汉文 ىلە اقپارات تورابىنا حوش كەلدىڭىزدەر!
جياڭشيلىق ازامات 65 كەسكىندى جەلىگە شىعارىپ، كوركەم ىلەنى ۇگىتتەدى
2022-04-11 12:20:22     كورىلىم:رەت كەلۋ قاينارى:ىلە گازەتى  جاۋاپتى رەداكتور:گۇلدەن ماقسات قىزى

ليۋ چۇنشيڭ (ٴوز ٴتىلشىمىز)


بۇل ومىردە كەيبىر اسقاق جىگەرلى ادامدار ٴوز ارمانىن جۇزەگە اسىرۋ ٴۇشىن تىنباي قۇلشىنىپ، سانسىزداعان قيىنشىلىقتاردى جەڭىپ، ارمانعا تالپىنۋ جولىندا وزدەرىن الۋەتتەندىرىپ جاتادى. 2020 - جىلى 10 - ايدىڭ 10 - كۇنى «90 - جىلداردىڭ تۇلەگى» جياڭشيلىق ازامات چىن جيانۋي جىجياڭنىڭ نيڭبو قالاسىنان جولعا شىعىپ، ۆەلوسيپەدپەن جۇڭگونى اينالىپ شىعۋ ارمانىن جۇزەگە اسىرۋ ساپارىنا اتتانعان ەدى.

بيىل 2 - ايدىڭ 26 - كۇنى چىن جيانۋي ۆەلوسيپەدپەن كۇنەس اۋدانىنىڭ نارات قالاشىعىنا كەلىپ، ىلە اڭعارىندا ٴبىر ايدان ارتىق ۋاقىت ايالدادى. ول دوۋين تۇعىرى ارقىلى 65 كەسكىن تاراتىپ، اسەم ىلەنىڭ جاراتىلىستىق كورىنىسى مەن ەتنوگرافيالىق ەرەكشەلىگىن ۇگىتتەدى. 3 - ايدىڭ 22 - كۇنى ول تىلشىگە وسى رەتكى ساپارىندا باستان كەشىرگەن كەشىرمەلەرى مەن جول بويىنداعى كورگەن - بىلگەندەرىن اڭگىمەلەدى.

چىن جيانۋي كوزىلدىرىك تاعاتىن، اققۇباشا كەلگەن، ٴوزىن تازا دا رەتتى ۇستايتىن جىگىت ەكەن، ودان ۇزاق ۋاقىت جول ازابىن تارتقان ادامنىڭ بەينەسى كورىنبەيدى.

«كوپ جىلدىڭ الدىندا اعام دالالىق ۆەلوسيپەد ساتىپ الىپ، قىزىلسۋ قىرعىز اۆتونوميالى وبلىسىنىڭ اقتاۋ اۋدانىنان ۆەلوسيپەدپەن جولعا شىعىپ ۇرىمجىگە بارعان بولاتىن. كەيىن اۋىلعا قايتقاننان كەيىن بۇل ۆەلوسيپەدتى ماعان تارتۋ ەتتى. مەن اعامدى ماقتانىش ەتەمىن، سول سەبەپتى ۆەلوسيپەدپەن بۇكىل جۇڭگونى ارالاپ شىعۋ ويىنا كەلدىم» دەدى چىن جيانۋي. ول تاعى بىلاي دەدى: «مەنىڭ ارمانىم ۆەلوسيپەدپەن جۇڭحۋانىڭ بايتاق دالاسىن ارالاپ، اسەم كورىنىستەردەن ٴلاززات الىپ، كورگەن - بىلگەندەرىمدى كوپپەن ورتاقتاسىپ، اناعۇرلىم كوپ ادامعا دۇنيەنىڭ كوركەمدىگىن سەزىندىرۋ».

2020 - جىلى 10 - ايدىڭ 10 - كۇنى تولىق دايىندالىپ بولعان چىن جيانۋي جاڭادان ساتىپ العان ساياحات ۆەلوسيپەدىنە ٴمىنىپ نيڭبودان جولعا شىعىپ، جىجياڭ، جياڭسۋ، شاڭحاي، انحۇي، حۋبەي، چۇڭچيڭ، سىچۋان، شيزاڭ سياقتى جەرلەردى باسىپ، 2021 - جىلى 11 - ايدىڭ 20 - كۇنى شينجياڭعا كەلەدى.

