(2023 - جىلى 8 - ايدىڭ 25 - كۇنى ىلە قازاق اۆتونوميالى وبلىستىق 15 - كەزەكتى حالىق قۇرىلتايى تۇراقتى كوميتەتىنىڭ 10 - ماجىلىسىندە ماقۇلداندى،  2023 - جىلى 11 - ايدىڭ 23 - كۇنى شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايوندىق 14 - كەزەكتى حالىق قۇرىلتايى تۇراقتى كوميتەتىنىڭ 6 - ماجىلىسىندە بەكىتۋدەن ٴوتتى)

ىلە قازاق اۆتونوميالى وبلىستىق 15 - كەزەكتى حالىق قۇرىلتايى  تۇراقتى كوميتەتىنىڭ حابارلاندىرۋى

(5 - ٴنومىرلى)

«ىلە قازاق اۆتونوميالى وبلىسىنىڭ ۇلتتاردىڭ ارالاسۋىن، ىشتەسۋىن، توعىسۋىن جەبەۋ ەرەجەسى» 2023 - جىلى 8 - ايدىڭ 25 - كۇنى ىلە قازاق اۆتونوميالى وبلىستىق 15 - كەزەكتى حالىق قۇرىلتايى تۇراقتى كوميتەتىنىڭ 10 - ماجىلىسىندە ماقۇلداندى، 2023 - جىلى 11 - ايدىڭ 23 - كۇنى شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايوندىق 14 - كەزەكتى حالىق قۇرىلتايى تۇراقتى كوميتەتىنىڭ 6 - ماجىلىسىندە قاراپ تەكسەرىپ، بەكىتۋدەن ٴوتتى، قازىر جاريالاپ وتىرمىز، 2024 - جىلى 1 - ايدىڭ 1 - كۇنىنەن باستاپ اتقارىلادى.    

 2023 - جىلى 12 - ايدىڭ 13 - كۇنى

شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايوندىق حالىق قۇرىلتايى تۇراقتى كوميتەتىنىڭ «ىلە قازاق اۆتونوميالى وبلىسىنىڭ ۇلتتاردىڭ ارالاسۋىن، ىشتەسۋىن، توعىسۋىن جەبەۋ ەرەجەسىن» بەكىتۋ جونىندەگى قارارى 

(2023 - جىلى 11 - ايدىڭ 23 - كۇنى شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايوندىق 14 - كەزەكتى حالىق قۇرىلتايى تۇراقتى كوميتەتىنىڭ 6 - ماجىلىسىندە بەكىتىلدى)

شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايوندىق 14 - كەزەكتى حالىق قۇرىلتايى تۇراقتى كوميتەتىنىڭ 6 - ٴماجىلىسى قاراپ تەكسەرۋ ارقىلى «ىلە قازاق اۆتونوميالى وبلىسىنىڭ ۇلتتاردىڭ ارالاسۋىن، ىشتەسۋىن، توعىسۋىن جەبەۋ ەرەجەسىن» بەكىتۋدى ۇيعاردى، ىلە قازاق اۆتونوميالى وبلىستىق حالىق قۇرىلتايى تۇراقتى كوميتەتى جاريالاپ اتقارادى.

1 - تارماق جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەرىك ورناتىپ، ۇلتتاردىڭ ارالاسۋىن، ىشتەسۋىن، توعىسۋىن جەبەۋ ٴۇشىن، «جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇلتتىق تەرريتوريا اۆتونوميا زاڭى»، «شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايونىنىڭ ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعىنداعى ۇلگىلى رايون قۇرۋ ەرەجەسى» سياقتى زاڭ - ەرەجەلەرگە نەگىزدەلە وتىرىپ، اۆتونوميالى وبلىستىڭ ٴىس جۇزىندىك جاعدايىمەن ۇشتاستىرىپ، وسى ەرەجە جاسالدى.

2 - تارماق بۇل ەرەجە اۆتونوميالى وبلىستىڭ اكىمشىلىك وڭىرىندەگى ۇلتتاردىڭ ارالاسۋىن، ىشتەسۋىن، توعىسۋىن جەبەۋ قىزمەتىنە جانە قاتىستى قيمىلدارعا قولدانىلادى.

