汉文 ىلە اقپارات تورابىنا حوش كەلدىڭىزدەر!
حالىقتى بارىنەن جوعارى قويعان ادامدىق ۇقىق امالياتى
2022-05-25 11:07:42     كورىلىم:رەت كەلۋ قاينارى:ىلە گازەتى  جاۋاپتى رەداكتور:جازيرا بولاتباي قىزى

− جاڭا داۋىردە ەلىمىزدىڭ ادامدىق ۇقىقتى قامتاماسىز ەتۋدە قول جەتكىزگەن تاريحي تابىستارى


ادامدىق ۇقىق − ادامزات وركەنيەتى العا باسۋىنىڭ بەلگىسى. ادامنىڭ ٴومىرىن، قۇنىن جانە ار - نامىسىن قامتاماسىز ەتىپ، ٴاربىر ادامنىڭ ادامدىق ۇقىقتان يگىلىكتەنۋىن جۇزەگە اسىرۋ − جۇڭگو كوممۋنيستەرىنىڭ تالىقپاس تالپىنىسى.

پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتى حالىقتى وزەك ەتۋگە تاباندى بولىپ، ادامدىق ۇقىققا قۇرمەت ەتۋدى جانە ونى قامتاماسىز ەتۋدى ەل باسقارۋداعى ماڭىزدى قىزمەت ەتىپ، ٴومىر ٴسۇرۋ ۇقىعىن، دامۋ ۇقىعىن ماڭداي الدى نەگىزگى ادامدىق ۇقىق ساناپ، مەملەكەتتىڭ ادامدىق ۇقىق ارەكەت جوسپارىن جاساپ جانە اتقارىپ، ەلىمىزدىڭ ادامدىق ۇقىق ىستەرىندە تاريحي تابىستارعا قول جەتكىزۋدى ىلگەرىلەتىپ، ادامدىق ۇقىقتى قامتاماسىز ەتۋدىڭ شۇعىلالى تاراۋىن جازدى.

حالىق تۇرمىسىنىڭ تومەنگى شەگىن مىقتاپ ساقتاپ، نەگىزگى قامتاماسىزدىقتى كۇشەيتتى

پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى پارتيا ورتالىق كوميتەتى حالىقتىڭ سالاماتتىعىن قامتاماسىز ەتۋدى الدىمەن دامىتۋ سىندى ستراتەگيالىق ورىنعا قويىپ، دۇنيە ٴجۇزى بويىنشا كولەمى ەڭ زور ەمدەۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسىن ورناتىپ، سالاماتتى جۇڭگو ارەكەتىن اتقارىپ، حالىقتىڭ ٴومىرى مەن سالاماتتىق ۇقىعىن قورعادى.

عاسىرلىق ىندەت الدىندا «ٴومىردى بارىنەن جوعارى قويۋ» سىندى ادامدىق ۇقىق قۇنى بارعان سايىن ايگىلەندى − 

2020 - جىلدىڭ باسىندا پارتيا ورتالىق كوميتەتى بۇكىل ەلدىڭ كۇشىن جۇمىلدىرىپ، بۇرىن بولماعان كولەمدەگى ٴومىردى قۇتقارۋ ىستەرىن جۇرگىزىپ، جاپپاي ەمدەۋ، قۇتقارۋ ورىستەتتى... بىرنەشە اي ۋاقىتتا ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ توسقاۋىل شايقاسى ەلەۋلى ستراتەگيالىق جەتىستىككە قول جەتكىزدى. بيىل 3 - ايدان بەرى كۇشتى جۇقپالى وميكرون وزگەرگەن شتاممى تەز تارالعاندا ەلىمىز «يكەمدى نولگە ٴتۇسىرۋ» باس باعىتىنا ٴارى - ٴسارى بولماستان، مىزعىماستان باستان - اياق تاباندى بولىپ، «ٴومىردى بارىنەن جوعارى قويۋدى» سوڭىنا دەيىن جۇرگىزدى.

ۋحاندى قورعاۋ شايقاسىنان دەلتا، وميكروننان تۇتاس تىزبەكتى دالمە - ٴدال ساقتانۋ - تىزگىندەۋگە دەيىن، جۇڭگو تەحنيكالىق عىلىمدار اكادەمياسىنىڭ اكادەميگى جۇڭ نانشاننىڭ ايتقانىنداي: «ادام مەن ۆيرۋستىڭ كۇرەسىندە ەڭ جوعارى ادامدىق ۇقىق − ادامنىڭ ٴومىرى، سالامات ٴومىرى» بولدى.

