولا المادىم، ٴوزىڭىز بىرەر قاجەتتى نارسەڭىزدى الىڭىزشى» دەپتى. بىرنەشە كۇننىڭ الدىندا «ۇلكەن قىزى» تاعى تەلەفون جالعاپ: «<شەشە>، ٴسىز ناعاشى اپا بولدىڭىز» دەپتى. 

«ادام كۇنى اداممەن دەگەن وسى ەكەن. قاراڭىزشى، ٴبىزدىڭ بەرگەن بولماشى بوداۋىمىز ەندى مىنە ەسەلەنىپ قايتىپ جاتىر» دەدى زوراحان كوڭىلى تولقىپ. 

ٴىس جۇزىندە ولاردىڭ بەرگەن بوداۋى  بولماشى عانا ەمەس ەدى.

مەرزىمدى ۋاقىتتاردا قوعامدىق يگىلىك ورنىنداعى قارتتار مەن بالالارعا امانداسا بارادى؛ اسحانا اشقاننان قازىرگە دەيىن ٴار جىلى 5 - ايدىڭ 1 - كۇنى پۋياڭ قالاسىنداعى ورتا تازالىعى جۇمىسشىلارىن اسحاناسىنا ۇسىنىس ەتىپ، شينجياڭنىڭ ٴدامدى تاعامدارىنان تەگىن ٴدام تاتقىزادى؛ ٴۇش رەتكى ىندەت كەزىندە، ٴبىرىنشى جولى، ەرلى ـ زايىپتى ەكەۋى اسحانا قىزمەتكەرلەرىن ۇيىمداستىرىپ، ٴبىرىنشى شەپتەگى ىندەتتەن ساقتانۋ قىزمەتكەرلەرىنە 3 مىڭ نان جەتكىزىپ بەرسە، ەكىنشى جولى، بۋى بۇرقىراعان سالا كەسپەسىن، ٴۇشىنشى جولى، سامسا جەتكىزىپ بەرەدى؛ جەرگىلىكتى ۇكىمەتتىڭ قولداۋىمەن، «عاني ۇلتتار ىنتىماعى قايىرىمدىلىق قورى» مەن «عاني ۇلتتار ىنتىماعى ەرىكتىلەر قىزمەت وتەۋ اترەتىن» قۇرادى. 

ٴبىر - بىرلەگەن قايىرىمدىلىق قيمىلدارى ابدۋعاني مەن زايىبىنىڭ پۋياڭدا جايقالتقان ۇلتتار ىنتىماعى گۇلىنە ٴنار سيلاۋدا، ارينە گۇل اشقان ەكەن، مول ٴونىم دە بار دەگەن ٴسوز. ابدۋعاني «2016 ـ جىلعى پۋياڭدى اسەرلەندىرگەن 10 ادام»، زوراحان «2019 ـ جىلعى پۋياڭ قالاسىنىڭ 8 ـ ناۋرىز قىزىلتۋشىسى» دەگەن داڭقتى اتاققا يە بولادى، ولاردىڭ وتباسى «2020 ـ جىلى مەملەكەتتىك ەڭ سۇيىكتى وتباسى» بولىپ باعالاندى ...

«2019 ـ جىلى ابدۋعاني پارتياعا كىرۋگە ٴوتىنىش بەرگەن بولاتىن، قازىر پارتيا مۇشەسى بولدى، ول كوپشىلىككە كومەكتەسۋدى ٴوزىنىڭ بۇلتارتپاس جاۋاپكەرشىلىگى دەپ سەزىنەدى» دەدى زوراحان تىلشىگە.