3 - تارماق ۇلتتاردىڭ ارالاسۋىن، ىشتەسۋىن، توعىسۋىن جەبەۋدە جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ باسشىلىعىنا، جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەرىك ورناتۋدى نەگىزگى جەلى ەتۋگە، حالىقتى وزەك ەتكەن دامۋ يدەياسىنا، زاڭمەن باسقارۋ وي جەلىسى مەن زاڭمەن باسقارۋ تاسىلىنە تاباندى بولىپ، دامۋ جەتىستىكتەرى ارقىلى حالىق تۇرمىسىنا تيىمدىلىك جاساۋعا مۇمكىندىك جاساپ، ۇلتتاردىڭ كەڭىستىك، مادەنيەت، ەكونوميكا، قوعام، پسيحولوگيا سياقتى جاقتاردا جان - جاقتى كىرىگۋىن بىرتىندەپ جۇزەگە اسىرىپ، ٴار ۇلتتى بەينەت پەن زەينەتتى بىرگە وتكەرەتىن، داڭق پەن نامىستا بىرگە بولاتىن، اششى - تۇششىنى بىرگە تاتاتىن، تاعدىرلاس بولاتىن ورتاق تۇلعا ۇستانىمىن بەرىك ورناتۋعا جەتەكتەۋ كەرەك.

4 - تارماق اۆتونوميالى وبلىستىق حالىق ۇكىمەتى، تارباعاتاي، التاي ايماقتىق اكىمشىلىك مەكەمەلەرى (تومەندە قىسقارتىلىپ ايماقتىق اكىمشىلىك مەكەمەسى دەلىنەدى)، اۋداندىق (قالالىق) حالىق ۇكىمەتتەرى ۇلتتاردىڭ ارالاسۋىن، ىشتەسۋىن، توعىسۋىن جەبەۋدى ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعىنداعى ۇلگىلى ورىن قۇرۋ قىزمەتىنە ەنگىزىپ، قىزمەت مەحانيزمىن جانە باقىلاۋ، تەكسەرۋ، ساراپتاۋ، باعالاۋ ٴتۇزىمىن ورناتۋى، كەمەلدەندىرۋى كەرەك.

اۋدان دارەجەلىدەن جوعارى حالىق ۇكىمەتتەرىنىڭ ۇلت، ٴدىن ىستەرى تاراۋلارى ۇلتتاردىڭ ارالاسۋىن، ىشتەسۋىن، توعىسۋىن جەبەۋ قىزمەتىندە جان ـ جاقتى سايكەستىرۋ، كاسىپتىك جاقتان جەتەكشىلىك ەتۋ، قۋزاۋ ـ تەكسەرۋ سياقتى قىزمەتتەرگە جاۋاپتى بولادى.

باسقا دا قاتىستى تاراۋلار ٴوز مىندەتتەرى بويىنشا ۇلتتاردىڭ ارالاسۋىن، ىشتەسۋىن، توعىسۋىن جەبەۋ قىزمەتىن ويداعىداي ىستەيدى.

اۋىلدىق (قالاشىق) حالىق ۇكىمەتتەرى، ٴمالى باسقارمالارى ٴوز قاراستىلىعىنداعى وڭىردەگى ۇلتتاردىڭ ارالاسۋىن، ىشتەسۋىن، توعىسۋىن جەبەۋ قىزمەتىنە جاۋاپتى بولادى ٴارى قىستاقتاردىڭ (الەۋمەتتىك اۋماق) جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەرىك ورناتۋ جونىندەگى ۇگىت - تاربيە قيمىلىن ۇدايىلاندىرىپ ورىستەتۋىنە جەتەكشىلىك ەتەدى.

قىستاق (تۇرعىندار) كوميتەتتەرى ۇلتتاردىڭ ارالاسۋىن، ىشتەسۋىن، توعىسۋىن جەبەۋ قىزمەتىن ويداعىداي ىستەۋگە سەلبەسىپ، بۇقارانىڭ ٴوزىن ـ ٴوزى باسقارۋ ۇيىمىنىڭ رولىن ساۋلەلەندىرىپ، ۇلتتار ىنتىماعىن قورعاۋدى، جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەكەمدەۋدى قىستاق ەرەجەسىنە، تۇرعىندار شارتىنا ەنگىزۋدى ىلگەرىلەتۋى كەرەك.

كاسىپورىندار، ٴىسورىندار، قوعامدىق توپتار جانە باسقا دا ۇيىمدار وزدەرىنىڭ ەرەكشەلىكتەرى مەن باسىمدىقتارىن ساۋلەلەندىرىپ، ۇلتتاردىڭ ارالاسۋىن، ىشتەسۋىن، توعىسۋىن جەبەۋگە قاتىستى قيمىلداردى ورىستەتۋى كەرەك.