ٴومىر ٴسۇرۋ بارلىق ادامدىق ۇقىقتىڭ نەگىزى، كەدەيلىك ادامدىق ۇقىقتى جۇزەگە اسىرۋداعى ەڭ ۇلكەن بوگەت.

يرەلەڭدەلگەن تاپ - تازا قىستاق جولدارى، قاز - قاتار تىزىلگەن شارۋا ۇيلەرى، بار الاپقا تارالعان ەرەكشەلىككە يە كورىنىستەر... جاز باسىندا سانشي ولكەسى فىنشي اۋدانى سىڭنيان قالاشىعى دۋانسۇن قىستاعىنا بارساڭىز، لۇيلياڭشان تاۋىنىڭ قويناۋىنداعى قىستاقتان وزگەشە كورىنىستى كورەسىز.

62 جاستاعى ساي ۋىنميڭ سول جىلى قىستاقتاعى كەدەي وتباسى بولاتىن، 2014 - جىلى ۇكىمەتتىڭ سۇيەمەلدەۋىندە شاعىن سومالى كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ قارىز اقشاسىمەن 20 نەشە قوي ساتىپ الىپ، قوي باعۋعا سۇيەنىپ بىرتىندەپ كەدەيلىكتەن ارىلىپ، كەدەيلىك قالپاعىن الدى. «بىلتىر وتباسىم قوي ساتۋدىڭ وزىنەن 40 مىڭ يۋاننان استام تازا كىرىس كىرگىزدى، جۇبايىم ەكەۋىمىز تاعى 10 نەشە مۋ جەرگە جۇگەرى سالىپ، 10 مىڭ يۋاننان استام تازا كىرىس كىرگىزدىك، تۇرمىسىمىز جىلدان - جىلعا جاقسارىپ كەلەدى!» - دەدى بۇگىنگى تۇرمىسىن اۋىزعا العاندا ول جايدارلانا كۇلىپ.

تۇرمىستىڭ جاقسارۋىنىڭ، تاۋلى اۋىلداعى زور وزگەرىستىڭ استارىندا ەلىمىز كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ شايقاسىندا جاپپاي جەڭىسكە جەتكەن جاندى كورىنىس جاتىر.

8 جىل ۇزدىكسىز كۇرەس جاساپ، جۇڭگو كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ شايقاسىنىڭ نىسانا - مىندەتتەرىن ۋاعىندا ورىنداپ، 100 ميلليونعا جۋىق اۋىل - قىستاق كەدەي حالقى قازىر اتقارىلىپ وتىرعان ولشەمدە مۇلدەم كەدەيلىكتەن ارىلىپ، 832 كەدەي اۋدان تۇگەلدەي كەدەيلىك قالپاعىن الىپ، 128 مىڭ كەدەي قىستاق تۇگەلدەي كەدەي قىستاق قاتارىنان شىعارىلىپ، مۇلدەم كەدەيلىكتى جويۋ جاپالى مىندەتىن ورىنداپ، تاريح پاراعىنا جازىلاتىن كەرەمەتتەردى جاراتتى.

كەدەي حالىقتىڭ تۇرمىس دەڭگەيى كورنەكتى جوعارىلاپ، «ەكىدەن تارىقتىرماۋ، ٴۇشتى قامتاماسىز ەتۋ» جاپپاي جۇزەگە اسىپ، تاماقتانۋ، ەمدەۋ سياقتى شارت - جاعدايلار كورنەكتى جاقساردى، مۇلدەم كەدەيلىكتى جويۋ جۇڭگونىڭ ادامدىق ۇقىق ىستەرىنىڭ دامۋ تاريحىن وزگەرتىپ قانا قويماي، بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىنىڭ 2030 - جىلعا دەيىنگى باياندى دامۋ كەڭەستىك ٴتارتىبىنىڭ كەدەيلەردى ازايتۋ نىساناسىن 10 جىل بۇرىن ورىنداپ، دۇنيە ٴجۇزى ادامدىق ۇقىق ىستەرىنىڭ دامۋىنا كەلەلى ۇلەس قوستى.

تىنىشتىق − بۇقارانىڭ ىشەر اس ماسەلەسى شەشىلگەننەن كەيىنگى ٴبىرىنشى سۇرانىسى، اسا ماڭىزدى حالىق تۇرمىسى.

پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى پارتيا تىنىش جۇڭگو قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، قارا كۇشتەردى الاستاۋ، سۇرقيا كۇشتەردى جويۋ ارەكەتىن جاپپاي جۇرگىزىپ، ٴتۇرلى زاڭعا قايشى قىلمىستارعا قاتاڭ سوققى بەرىپ، بۇقارانىڭ حاۋىپسىزدىگىن شىن مانىندە قورعادى.

قارا، سۇرقيا قىلمىس تۇبىرىنەن تەجەلدى، بۇكىل ەلدىڭ قوعام اماندىق جاعدايى ۇزدىكسىز جاقسارىپ، تىنىش جۇڭگو قۇرىلىسى ايدان ايقىن، جان - جاقتى جۇرگىزىلىپ، ٴبىر - بىرلەگەن ارناۋلى سوققى بەرۋ، رەتتەۋ - جونگە سالۋ ارەكەتى، ٴبىر - بىرلەگەن جوعارى ساپالى قىزمەت وتەۋ شاراسى بۇقارانى اناعۇرلىم تىكە، اناعۇرلىم ناقتى حاۋىپسىزدىك سەزىمىنە كەنەلتتى.

مەملەكەتتىك ساناق مەكەمەسىنىڭ تەكسەرۋىندە بىلاي كورسەتىلگەن: سوڭعى جىلدارى بۇكىل ەلدەگى بۇقارانىڭ حاۋىپسىزدىك سەزىمى ۇزدىكسىز جوعارىلاپ، 2020 - جىلى %98.4 كە، 2021 - جىلدىڭ العاشقى جارتى جىلىندا %98.56 كە جەتتى. حالىقاراداعى قۇزىرلى حالىق رايىن تەكسەرۋ قۇرىلىمى گاللۋپ جاريالاعان «2021 - جىلعى الەمدىك زاڭ جانە ٴتارتىپ مالىمەتىندە» ەلىمىز 93 نومىرمەن ەكىنشى قاتاردا تۇرعان.

جان - جاقتى دامۋدى جەبەپ، بۇقارانىڭ قۇت - ىرىسىن ارتتىردى

پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتى دامۋ ارقىلى ادامدىق ۇقىقتى جەبەۋگە تاباندى بولىپ، جۇڭگو حالقىن باستاپ جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام ورناتىپ، ادامنىڭ جان - جاقتى دامۋىن ىلگەرىلەتتى.

ەكونوميكا، قوعام جاقسى بەتالىسقا قاراي دامىپ، حالىقتىڭ تۇرمىس ساپاسى كورنەكتى جوعارىلادى −

ٴبىر توپ ساندى مالىمەتتە بىلاي كورسەتىلدى: سوڭعى بىرنەشە جىلدا قالا - قالاشىقتاردا ورتا ەسەپپەن 13 ميلليونداي ادام تىڭنان جۇمىستانعان؛ تۇرعىنداردىڭ كىسى باسىندىق قولداعى تابىسى 35 مىڭ يۋاننان اسىپ، 2012 - جىلداعىدان %80 كە جۋىق ارتقان؛ قالا - اۋىل تۇرعىندارىنىڭ كىرىس سالىستىرماسى كورنەكتى ازايعان؛ ورتاشا دەڭگەيدەگى كىرىستەگىلەردىڭ كولەمى 400 ميلليون ادامنان اسقان.

سونىمەن قاتار حالىقتىڭ رۋحاني تۇرمىسى بارعان سايىن بايىپ، ساياحاتتاۋ، دەنە شىنىقتىرۋ كوپشىلىكتىڭ تۇتىنۋىنا اينالىپ، حالىقتىڭ تۇرمىس ساپاسى مەن قوعامدىق ورتاق يگىلىكتەنۋ دەڭگەيى تاريحي العا باسۋعا، جان - جاقتى قارىشتاۋعا قول جەتكىزدى.

الەۋمەتتىك مادەنيەتكە قىزمەت وتەۋ ۇزدىكسىز ساپالىلانىپ، حالىقتىڭ مادەنيەت، وقۋ - اعارتۋ جاعىنداعى ۇقىق - مۇددەسى ٴتىپتى جاقسى قامتاماسىز ەتىلدى −

شاندۇڭ ولكەسى رىجاۋ قالاسى قالا كىتاپ ٴۇيى تەڭىز ەستەتيكا سارايىندا قولىڭىزعا كىتاپ الىپ تەرەزە تۇبىندە وتىرساڭىز، قانداي جايلى دەسەڭىزشى! وسى قالا كىتاپ ٴۇيى تەگىن اشىق ۇستالعاننان بەرى، قالا تۇرعىندارى ۇنەمى باراتىن «ينتەرنەتتە تانىمالى» جەرگە اينالدى.

