ىلە وبلىسى:

بۇقارانىڭ قيىنشىلىعىن شەشىپ، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ كىرىستى ارتتىرىپ، بايۋىنا دەم بەردى

شينجياڭ گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى لي شيڭ

ىلە وبلىسى « بۇقارا ٴۇشىن ناقتى ٴىس ىستەيمىن» امالياتتىق قيمىلىن پارتيا تاريحىن ۇيرەنۋ تاربيەسىنىڭ تۇتاس بارىسىمەن ساباقتاستىرىپ، پارتيا تاريحىن ۇيرەنۋ تاربيەسىن ورىستەتۋدى وراي ەتىپ، اۋەلگى ماقساتتى امالياتتا ايگىلەپ، جۇرت جۇرەگىن مەيىرگە بولەپ، بۇقارانىڭ تۇرمىس ساپاسىن ٴوسىردى، اكىمشىلىك قىزمەت وتەۋ دەڭگەيىن جوعارىلاتتى، اۋىل - قىستاق ورتاسىن كورىكتەندىردى، جارىقتاندىردى... بۇقارانىڭ تابىس سەزىمىن، باقىت سەزىمىن، حاۋىپسىزدىك سەزىمىن كۇشەيتتى.

ەرىكتى قىزمەت وتەۋ جۇرت جۇرەگىن مەيىرگە بولەدى

9 - ايدىڭ 7 - كۇنى قورعاس اۋدانى ٴسۇيدىن قالاشىعى چاۋبەي الەۋمەتتىك اۋماعى قوسىننان قايتقان اسكەري ەرىكتىلەر قىزمەت وتەۋ اترەتىنىڭ ورىنباسار اترەت باستىعى ٴدىلمۇرات ايۇپ قىزمەت وتەۋ اترەتى كەزىندە كومەكتەسكەن الەۋمەتتىك اۋماقتىڭ بىرنەشە تۇرعىنىن قوناققا شاقىرىپ، كورشى - قولاڭداردىڭ بىرگە وتىرىپ اڭگىمە دۇكەنىن قۇرۋىنا مۇمكىندىك جاسادى، ول وسى ورايدا كوپشىلىكتىڭ جانە باسقا دا شەشۋگە ٴتيىستى قيىنشىلىقتارىنىڭ بار - جوقتىعىن ۇعىستى.

ٴدىلمۇرات كەلگەن قوناقتاردىڭ ىشىندەگى ٴبىر كورشىدەن: «پاتىگۇل اپاي، وتباسىڭىزدا تاعى قانداي قيىنشىلىقتار بار؟» دەپ سۇرادى. «قيىنشىلىق جوق، وتباسىمنىڭ جاعدايى قازىر ايتارلىقتاي جاقسى». بيىل الدىڭعى جارتى جىلدا پاتىگۇل مامەتتىڭ اۋلاسىنىڭ داۋالى قۇلاپ قالعاندا ٴدىلمۇرات قۇم، سەمەنت ساتىپ اكەلىپ، اترەت مۇشەلەرىمەن بىرگە ونىڭ ٴۇيىنىڭ داۋالىن قايتا سالىپ بەرگەن بولاتىن.

«حاليدام، بالاڭ قازىر جاقسى شىعار؟» الدىڭعى ايدا حاليدام مامەتتىڭ ٴبىر جاسقا تولماعان قىزى قاتتى قىزىپ اۋىرعاندا مۇنى ەستىگەن ٴدىلمۇرات بالانى كوتەرگەن بويى ەمحاناعا جەتكىزگەن ەدى.