ازاماتتار جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەرىك ورناتۋعا تاباندى بولىپ، سوتسياليستىك وزەكتى قۇن كوزقاراسىن ساۋلەلەندىرىپ جانە امالياتتا ايگىلەپ، دۇرىس مەملەكەت كوزقاراسىن، تاريح كوزقاراسىن، ۇلت كوزقاراسىن، مادەنيەت كوزقاراسىن، ٴدىن كوزقاراسىن ورناتىپ، ۇلى وتان، جۇڭحۋا ۇلتى، جۇڭحۋا مادەنيەتى، جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى، جۇڭگوشا سوتسياليزم جونىندەگى شىنايى مويىنداۋىن كۇشەيتىپ، ۇلتتار ىنتىماعى مەن مەملەكەتتىڭ تۇتاستىعىن سانالى تۇردە قورعاپ، ۇلتتار ىنتىماعىنا ٴتيىمسىز سوزدەردى سويلەمەۋ، ۇلتتار ىنتىماعىنا ٴتيىمسىز ىستەردى ىستەمەۋ كەرەك. ۇكىمەت قىزمەتكەرلەرى، حالىق قۇرىلتايى ۋاكىلدەرى، ساياسي كەڭەس مۇشەلەرى، وقۋ - اعارتۋ قىزمەتكەرلەرى، وزات، ۇلگىلى تۇلعالار ۇلتتاردىڭ ارالاسۋىن، ىشتەسۋىن، توعىسۋىن جەبەۋ قىزمەتىندە ۇلگىلىك، باستاماشىلدىق رولىن ساۋلەلەندىرۋى كەرەك.

5 - تارماق اۋدان دارەجەلىدەن جوعارى حالىق ۇكىمەتتەرى ەكونوميكالىق كومەك بەرۋ، ورتانى ساپالىلاندىرۋ، قۇرىلعىلاردى كەمەلدەندىرۋ سياقتى شارالاردى قولدانىپ، ۇلتتاردىڭ ٴوزارا كىرىكپەلى قوعامدىق قۇرىلىمىن جانە الەۋمەتتىك اۋماق ورتاسىن قۇرۋدى بىرتىندەپ ىلگەرىلەتۋى ٴارى مىناداي مىندەتتەردى اتقارۋى كەرەك:

(1) ٴار ۇلت بۇقاراسى بىرگە تۇرىپ، بىرگە ۇيرەنەتىن، بىرگە قۇرىپ، بىرگە يگىلىكتەنەتىن، بىرگە ىستەپ، بىرگە شاتتاناتىن قوعامدىق قۇرىلىم مەن شارت - جاعداي جاراتىپ، بالاباقشا، ورتا، باستاۋىش مەكتەپ، جوعارى، ورتا تەحنيكۋم مەكتەپتەرى، سونداي - اق ٴار دارەجەلى، ٴار ٴتۇرلى ەمدەۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ قۇرىلىمدارى، قارتتاردى كۇتىمدەۋ قۇرىلىمدارى، بالانى اماناتپەن باعىپ - تاربيەلەۋ قۇرىلىمدارى، الەۋمەتتىك مادەنيەت، دەنە تاربيە الاڭ - ورىندارى جانە قۇرىلعىلارى سياقتىلاردى عىلمي جوبالاپ ورنالاستىرىپ، الەۋمەتتىك قىزمەت وتەۋمەن قامداۋدى قامتاماسىزداندىرۋ قۋاتىن جوعارىلاتىپ، الەۋمەتتىك قىزمەت وتەۋ قۇرىلعىلارىنىڭ جەتەكشىلىك رولىن ساۋلەلەندىرىپ، ٴار ۇلت بۇقاراسىنىڭ قوعامدىق تۇرمىس كەڭىستىگىندە ٴوزارا كىرىكپەلى دامۋىن ىلگەرىلەتۋ؛

(2) قاتىستى تاراۋلاردى ۇيىمداستىرىپ، ٴار ۇلت بۇقاراسىنىڭ ٴوزارا كىرىكپەلى قونىستانۋىن ىلگەرىلەتۋدىڭ ٴتۇزىم - شارالارىن اقىلداسىپ بەلگىلەپ، كونە، ەسكى شاعىن اۋماقتاردى جاڭالاۋ، تاۋار تۇرعىن ٴۇيدى جاڭادان سالۋ، قامتاماسىزدىق سيپاتتى تۇرعىن ٴۇيدى باسقارۋ سياقتى قىزمەتتەردە ساياساتتىق جەتەكتەۋ ارقىلى ٴوزارا كىرىكپەلى قونىستانۋ ورتاسىن قالىپتاستىرۋدى ىلگەرىلەتىپ، نەگىزدىك قۇرىلعىلار مەن الەۋمەتتىك قىزمەت وتەۋدىڭ سايكەسىمدىلىگىن كەمەلدەندىرىپ، ٴار ۇلت بۇقاراسىنىڭ ٴوزارا كىرىكپەلى قونىستانۋىن جەبەۋ؛

