□ شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ تىلشىلەرى چىن فاڭ، حۋ حاۋ، حۋ جى، ۋىن جيڭحۋا
ىستەردى دامىتۋدىڭ ماڭىزدى ءتۇيىنى جاڭالىق اشۋدا؛
جاڭالىق اشۋ جولى دارىندى جەتىلدىرۋمەن عانا اشىلادى.
پارتيا 20 - قۇرىلتايى بايانداماسىندا باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: عىلىم - تەحنيكا − ءبىرىنشى وندىرگىش كۇش، دارىندىلار − ءبىرىنشى بايلىق، جاڭالىق اشۋ − ءبىرىنشى قوزعاۋشى كۇش دەگەنگە، ءسوز جوق، تاباندى بولۋ كەرەك.
شىنايى قامقورلىق، ىقىلاستى تاپسىرما، كوكەي تەستى ءۇمىت، باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرلەرىمەن بولعان اسەرلى اڭگىمەلەرى پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرلەرىنە شىنايى سۇيىسپەنشىلىگىن ايگىلەدى، بۇل عىلىم - تەحنيكادا قۋاتتى ەل قۇرۋ جونىندەگى ستراتەگيالىق ورنالاستىرۋ سانالادى.
دارىندىلار − ءبىرىنشى بايلىق
”مەملەكەتتىڭ عىلىم - تەحنيكالىق جاڭالىق اشۋ قۋاتىنىڭ ءتۇپ قاينارى ادامدا“
تۇقىم سۇرىپتاۋ، تىڭايتقىش بەرۋ، ساندى مالىمەتتەردى ولشەۋ... تاڭەرتەڭگى ساعات 6دا بەيجيڭ پيڭگۋ رايونى شيفانگىجۋاڭ قىستاعىندا جۇڭگو اۋىل شارۋاشىلىعى داشۋەسى عىلىم - تەحنيكا شاعىن اۋلاسىنىڭ اسپيرانتى ۋاڭ ۋىنشين سىناق اتىزىندا الدەقاشان قاربالاستققا ءتۇستى. ءبىر جىلدان استام ۋاقىتتان بەرى ول ساباقتاستارىمەن بىرگە قىستاقتىڭ 150 مۋلىق زەردەلى ەگىس الاڭىن قۇرۋىنا كومەكتەستى.
2023 - جىلى 4 - مامىر جاستار مەرەكەسى قارساڭىندا ۋاڭ ۋىنشين مەن ساباقتاستارى ”شي جينپيڭ“ دەپ قولتاڭبا قويىلعان ەرەكشە جاۋاپ حاتتى تاپسىرىپ الدى. باس شۋجي حاتىندا بىلاي دەپتى: ”كوپشىلىكتىڭ مەكتەپ قۇرعان عىلىم - تەحنيكا شاعىن اۋلاسى ارقىلى اتىز باسىنا جانە قىستاقتارعا، شارۋا وتباسىلارىنا بارىپ، اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋگە قىزمەت وتەۋ بارىسىندا حالىق تۇرمىسىنداعى قيىن ماسەلەلەردى شەشكەندىگىنەن، ءبىلىم قۋۋعا دەن قويعاندىعىنان حاباردار بولىپ، قاتتى قۋاندىم“.
1983 - جىلى قىس ورتاسىندا حىبەي اۋىل شارۋاشىلىعى داشۋەسىنىڭ جىڭديڭدىق وقۋشىلارى جىڭديڭ اۋداندىق پارتكومنىڭ سول كەزدەگى شۋجيى شي جينپيڭنەن كەلگەن حاتتى تاپسىرىپ الدى. حاتتا بىلاي دەلىنگەن:
”’عىلىم - تەحنيكا ورلەۋىنىڭ‘ تولقىنى كەڭ - بايتاق اۋىل - قىستاقتاردا بۋىرقانا كوتەرىلگەنىمەن، ارمان بار دا دارمەن كەمشىل بولۋدا، دارىندىلار ءتىپتى دە جەتكىلىكسىز بولىپ تۇر“! ”اۋىل - قىستاق اۋىل شارۋاشىلىعى داشۋەسىنەن وقىعاندارعا ايرىقشا مۇقتاج. اۋىل شارۋاشىلىعى داشۋەسىنىڭ وقۋشىلارى دا اۋىل - قىستاقتان قول ۇزە المايدى“.
كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋگە دەيىن اراعا 40 جىل سالعان ەكى حاتتا مىناداي ءبىر وي باستان - اياق وزگەرمەدى: بۇقارانى جاقسى تۇرمىسقا كەنەلتۋدەگى وتە شەشۋشى تەتىك − وسى زامانعى عىلىم - تەحنيكانى جالپىلاستىرۋعا جانە قولدانۋعا سۇيەنۋ، عىلىم - تەحنيكانى يگەرگەن وسى ارناۋلى دارىندىلارعا سۇيەنۋ.
عىلمي زەرتتەۋ ورىندارى، جوعارى مەكتەپتەر، جوعارى - جاڭا تەحنيكا كاسىپورىندارى ... جاڭا داۋىرگە وتكەننەن بەرى باس شۋجي شي جينپيڭ عىلىم - تەحنيكا دارىندىلارىن باۋلىپ جەتىلدىرۋدى باستان - اياق ويىنان شىعارمادى، عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرلەرىمەن تالاي رەت بەتپە - بەت اڭگىمەلەستى.
ۇزاق ۋاقىتتىق ءتۇبىرلى ءىس دارىندىلاردى نەگىز ەتەدى.
”مەن بۇرىن جىڭديڭدا قىزمەت ىستەگەن كەزدىڭ وزىندە بۇل جەردىڭ مەملەكەتتىڭ عىلمي زەرتتەۋ ورىندارىنىڭ ىشىندەگى اسا ماڭىزدى بىرەۋى ەكەندىگىن بىلەتىنمىن، اتاق - داڭقىن ۇزاقتان قانىق بىلەتىنمىن“!
2023 - جىلى 5 - ايدىڭ 12 - كۇنى تۇستەن بۇرىن حىبەيدە قىزمەت تەكسەرگەن باس شۋجي شي جينپيڭ شىجياجۋاڭداعى جۇڭگو ەلەكترون عىلىم - تەحنيكاسى كاسىپ سالاسى نەگىزدىك زەرتتەۋ مەكەمەسىنە باردى.
بارا سالا باس شۋجي شي جينپيڭ زەرتتەۋ مەكەمەسىندەگى جولداستارمەن ىقىلاستى تۇردە اڭگىمەلەستى، بۇل سول جەردەگى ءاربىر عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرىن ايرىقشا مەيىرگە بولەدى.
40 نەشە جىلدىڭ الدىندا حىبەيدىڭ جىڭديڭىنە ەندى عانا قىزمەت ىستەۋگە بارعان شي جينپيڭ جولداس تەكسەرۋ - زەرتتەۋ بارىسىندا دارىندىلاردىڭ تاپشى بولۋى جىڭديڭنىڭ دامۋىنداعى ۇلكەن ولقىلىق ەكەنىن تەرەڭ سەزىندى.
وسى قيىن ماسەلەنى شەشۋ ءۇشىن، شي جينپيڭ جولداس ”دارىندىلار 9 تارماعىن“ شىعارۋ ارقىلى بىلىمدىلەردى شاقىرىپ، ەگەيلەردى قابىلدادى، ءبىر جىلدان استام ۋاقىتتا 700دەن استام حات جىڭديڭگە جەتىپ، 200دەن استام دارىندى بايىرعى قالاعا ىرگە تەپتى.