چاۋبەي الەۋمەتتىك اۋماعىندا 6 مىڭنان استام تۇرعىن بار، مۇنىڭ ىشىندە قوسىننان قايتقان 150 اسكەر بار. پارتيا تاريحىن ۇيرەنۋ تاربيەسى ورىستەتىلگەننەن بەرى چاۋبەي الەۋمەتتىك اۋماعى پارتيا ياچەيكاسى «قىزىل اسكەر رۋحى» قوسىننان قايتقان اسكەريلەر پارتيا مۇشەلەرى قىزمەت وتەۋ پۋنكتىن قۇرىپ، 20 ادامدىق ەرىكتى قىزمەت وتەۋ اترەتىن ۇيىمداستىرىپ، الەۋمەتتىك اۋماقتىڭ قىزمەت وتەۋ قىزمەتىنە بىرگە ات سالىسىپ، بۇقارا ٴۇشىن ناقتى ٴىس ىستەۋگە، قيىنشىلىقتاردى شەشۋگە شىنايى كۇش سالىپ، پارتيا تاريحىن ۇيرەنۋ تاربيەسىنىڭ ارەكەتتە ايگىلەنىپ، ناتيجە بەرۋىن ىلگەرىلەتتى.

الەۋمەتتىك اۋماق تۇرعىنى حۇرسان يوبوز قوسىننان قايتقان اسكەريلەر ەرىكتى قىزمەت وتەۋ اترەتىن تىلگە تيەك ەتكەندە اۋىز جاپپاي القاپ: «ولار ٴبىزدىڭ كوپتەگەن قيىنشىلىقتارىمىزدى شەشتى، قىزمەت وتەۋ اترەتى كەرەمەت!» دەدى.

قونىس جاڭالاۋ ٴتۇيىنى الۋان گۇلدەرمەن كومكەرىلدى

چاپچال سىبە اۆتونوميالى اۋدانىنىڭ قونىس جاڭالاپ كوشىرۋ ٴتۇيىنى − ۇزىنبۇلاق اۋىل - قىستاق الەۋمەتتىك اۋماعىنىڭ الۋان ٴتۇرلى گۇلدەر ساياحات كورىنىس وڭىرىنە بارا قالساڭىز شەتسىز دە شەكسىز سوزىلعان گىساڭ گۇلى، بايرىجۇي گۇلى قۇلپىرا اشىلىپ، اسەم كارتيناداي كورىنىس بەرىپ تۇر.

بۇگىنگى تاڭدا ۇزىنبۇلاق اۋىل - قىستاق الەۋمەتتىك اۋماعىنىڭ الۋان ٴتۇرلى گۇلدەر القابى جەرگىلىكتى ورىنداعى اتاعى اسپانداعان، ٴسوزسىز، بارۋعا ٴتيىستى جەرگە اينالدى، 60 مۋ الۋان گۇلدەر القابى وسى اۋدانداعى جانە قۇلجا قالاسى ماڭىنداعى ساياحاتشىلاردى تولاسسىز كەلىپ ساياحاتتاۋعا باۋراۋدا.

جاعراپيالىق باسىمدىعىنا سۇيەنگەن ۇزىنبۇلاق اۋىل - قىستاق الەۋمەتتىك اۋماعى پارتيا تاريحىن ۇيرەنۋ تاربيەسىن اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋمەن تىعىز ۇشتاستىردى، الەۋمەتتىك اۋماق جارنا قوسىپ، چاپچال سىبە اۆتونوميالى اۋدانى اقباستاۋ ساياحات دامىتۋ شەكتى جاۋاپكەرشىلىك سەرىكتەستىگىن قۇرىپ، بۇرىن جەم - ٴشوپ جياتىن بوس جەردى الۋان گۇلدەر القابىنا اينالدىرىپ، كونە قورا - قالتقىنى ەرەكشە ٴۇي قۇستارى، جانۋار باعىمشىلىق رايونى ەتىپ قۇرىپ، قازاقى اس - سۋ، حالىقتىق تۇسەلحانا سياقتى ساياحات كورىنىس تۇيىندەرىن قۇرىپ، بۇكىل قىستاقتاعىلاردىڭ كىرىسىن ورتا ەسەپپەن 2000 يۋاننان استام ارتتىردى.

«بيىل قىستاعىمىز كوپتەگەن اعاش جانە ٴتۇرلى گۇلدەر ەكتى، تاعى 7 − 8 ادام ارناۋلى قىستاقتىڭ ورتا تازالىعىن ىستەۋگە جاۋاپتى بولدى، قىستاعىمىز بارعان سايىن كورىكتەنىپ كەلەدى!» دەدى قىستاق تۇرعىنى تويعانبەك ەركىنبەك ۇلى.