(3) مەملەكەت جەر بايلىعى كەڭىستىگىن جوبالاپ ورنالاستىرۋدى ساپالىلاندىرىپ، ساۋدا كەشەندى تۇلعاسى، ەرەكشە ساۋدا كوشەسى رايونى سياقتىلاردى قۇرۋ قىزمەتىن ورىستەتىپ، تاريحي مادەنيەت كوشەلەرىن جانە تاريحي وڭىرلەردى سۇيەنىش ەتىپ، مادەنيەت كورمەسى، ٴداستۇرلى قونىستانۋ، ەرەكشە ساۋدا، سەيىل ـ سەرۋەن، باستان كەشىرۋ سياقتى ەرەكشە فۋنكتسيالىق رايونداردى قۇرىپ، ٴار ۇلت بۇقاراسىنىڭ ساياحات، سەيىل ـ سەرۋەن، كوڭىل اشۋ، اس ـ سۋ، زات ساتىپ الۋ سياقتى قاجەتىنە ۇيلەسەتىن جاڭا كاسىپ كۇيىن جەتىلدىرۋ؛

(4) ٴار ۇلت بۇقاراسىنىڭ ٴوزارا كىرىكپەلى دامۋىنان ۇلگى كورسەتۋ قۇرىلىسىن ورىستەتىپ، ٴار جىلى ٴوزارا كىرىكپەلىكتەن ۇلگى كورسەتەتىن ٴبىر توپ اۋىل (قالاشىق)، ٴمالى، قىستاق (الەۋمەتتىك اۋماق)، شاعىن اۋماق، ساۋدا كوشەسى رايوندارىن باعالاۋ كەرەك.

6 - تارماق ٴار دارەجەلى حالىق ۇكىمەتتەرى شينجياڭدى مادەنيەتپەن نارلەندىرۋدى ىشكەرىلەي اتقارىپ، تۇعىر ورناتىپ، ۇلتتاردىڭ ارالاسۋىن، ىشتەسۋىن، توعىسۋىن ناقتى، جاندى، ٴونىمدى جەبەۋى ٴارى مىناداي مىندەتتەردى اتقارۋى كەرەك:

(1) جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەرىك ورناتۋ نەگىزگى تاقىرىپتىق الاڭ - سارايى، مادەنيەت باقشاسى، نەگىزگى تاقىرىپتىق الاڭ سياقتى بازا قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، جۇڭحۋا مادەنيەتىنىڭ ەرەكشەلىگى مەن جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ كورىنىس وبرازىن كورنەكتىلەندىرۋ؛

(2) اۆتونوميالى وبلىستاعى ۇلتتاردىڭ ارالاسۋى، ىشتەسۋى، توعىسۋىنداعى تاريحي شىندىقتى، ارحەولوگيالىق ناقتى زاتتاردى، مادەنيەت مۇرالارىن تولىق اشىپ جانە پايدالانىپ، ۇلتتار ىنتىماعى حيكايالارىن جاقسى بايانداۋ؛ 

(3) الەۋمەتتىك مادەنيەتكە قىزمەت وتەۋ جۇيەسى مەن نەگىزدىك قۇرىلعى قۇرىلىسىن كەمەلدەندىرىپ، ۇلتتاردىڭ ٴداستۇرلى مادەنيەت اۋىس - كۇيىسىن ىلگەرىلەتىپ،  ٴتۇرلى مادەنيەت، دەنەتاربيە قيمىلدارىن، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ مەرەكەلىك قۇتتىقتاۋ قيمىلدارىن، ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ بەرەكەلى شاڭىراعى جانە ۇلتتار ىنتىماعى بىرلەسكەن دوستىق قيمىلدارى سياقتىلاردى ورىستەتۋ؛

(4) ٴار ۇلت بۇقاراسىن مول الەۋمەتتىك مادەنيەتتىك قىزمەت وتەۋمەن قامداۋ ٴۇشىن، وتانشىلدىق تاربيەدەن ۇلگى كورسەتۋ بازاسىن، مۇراجايدى، ەسكەرتكىش سارايىن، اسەمونەر سارايىن، الەۋمەتتىك كىتاپحانانى، مادەنيەت سارايىن جانە اۋىل (قالاشىق) ۋنيۆەرسالدى مادەنيەت پۋنكتىن تەگىن اشۋ؛