وسى رەت شىجياجۋاڭدا باس شۋجي شي جينپيڭ تاعى دا شىن ىقىلاستى قامقورلىقپەن عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرلەرىنە بىلاي دەدى: ”عىلىم - تەحنيكادا قۇدىرەتتى ەل بولۋ عىلىم - تەحنيكا اتويشىلارىنان، عىلىم - تەحنيكا قوسىنىنان ايرىلا المايدى“.
عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ دارىندىلارعا سۇيەنەدى، مەملەكەتتىڭ دامۋى دارىندىلارعا سۇيەنەدى.
فۋجياندا ”ءشوپتى التىنعا اينالدىرۋ“ دەگەن ادەمى اڭگىمە تارالعان.
2021 - جىلى 11 - ايدىڭ 19 - كۇنى باس شۋجي شي جينپيڭ 3 - رەتكى ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول“ قۇرىلىسى اڭگىمە ماجىلىسىنە قاتىناسقاندا، 20 نەشە جىلدىڭ الدىنداعى ءبىر ءىستى ەسكە الدى.
شي جينپيڭ فۋجياندا قىزمەت ىستەگەن كەزدە ساپارلاي كەلگەن پاپۋا - جاڭا گۆينەياسى دۇڭگاۋدي ولكەسىنىڭ باستىعىن كۇتىپ الدى. ”مەن وعان باكتەريا ءشوپ تەحنيكاسىن تانىستىردىم، ولكە باستىعى بۇعان قاتتى قىزىقتى. سونىمەن مەن «تاۋلى ءوڭىر مەن تەڭىز جاعالاۋى رايونىنا سۇيىسپەنشىلىكتەگى» الگى لين جانشيدى جىبەردىم“.
لين جانشي − «تاۋلى ءوڭىر مەن تەڭىز جاعالاۋى رايونىنا سۇيىسپەنشىلىك» اتتى تەلە فيلمدەگى ءبىر اۋىل شارۋاشىلىعى تەحنيكاسى مامانىنىڭ پروتوتيبى، سونداي - اق باكتەريا ءشوپ تەحنيكاسىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى. شي جينپيڭ جولداستىڭ جەبەۋىندە، باكتەريا ءشوپ تەحنيكاسى فۋجيان مەن نيڭشيانىڭ كەدەيلەردى باعىتتامالى سۇيەمەلدەۋ ىستەستىك نىسانىنا ەنگىزىلىپ، بۇقارانىڭ بايۋىنا جەبەۋ بولدى. سول جولعى كەزدەسۋدەن كەيىن كوپ وتپەي، لين جانشي سوناۋ وڭتۇستىك تىنىق مۇحيت رايونىنا بارىپ باكتەريا ءشوپ جالپىلاستىردى.
2000 - جىلى ەرەكشە سيلىق بەرۋ جينالىسى فۋجيان ولكەلىك ۇكىمەتتە وتكىزىلدى. بۇل − ارناۋلى ءبىر ادامعا سيلىق بەرۋ جينالىسى، سونداي - اق فۋجياننىڭ عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرىنە تۇڭعىش رەت 1 - دارەجەلى ەڭبەك جازۋى.
سيلىق يەگەرى ءدال لين جانشي ەدى. وعان سيلىق بەرگەن سول كەزدەگى ولكە باستىعى شي جينپيڭ ەدى.
سيلىق بەرۋ جينالىسىندا شي جينپيڭ جولداس العاشتا - اق ءتۇيىنىن ءتۇسىندىرىپ بىلاي دەدى: ”ءبىزدىڭ عىلىم - تەحنيكا زيالىلارىمىز وزدەرىنىڭ اقىل - پاراساتى مەن زەيىن - زەردەسىن ءداۋىردىڭ قاجەتىمەن ۇشتاستىرعاندا عانا، دۇنيە ءجۇزىن جالت قاراتاتىن، حالىق بۇقاراسى ۇناتاتىن كورنەكتى ەسە قوسا الادى“.
شيحايگۋدىڭ بايتاق دالاسىندا قۇلپىرا گۇل اشۋدان شالقار تەڭىزدەن وتۋگە دەيىن شي جينپيڭنىڭ تىكەلەي كوڭىل ءبولۋى مەن ىلگەرىلەتۋىندە، كىشكەنتاي ”جۇڭگو ءشوبى“ قازىر 100 نەشە مەملەكەتكە يگىلىك جەتكىزگەن ”باقىت شوبىنە“ اينالدى.
دارىندىلاردى قۇرمەتتەپ، دارىندىلاردى قادىرلەپ، عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرلەرىنە باستان - اياق شىن پەيىل، ىستىق ىقىلاس كورسەتتى.
2017 - جىلى 11 - ايدىڭ 17 - كۇنى باس شۋجي شي جينپيڭ رۋحاني وركەنيەت قۇرىلىسى جونىندەگى مەملەكەتتىك ماداقتاۋ - سيلاۋ جينالىسىنا قاتىناسقان 600دەن استام ۋاكىلمەن بىرگە سۋرەتكە ءتۇستى، باس شۋجي ۋاكىلدەر اراسىندا تۇرعان 90 نەشە جاستاعى حۋاڭ شۇيحۋا اكادەميكتىڭ قولىن ۇستاپ، قاسىنا وتىرۋعا كۇلىمسىرەي ءىلتيپات ەتتى.
باس شۋجي شي جينپيڭ 2019 - جىلعى جاڭا جىلدى قۇتتىقتاۋ سوزىندە تەبىرەنە بىلاي دەدى: ”ءدال وسى ساتتە، مەن بىرنەشە جارىق شاشقان ەسىمدى ەرەكشە اتاپ وتپەكشىمىن. بيىل اسپاندا ’نان رىندۇڭ جۇلدىزى‘ دەگەن جۇلدىز قوسىلدى“. باس شۋجيدىڭ وسى ءسوزى ارقىلى ”تيانيان اتاسى“ اتانعان نان رىندۇڭنىڭ حيكاياسى بارشا جۇرتقا تارالدى.
عارىش ىسىمەن ءومىر بويى شۇعىلدانعان ”ەكى بومبى، ءبىر جاساندى سەرىك“ ارداگەرى اكادەميك سۇن جيادۇڭ باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ”رەسپۋبليكا وردەنىن“ بەرگەن كەزىن ەشقاشان دا ۇمىتا المايدى.
2019 - جىلى 9 - ايدىڭ 29 - كۇنى حالىق سارايىندا وتكىزىلگەن ماراپاتتاۋ سالتىندا سۇن جيادۇڭنىڭ اياعى قولايسىز بولعاندىقتان دوڭگەلەكتى ورىندىقتا وتىرعان ەدى.
”سول كەزدە باس شۋجي شي جينپيڭ مەنىڭ سول جاعىمنان وتكەن ەدى، قادامى سالماقتى دا سەرپىندى ەكەن، دەسەدە ول كىسى اياق الىسىنا ايرىقشا كوڭىل ءبولىپ، مەنىمەن قاتارلاسا ءجۇردى. مەن وسى ەلەۋسىز بۋىننان شىن پەيىلدىلىكتى شىنايى اڭعارىپ، داڭق سەزىندىم“! سول كەزدەگى كورىنىس سۇن جيادۇڭنىڭ ەسىندە قازىرگىدەي ساقتالۋدا.