كاسىپ سالاسىن دامىتۋدىڭ پايداسىنان بىرگە يگىلىكتەندى

9 - ايدىڭ 8 - كۇنى تۇستەن كەيىن توعىزتاراۋ اۋدانى اۋىل شارۋاشىلىعى عىلىم - تەحنيكادان ۇلگى كورسەتۋ باقشاسىندا جۇمىس ىستەيتىن قىستاق تۇرعىندارى ەڭبەكاقىلارىن الىپ جاتتى. بۇل مەزگىل جۇمىسكەر ىستەتۋدىڭ قاۋىرت مەزگىلى بولعاندىقتان، باقشا رايونى ٴار 20 كۇندە ٴبىر رەت جۇمىسشىلاردىڭ ەڭبەكاقىسىن ەسەپتەپ بەرىپ، قىستاق تۇرعىندارىن ناقتى پايداعا كەنەلتتى.

بيىل جىل باسىنان بەرى توعىزتاراۋ اۋدانى پارتيا تاريحىن ۇيرەنۋ تاربيەسىن كاسىپ سالاسىن دامىتۋمەن ۇشتاستىرۋعا تاباندى بولىپ، پارتيا قۇرىلىسى ارقىلى نەگىزگى ساتىنى جونگە سالۋعا جەتەكشىلىك ەتىپ، «ياچەيكا + سەرىكتەستىك (سەلبەستىك كووپەراتيۆى، قوعام) + بازا + شارۋالار وتباسى» سىندى اۋىل شارۋاشىلىعى كاسىپ سالاسىن دامىتۋ جاڭا ۇلگىسىن قاراستىرىپ، كاسىپ سالاسى ياچەيكاسى جەتەكشىلىك ەتۋ، سەلبەسكەن ۇيىمدار جۇمىس جۇرگىزۋ، پارتيا مۇشەلەرى، بۇقارا قاتىناسۋ، وتباسىلار تەگىس دوڭگەلەك داۋلەتتىلىككە ۇمتىلۋ» سىندى پارتيا قۇرىلىسى بويىنشا حالىقتى بايىتۋ جولىمەن ٴجۇردى.

توعىزتاراۋ اۋدانى ٴدوڭمالى قالاشىعى ٴدوڭمالى قىستاعىنىڭ تۇرعىنى ساۋ يۇيحۇڭ 2500 يۋان ەڭبەكاقى الىپ، ايرىقشا قۋاندى. «وتباسىمنىڭ شارۋاسىن بىتىرگەن سوڭ، باقشا رايونىنا بارىپ ۇساق - تۇيەك جۇمىس ىستەپ اقشا تابامىن. قازىر ەگىس ارەدىگىندە جۇمىس ىستەۋ جولدارى كوپ، قالاساڭ بولعانى ماڭايدان - اق كىرىس كىرگىزۋگە بولادى».

«پارتيا تاريحىن ۇيرەنۋ تاربيەسى ورىستەتىلگەننەن بەرى ٴبىز بۇقارانىڭ كىرىسىن ارتتىرىپ بايىتۋدى بۇلتارتپاس مىندەت رەتىندە يگەردىك، ساۋداگەر شاقىرىپ قارجى ەنگىزۋ ارقىلى شارۋالاردىڭ جەرىن ٴار مۋىن 900 يۋاندىق باعامەن جۇڭگوشا ٴدارى ٴشوپ ەگۋگە وتكەرمەلەپ، <جەردى وتكەرمەلەپ جالاقى تابۋدى، بازادا جۇمىس ىستەپ ەڭبەكاقى تابۋدى، جارنا قوسىپ پايدا ٴبولىسىپ، ۇلەس الۋدى، جۇزەگە اسىردىق>» دەدى توعىزتاراۋ اۋداندىق اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق مەكەمەسى پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ شۋجيى شيا حۋا.