(5) تاڭداۋلى مادەنيەت كوركەمونەرشىلەردى كادەگە جاراتىپ، سارالاپ، بەيزاتتىق مادەنيەت مۇرالارىنىڭ ۋاكىلدىك مۇراگەرلەرىن تاربيەلەپ جانە سۇيەمەلدەپ، ادەبيەت - كوركەمونەرشىلەر ۇيىرمەسى، ەرىكتىلەر قىزمەت وتەۋ اترەتى، بۇقارالىق ادەبيەت - كوركەمونەرشىلەر ۇيىرمەسى، حالىقتىق تەاتر ۇيىرمەسى سياقتىلاردى ۇيىمداستىرىپ، ادەبيەت - كوركەمونەردى نەگىزگى ساتىعا ٴتۇسىرۋ قيمىلىن ۇدايىلاندىرىپ ورىستەتىپ، حالىقتىق ادەبيەت - كوركەمونەر ۇيىمدارىنىڭ دامۋىن سۇيەمەلدەپ، بەلگىلى ادام كولەمى بار، مەرزىم بويىنشا قيمىل ورىستەتەتىندەرىن الاڭ، كيىم - كەشەك، جابدىق سياقتى جاقتاردا قاجەتتى قاراجاتپەن قامتاماسىزداندىرۋ جانە قولداۋ كورسەتۋ؛

(6) مەملەكەتتە ٴبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ٴتىل - جازۋ تاربيەسىن جانە ونى جالپىلاستىرىپ قولدانۋدى ىلگەرىلەتىپ، تۇتاس قوعامنىڭ مەملەكەتتە ٴبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ٴتىل - جازۋدى سانالى، جۇيەلى قولدانۋىن ىلگەرىلەتۋ؛

قوعامدىق ۇيىمدار مەن جەكەلەردىڭ الەۋمەتتىك يگىلىك قيمىلى، جىلۋ اتاۋ، قىزمەت وتەۋ سياقتى كوپ ٴتۇرلى فورمالار ارقىلى نەگىزگى ساتى مادەنيەت قيمىلدارىنا قاتىناسۋىنا دەم بەرۋ. 

7 - تارماق اۋدان دارەجەلىدەن جوعارى حالىق ۇكىمەتتەرىنىڭ مادەنيەت جانە ساياحات، ۇلت، ٴدىن ىستەرى، دامۋ جانە رەفورما كوميتەتى سياقتى تاراۋلارى ساياحات كاسىبىنىڭ دامۋى جونىندەگى پلاندى، قىزمەت وتەۋدى جانە باقىلاۋ - باسقارۋدى كۇشەيتىپ، ساياحات كاسىپورىندارىنىڭ، ساياحات كورىنىس رايوندارىنىڭ (تۇيىندەرىنىڭ)، ساياحات حالىقتىق تۇسەلحانالارىنىڭ اۆتونوميالى وبلىستىڭ گۋمانيتارلىق بايلىعى مەن مادەنيەت نەگىزىن اشۋىنا جەتەكشىلىك ەتىپ، جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن ايگىلەيتىن ساياحات سارا جەلىسىن، ساياحات كوركەمونەرلىك نىساندارىن، ساياحات ەرەكشە ونىمدەرىن اشۋ كەرەك.

ٴتۇرلى كورىنىس رايوندارىن (تۇيىندەرىن) اۋدان دارەجەلىدەن جوعارى ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعىنداعى ۇلگىلى جەكەلەرگە ەسىك بەلەتىن ازايتۋ، كەشىرىم ەتۋ ٴتيىمدى ساياساتىن شىعارۋعا شابىتتاندىرۋ كەرەك.

8 - تارماق ٴار دارەجەلى حالىق ۇكىمەتتەرى جاڭا دامۋ ۇستانىمىن دايەكتىلەندىرىپ، ەكونوميكانىڭ، قوعامنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىن جەبەپ، حالىقتىڭ تۇرمىس ساپاسىن جوعارىلاتىپ، ۇلتتاردىڭ بىرگە اۋقاتتانۋىن ىلگەرىلەتۋى ٴارى مىناداي مىندەتتەردى وتەۋى كەرەك:

(1) اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋ ستراتەگياسىن كۇش سالا اتقارىپ، جاڭاشا قالا - قالاشىقتاندىرۋ قۇرىلىسىن جەدەل ىلگەرىلەتىپ، قالا مەن اۋىلدىڭ توعىسپالى دامۋىن جەبەپ، ٴار ۇلت جان سانىنىڭ قالا - اۋىل اراسىندا، وڭىرلەر ارا ٴتارتىپتى اعىلۋىن جەبەپ، ٴار ۇلت جىلجىمالى جان سانىنا قىزمەت وتەۋ، باسقارۋ قىزمەتىن كۇشەيتىپ، تەڭگەرىلگەن نەگىزگى الەۋمەتتىك قىزمەت وتەۋمەن قامداۋ؛ 