دارىندىلارعا ءمان بەرىپ، دارىندىلاردى ىستەتە ءبىلۋ عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرلەرىن ايانباي العا تارتۋعا ىنتالاندىردى.
2023 - جىلى 4 - ايدىڭ 10 - كۇنى باس شۋجي شي جينپيڭ گۋاڭدۇڭنىڭ جانجياڭىنا بارىپ قىزمەت تەكسەرگەندە، ءوزىنىڭ فۋجياندا قىزمەت ىستەگەن كەزدەگى ىستەرىن اڭگىمەلەدى.
30 نەشە جىلدىڭ الدىندا نيڭدى ايماقتىق پارتكومنىڭ شۋجيى بولىپ تۇرعان شي جينپيڭ جولداس جەرگىلىكتى ورىنداعى قارا بالىق شاباعىن جەتىلدىرۋ تەحنيكاسى مامانى ليۋ جيافۋ تاپسىرعان «فۋجياننىڭ شىعىسىنداعى تەڭىز بالىقتارىن باعۋ تەحنيكاسىن اشۋ جونىندەگى بايانداماعا» بەكىتۋ جازىپ بەردى دە، كۇشتى شوعىرلاندىرا وتىرىپ عىلمي زەرتتەۋدەن قامال الۋدى تالاپ ەتتى.
”ءدال ۋاعىندا اتقارىلعان وسى يگىلىكتى شارانىڭ ارقاسىندا، سارى بالىق باعۋ تەحنيكاسىن تەرەڭدەي زەرتتەۋگە وي جەلىسى جانە قارجى جاعىندا قولداۋ كورسەتىلدى، ونان دا ماڭىزدىسى، عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرى بولعان ءبىزدىڭ ۇزدىكسىز قامال الۋداعى سەنىمىمىز بەن كۇش - قۋاتىمىزدى كۇشەيتە ءتۇستى“، - دەدى بۇگىنگى كۇندە سامايىن قىراۋ شالعان ليۋ جيافۋ قاتتى اسەرلەنىپ.
”كىشكەنتاي باكتەريا شوپتەن“ ”قارا بالىققا“ دەيىن ءبىر سارىندىلىققا بوي ۇرماي، دارىندى تاڭداپ، داعدىنى بۇزىپ، دارىندىلاردان پايدالانا ءبىلدى، تاجىريبەحاناداعى جاڭا جەتىستىكتەر بۇقارانىڭ ”بايۋ جەمىسىنە“ اينالدى.
”جاڭالىق اشاتىن ىستەر جاڭالىق اشاتىن دارىندىلاردى شاقىرۋدا“.
2014 - جىلى 6 - ايدا باس شۋجي شي جينپيڭ ەكى اكادەميانىڭ اكادەميكتەر جينالىسىنىڭ اشىلۋ جيىنىندا بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: ”جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋىن جۇزەگە اسىرۋدا دارىندى كوپ بولعان سايىن جاقسى، ونەر ۇستەم بولعان سايىن جاقسى“.
2020 - جىلى 9 - ايدا باس شۋجي شي جينپيڭ عالىمدار اڭگىمە ماجىلىسىندە بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: ”مەملەكەتتىڭ عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ قابىلەتىنىڭ ءتۇپ قاينارى ادامدا“.
2021 - جىلى 5 - ايدا باس شۋجي شي جينپيڭ ەكى اكادەميانىڭ اكادەميكتەر جينالىسىندا، جۇڭگو عىلىم - تەحنيكا قوعامىنىڭ مەملەكەتتىك 10 - قۇرىلتايىندا بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: ”ەلىمىز جوعارى دەڭگەيلى عىلىم - تەحنيكادا ءوز كۇشىنە سۇيەنۋدى، ءوزىن الۋەتتەندىرۋدى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن، تۇپتەپ كەلگەندە، تاعى دا جوعارى دەڭگەيلى جاڭالىق اشۋشى دارىندىلارعا سۇيەنۋى كەرەك“.
...
جاڭا جورىقتا قالىڭ عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرلەرى باس شۋجي شي جينپيڭ نۇسقاعان بەتالىسپەن ايانباي العا ۇمتىلۋدا.
عىلىم - تەحنيكا ىستەرى قۇرىلىسىن اناعۇرلىم بيىك بەلەسكە جەتكىزۋدە
”تەتىك − عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ ەكولوگياسىن جاقسارتۋ“
2023 - جىلى 3 - ايدىڭ 10 - كۇنى 14 - كەزەكتى مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايىنىڭ 1 - ماجىلىسىندە مەملەكەتتىك كەڭەس قۇرىلىمدارىنىڭ رەفورما جوباسى جونىندەگى قاۋلى داۋىسقا سالىنىپ، ماقۇلداندى.
”ورتالىق عىلىم - تەحنيكا كوميتەتىن ۇيىمداستىرىپ قۇرۋ“، ”عىلىم - تەحنيكا مينيسترلىگىن قايتا ۇيىمداستىرىپ قۇرۋ“...
«پارتيا مەن مەملەكەت قۇرىلىمدارىنىڭ رەفورما جوباسىندا» ”پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ عىلىم - تەحنيكا قىزمەتىنە ورتالىقتانعان ءبىر تۇتاس باسشىلىعىن كۇشەيتىپ، مەملەكەتتىڭ جاڭالىق اشۋ جۇيەسى قۇرىلىسىن جانە عىلىم - تەحنيكا ءتۇزىلىسى رەفورماسىن ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ ىلگەرىلەتۋ“ − وسى ماڭىزدى ورنالاستىرۋداعى شەشۋشى كۇش سالۋ ءتۇيىنى بولدى.
رەفورما ارقىلى جاڭالىق اشۋ جالىندى كۇشىن ايگىلەپ، ءتىپتى دە كوپ ساڭلاقتاردىڭ باسەكەلەسە العا ۇمتىلۋىنا مۇمكىندىك جاسادى.
پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى باس شۋجي شي جينپيڭ عىلىم - تەحنيكا ءتۇزىلىسى رەفورماسىن رەفورمانى جاپپاي تەرەڭدەتۋدىڭ ماڭىزدى ءتۇيىنى ەتىپ، ءوزى باسشىلىق ەتىپ، ءوزى ورنالاستىرۋ جاساپ، كوپتەگەن كەلەلى عىلىم - تەحنيكا ءتۇزىلىسى رەفورماسى كەڭەستىك تاقىرىپتارىن عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋعا بوگەت بولىپ وتىرعان يدەيالىق كەدەرگىلەر مەن تۇزىمدىك بوگەتتەردى تالقانداۋعا باعىتتاپ، عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرلەرىنىڭ بەلسەندىلىگىن، جاسامپازدىعىن قاۋلاتا ءتۇستى.
”دارىندى جەتىلدىرۋدىڭ تەتىگى دارىندى تاڭداۋ، دارىندى باۋلۋ جولىن كەڭەيتۋدە ءارى ولاردى قابىلەتىن توپتاۋ مۇمكىندىگىنە، ءمان بەرىپ ىستەتۋ ورايىنا يە ەتۋدە“.
مەملەكەتتىڭ جاڭالىق اشۋ جۇيەسىنىڭ ۇلكەن باعىتىن يگەرۋ، عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرلەرىنە ساياتىن ناقتى ىستەردى دە جاقسى باسقارۋ كەرەكتىگى باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ كوڭىلىندە تۇر.