الەۋمەتتىك كىتاپحانا سانىنىڭ ۇزدىكسىز ارتۋىنان بۇكىل ەلدەگى 5605 مۇراجايدىڭ تەگىن اشىق ۇستالۋىنا، سالىستىرماسىنىڭ %90 تەن اسۋىنا دەيىن، ودان مادەنيەت سارايى، جاستار - وسپىرىمدەر سارايى سياقتى الاڭ - سارايلاردىڭ يقۋاتىنىڭ ۇزدىكسىز كەمەلدەنۋىنە دەيىن... پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى بىركەلكى جالپىعا تيىمدىلىك جەتكىزگەن، قالا - اۋىلدى شارپىعان الەۋمەتتىك مادەنيەتكە قىزمەت وتەۋ جۇيەسى كۇن سايىن اقاۋسىزدانىپ، حالىق بۇقاراسىنىڭ نەگىزگى مادەنيەت ۇقىق - مۇددەسى قامتاماسىز ەتىلدى.

وقۋ - اعارتۋ حالىق تۇرمىسىنىڭ نەگىزى، بۇقارا جاڭا داۋىردە اناعۇرلىم تەپە - تەڭ، اناعۇرلىم جوعارى ساپالى ٴبىلىم الۋ ۇقىعىنان يگىلىكتەندى.

مىندەتتى وقۋ - اعارتۋ جاعىندا 2021 - جىلى ەلىمىزدىڭ مىندەتتى وقۋ - اعارتۋدى بەكەمدەۋ مولشەرى %95.4 كە جەتىپ، مىندەتتى وقۋ - اعارتۋ ورايى اناعۇرلىم تەپە - تەڭ بولدى؛ جوعارى دارەجەلى وقۋ - اعارتۋ جاعىندا ەلىمىز دۇنيە ٴجۇزى بويىنشا كولەمى ەڭ زور جوعارى دارەجەلى وقۋ - اعارتۋ جۇيەسىن ورناتىپ، وقىپ جاتقان جالپى ادام سانى 44 ميلليون 300 مىڭ ادامعا جەتىپ، جوعارى دارەجەلى وقۋ - اعارتۋ جالپىلاسا دامىعان ساتىعا قادام قويدى.

حالىقتىڭ ساياسيعا ٴتارتىپتى ات سالىسۋى ۇزدىكسىز كەڭەيىپ، جالپى بارىستىق حالىق دەموكراتياسى دامىدى −

پارتيا مەن ۇكىمەت حالىق قۇرىلتايى ٴتۇزىمىن، سونداي - اق جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى باسشىلىق ەتكەن كوپ پارتيا سەلبەستىگى جانە ساياسي ٴماسليحات ٴتۇزىمىن، نەگىزگى ساتى بۇقاراسىنىڭ ٴوزىن - ٴوزى باسقارۋ ٴتۇزىمىن كەمەلدەندىرىپ، حالىقتىڭ زاڭ بويىنشا دەموكراتيالىق سايلاۋ، دەموكراتيالىق كەڭەسۋ، دەموكراتيالىق شەشىم جاساۋ، دەموكراتيالىق باسقارۋ، دەموكراتيالىق باقىلاۋ جۇرگىزۋىنە كەپىلدىك ەتىپ، جالپى بارىستىق حالىق دەموكراتياسىن ۇزدىكسىز دامىتتى.

2020 - جىلى 8 - ايدا ىشكى موڭعۇل دالات حوشۇنى پۋگىپۋ قىستاعىنىڭ كادرى لي ديانبو «يۇنفان» دەگەن توراپ اتپەن «ٴوزارا سەلبەستىك سيپاتىنداعى قارتتاردى كۇتىمدەۋدى» دامىتۋ ۇسىنىسىن ورتاعا سالدى، ول مۇنىڭ «14 - بەسجىلدىق» جوبانىڭ ۇسىنىستارى قاتارىنا ەنگىزىلەتىندىگىن، سوڭىنان ناقتى شاراعا اينالاتىندىعىن ويلاپ تا كورمەگەن بولاتىن.