(2) شارۋاشىلىق - ساۋدا ورتاسىن ساپالىلاندىرىپ، كاسىپورىندارعا تيىمدىلىك جەتكىزۋ، حالىققا قولايلىلىق جاساۋدىڭ ناقتى ونىمدىلىگىن جوعارىلاتىپ، ٴتۇرلى بازار سۋبيەكتىلەرىن اۆتونوميالى وبلىستا قارجى قوسىپ، شارۋاشىلىقتى گۇلدەندىرۋگە شابىتتاندىرىپ، كاسىپورىنداردىڭ قوعامدىق جاۋاپكەرشىلىگىن اتقارۋىنا جەتەكشىلىك ەتىپ جانە ونى ىلگەرىلەتىپ، جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەرىك ورناتۋدى كاسىپورىنداردىڭ ۇگىت، باسقارۋ جانە مادەنيەت قۇرىلىسىمەن توعىستىرىپ، ٴار ۇلت جۇمىسشى ـ قىزمەتكەرلەرى، ساۋداگەرلەر، بازار تيجاراتشىلارى اراسىنداعى ارالاسۋدى، ىشتەسۋدى، توعىسۋدى جەبەۋ؛

(3) ەگىن، مال شارۋاشىلىق عىلىم - تەحنيكاسى، جۇمىستانۋعا جەتەكشىلىك ەتۋ، كاسىپتىك تاربيەلەۋ، ەمدەۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ، قوعامدىق قۇتقارۋ، قوعامدىق قامتاماسىزداندىرۋ سياقتى جاقتارداعى قىزمەت وتەۋدى كەمەلدەندىرىپ، كاسىپ سالاسىن اۋىل - قىستاقتارعا ەنگىزۋدى ىلگەرىلەتىپ، ٴار ۇلت بۇقاراسىن جەردى اينالىمعا سالۋ، جۇمىس ىستەۋ، جۇمىستانۋ سياقتى تاسىلدەر ارقىلى ەكونوميكالىق كىرىستى ارتتىرۋعا جەتەكتەۋ؛

(4) جۇمىستانۋعا، شارۋاشىلىق قۇرۋعا قىزمەت وتەۋ تەكشەسىن قۇرىپ، اۆتونوميالى وبلىستىڭ باسقا ولكە، رايون، قالالارمەن كاسىپ سالاسى سەلبەستىگىن، ٴوزارا بارىس ـ كەلىس جاساۋىن كۇشەيتىپ، ٴار ۇلت بۇقاراسىنىڭ ىستەس، كاسىپتەس بولۋ بارىسىندا ٴوزارا ٴتۇسىنىسۋىن، ٴوزارا قۇرمەت ەتۋىن، ٴوزارا كەشىرىمشىل بولۋىن، ٴوزارا ٴسۇيىنۋىن، ٴوزارا ۇيرەنۋىن، ٴوزارا كومەكتەسۋىن جەبەۋ؛

(5) ۇلتتاردىڭ تاڭداۋلى قولونەر شەبەرلىگىن جالعاستىرۋدى، قورعاۋدى جانە توعىستىرىپ ٴوزارا ۇلگى الۋدى ىلگەرىلەتىپ، ٴار ۇلت بۇقاراسىن قولونەر سەلبەستىك كووپەراتيۆىن، وتباسىلىق قولونەر شەبەرحاناسىن قۇرۋعا جەتەكتەپ، جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن ايگىلەيتىن ٴداستۇرلى قولونەر جاڭا ونىمدەرىن اشۋعا، جاساۋعا شابىتتاندىرۋ؛

(6) جاسىل، باياندى دامۋعا تاباندى بولىپ، ٴار ۇلت بۇقاراسىن اسپانى اشىق، جەرى جاسىل، سۋى تۇنىق كورىكتى ىلەنى بىرگە قۇرۋعا جەتەكتەپ، ەكولوگيا ارقىلى حالىقتى اۋقاتتاندىرۋدى جۇزەگە اسىرۋ؛

9 - تارماق ٴار دارەجەلى حالىق ۇكىمەتتەرى ارميا مەن جەرگىلىكتى ورىننىڭ، اسكەر (ساقشى) مەن حالىقتىڭ، بيڭتۋان مەن جەرگىلىكتى ورىننىڭ، شينجياڭعا كومەكتەسەتىن ولكە، قالالار مەن جەرگىلىكتى ورىنداردىڭ ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعى قىزمەتىن ويداعىداي ىستەپ، ۇلتتاردىڭ ارالاسۋىن، ىشتەسۋىن، توعىسۋىن جەبەۋ قيمىلىن بىرگە ورىستەتۋى كەرەك. 