ءوز قىزمەتىنىڭ تىعىز ورنالاستىرىلۋى جونىندە ”رەسپۋبليكا وردەنىنىڭ“ يەگەرى، اكادەميك جۇڭ نانشان دا لاجىسىزدىق تانىتىپ بىلاي دەدى: ”مەن دە كەي كەزدەرى امالسىزدان ’ساحناعا شىعامىن‘، كەسكىنگە تۇسەمىن! وسىنداي قينالىس كوپتەگەن عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرىنىڭ باسىنان وتكەن“.
”جينالىس، قوناق كۇتۋ سيپاتتى ءتۇرلى قيمىلدارعا عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرلەرى ازىراق قاتىناسسا دا ەشقانداي زيان تۋىلمايدى! عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرلەرىنىڭ ۋاقىتىنىڭ كوبىن ءمان - ماعىناسىز قارسى الۋ، اتتاندىرۋ قيمىلدارىنا جۇمساۋعا، قاجەتسىز سارالاۋ، باعالاۋ قيمىلدارىنا جۇمساۋعا، فورماشىلدىق، تورەشىلدىك سياقتى ءتۇرلى قيمىلدارعا جۇمساۋعا استە بولمايدى“!
2021 - جىلى 5 - ايدىڭ 28 - كۇنى ەكى اكادەميانىڭ اكادەميكتەر جينالىسىندا، جۇڭگو عىلىم - تەحنيكا قوعامىنىڭ مەملەكەتتىك 10 - قۇرىلتايىندا باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ شىن پەيىل، شىنايى ىقىلاسپەن ايتقان سوزدەرى قالىڭ عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرلەرىنىڭ جۇرەك ءۇنىن جەتكىزىپ، ءماجىلىس زالىنىڭ ءىشى - سىرتىندا كۇشتى ۇندەستىك تۋدىردى.
”ەلىمىزدىڭ عىلىم - تەحنيكا قوسىنىنىڭ جاڭالىق اشاتىن وراسان زور كومەسكى قۋاتى بار، مۇنىڭ تەتىگى − عىلىم - تەحنيكا ءتۇزىلىسى رەفورماسىن تەرەڭدەتۋ ارقىلى وسىنداي كومەسكى قۋاتتى ءونىمدى تۇردە ىسكە قوسۋ“. باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ءسوزى ارىندى دا اسقاق بولدى.
رەفورما جاساۋدا باستان - اياق ”باتىلدىقتان“ ايرىلماۋ، قيىندىققا قارسى اتتانۋعا باتىلدىق ەتۋ، ۇمتىلا الدا جۇرۋگە باتىلدىق ەتۋ كەرەك.
10 جىلدا جاپپاي جاڭالىق اشۋعا تىرەك بولاتىن تۇزىمدىك سيپاتتى، نەگىزدىك سيپاتتى جۇلگە نەگىزىنەن قۇرىلىپ، ءتۇزىلىس - مەحانيزم عىلىم - تەحنيكانى دامىتۋدىڭ قاجەتى مەن عىلمي زەرتتەۋشىلەردىڭ تالاپ - تىلەگىنە اناعۇرلىم ۇيلەستى:
”قابىلەتتىلەر باستاماشى بولۋ“، ”ات بايگە ءتۇزىمى“ عالىمداردىڭ باتىلدىقپەن ىزدەنىس جاساۋىنا دەم بەرىپ، اناعۇرلىم كوپ جاس عالىمدار كەلەلى عىلمي زەرتتەۋ مىندەتتەرىندە اۋىر جۇك ارقالادى.
”ديسسەرتاتسياعا قاراۋ، كاسىپتىك اتاققا قاراۋ، وقۋ تاريحىنا قاراۋ، سيلىققا قاراۋ“ سىندى ”تورتكە قاراۋ“ جايتىن تالقانداۋ مەن ”جاڭا ۇلگى ورناتۋدى“ سەرپىلىس جاساۋ ءتۇيىنى ەتىپ، عىلمي زەرتتەۋ قىزمەتكەرلەرىن قول بايلاۋدان بوساتىپ، ولاردىڭ جۇگىن جەڭىلدەتتى؛
جاڭالىق اشۋ قۇنىن، قابىلەتىن، ۇلەسىن باعدار ەتكەن دارىندى باعالاۋ جۇيەسى قۇرىلۋ ۇستىندە، بۇل عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋدىڭ ”ايدىنىن“ جانداندىردى؛
...
عىلىم - تەحنيكا ىستەرى قۇرىلىسىن اناعۇرلىم بيىك بەلەسكە جەتكىزۋ − باس شۋجي شي جينپيڭ العا قويعان ستراتەگيالىق تالاپ.
2020 - جىلى 9 - ايدىڭ 11 - كۇنى عالىمدارمەن وتكىزىلگەن ءبىر جولعى ەرەكشە اڭگىمە ماجىلىسىندە دارىندىلار ماسەلەسى ءتۇيىندى اڭگىمە تاقىرىبىنا اينالدى. لەبىز بىلدىرۋشىلەردىڭ بارلىعى ايرىقشا اسەرلەنىپ، اقتارىلا سويلەدى.
اكادەميك ياۋ چيجى دارىندىلاردى باۋلىپ جەتىلدىرۋدىڭ كەمەلدى تىزبەگىن تۇلعالاپ، جۇڭگونىڭ دارىندى جاعىنداعى قان جاساۋ قابىلەتىن جەتىلدىرۋدى ۇسىندى.
اكادەميك شى يگۇڭ شيحۋ داشۋەسىنىڭ قۇرىلىس اياق الىسىنان مالىمەت بەرىپ، ول ارانىڭ وزىق عىلىم - تەحنيكانى جەتىلدىرگىشكە جانە ۇزدىك دارىندىلاردى باۋلىپ جەتىلدىرۋ بازاسىنا اينالۋىن اسىعا كۇتەتىندىگىن ءبىلدىردى.
......
باس شۋجي شي جينپيڭ ارا - تۇرا ءسوز قىستىرىپ، ەستەلىك الىپ وتىردى. باس شۋجي بىلاي دەدى: ”ءوز باسىمىزدان كەشىرگەندەي اسەردە بولدىق! مەملەكەتتىڭ عىلم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ قابىلەتىنىڭ ءتۇبىرلى قاينارى ادامدا، ادام باۋلۋ اعاش باپتاۋدان دا قيىن“.
ۇزدىك دارىندىلاردى باۋراۋ جانە باۋلۋ جونىندە باس شۋجي تەرەڭ وي جۇگىرتتى: ”بۇل ماسەلەدە ءبىز تاعى دا زور قادام باسۋىمىز كەرەك، قادامىمىز ۇلكەنىرەك بولسا، باتىلدىعىمىز دا كۇشتىرەك بولىپ، اناعۇرلىم اشىق، اناعۇرلىم يكەمدى مەحانيزم ەنگىزە الامىز“.
عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرلەرىنە باس شۋجي شي جينپيڭ جان - جاقتىلى قامقورلىق جاسادى.