5 جىلدىق جوبانى دايىنداۋ تاريحىندا «ينتەرنەتتە اقىل - كەڭەس جيناۋدى» ورىستەتۋ جالپى بارىستىق حالىق دەموكراتياسىنىڭ تەرەڭ ٴمانىن وبرازدى ٴتۇسىندىردى. «بۇل اشىق سۇراستىرۋ بارىسى، ماڭىزدىسى، دەموكراتيانى ساۋلەلەندىرۋ بارىسى»، - دەيدى لي ديانبو.

شىنايى ٴسوز قالدىرۋ، ورىندى ۇسىنىس - پىكىر ٴبىلدىرۋ قوجايىندىق ٴبىتىمدى بارىنشا ايگىلەدى. جاڭا داۋىرگە قادام قويعاندا، پارتيا ورتالىق كوميتەتى جالپى بارىستىق حالىق دەموكراتياسى سىندى كەلەلى ۇستانىمدى ورتاعا قويىپ ٴارى زور كۇشپەن ىلگەرىلەتىپ، حالىقتىڭ قوجايىن بولۋىن مەملەكەتتىڭ ساياسي تۇرمىسى مەن قوعامدىق تۇرمىسى بارىسىندا ايگىلەدى.

ادامدىق ۇقىقتى زاڭمەن باسقارۋ ارقىلى قامتاماسىز ەتۋدى كۇشەيتىپ، ادىلدىك پەن تۋراشىلدىقتى جەبەدى −

پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى ەلىمىز مەملەكەتتى جاپپاي زاڭمەن باسقارۋدى «ٴتورتتى جاپپاي ورىنداۋ» ستراتەگيالىق ورنالاستىرۋىنا ەنگىزىپ، مەملەكەتتى زاڭ بويىنشا باسقارۋدى، زاڭ بويىنشا بيلىك جۇرگىزۋدى، زاڭ بويىنشا اكىمشىلىك جۇرگىزۋدى بىرگە ىلگەرىلەتۋگە تاباندى بولدى.

ادامدىق ۇقىقتى قامتاماسىز ەتۋدىڭ ٴبىرسىپىرا زاڭ - تۇزىمدەرىن جاساپ جانە ونى كەمەلدەندىرىپ، زاڭ بويىنشا اكىمشىلىك جۇرگىزۋدى كۇشەيتىپ، حالىق رازى بولاتىن زاڭمەن باسقارىلاتىن ۇكىمەت قۇرۋدى جەدەلدەتىپ، ٴادىليالىق ٴتۇزىلىس رەفورماسىن تەرەڭدەتىپ، ٴادىليالىق جاۋاپكەرشىلىك ٴتۇزىمىن جاپپاي تياناقتاندىرىپ، ناقاق، قاتە دەلولاردى باتىل تۇزەتىپ جانە ودان ساقتانىپ، تۇتاس قوعامنىڭ زاڭعا قۇرمەت ەتۋ، زاڭ ۇيرەنۋ، زاڭعا بويسۇنۋ، زاڭنان پايدالانۋ تانىمىن كۇشەيتىپ، ادامدىق ۇقىققا قۇرمەت ەتۋدىڭ جانە ونى قامتاماسىز ەتۋدىڭ زاڭ شىعارۋ، زاڭ اتقارۋ، ٴادىليا، زاڭعا بويسۇنۋدىڭ تۇتاس تىزبەگىندە، تۇتاس بارىسىندا جان - جاقتى قامتىلۋىن جۇزەگە اسىرۋعا قۇلشىندى.

ەكولوگيا كۇن سايىن جاقسارىپ، ازاماتتاردىڭ قورشاعان ورتا جونىندەگى ۇقىق - مۇددەسىن شىن مانىندە قورعادى −

ەكولوگيالىق وركەنيەت قۇرىلىسىن «بەستى ٴبىر تۇلعالاندىرۋ» جالپى تۇلعالىق ورنالاستىرۋىنا ەنگىزىپ، ەكولوگيالىق ورتانى باسقارۋدى كۇشەيتىپ، اتموسفەرانىڭ، سۋدىڭ، توپىراقتىڭ لاستانۋدان ساقتانۋ جانە ونى جونگە سالۋدان قامال الۋ شايقاسىن جاپپاي باستاپ، ەلىمىزدىڭ ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋىندا تاريحي سيپاتتى، بۇرىلىس سيپاتتى، جالپى جاعداي سيپاتتى وزگەرىس تۋىلدى.