10 - تارماق ٴار دارەجەلى حالىق ۇكىمەتتەرى ٴار ۇلت بۇقاراسىن وركەنيەتتى جاڭا سالتتى امالياتتا ايگىلەۋگە جەتەكتەپ، ەسكى سالت - ساناعا وزگەرتۋ جۇرگىزىپ، وتباسى بەرەكەلى، كورشىلەر تاتۋ - ٴتاتتى، قوعام جاراسىمدى بولعان جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ بەرەكەلى شاڭىراعى ورتاسىن جەتىلدىرۋ جانە ورناتۋ كەرەك. 

11 - تارماق ٴار دارەجەلى حالىق ۇكىمەتتەرى جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەرىك ورناتۋ تاربيەسىن حالىقتىق وقۋ - اعارتۋ، كادرلار تاربيەسى جانە قوعامدىق وقۋ - اعارتۋ جۇيەسىنە ەنگىزىپ، تاربيەلەۋ، باۋلۋ جانە امالياتتىق قيمىلداردى كەڭىنەن ۇيىمداستىرۋ كەرەك. 

12 - تارماق ٴار دارەجەلى حالىق ۇكىمەتتەرى جوعارى، ورتا تەحنيكۋم مەكتەپتەرىنىڭ، عىلمي زەرتتەۋ ورىندارىنىڭ، عىلمي ۇيىمداردىڭ ۇلتتاردىڭ ارالاسۋىن، ىشتەسۋىن، توعىسۋىن جەبەۋ جونىندەگى عىلمي زەرتتەۋ - تالقىلاۋدى جانە زەرتتەۋ جۇرگىزۋدى كۇشەيتىپ، جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن ساۋلەلەندىرەتىن تۋىندىلاردى قۇراستىرىپ، باسپادان شىعارىپ، تاڭداۋلى مادەنيەت جەتىستىكتەرىن كادەگە جاراتىپ، قولدانۋدى جەبەۋىنە قولداۋ كورسەتۋى كەرەك. 

13 -  تارماق ٴار دارەجەلى حالىق ۇكىمەتتەرى وتانشىلدىق تاربيە بازاسى، كىتاپحانا، مۇراجاي، مادەنيەت سارايى (پۋنكتى)، ارحيۆحانا، ەسكەرتكىش سارايى، عىلىم - تەحنيكا سارايى، جاستار مەن ورەندەر سارايى سياقتىلاردىڭ جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەرىك ورناتۋدى ايگىلەيتىن جازۋ، سۋرەت، دىبىس - كەسكىن جانە ناقتى زات سياقتى ماتەريالداردى جيناۋ، رەتتەۋ، كورسەتۋ قىزمەتىن ورىستەتۋىن قولداۋ كەرەك. 

14 - تارماق ٴار دارەجەلى حالىق ۇكىمەتتەرى جاستار مەن ورەندەردىڭ «نەگىز قالاۋ» ينجەنەرياسىن اتقارۋدى ىلگەرىلەتىپ، ٴار ۇلت جاستارى مەن ورەندەرىنىڭ اۋىس - كۇيىس قيمىلىن ۇيىمداستىرىپ، قالا - اۋىل، مەكتەپ، وتباسىلاردىڭ كوپ ساتىلى، كوپ فورمالى اۋىس - كۇيىس، سەلبەستىك مەحانيزمىن ورناتىپ جانە كەمەلدەندىرىپ، جۇپ قۇراپ سەلبەسۋ، دوستاسۋ، تىلەك توعىستىرۋ، قيىنشىلىعى بارلارعا كومەكتەسۋ، سۇيەمەلدەۋ سياقتى قيمىلداردى كەڭىنەن ورىستەتۋ كەرەك. 

وقۋ ـ اعارتۋ تاراۋلارى ٴار ۇلت وقۋشىلارىنىڭ ارالاسۋىن، ىشتەسۋىن، توعىسۋىن جەبەۋ قىزمەتىن كۇشەيتىپ، مەكتەپتەردىڭ ٴمورال ارقىلى ادام تاربيەلەۋ ٴتۇبىرلى مىندەتىن تياناقتاندىرۋىنا جەتەكشىلىك ەتىپ، جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەرىك ورناتۋدى مەكتەپكە دەيىنگى تاربيە، مىندەتتى وقۋ ـ اعارتۋ، ورتا مەكتەپ جانە كاسىپتىك وقۋ ـ اعارتۋ، جوعارى دارەجەلى وقۋ ـ اعارتۋ سياقتى مەكتەپ باسقارۋدىڭ، مەكتەپتى جونگە سالۋدىڭ، ٴبىلىم بەرىپ، ادام تاربيەلەۋدىڭ تۇتاس بارىسىنا ٴسىڭىرىپ، ٴار ۇلت وقۋشىلارىنىڭ ارالاسۋىن، ىشتەسۋىن، توعىسۋىن جەبەيتىن ٴتۇرلى تاربيە امالياتتىق قيمىلدارىن كەڭىنەن ورىستەتۋ كەرەك. 

