汉文 ىلە اقپارات تورابىنا حوش كەلدىڭىزدەر!
ىلە وبلىسى 2023 ـ جىلعى جالپى حالىقتىق مىندەتتى اعاش ەگۋ قيمىلىن باستادى
2023-03-30 10:35:17     كورىلىم:رەت كەلۋ قاينارى:ىلە گازەتى  جاۋاپتى رەداكتور:جاڭىلقان قوجا قىزى

تىلشىلەرىمىز ما چىڭلۋ، سۇن ي - نان حابارلايدى. كوكتەم - اعاش ەگىپ، ورمان وسىرەتىن كەز. 3 - ايدىڭ 25 - كۇنى سەرجان ۇعىباي ۇلى، كۇلان سەيپىلقان قىزى، جاۋ سۇيفاڭ، ياڭ شينپيڭ، قايرات اشىك ۇلى قاتارلى ىلە وبلىسىنىڭ ٴتورت باسشىلىق القاسىنىڭ باسشىلارى جانە وبلىسقا توتە قاراستى ورىنداردىڭ، سونداي - اق قۇلجا قالاسىنىڭ 3000 عا جۋىق ورگان كادرى شوعىرلى اعاش ەگۋ ورنىنا كەلىپ، 3 كۇندىك مىندەتتى اعاش ەگۋ قيمىلىن باستاپ، كوكتەمگى اعاش ەگىپ، ورمان ٴوسىرۋ ورلەۋىن كوتەردى.

ىلە وبلىستىق ورمانشىلىق جانە جايىلىم مەكەمەسى ەكولوگيانى قورعاۋ، قالپىنا كەلتىرۋ باسقارماسىنىڭ كادرى گو جىحاۋدىڭ تانىستىرۋىنشا، بيىل ىلەنىڭ كوكتەمگى مىندەتتى اعاش ەگۋ قيمىلى نەگىزىنەن قۇلجا قالاسىنىڭ سولتۇستىك تاۋ بەتكەيىندەگى مىندەتتى اعاش ەگۋ بازاسىنداعى مەملەكەتتىك زاپاس ورمان نىسانى قۇرىلىسى وڭىرىنە شوعىرلانىپ، جاڭا جەر قالاشىعىنىڭ سولتۇستىگىندەگى تاۋ بەتكەيى، داردامتى قالاشىعىنىڭ سولتۇستىگىندەگى تاۋ بەتكەيى سىندى ەكى وڭىرگە بولىنگەن، اعاش ەگىلەتىن جەر كولەمى 2300 مۋ، شامامەن 130 مىڭ ٴتۇپ اعاش ەگۋگە تۋرا كەلەدى. بيىل ىلە 35 مىڭ 100 مۋ جەرگە ورمان ٴوسىرۋدى جوسپارلاۋدا ەكەن.

ٴتىلشى قۇلجا قالاسىنىڭ سولتۇستىك تاۋ بەتكەيىندەگى مىندەتتى اعاش ەگۋ بازاسىنان كوپشىلىكتىڭ جۇمىس ٴبولىسى بويىنشا سەلبەسىپ، تاسقىنداعان قايراتپەن كەيبىرەۋى قولدارىنا كۇرەك الىپ شۇڭقىر قازىپ، قالامشا وتىرعىزسا، كەيبىرەۋى توپىراق ٴۇيىپ قالامشا ٴتۇبىن تاپتاپ، سۋ تاسىپ سۋارعان كورىنىسىن كورەسىز. ٴبىر ساعاتتان استام دۋماندى ەڭبەكتەن كەيىن 600 تۇپتەن استام اعاش قالامشاسى بوي كوتەردى.

اعاش ەگۋ الاڭىنىڭ بارلىق جەرىنەن قاربالاس بەينەلەردى جانە دۋماندى ەڭبەك كورىنىسىن كورۋگە بولادى. اعاش ەگىپ جاتقان ىلە وبلىستىق ورمان ٴورتىن ٴسوندىرۋ، ورتتەن ساقتانۋ تارماق اترەتىنىڭ 3 ـ دارەجەلى ٴورت ٴوشىرۋ، ورتتەن ساقتانۋ قولباسشىسى ۋي شۋگىڭ بىلاي دەدى: مىندەتتى اعاش ەگۋ قيمىلىنا قاتىناسقانىما 7 جىل بولدى، مىندەتتى اعاش ەگۋگە قاتىناسۋ جاپالى بولعانىمەن، وتە ماعىنالى. وسى قالامشالاردىڭ بوراننان قورعانۋ، قۇمدى تىزگىندەۋ ورمانىنا اينالعانىن، توپىراقتىڭ شايىلۋىنان ساقتانۋدىڭ ”ادال قورعاۋشىسى“ بولعانىن كورگەندە بويىمدى تابىس سەزىمى كەرنەيدى.

وسى رەتكى كوكتەمگى مىندەتتى اعاش ەگۋ قيمىلىندا ەگىلگەن نەگىزگى اعاش ٴتۇرى قارا جاڭعاق جانە اعاش باسىندا قۇرعايتىن ورىك بولدى. قارا جاڭعاق اعاشى ماتەريالدىق ٴارى جەمىستىك ساپالى اعاش ٴتۇرى، جەمىسىنىڭ قورەكتىگى مول بولىپ قالماستان، اعاشىن جوعارى سورتتى ٴۇي جيھازدارى، اۆتوموبيل ىشكى اشەكەيلەرى، قۇرىلىس اشەكەيلەرى سياقتىلارعا پايدالانۋعا بولادى، ٴبىرشاما جوعارى ەكونوميكالىق قۇنعا يە. سونىمەن بىرگە، اعاش باسىندا قۇرعايتىن ورىك پەن قارا جاڭعاق اعاشىنىڭ قۋاڭشىلىققا، سۋىققا، سورعا ٴتوزىمدى بولۋ سياقتى ەرەكشەلىكتەرى شينجياڭنىڭ ٴشول وڭىرلەرىنە ەگۋگە ۇيلەسەدى، اعاشتاردا ۇنەمى كەزدەسەتىن دەرت - دەربەز، زياندى جاندىكتەردىڭ تارالۋىن توسۋمەن بىرگە، جەرگىلىكتى بۇقاراعا ەكونوميكالىق ونىمدىلىك جاراتادى.

جاقىنعى جىلداردان بەرى قۇلجا قالاسى سۋعا قاراي جەردى تۇراقتاندىرىپ، ورمان وتىرعىزۋعا ٴتيىستى جەرگە ورمان وتىرعىزىپ، سۋارۋعا ٴتيىستى جەردى سۋارىپ، ٴشوپ ەگۋگە ٴتيىستى جەرگە ٴشوپ ەگىپ، ورمان مەن ٴشوپتى بىردەي ەگۋ ۇلگىسى بويىنشا ەكولوگيانى قالپىنا كەلتىردى. قازىر سولتۇستىك بەتكەيدەگى ٴتۇرلى ورمان وتىرعىزىلىپ قالپىنا كەلتىرىلگەن اۋماق 67 مىڭ مۋعا جەتتى.