«شينجياڭ - شيزاڭ تاس جولىنىڭ شينجياڭعا كىرەتىن جول بولەگىندەگى يەن دالاعا كەلدىم. ٴبىر كۇنى اياق استىنان كۇن سۋىتىپ كەتتى، مەن قونالقى جەر تابۋ ٴۇشىن توقتاماي جۇرە بەردىم، ارەدىكتە دەمالعان كەزىمدە قاسقىر نەمەسە ٴيت سياقتى ٴبىر حايۋانات سوڭىمنان قالماي ىلەسىپ الدى، ارالىعىمىز 10 مەترگە دە جەتپەيدى، قورىققانىمنان بويىمدا جان قالمادى. باعىما جاراي شارلاۋشى حالىق ساقشىلارىنا كەزدەسىپ قالدىم، ولاردان الگىندەگى قانداي حايۋانات دەپ سۇراعانىمدا، ولار ماعان جالعىز جۇرگەن قاسقىر عوي، ەرەكشە قاتەرلى دەدى. كەيىن ويلاسام بولدى قورقامىن. ودان تاعى ٴبىر كۇنى تاعى سول جول بولەگىندە كەشتە جول بويىنداعى كونە تەكسەرۋ پۋنكتىنىڭ ىشىنە تۇنەگەن ەدىم، اياق استىنان ٴبىر قورقاۋ شىعا كەلىپ بالتىرىمنان تىستەپ الدى، اياعىمنىڭ اۋىرعانىنا قاراماستان ونى قۋىپ سالدىم، نەشە ٴجۇز شاقىرىمدىق يەن دالادا قايدان ۆاكسينا بولسىن، جاراقاتتى ٴوزىم الىپ جۇرگەن قابىنۋدى قايتاراتىن دارىلەرمەن ٴبىر جاقتى ەتتىم».

شينجياڭداعى كەزىندە چىن جيانۋي ىلگەرىندى - كەيىندى قاشقار ايماعى، اقسۋ ايماعى، بايىنعولين موڭعۇل اۆتونوميالى وبلىسى سياقتى جەرلەرگە بارىپ، بيىل 2 - ايدىڭ 26 - كۇنى ىلەنىڭ نارات كورىنىس رايونىنا كەلگەن.

«ىلە حالقى توتەنشە مەيماندوس ەكەن. مەن كۇنەس اۋدانىنىڭ نارات كورىنىس رايونىندا جاڭادان تانىسقان قازاق دوسىمنىڭ ۇسنىسىمەن ولاردىڭ ۇيلەنۋ تويىنا قاتىناستىم. توعىزتاراۋ اۋدانىندا حالىق ساقشىسى مەنى حالىققا قولايلى ساقشى ىستەرى پۋنكتىنە تۇنەۋگە شاقىرسا، مالشى كىسلەر مەنى وزدەرىنىڭ بەيقۇت ۇيىنە جاتۋعا ۇسىنىس ەتتى، ولارعا ايرىقشا العىس ايتامىن» دەدى چىن جيانۋي. ول تاعى بىلاي دەدى: «موڭعۇلكۇرە اۋدانىنان قۇلجا قالاسىنا قايتقان جولىمدا قالىڭ قار جاۋدى، ٴبىر ىزگى نيەتتى شوفەر مەنىڭ قاردا ۆەلوسيپەدپەن شارشاپ كەلە جاتقانىمدى كورىپ، مەنى كولىگىنە سالىپ الىپ چاپچال سىبە اۆتونوميالى اۋدانىنداعى ٴۇيسىن تاۋىنىڭ ەتەگىنە دەيىن جەتكىزىپ سالدى. ول اراداعى تاۋ گۇلدەرى ٴالى اشىلا قويماسا دا، مەنى تەبىرەنىستى كوڭىل كۇيگە بولەدى».