شاڭىتتى اۋا رايى مەن لاس، ساسىق سۋلار بارعان سايىن ازايىپ، اشىق اسپان، اقشا بۇلت، تۇنىق سۋ، جاسىل تاۋلار بارعان سايىن كوبەيدى. ساندى مالىمەتتەردە كورسەتىلۋىنشە، 2021 - جىلى اۋا ساپاسى ولشەمگە جەتكەن قالا 218 گە جەتىپ، سايكەس مەزگىلدەگىدەن 12 سى كوبەيگەن؛ بۇكىل مەملەكەتتەگى جەر ٴۇستى سۋى ورتاسىنىڭ ساپاسى ورنىقتى جاقسارىپ، چاڭجياڭ وزەنى الابى، جۋجياڭ وزەنى الابى سياقتى جەرلەردىڭ سۋ ساپاسى ۇزدىكسىز جاقسارىپ، حۋاڭحى وزەنى الابىنىڭ سۋ ساپاسى كورنەكتى جاقسارعان.

تاماشا ەكولوگيالىق ورتا ەڭ جالپىعا ٴتيىمدى حالىق تۇرمىسىنىڭ ىرىس - قۇتى. كليمات وزگەرىسىنە توتەپ بەرۋدى، ەكولوگيانىڭ ناشارلاۋىن تەجەۋدى، قورشاعان ورتانىڭ لاستانۋىنان ساقتانۋ جانە ونى جونگە سالۋدى ىلگەرىلەتۋ ارقىلى ەكولوگيالىق ورتانىڭ ساپاسى ۇزدىكسىز جاقسارىپ، حالىق بۇقاراسىنىڭ ەكولوگيالىق ورتا جاعىنداعى تابىس سەزىمى ۇزدىكسىز كۇشەيدى.

نازاردى ەرەكشە قاۋىمعا شوعىرلاندىرىپ، تۇتاس حالىققا تيىمدىلىك جەتكىزدى

ەلىمىز ەرەكشە قاۋىمنىڭ ۇقىق - مۇددەسىن شىن مانىندە قامتاماسىز ەتىپ، ولاردى دامۋدىڭ جەتىستىكتەرىنەن بىرگە يگىلىكتەندىردى.

مۇگەدەكتەردىڭ قوعامعا سىڭىسۋىنە كومەكتەسىپ، مۇگەدەكتەردىڭ جان - جاقتى دامۋىن جۇزەگە اسىردى −

قار - مۇزدىڭ ۇستىندە كورۋ تۇيسىگى شەكتەۋلى سپورتشى ەرتىپ سىرعاناۋ قىزمەتكەرىنىڭ جەتەكشىلىگىندە كومبەگە قاراي زىمىرادى؛ دالمە - ٴدال ەسەپتەپ، ٴبىر - بىرىنە شابىت بەردى، دوڭگەلەكتى ورىندىقتى مۇز شاۋگىم سپورتشىسى مۇز شاۋگىممەن «ارمانعا» جەتۋدىڭ جولىن بەينەلەدى... بەيجيڭ مۇگەدەكتەر قىسقى وليمپيادا سپورت جارىسىندا جۇڭگونىڭ مۇگەدەكتەر قىسقى وليمپيادا سپورتشىلارى ٴوز قابىلەتىنەن اسىرا ونەر كورسەتىپ، ارمانعا قاراي ايالسىز ىلگەرىلەدى.

قار - مۇز ارمانىنىڭ ٴىس جۇزىندىككە اينالۋى دا ەلىمىزدەگى مۇگەدەك ادامداردىڭ ۇقىق - مۇددەسىن قامتاماسىز ەتۋدىڭ ماۋەلى جەمىسى سانالادى.

«13 - بەسجىلدىق» كەزىندە مۇگەدەكتەردى نەگىزگى جاقتان ساۋىقتىرۋ قىزمەت وتەۋىمەن قامتۋ مولشەرى، كومەكشى قۇرال - جابدىقتاردى ۇيلەستىرۋ مولشەرى تۇگەلدەي %80 تەن اسىپ، كەدەرگىسىز ورتا قۇرىلىسى حالىق شارۋاشىلىعى مەن قوعامدىق دامۋ جوباسىنا ەنگىزىلىپ، ٴار دارەجەلى مۇگەدەكتەر كاسىپتىك تاربيەلەۋ بازالارىنىڭ قىزمەت وتەۋ دەڭگەيى بارعان سايىن كۇشەيتىلدى... 85 ميلليون مۇگەدەك ادامنىڭ قوعامعا ٴسىڭىسۋ جولى ٴتىپتى دە كەڭەيدى.