جىجياڭداعى كوپتەگەن عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرى ەسكە الىپ بىلاي دەدى: باس شۋجي جىجياڭدا قىزمەت ىستەگەن كەزدە ءبىزدىڭ ”ارتقى شەپ قامداۋ ءبولىمىنىڭ باستىعى“ بولدى، عىلىم - تەحنيكا دارىندىلارىنىڭ ”توركىنىندەي“ بولدى. ول ۇنەمى عالىمدارعا «جىلۋ» جانە «جالىن» سيلاپ، كوپشىلىكپەن بىرگە ەل قىزىقپايتىن قىزمەتتى قىزدىرىپ جىبەرەتىن.
2005 - جىلى 11 - ايدىڭ 17 - كۇنى حاڭجوۋدا جاڭا ءدارى زەرتتەپ اشۋمەن شۇعىلدانعانىنا 3 جىلعا جۋىق ۋاقىت بولعان شەتەلدەن ورالعان دوكتور ديڭ ليەميڭ نەشە ءتۇن ويلانىپ - تولعانعاننان كەيىن، سول كەزدە جىجياڭ ولكەلىك پارتكومنىڭ شۋجيى بولىپ تۇرعان شي جينپيڭ جولداسقا ءبىر پارشا حات جازۋ بەكىمىنە كەلدى.
ەلگە ورالعاننان بەرى ديڭ ليەميڭ مەن ونىڭ ۇجىمى قات - قابات قيىنشىلىقتاردى جەڭىپ، وكپە راگىن نىسانالى ەمدەيتىن جاڭاشا ءدارىنىڭ كلينيكادان بۇرىنعى زەرتتەلۋىن تامامدادى. الايدا بەكىتپەنى الا الماعاندىقتان، كلينيكالىق سىناقتى ىلگەرىلەتۋگە شاراسىز قالدى.
قاتتى ابىرجىعاندا ولكەلىك پارتكومنىڭ شۋجيىنە جازىلعان وسى حات ديڭ ليەميڭ مەن ونىڭ ۇجىمىنىڭ ”ەڭ سوڭعى ۇمىتىنە“ اينالدى.
ويلاماعان جەردەن نەبارى 5 كۇن وتكەننەن كەيىن، شي جينپيڭ جولداس وسى حاتقا بەكىتپە جازىپ بەردى، سونداي - اق حاتتاعى ماڭىزدى مازمۇنداردىڭ استىن سىزىپ كورسەتىپتى.
شي جينپيڭ جولداستىڭ تالابىنا ساي، جىجياڭ ولكەلىك ەكونوميكا - ساۋدا كوميتەتى، ولكەلىك ازىق - تۇلىكتى، ءدارى - دارمەكتى باقىلاۋ - باسقارۋ مەكەمەسى سياقتى تاراۋلاردىڭ قاتىستى باسشىلارى ديڭ ليەميڭنىڭ ۇجىمىنا دەرەۋ بارىپ، جاڭا ءدارىنى زەرتتەپ شىعارۋ اياق الىسىن جانە كاسىپورىننىڭ قاجەتىن ۇعىستى، سونداي - اق مەملەكەتتىڭ قاتىستى تاراۋلارىمەن بەلسەنە سايكەسىپ تەكسەرىپ، بەكىتۋدى جەدەل ىلگەرىلەتتى.
عىلمي زەرتتەۋدىڭ جولى بۇراڭ ءارى ۇزاق، وسىنداي قامقورلىق ديڭ ليەميڭنىڭ ارمان قۋعان جولىن نۇرلاندىردى.
ديڭ ليەميڭ وسى نىساننىڭ ارقاسىندا 2015 - جىلعى مەملەكەتتىك عىلىم - تەحنيكا العاباسارلىعى بويىنشا 1 - دارەجەلى سيلىققا يە بولدى.
حالىق سارايىندا باس شۋجي شي جينپيڭ سيلىق يەگەرلەرىنىڭ ۋاكىلدەرىن قابىلداعان كەزدە ديڭ ليەميڭ تەبىرەنە باس شۋجيگە ءوز كوڭىلىن ءبىلدىردى: ”ءبىز وتانعا شىن جۇرەكتەن العىس ايتامىز، وتان بىزگە ءوز قۇنىمىزدى اناعۇرلىم ويداعىداي ىسكە اسىراتىن تۇعىر جانە وراي ازىرلەپ بەردى“...
بۇل ديڭ ليەميڭنىڭ تۇڭعىش رەت باس شۋجي شي جينپيڭمەن بەتپە - بەت اڭگىمەلەسۋى ەدى، باس شۋجيدىڭ ىنتالاندىرعان جانارى ونىڭ ەسىنەن شىقپاستاي بولىپ، بار ىنتا - پەيىلىمەن عىلمي زەرتتەۋمەن شۇعىلدانۋىنا اناعۇرلىم زور شابىت بەردى.
جاسامپاز دارىندىلار تاڭداۋلى تۇقىم سياقتى، وڭاي قولعا تۇسپەيدى، ايرىقشا قامقورلىققا مۇقتاج.
2003 - جىلى 4 - ايدا سول كەزدە جىجياڭ ولكەلىك پارتكومنىڭ شۋجيى بولىپ تۇرعان شي جينپيڭ تەكسەرۋ - زەرتتەۋ بابىمەن ولكەلىك اۋىل شارۋاشىلىعى عىلىم اكادەمياسىنا بارعاندا، اۋىل شارۋاشىلىعى عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرلەرىنىڭ عىلىم - تەحنيكالىق جاڭالىق اشۋ بارىسىندا قيىنشىلىققا جانە مامىلە ماسەلەسىنە تاپ بولعانىن ەستىدى، شي جينپيڭ كوپشىلىكتەن قاتىستى احۋالداردى ەگجەي - تەگجەيلى ۇعىستى. تەكسەرۋ - زەرتتەۋدەن كەيىن كوپ وتپەي، بۇل ماسەلەلەردىڭ بارلىعى شەشىلدى.
باس شۋجي شي جينپيڭ ەلىمىزدىڭ تۇڭعىش يادرولىق قارۋ زەرتتەپ جاساۋ بازاسى سانالاتىن مەملەكەت مەنشىگىندەگى 221 - زاۆودتان دەمالىسقا، زەينەتكە شىققان جۇمىسشى - قىزمەتكەرلەرگە ايرىقشا كوڭىل ءبولىپ، تالاي رەت ماڭىزدى نۇسقاۋ بەرىپ، بەكىتۋ جازىپ، دەمالىسقا، زەينەتكە شىققان جۇمىسشى - قىزمەتكەرلەردىڭ تۇرمىستا تاپ بولعان قيىنشىلىقتارى مەن ماسەلەلەرىن شەشۋدى تالاپ ەتتى.
قازىر 221 - زاۆودتان دەمالىسقا، زەينەتكە شىققان جۇمىسشى - قىزمەتكەرلەردىڭ يگىلىكتەنەتىن مامىلەسى جاقساردى، شيپاگەرگە كورىنىپ ەمدەلۋ جاعىندا اناعۇرلىم الاڭسىز بولدى، قاتىستى ورىندار جۇمىسشى - قىزمەتكەرلەردىڭ تۇرعىن ۇيلەرىن جوندەپ بەرىپ، الەۋمەتتىك اۋماق ورتاسىن كورىكتەندىرىپ، ولاردى اناعۇرلىم جايلى تۇرمىسقا كەنەلدىردى.