ٴتىلشى چىن جيانۋيدىڭ تاراتقان دوۋين كەسكىنىنەن ول بارعان جەرىنىڭ بارلىعىنىڭ اسەم كورىنىستەرىن، ٴدامدى تاعامدارىن ۇشقىشسىز ۇشاق، فوتو اپپارات، قولفون ارقىلى ٴتۇسىرىپ، بۇكىل ەلىمىزدىڭ جەر - جەرىندەگى جانكۇيەرلەرىنە ىلەنى تانىستىرعاندىعىن، 65 كەسكىنىنىڭ كورىلىم سانىنىڭ 3 ميلليون رەتكە جەتكەندىگىن، مۇنىڭ ىشىندە ٴبىر كەسكىنىنىڭ كورىلىم سانىنىڭ ٴجۇز مىڭنان اسقاندىعىن، اسەم ىلەنى بارىنشا تارتىمدى ەتىپ ۇگىتتەگەندىگىن كوردى.

«وسى رەتكى ساپارىمداعى شىعىستىڭ بارلىعىن ٴوزىمنىڭ جيعان - تەرگەن اقشامنان شىعارىپ وتىردىم. ايتالىق، ۇشقىشسىز ۇشاق، فوتو اپپارات، قويىن كومپيۋتەر سياقتى اسپاپتاردى ساتىپ الۋدىڭ وزىنە 50 مىڭ يۋان اقشا جۇمسادىم. جول بويى اسەم كورىنىستەردى اپپارات كوزىنە ٴتۇسىرىپ، كەسكىندى رەداكسيالاپ جاساپ، دوۋين تۇعىرىنا شىعارىپ، كوپتەگەن جانكۇيەرلەردى باۋرادىم. تىكە تاراتۋ كەزىندە كوپشىلىك تارتۋ سيلاپ وتىردى، سانى كوپ بولماسا دا، وتە كوڭىلدىمىن، ويتكەنى كوپشىلىكتىڭ ماقۇلداۋىنا يە بولدىم» دەدى چىن جيانۋي قۋانىشىن جاسىرا الماي. ول تاعى بىلاي دەدى: «باستابىندا ۇيىمدەگىلەر قوسىلماعان بولاتىن، ٴبىراق ەكى جىلدىق ساپار بارىسىنداعى كەشىرمەلەرىمدى كورىپ ولاردا مەنى قولداپ - قۋاتتايتىن بولدى. شەشەم ۇنەمى تۇسىرگەن كەسكىندەرىمدى دەرەۋ جولداپ بەرۋىمدى، جول بويىنداعى اسەم كورىنىستەردى كورۋگە ىنتىزار ەكەندىگىن ايتادى. ولار قازىر جەكەلىك مەديا ٴداۋىرى، مەنىڭ جۇڭگونى اينالىپ شىعۋداي وسى ساپارىم كوز ايامدى كەڭەيتۋىمە، ٴوسىپ - جەتىلۋىمە كومەگى تيەدى دەپ قارايدى».

«بۇگىن كەشتە كەڭسايدان سايرامعا جول العانىمدا ازداپ قيىنشىلىقتارعا جولىقتىم، جولدان اداسىپ قالعان ەدىم، قاراستى رايوننىڭ قاتىناس ساقشىلارى مەنىڭ جول بويى توڭىپ قالۋىمنان الاڭداپ كولىكتەرىمەن سايرام كولى قىزمەت وتەۋ رايونىنا جەتكىزىپ سالدى، ولارعا ايرىقشا العىس ايتامىن. وسى رەتكى ساپارىمدا ەسىمنەن كەتپەيتىنى كوپتەگەن ىزگى جانداردىڭ كومەكتەسكەنى، جول كورسەتكەنى، ىشەر تاماقپەن، جاتار ورىنمەن قامداعانى بولدى» دەدى 4 - ايدىڭ 3 - كۇنى كەشتە كەڭسايدان سايرامعا جول العان چىن جيانۋي تەلەفوندا تىلشىگە. ول تاعى بىلاي دەدى: «شىنىمدى ايتسام، بۇل جەردەن كەتكىم كەلمەيدى، ايتپەسە، ىلەدە ٴبىر اي تۇرماس ەدىم. اسەم گۇلدەردىڭ اشىلاتىن مەزگىلدە كەتەتىنىم وكىنىشتى بولدى. مەن 6 - ايدا جۇپار گۇلى اشقاندا ىلەگە تاعى دا كەلۋدى ويلاستىرۋدامىن. ىلە راسىندا كەلگەن ادام كەتكىسى كەلمەيتىن اسىل مەكەن ەكەن».