ٴار دارەجەلى جوعارى، ورتا تەحنيكۋم مەكتەپتەرىنىڭ، ورتا، باستاۋىش مەكتەپتەردىڭ، بالالار باقشاسىنىڭ مەكتەپتەر اراسىنداعى، مەكتەپتەر مەن ۇكىمەت تاراۋلارى، مەكتەپتەر مەن قوعامدىق ۇيىمدار اراسىندا ۇلتتار ىنتىماعى بىرلەسكەن دوستىق قيمىلىن ورىستەتۋىنە دەم بەرىپ جانە قولداۋ كورسەتىپ، ٴار ۇلت جاستارى مەن ورەندەرىن اۋىس ـ كۇيىس، باستان كەشىرۋ جانە سۇيىسپەنشىلىك توعىستىرۋ امالياتى بارىسىندا جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەرىك ورناتۋعا جەتەكتەۋ كەرەك.

15 - تارماق ٴار دارەجەلى حالىق ۇكىمەتتەرى جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەرىك ورناتۋ ۇگىت - تاربيەسىنىڭ توراپ كەڭىستىگىن كەڭەيتىپ، نەگىزگى اقپارات قۇرالدارى تەكشەسى مەن ۇكىمەت ىستەرى توراپ بەكەتتەرىنىڭ جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەرىك ورناتۋ ارناۋلى ايدارىن اشۋىن ىلگەرىلەتىپ، نازاريالىق تۇسىنىك پەن ساياساتتىق تۇسىنىك جاساۋ كەرەك. 

ۇگىت، راديو ـ تەلەۆيزيا سياقتى تاراۋلار جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەرىك ورناتۋ ۇگىت ـ تاربيەسىن ۇدايىلاندىرۋ مەحانيزمىن ورناتىپ جانە كەمەلدەندىرىپ، جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەرىك ورناتۋ الەۋمەتتىك يگىلىك ۇگىت فيلمىن جاساپ، تاراتىپ، قوعامداعى ٴار سالانى ۇلتتاردىڭ ارالاسۋىن، ىشتەسۋىن، توعىسۋىن جەبەۋ تاقىرىبىنداعى كينو ـ تەلە فيلمدەر مەن باسقا دا مادەنيەت ونىمدەرىن بايانداۋعا شابىتتاندىرۋ جانە جەتەكتەۋ كەرەك. 

16 - تارماق ٴار دارەجەلى حالىق ۇكىمەتتەرى جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەرىك ورناتۋ ۇگىت - تاربيەسىن ورگاندارعا، مەكتەپتەرگە، كاسىپورىندارعا، اۋىل - قالاشىقتارعا (ٴمالى)، قىستاقتارعا (الەۋمەتتىك اۋماق)، اسكەري كازارمالارعا (ساقشى)، يىڭدارعا، تۋان - الاڭدارعا، ليان - دۇيلەرگە، ٴدىني قيمىل ورىندارىنا، كورىنىس رايوندارىنا، تەرەزەلىك ورىندارعا، باسقا دا قوعامدىق ۇيىمدارعا ەنگىزۋدى ىلگەرىلەتۋ كەرەك. 

17 - تارماق اۆتونوميالى وبلىستىق حالىق ۇكىمەتى، ايماقتىق اكىمشىلىك مەكەمەلەرى ٴار 3 جىلدا، اۋداندىق (قالالىق) حالىق ۇكىمەتتەرى ٴار 2 جىلدا، اۋىل - قالاشىق (ٴمالى) جانە تاراۋلار (ورىن) جىل سايىن ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعىنداعى ۇلگىلى كوللەكتيۆتەردى، ۇلگىلى جەكەلەردى باعالاپ ماداقتايدى جانە سيلايدى.  

18 - تارماق ۇلتتاردىڭ ارالاسۋىن، ىشتەسۋىن، توعىسۋىن جەبەۋ جاۋاپكەرشىلىگى بار اكىمشىلىك ورگاندار جانە ونىڭ قىزمەتكەرلەرى قىزمەت ۇقىقتارىنان بەتالدى پايدالانسا، قىزمەتتە ەسكەرمەستىك ىستەسە، كوڭىلگە قاراپ جولدان تايسا زاڭ بويىنشا شارا كورىلەدى؛ قىلمىس قالىپتاستىرعاندارىنىڭ زاڭ بويىنشا قىلمىستىق ىستەر جاۋاپكەرشىلىگى قۋزاستىرىلادى. 

19 - تارماق بۇل ەرەجە 2024 - جىلى 1 - ايدىڭ 1 - كۇنىنەن باستاپ اتقارىلادى.