2017 - جىلدان باستاپ ەلىمىز ءار جىلعى 5 - ايدىڭ 30 - كۇنىن ”بۇكىل مەملەكەتتىك عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرلەرى كۇنى“ ەتىپ بەلگىلەدى. بىرنەشە جىلدان بەرى وسى ەرەكشە كۇن قارساڭىندا، باس شۋجي شي جينپيڭ تالاي رەت ماڭىزدى ءسوز سويلەپ نەمەسە حات جولداپ، بۇكىل ەلدەگى عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرلەرىنە ىقىلاستى سالەم جولدادى.
باس شۋجي شي جينپيڭ ءار دارەجەلى باسشى كادرلاردان ”بەلسەندىلىكپەن الدىمەن عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرلەرىن ۋايىمنان ارىلتىپ، قيىنشىلىقتارىن شەشىپ، قول بايلاۋدان بوساتىپ، اۋىرتپالىقتى جەڭىلدەتىپ، قايراتتاندىرىپ، جىگەرلەندىرىپ، پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ جونىندەگى ءبىر قىدىرۋ ستراتەگيالىق ورنالاستىرۋىن ناقتى تياناقتاندىرۋدى“ تالاپ ەتتى.
بۇگىنگى تاڭدا دۇنيە جۇزىندەگى ەگەي دارىندىلار جۇڭگوعا جينالىپ، بارلىعى ءوز قابىلەتىن ەركىن ساۋلەلەندىرەتىن جاندى جاعداي بىرتىندەپ قالىپتاسۋدا، بۇكىل ەلدەگى 90 ميلليوننان استام عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرى جوعارى دەڭگەيلى عىلىم - تەحنيكادا ءوز كۇشىنە سۇيەنۋدى، ءوزىن الۋەتتەندىرۋدى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن قاجىماي - تالماي بارىن سالا قۇلشىنۋدا.
ءداۋىردىڭ اۋىر جۇگىن ارقالادى
”ەلىمىزدەگى قالىڭ عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرلەرى زور ىستەر تىندىرا الادى“
2023 - جىلى 5 - ايدىڭ 23 - كۇنى ساعات 12دەن 30 مينۋت وتكەندە زاڭعار چومولاڭما شىڭى تاعى ءبىر تاريحقا كۋا بولىپ، ەلىمىزدىڭ 13 عىلمي تەكسەرۋ قىزمەتكەرى چومولاڭما شىڭىنا ءساتتى شىقتى.
6 جىلدىڭ الدىندا چيڭحاي − شيزاڭ ۇستىرتىندەگى 2 - رەتكى كەشەندى عىلمي تەكسەرۋ - زەرتتەۋ باستالعاندا باس شۋجي شي جينپيڭ قۇتتىقتاۋ حاتىن جولداپ، كوپشىلىكتى ”اعا بۋىن عالىمداردىڭ قاجىرلىلىقپەن كۇرەس جاساۋ، ىنتىماقتاسا ەكپىندەي ىلگەرىلەۋ، باتىلدىقپەن شىڭعا شىعۋ رۋحىن ساۋلەلەندىرۋگە“ جىگەرلەندىرگەن ەدى.
ولشەۋسىز تاماشا كورىنىس قاتەرلى شىڭدا، عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ جونىنەن ايتقاندا دا ءدال وسىلاي.
”عىلىمدا داڭعىل جول جوق، جاپا - ماشاقاتتان قورىقپاي، قۇلاما تاۋ جولىمەن شىڭ باسىنا ورمەلەگەن ادامدا عانا شۇعىلالى زاڭعارعا جەتۋدەن ءۇمىت بار“. باس شۋجي شي جينپيڭ كەزىندە ماركستىڭ ناقىل سوزىنەن سيتات كەلتىرۋ ارقىلى عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرلەرىن باتىلدىقپەن شىڭعا شىعۋعا شابىتتاندىرعان ەدى.
شىنايى ءۇمىت باتىلدىقپەن جاسامپازدىق جاراتاتىن ۇلى مۇراتتى، اسقاق ارماندى لاۋلاتتى.
2021 - جىلى 1 - ايدىڭ 19 - كۇنى باس شۋجي شي جينپيڭ بەيجيڭ − جاڭجياكوۋ جۇردەك پويەزىنە وتىرىپ، بەيجيڭ قىسقى وليمپيادا سپورت جارىسىنىڭ جاڭجياكوۋ جارىس رايونىندا قىزمەت تەكسەردى. تايزىچىڭ ۆوگزالىندا باس شۋجي بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: ”ەلىمىزدىڭ دەربەس جاڭالىق اشۋىنىڭ تابىستى ۇلگىسى − جوعارى قارقىندى تەمىر جول، جوقتان بار بولۋ، ەنگىزۋدەن، سىڭىرۋدەن، قابىلداۋدان قايتالاي جاڭالىق اشۋعا، دەربەس جاڭالىق اشۋعا دەيىن، قازىر دۇنيە جۇزىندە باستاماشى ورىندا تۇر“.
بۇل ءسوز بەيجيڭ − جاڭجياكوۋ جوعارى قارقىندى تەمىر جولىنىڭ ”فۋشيڭ“ اتتى زەردەلى موتورلى ۆاگون قۇراماسىنىڭ ورىنباسار باس جوبالاۋشىسى جۋ ياندى ايرىقشا جەلپىندىردى.
2015 - جىلى 7 - ايدىڭ 17 - كۇنى باس شۋجي شي جينپيڭ جۋ يان تۇرعان جۇڭگو جۇڭچى چاڭچۇن رەليستى جولاۋشىلار پويەزى شەكتى جارنا سەرىكتەستىگىندە قىزمەت تەكسەردى. باس شۋجي قۇراستىرىلىپ بولعان جۇردەك موتورلى ۆاگون قۇراماسىنا شىعىپ، يقۋاتىن، قۇرىلعىلارىن، جۇمىس جۇرگىزۋ جاعدايىن ۇعىسىپ، كوپشىلىكتى ”ورايدى مىقتى يگەرىپ، قولايلى ساتتەن پايدالانىپ العا ۇمتىلۋعا“ ىنتالاندىردى.
بىرنەشە ايدان كەيىن بەيجيڭ − جاڭجياكوۋ جوعارى قارقىندى تەمىر جولى جۇمىس باستاپ، دۇنيە جۇزىندەگى ەڭ وزىق، ساعاتتىق جىلدامدىعى 350 كيلومەتر كەلەتىن زەردەلى جوعارى قارقىندى تەمىر جول سالۋدى كوزدەدى. بۇل قارقىن سول كەزدەگى دۇنيە جۇزىندەگى جوعارى قارقىندى تەمىر جول تاسىمالىنىڭ ەڭ جوعارى ساعاتتىق جىلدامدىعىنان اسىپ ءتۇستى، جوبالاۋ، زەرتتەپ جاساۋ جونىندە ۇلگى الارلىقتاي تاجىريبە جوق ەدى.
كۇندىز - ءتۇن دەمەي، كۇش - قۋات ۇيىستىرىپ قامال الدى. جۋ يان تۇرعان ۇجىم اۋانىڭ كەدەرگى كۇشى ماسەلەسىنە قاراتا، شىت جاڭا جوبا جاساپ، ”فۋشيڭ“ اتتى پويەزدىڭ كەدەرگىسىن ”حىشيە“ اتتى پويەزدىكىنەن ％11 تومەندەتتى.
2019 - جىلى 12 - ايدىڭ 30 - كۇنى ەلىمىز دەربەس جوبالاپ جاساعان بەيجيڭ − جاڭجياكوۋ جوعارى قارقىندى تەمىر جولى ىسكە قوسىلدى.