كوركەمدىكتەن بىرگە يگىلىكتەنۋدى ۇستانىپ، ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ جاراسىمدى سيمفونياسىن بىرگە جازدى −

«مەنىڭ ايەلىم موڭعۇل، اسىپ پىسىرگەن ەت ونىڭ <باستى تاعامى>؛ ەكىنشى قارىنداسىمنىڭ كۇيەۋى قازاق، ول قازى سۇرىلەۋدىڭ شەبەرى؛ ۇلكەن قارىنداسىمنىڭ كۇيەۋى حانزۋ، ونىڭ قىزارتىپ قۋىرعان بالىعى ەرەكشە قارسى الىنادى». شينجياڭنان كەلگەن وركەن ٴوز وتباسى مۇشەلەرىنىڭ ۇقساماعان ۇلتتان قۇرالعاندىعىن، ٴار جىلعى كوكتەم مەرەكەسى، قۇربان ايت سياقتى مەرەكە كۇندەرى ٴبىر وتباسىنىڭ ادامدارى ۇنەمى كەزەكتەسىپ ٴوز ونەرلەرىن ايگىلەيتىندىگىن ايتتى.

وركەن وتباسى ٴار ۇلت بۇقاراسىنىڭ ٴوز كوركەمدىكتەرىن ايگىلەپ، كوركەمدىكتەن بىرگە يگىلىكتەنۋدىڭ ىقشام كورىنىسى بولىپ، ەلىمىزدىڭ از ۇلتتاردىڭ ۇلتتىق عۇرىپ - ادەتىنە قۇرمەت ەتەتىن، از ۇلتتاردىڭ زاڭدى ۇقىق - مۇددەسىن قورعايتىن داعدىلى ۇستانىمىن ايگىلەدى −

مەملەكەت ىستەرىن باسقارۋعا ارالاسۋ جونىندەگى ۇقىق - مۇددە جاعىندا، ٴاربىر ۇلتتىق اۆتونوميالى جەرلەر ساياسي، ەكونوميكا، وقۋ - اعارتۋ سياقتى ٴتۇرلى سالاداعى ىستەردى قامتىعان دەربەس باسقارۋ ۇقىعىنان زاڭ بويىنشا يگىلىكتەنەدى؛ ٴدىني سەنىم جاعىندا، دىنگە سەنەتىن بۇقارانىڭ قالىپتى ٴدىني قاجەتى زاڭ بويىنشا قامتاماسىز ەتىلەدى؛ ٴتىل - جازۋ جاعىندا، از ۇلتتاردىڭ ٴتىل - جازۋىن پايدالانۋى زاڭدىق جاقتان قامتاماسىز ەتىلگەن...

«ەلىمىزدەگى 55 از ۇلتتىڭ بارلىعى دا وزدەرىنىڭ ۇلتتىق سالاۋاتىمەن مەملەكەتتىڭ ساياسي تۇرمىسىنا جانە قوعامدىق تۇرمىسىنا بەلسەنە ارالاسادى، ٴار ۇلت بىرگە ىنتىماقتاسا كۇرەس جۇرگىزىپ، بىرگە گۇلدەنىپ، دامىپ، كورىكتى مەكەندى بىرگە قۇرىپ، تاماشا بولاشاقتى بىرگە اشادى»، - دەدى ورتالىق سوتسياليزم شۋەيۋانى بىرلىكساپ، نازاريا وقىتۋ - زەرتتەۋ ورنىنىڭ جاس وقىمىستىسى جاۋ زىلين.

باستان - اياق شىن ىقىلاسىمەن قورعاپ، قارتتارعا، ايەلدەرگە، بالالارعا قورعانىش بولا ٴبىلدى −

«مەنىڭ مىنا قول تەلەفونىم سالاماتتىق كودىن سكانەرلەي المايدى، ۇكىمەت تاراتىپ بەرگەن مىنا كارتوچكانى سكانەرلەپ كورەسىڭ بە؟»، «ماسەلە جوق، جاسىل رەڭ شىعىپ تۇر ەكەن، كىرە بەرىڭىز». ىندەتتەن ساقتانۋ قىزمەتكەرىمەن قىسقا عانا سويلەسكەننەن كەيىن، حيلۇڭجياڭ ولكەسى چيچيحار قالاسىنداعى چيۋ يۇيشان كاريا ەرەن بازارعا ٴساتتى كىرىپ زات ساتىپ الدى.

