− سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى

امەريكانىڭ مالىمەت توپتاۋ قۇرىلىمى ارقىلى ايتىلمىس تەگىن انىقتاۋ بايانداماسىن شىعارۋداعى ماقساتى − جۇڭگوعا پالەنى اۋدارىپ، جاۋاپكەرشىلىكتى يتەرۋ

سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ مالىمدەمەشىسى ۋاڭ ۋىنبين 8 - ايدىڭ 25 - كۇنى بىلاي دەدى: امەريكا ۇكىمەتىنىڭ مالىمەت توپتاۋ قۇرىلىمى ارقىلى ايتىلمىس تەگىن انىقتاۋ بايانداماسىن شىعارۋداعى ماقساتى − امەريكانىڭ وزىندەگى ىندەتكە قارسى اتتانۋدا جەڭىلىس تاپقان جاۋاپكەرشىلىگىن باسقاعا يتەرۋ بولىپ تابىلادى. مۇنداي جالا جاپقان باياندامانىڭ، ساياسي باياندامانىڭ، البەتتە، ۆيرۋستىڭ تەگىن انىقتاۋ جونىندە ەشقانداي عىلمي قورىتىندى شىعارۋى مۇمكىن ەمەس.

سول كۇنگى داعدىلى تىلشىلەر ماجىلىسىندە ٴبىر ٴتىلشى بىلاي دەپ سۇرادى: حابارعا قاراعاندا، امەريكا ٴمانساپتىسى امەريكا مالىمەت توپتاۋ قۇرىلىمىنىڭ تەگىن انىقتاۋ بايانداماسى جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋستىڭ زايىرى تابيعات دۇنيەسىنەن كەلگەندىگى، الدە تاجىريبەحانادان تارالعاندىعى جونىندە ايقىن قورىتىندى شىعارا قويۋى ەكىتالاي، مۇنىڭ ٴبىر ٴبولىم سەبەبى جۇڭگودان كەلگەن ەگجەي - تەگجەيلى ينفورماتسيانىڭ كەمشىل بولۋىنان دەگەن. جۇڭگو جاق بۇعان قانداي پىكىر بىلدىرەدى؟

ۋاڭ ۋىنبين بىلاي دەدى: امەريكا ۇكىمەتى مالىمەت توپتاۋ قۇرىلىمى ارقىلى ايتىلمىس تەگىن انىقتاۋ بايانداماسىن شىعارۋى جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋستىڭ تەگى جونىندەگى شىندىقتىڭ جاي - جاپسارىن تابۋ ٴۇشىن ەمەس، بۇل باياندامانىڭ شىندىق پەن عىلىمعا نەگىزدەلگەن عىلمي بايانداما بولۋى دا مۇمكىن ەمەس، قايتا بۇل امەريكانىڭ وزىندەگى ىندەتكە قارسى اتتانۋدا جەڭىلىس تاپقان جاۋاپكەرشىلىگىنەن جالتارىپ، جۇڭگوعا پالەنى اۋدارىپ، جاۋاپكەرشىلىكتى يتەرۋ. «مۇنداي جالا جاپقان باياندامانىڭ، ساياسي باياندامانىڭ، البەتتە، ۆيرۋستىڭ تەگىن انىقتاۋ جونىندە ەشقانداي عىلمي قورىتىندى شىعارۋى مۇمكىن ەمەس، ول تەك حالىقارانىڭ تەگىن انىقتاۋىنا جانە دۇنيە ٴجۇزىنىڭ ىندەتكە قارسى اتتانۋ سەلبەستىگىنە كەدەرگىلىك جاسايدى جانە نۇقسان كەلتىرەدى».

«امەريكا جاق جۇڭگودان كەلگەن ينفورماتسيا كەمشىل دەپ وتىر، مەنىڭ امەريكا جاققا ايتارىم، بۇل تەك مالىمەت توپتاۋ ارقىلى تەگىن انىقتاۋدىڭ ٴساتسىز بولعاندىعىن جاسىرىپ - جابۋدىڭ سىلتاۋى عانا». ۋاڭ ۋىنبين بىلاي دەدى: جۇڭگو مەن دۇنيە جۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنىڭ ماماندارى تەگىن انىقتاۋ تۋرالى بىرلەسكەن بايانداما جاريالادى، وندا تولىق، قۇزىرلى، قۇندى ينفورماتسيا بار. امەريكا ىندەتپەن جۇعىمدالعان جانە ودان ولگەن ادام سانى دۇنيە ٴجۇزى بويىنشا ەڭ كوپ مەملەكەت ٴارى سىرتقا ۆيرۋس تاراتۋى ەڭ اۋىر مەملەكەت سانالادى. امەريكادا ىندەت تۋىلۋدىڭ ۋاقىت شەگى ۇزدىكسىز العا جىلجىپ كەلەدى، دەتريك فورتى مەن سولتۇستىك كارولينا داشۋەسىنىڭ بيولوگيالىق تاجىريبەحاناسىنىڭ جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋسپەن بايلانىسىنا قات - قابات كۇمان تاعىلىپ وتىر. حالىقارالىق قوعام امەريكا جاقتان بۇل جونىندە اشىق - جاريالىلىق كورسەتىپ، ەگجەي - تەگجەيلى ينفورماتسيا بەرۋدى قاتاڭ تالاپ ەتىپ وتىر.

«امەريكا جاق وسى ايتىلعان ماسەلەلەر جونىندە جۇمعان اۋزىن اشپاي، سىرىن ىشكە بۇگىپ وتىر، ونىمەن قويماي بۇل جونىندە توقتاۋسىز بوگەت جاسادى. بۇل تەك امەريكانىڭ ۇرىنىڭ ارتى قۋىس ەكەندىگىن، ۆيرۋستىڭ تەگىن قالاي تابۋعا ەمەس، تەگىن انىقتاۋ دەگەندى جەلەۋ ەتىپ باسقا مەملەكەتكە قىسىم كورسەتىپ، ٴوزىنىڭ جەكە پايداسىنا قىزمەت ەتۋگە عانا كوڭىل بولەتىندىگىن تۇسىندىرەدى» دەدى ول.

  (حالىق گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى لي شين - ي)

(8 - ايدىڭ 26 - كۇنگى «حالىق گازەتىندە» جاريالانعان)