1909 - جىلى بەيجيڭ − جاڭجياكوۋ تەمىر جولى سالىندى؛ 2019 - جىلى بەيجيڭ − جاڭجياكوۋ جوعارى قارقىندى تەمىر جولىندا پويەز قاتىنادى. دەربەس جوبالاۋدا، سالۋدا نولدىك قامالدى بۇزۋدان دۇنيە جۇزىندەگى ەڭ وزىق دەڭگەيگە جەتۋگە دەيىن، ساعاتتىق جىلدامدىعى 35 كيلومەتردەن 350 كيلومەترگە جەتۋگە دەيىن بەيجيڭ − جاڭجياكوۋ جەلىسى جۇڭگو تەمىر جولىنىڭ دامۋىنا كۋا بولدى ءارى جۇڭگونىڭ جالپىلىق مەملەكەت قۋاتىنىڭ شارىقتاۋىنا دا كۋا بولدى. پويەز قاتىناۋ قارساڭىندا باس شۋجي شي جينپيڭ ماڭىزدى نۇسقاۋ بەرىپ، بەيجيڭ − جاڭجياكوۋ جوعارى قارقىندى تەمىر جولىنىڭ كەلەلى ءمانىن تەرەڭ بايىمداپ ءتۇسىندىردى ءارى جوبالاۋ قۇرىلىسىنا ات سالىسقان بارلىق جولداستاردى قىزۋ قۇتتىقتادى.
عارىشتا كەڭىستىك بەكەتىن سالۋ، جۇڭگولىقتاردىڭ ”ءوز ءۇيى“ بولۋ − كەزىندە سانسىز عارىش قىزمەتكەرلەرىنىڭ ارمانى ەدى.
بۇگىنگى تاڭدا بۇل ارمان رەالدىققا اينالدى.
شىنجوۋ 10 - ءنومىرلى، 11 - ءنومىرلى، 12 - ءنومىرلى الەم كەمەسىندە عارىشتا مىندەت اتقارىپ جاتقان عارىشكەرلەرمەن باس شۋجي شي جينپيڭ 3 رەت ”اسپان - جەر تىلدەسۋىن“ وتكىزدى.
2016 - جىلى 11 - ايدىڭ 9 - كۇنى تۇستەن كەيىن باس شۋجي شي جينپيڭ جۇڭگو عارىشقا ادام الىپ ۇشۋ ينجەنەرياسىنىڭ قولباسشىلىق ورتالىعىنا كەلىپ، تيانگۇڭ 2 - نومىرلىدە مىندەت اتقارىپ جاتقان شىنجوۋ 11 - ءنومىرلى الەم كەمەسىنىڭ عارىشكەرلەرى جيڭ حايپىڭمەن، چىن دۇڭمەن ىقىلاستى تۇردە سويلەستى.
عارىشكەرلەردىڭ جاعدايىنىڭ وتە جاقسى ەكەندىگىن كورىپ، باس شۋجي قاباعات قۋاندى. ول بىلاي دەدى: ”سىزدەر ىنتىماقتاسا سەلبەسىپ، قيىندىقتى جەڭە وتىرىپ قامال الىپ، بىرەگەي، توسەلگەن ساپانى ايگىلەدىڭىزدەر“.
جيڭ حايپىڭ، چىن دۇڭ جەڭىسپەن ورالعاننان كەيىن باس شۋجي شي جينپيڭ بەيجيڭدەگى حالىق سارايىندا تيانگۇڭ 2 - ءنومىرلى جانە شىنجوۋ 11 - ءنومىرلى عارىشقا ادام الىپ ۇشۋ مىندەتىن ورىنداعان عارىشكەرلەرمەن، سونداي - اق زەرتتەۋگە، سىناققا قاتىناسقان قىزمەتكەرلەردىڭ ۋاكىلدەرىمەن كەزدەسكەندە دە ولارمەن ىقىلاستى اڭگىمەلەستى.
جۇردەك پويەزدەن ۇلكەن ۇشاققا دەيىن، عارىشقا ادام الىپ ۇشۋدان تەرەڭ تەڭىزدى بارلاۋعا دەيىن، كۆانتتىق ينفورماتسيادان يادرولىق ەلەكتر تەحنيكاسىنا دەيىن... پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرلەرى جاڭا داۋىردەگى جاڭالىق اشۋ جاۋابىن ۇزدىكسىز جازدى، ەلىمىزدىڭ عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋى دۇنيە ءجۇزىن جالت قاراتقان ءبىر قىدىرۋ كەرەمەت تابىستارعا قول جەتكىزدى، عىلىم - تەحنيكا ىستەرىندە تاريحي سيپاتتى، جالپىلىق سيپاتتى، جۇيەلىك وزگەرىستەر تۋىلدى، ەلىمىز جاڭاشىل ەلدەر قاتارىنا ءوتتى، جۇڭگولىقتاردىڭ عارىشقا ۇشۋ ارمانى، عىلىم ارمانى سوناۋ الىس كوكجيەككە جەتتى.
ايرىقشا كوڭىل ءبولىپ، وتانشىلدىق سۇيىسپەنشىلىكتى تاسقىنداتتى.
”عىلىمعا شەرۋ تارتىپ، ۇلان - بايتاق باتىس سولتۇستىكتى قۇرىپ شىعايىق“. شي - ان جياۋتۇڭ داشۋەسى شيڭچيڭ مەكتەپ رايونى جياۋتۇڭ داشۋەسىنىڭ شي - انعا كوشۋ مۇراجايىنداعى 1956 - جىلى جياۋتۇڭ داشۋەسىندەگىلەردىڭ شي - انعا كوشۋ ارناۋلى پويەزىنە وتىرۋ كۋالىگى − اسەرلى ەستەمەلەردىڭ كۋاسى.
2020 - جىلى 4 - ايدىڭ 22 - كۇنى باس شۋجي شي جينپيڭ جياۋتۇڭ داشۋەسىنىڭ شي - انعا كوشۋ مۇراجايىنا بارىپ، شي - انعا كوشۋ كەزىندەگى 14 قارت پروفەسسورمەن ىقىلاسپەن كەزدەستى.
”حۋاڭپۋجياڭ وزەنى بويىنان ۋيشۇي وزەنىنىڭ جاعاسىنا كوشىپ كەلدىڭىزدەر، سىزدەر سومكەلەرىڭىزدى ارقالاي سالىپ، جولعا شىعىپ كەتتىڭىزدەر، وتباسىن قايىرىپ قويىپ، كوپتىڭ قامىن ويلادىڭىزدار. جياۋتۇڭ داشۋەسىنىڭ شي - انعا كوشۋى تۇتاس مەملەكەت پەن ۇلت جونىنەن، باتىس بولىكتى دامىتۋ ستراتەگيالىق ورنالاستىرۋى جونىنەن توتەنشە كەلەلى ماڭىز الادى“.
باس شۋجي شي جينپيڭ قالىڭ وقىتۋشى - وقۋشىلاردى اۋەلگى ماقساتتى ۇمىتپاي، بورىشتى ەستە بەرىك ساقتاپ، ”شي - انعا كوشۋ رۋحىن“ ۇزدىكسىز ساۋلەلەندىرىپ، وتان ەڭ قاجەت ەتكەن جەرلەرگە بارىپ ەڭبەك ءسىڭىرىپ، ەسە قوسىپ، ”شي - انعا كوشۋ رۋحىن“ ۇرپاقتان - ۇرپاققا جالعاستىرۋعا شابىتتاندىردى.