«كەرى باعىتتا سكانەرلەۋ» ساياساتى بۇكىل ينتەرنەتتە قۇپتاۋعا يە بولىپ، جاندى جىلىتار «كەرى ويلاۋ» «سيفر جىلعاسىن» جويۋ بەكىمىن ايگىلەدى.

قارتتار قاجەتسىنەتىن زەردەلى قوعام قۇرىلىسىنا تەڭ ٴمان بەرۋدى ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتۋدەن ٴۇي، الەۋمەتتىك اۋماق، قۇرىلىمدار ٴوزارا سايكەسكەن، مەديتسينالىق كۇتىمدەۋ مەن سالاماتتىق كۇتىمدەۋ ٴوزارا ۇشتاسقان زەينەتكەرلىك قىزمەت وتەۋ جۇيەسىن بىرتىندەپ ورناتۋعا دەيىن، ٴتۇرلى تىڭعىلىقتى شارالار ەلىمىزدەگى قارتتاردىڭ ۇقىق - مۇددەسىنىڭ قامتاماسىز ەتىلۋ جاعدايىنىڭ ۇزدىكسىز جاقسارۋىن ىلگەرىلەتتى.

جان - جاقتىلى قىزمەت وتەۋ ارقىلى ەڭ كوركەم «كەشكى الاۋدى» كوتەرىپ، پارمەندى زاڭ ەرەجەلەر، تۇزىمدەر ارقىلى ايەلدەر مەن بالالاردىڭ جارقىن كۇلكىسىن قورعادى.

قازىر ەلىمىز 100 دەن استام زاڭ، زاڭ - ەرەجەنى قامتىعان ايەلدەر مەن بالالاردىڭ ۇقىق - مۇددەسىن جالپى بەتتىك قامتاماسىز ەتۋدىڭ زاڭدىق جۇيەسىن ورناتىپ، ىلگەرىندى - كەيىندى 3 دۇركىن ايەلدەردى، بالالاردى دامىتۋ باعدارلاماسىن جاساپ اتقارىپ، جىنىستىق سۇعاناقتىق، ازامات جاسىنا تولماعانداردى جابىرلەۋ، ايەلدەر مەن بالالاردى الداپ ساتۋ سياقتى قىلمىستى ارەكەتتەر پارمەندى تۇردە جازالاندى.

جۇڭحۋانىڭ بايتاق دالاسىنا كوز جىبەرسەك، قارتايعاندا كۇتىمدەلەتىن ورىن بولۋ ارمانى جۇزەگە اسۋدا؛ قالىڭ جەلەكتى ايەلدەر باقىر باستى ەرلەردەن قالىسپاي، قاجىرلىلىقپەن جانە كۇرەسپەن عالامات ٴومىر جاراتۋدا؛ ورەندەر مەن بالالاردىڭ ۇيرەنۋ، تۇرمىس ورتاسى ۇزدىكسىز ساپالىلانىپ، وتاننىڭ ماپەلەۋىندە ەسەيىپ - ەرجەتۋدە.

ادامدىق ۇقىقتى قامتاماسىز ەتۋدە ەڭ جاقسى دەگەن بولمايدى، تەك ٴتىپتى دە جاقسارا بەرۋى كەرەك.

جاڭا جورىقتا پارتيا سان ميلليونداعان جۇڭحۋا پەرزەنتتەرىن باستاپ، ەلىمىزدىڭ ادامدىق ۇقىق ىستەرى دامۋىن العا باستىرۋدىڭ بىرىككەن كۇشىن ۇزدىكسىز ۇيىستىرادى ٴارى حالىقارالىق قوعاممەن بىرگە ادامزاتتىڭ تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن بىرگە قۇرىپ، بۇكىل جەر شارىنىڭ ادامدىق ۇقىقتى باسقارۋىنا ۇزدىكسىز جۇڭگو اقىل - پاراساتىن، جۇڭگو جوباسىن ۇسىنىپ، ادامدىق ۇقىق ىستەرىنىڭ تاماشا بولاشاعىن قۇلشىنا اشادى.

(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 5 - ايدىڭ 21 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)