汉文 ىلە اقپارات تورابىنا حوش كەلدىڭىزدەر!
موڭعۇلكۇرە اۋدانى ەرەكشەلىككە يە ەگىمشىلىك ارقىلى جەردەن مول كىرىس كىرگىزدى
2022-10-17 11:36:21     كورىلىم:رەت كەلۋ قاينارى:ىلە گازەتى  جاۋاپتى رەداكتور:جازيرا بولاتباي قىزى

ٴتىلشىمىز لي يافىڭ، ەرىكتى ٴتىلشى لي رىنليان حابارلايدى. جۋىق كۇندەردەن بەرى موڭعۇلكۇرە اۋدانى استىق ەگىلەتىن اۋماقتى ورنىقتىرۋ نەگىزىندە، جەر جاعدايىنا قاراي ەرەكشەلىككە يە ەگىمشىلىكتى دامىتىپ، جۇڭگوشا ٴدارى ماتەريالدارى، كارتوپ سياقتى كاسىپ سالاسىن جەتىلدىرىپ، ەرەكشە اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىن جىنتىكتەي مانەرلەۋ كاسىپ سالاسى تىزبەگىن ۇزدىكسىز ۇزارتىپ، كاسىپ سالاسى يقۋاتىن ٴۇرتىس جوعارىلاتىپ، بۇرىنعى جەر ەمشەگىن ەگۋدەن، بۇگىنگى جەردەن مول كىرىس كىرگىزەتىن داۋىرگە قادام تاستادى.

10 - ايدىڭ 10 - كۇنى، موڭعۇلكۇرە اۋدانى قوناقاي قالاشىعى كەسىك قىستاعىنىڭ تۇرعىنى ما شيننيڭنىڭ كارتوپ اتىزىندا قازۋ ماشيناسى قازعان كارتوپ توپىراق بەتىنە شىعارىلدى، ديقاندار سۇرىپتاۋ، قوراپتاۋ، تاسىمالداۋمەن قاربالاس بولدى.

«بيىل جىل باسىندا مەن دىشىڭ سەرىكتەستىگىمەن كارتوپ ساتۋ توقتامىنا قول قويىسقام. قازىر مەن ەككەن مىڭ نەشە مۋ جەردەگى كارتوپ ٴونىم الۋ مەزگىلىنە ٴوتتى، ٴار مۋىنان 4 - 4.5 توننا ٴونىم الدىم، وتكەن جىلدارداعىمەن سالىستىرعاندا ٴونىم مولشەرى الدە - قايدا جاقسى، كىرىسىم دە ايتارلىقتاي بولدى» دەدى ما شيننيڭ قۋانىشتى بەينەدە.

ساناققا نەگىزدەلگەندە، كارتوپ - موڭعۇلكۇرە اۋدانىنىڭ نەگىزگى ەكونوميكالىق داقىلدارىنىڭ ٴبىرى، بۇكىل اۋدان بويىنشا 6 مىڭ مۋدان استام جەرگە كارتوپ ەگىلگەن، بيىل 23 مىڭ 600 توننا ٴونىم الىناتىندىعى مەجەلەنۋدە.

ىلە دىشىڭ بيوتەحنيكالىق دامۋ شەكتى جاۋاپكەرشىلىك سەرىكتەستىگى − كارتوپ تۇقىمىن جەتىلدىرۋ، ەگۋ، قامبالاۋ جانە جىنتىكتەي مانەرلەۋدى ٴبىر تۇلعالاندىرعان ۋنيۆەرسالدى كاسىپورىن، اسىرەسە، كارتوپ كراحمالىن جىنتىكتەي مانەرلەۋدى نەگىزگى كاسىپ ەتەدى. سوڭعى جىلداردان بەرى تاپسىرىستىق اۋىل شارۋاشىلىق كولەمىنىڭ ۇزدىكسىز ۇلعايۋىنا بايلانىستى بۇل سەرىكتەستىك اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىن مانەرلەۋ كاسىپ سالاسى تىزبەگىن دەر كەزىندە ۇزارتتى، جىنتىكتەي مانەرلەنەتىن ونىمدەردىڭ ۇستەمە قۇنى جوعارى بولىپ، وندىرىلگەن كراحمال جەلىلەس ونىمدەرى ىلە اڭعارى قاجەتىن قاناعاتتاندىرۋدان تىس، ەل ىشىندەگى باسقا ولكە - قالالارعا جانە ورتا ازيا ەلدەرىنە  دەيىن ساتىلدى.