كوپتەگەن ورىنداردا لي سىگۋاڭ، چيان سانچياڭ، چيان شۋەسىن قاتارلى اعا بۋىن عالىمداردان ۇيرەنۋگە ۇندەدى؛
وڭتۇستىكتە تۇقىم جەتىلدىرۋدى تەكسەرگەندە، ”يۋان لۇڭپيڭ جولداس ونەگە“ دەپ تەرەڭ سۇيىسپەنشىلىكپەن القادى؛
”تيانيان“ ۇجىمىنداعىلارمەن كەزدەسكەندە، ”كوپشىلىكتىڭ نان رىندۇڭ مىرزانى ۇلگى ەتۋىن ءۇمىت ەتەمىن“ دەپ ىقىلاستى ءۇمىت ارتتى؛
جاۋاپ حات جازىپ، بۇكىل ەلدەگى جوعارى مەكتەپتەردىڭ حۋاڭ دا - نيان ۇلگىسىندەگى وقىتۋشىلار ۇجىمىن، ”لو ياڭ جاس ەكپىندىلەر اترەتىنىڭ“ مۇشەلەرىن ماداقتادى، جىگەرلەندىردى...
باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ تالايلاعان تەرەڭ سۇيىسپەنشىلىككە تولى كەڭەستەرى، تالايلاعان ماڭىزدى تەرەڭ نۇسقاۋلارى قالىڭ عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرلەرىنىڭ ”مەملەكەتتى كوكەيىندە ساقتاعان، وتان ءۇمىتىن ادالدىقپەن اقتاعان“ رۋحاني كۇشىن قاۋلاتتى جانە ۇيىستىردى.
ىقىلاستى تاپسىرما قايراتتانا ەكپىندەي ىلگەرىلەۋگە تەلەگەي قوزعاۋشى كۇش ۇيىستىردى.
اعاشتىڭ بيىك ءوسىپ، جاپىراعىن كەڭ جايۋى تامىرىنىڭ تەرەڭدىگىنەن.
ءۇش ولشەمدى دەنە كەسكىنىنىڭ قالىپتاسۋى جانە جەتكىزىلۋى − بەيجيڭ داشۋەسى كومپيۋتەر قولدانىلمالى تەحنيكاسى كاسىبىنىڭ دوكتورى ليۋ ليميڭ وسى ءپان اتتاعان سالاعا سايىس جاريالادى. جاس كەزىندە باس شۋجي شي جينپيڭمەن ءبىر رەتكى ەستەن كەتپەس پىكىرلەسۋ ونى ”كىشكەنتاي عىلىم اۋەسكەرىنەن“ جاس عىلىم - تەحنيكا دارىندىسىنا اينالدىردى.
2016 - جىلعى وقىتۋشىلار مەرەكەسى قارساڭىندا، باس شۋجي شي جينپيڭ بەيجيڭ قالالىق 1 - تامىز مەكتەبىنە كەلىپ قىزمەت تەكسەردى. ورتا مەكتەپ 2 - جىلدىعىندا وقىپ جاتقان ليۋ ليميڭ باس شۋجيگە ساباقتاستارىمەن بىرگە جاساعان عىلىم جالپىلاستىرۋ ماقساتىنداعى شاعىن جاساندى سەرىك مودەلىن كورسەتتى.
”سىزدەر ورتا مەكتەپ ساتىسىنان باستاپ عىلمي بىلىكتىلىكتى جەتىلدىرىپ، اۋەستەرىڭىزدى، ارتىقشىلىقتارىڭىزدى دامىتىپ، بەرىك نەگىز قالاپ، بولاشاقتا داشۋەدە وقىعاندا وسى جاعىنداعى كاسىپتىك بىلىمدەردى ۇزدىكسىز ۇيرەنىپ، بۇلاردى ساباقتاستىرا الساڭىزدار، وتە كەرەمەت بولادى“. باس شۋجي شي جينپيڭ ساباقتاستارعا ”شاعىن جاساندى سەرىك ۇشىرعاندا ماعان ايتىپ قويۋدى ۇمىتپاڭدار“ دەپ تاپسىردى.
3 ايدان استام ۋاقىتتان كەيىن ليۋ ليميڭ مەن ساباقتاستارى باس شۋجي شي جينپيڭگە حات جازىپ، شاعىن جاساندى سەرىكتىڭ ۇشىرىلۋ الدىندا تۇرعانىن حابارلاپ، كوپ وتپەي باس شۋجيدىڭ: ”سىزدەردىڭ عىلىم - تەحنيكانىڭ شىڭىنا شىعۋ ىنتالارىڭىز بەن باتىلدىقتارىڭىز مەنى ءسۇيىندىردى“ دەگەن جاۋاپ حاتىن تاپسىرىپ الدى.
سول جىلى 12 - ايدىڭ 28 - كۇنى وسى شاعىن جاساندى سەرىك وربيتاعا ۇشىرىلدى. تابىستىڭ شاتتىعى بەينە ”شولپان جۇلدىزىنداي“، ليۋ ليميڭنىڭ عىلمي ىزدەنىس جولىندا تاباندىلىقپەن العا باسۋىنا جەتەكشىلىك ەتتى.
باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ تەرەڭ اتاپ كورسەتتى: ”جاس عىلىم - تەحنيكا دارىندىلارىنىڭ ءوسىپ - جەتىلۋىنە ايرىقشا ءمان بەرىپ، ولاردى عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋداعى نەگىزگى كۇشكە اينالدىرۋ كەرەك“.
”چاڭى 5 - ءنومىرلى“ مىندەتىنە قاتىناسقان جاس دارىندىلاردىڭ ورتاشا جاسى 5. 32 جاستا، ەڭ جاس جۇيە قولباسشىسى 1996 - جىلى تۋعان؛ چاڭجىڭ 3 - ءنومىرلى A جەلىلەس تاسىمال راكەتالارى بەيدوۋ جول نۇسقاۋ جاساندى سەرىگىن ۇشىرۋدىڭ ”ارناۋلى پويەزى“ سانالادى، راكەتانىڭ جالپى تۇلعالىق جوبالاۋ ۇجىمىنداعىلاردىڭ ورتاشا جاسى 30عا جەتپەيدى...
باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ قامقورلىعىندا، جەتەكشىلىگىندە، عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋدىڭ الدىڭعى شەبىندە تولىسقان جاس دارىندىلار بارعان سايىن كوبەيىپ، عىلىم - تەحنيكادا قۋاتتى ەل قۇرۋدىڭ بۋىرقانعان تولقىنىن قالىپتاستىردى.
جاڭالىق اشۋدىڭ تۇقىمى سەبىلدى، جاڭالىق اشقان جۇڭگو ومىرشەڭدىك كۇشىن قاۋلاتتى.
شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ پارمەندى باسشىلىعىندا، ەلىمىزدەگى قالىڭ عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرلەرىندە عىلىمنىڭ اسقار شىڭىنا ۇزدىكسىز شىعىپ، جاپپاي سوتسياليستىك وسىزاماندانعان مەملەكەت قۇرۋعا، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋىن جاپپاي ىلگەرىلەتۋگە اناعۇرلىم مىعىم كۇش - قۋات ارنايتىن سەنىم، ەرىك - جىگەر، قابىلەت بار!
(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 5 - ايدىڭ 29 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)