«بيىل جىل باسىندا سەرىكتەستىگىمىز 20 نەشە شارۋا وتباسىمەن 40 مىڭ توننا كارتوپ ساتىپ الۋ كەلىسىمىنە قول قويىسقان بولاتىن. قازىر شارۋالار كارتوپتارىن سەرىكتەستىكتىڭ زاۆود ۇيىنە ىركەس - تىركەس جەتكىزىپ بەرۋدە. بيىل سەرىكتەستىگىمىز 5 مىڭ توننادان استام كارتوپ كراحمالىن ٴوندىرۋدى مەجەلەۋدە...» دەدى دىشىڭ سەرىكتەستىگىنىڭ ساتۋعا جاۋاپتى باس باقىلاۋشىسى جياڭ يۇي. كاسىپورنىمىز ٴوندىرىس تەحنيكاسىن ۇزدىكسىز جاقسارتۋدا، قازىر كۇنىنە 850 توننادان استام كارتوپتى ٴبىر جاقتى ەتىپ،  كۇنىنە 150 - 160 توننا كراحمال ٴوندىرىپ، كاسىپورىن ونىمدىلىك جاراتۋ، شارۋالار كىرىسىن ارتتىرۋ سىندى ەكى جاق بىردەي يگىلىككە كەنەلگەن جاعداي جۇزەگە استى.

كارتوپ كاسىبىنەن تىس، موڭعۇلكۇرە اۋدانى تاعى جەر بايلىعى مول بولۋ، كليمات شارت - جاعدايى قولايلى بولۋ سياقتى ٴتيىمدى فاكتورلارعا نەگىزدەلىپ، شارۋالاردى جۇڭگوشا ٴدارى ماتەريالدارى كاسىپ سالاسىن بار كۇشپەن دامىتۋعا بەلسەنە باستادى، قازىر جۇڭگوشا ٴدارى ماتەريالدارىن ەگۋ جەرگىلىكتى اۋىل - قىستاقتاردىڭ ەكونوميكاسىنىڭ ارتۋىن جەبەيتىن تىڭ تىرەككە اينالدى.

جۋىق كۇندەردەن بەرى ۇزىنبۇلاق قالاشىعىنىڭ ٴار جەرىنەن ەگىس جۇمىسىن ىستەيتىن ساعاتتىق جۇمىسكەرلەردىڭ توپ - توپ بولىپ، اتىز باسىندا ارلى - بەرلى قايشالىسىپ، جۇڭگوشا ٴدارى ماتەريالدارىن قازىپ جاتقانىن كورۋگە بولادى. ەگىس جۇمىسىن ىستەيتىن ساعاتتىق جۇمىسكەرلەر جۇڭگوشا ٴدارى ماتەريالدارىن ەگەتىن وتباسىلارمەن، جۇڭگوشا ٴدارى ماتەريالدارى دەلدالدارىمەن بايلانىس جاساپ، قاي كەزدە شاقىرسا سول كەزدە بارىپ جۇمىس ىستەپ اقشا تابادى، سونىمەن بىرگە، جۇڭگوشا ٴدارى ماتەريالدارىن ەگەتىن وتباسىلاردىڭ جۇمىسشى ىستەتۋ قاجەتىن دە قاناعاتتاندىرادى.

جۇڭگوشا ٴدارى ماتەريالدارىن ەگەتىن شارۋا ياڭ مەيحۋانىڭ 2012 - جىلى سىناق رەتىندە ەككەن جۇڭگوشا ٴدارى ماتەريالى − قوي بالدىرعانى ٴساتتى  بولىپ، بۇل جىلدارى موڭعۇلكۇرە اۋداندىق اۋىل شارۋاشىلىق تاراۋلارىنىڭ قولداۋىندا تاماشا ونىمدىلىككە قول جەتكىزدى. 2018 - جىلى ياڭ مەيحۋا موڭعۇلكۇرە اۋدانى جاۋكاڭ گان - ىن جۇڭگوشا ٴدارى ماتەريالدارىن ٴوندىرۋ - ساتۋ شەكتى سەرىكتەستىگىن تىزىمگە الدىرىپ قۇرىپ، «سەرىكتەستىك + بازا + شارۋا وتباسى» دامۋ ۇلگىسىن قولدانىپ، ەگۋ، باسقارۋ، مانەرلەۋ، ساتۋ سياقتى بۋىنداردا ولشەمدەنگەن جۇيە قۇرىپ جانە كەمەلدەندىرىپ، جۇڭگوشا ٴدارى ماتەريالدارىنىڭ كاسىپ تىزبەگىن ۇزدىكسىز ۇزارتتى.

ياڭ مەيحۋا بىلاي دەدى: «بيىل ٴبىز 400 مۋ جەرگە قوي بالدىرعان ەكتىك، وزىندىك قۇنىن شىعارىپ تاستاعاندا تازا كىرىس 400 مىڭ يۋانعا جەتەدى، كىرىس جاقسى. قوي بالدىرعان ەككەننەن كەيىن ەكى جىلدا ٴونىم بەرەدى، قازۋ بارىسىندا ماشينا مەن ادام كۇشىن ۇيلەسىمدى سايكەستىرە پايدالانعاندا ونىمدىلىكتى جوعارىلاتۋعا بولادى».