ەل ىشىندەگى تانىمالى مامان - وقىمىستىلار قورعاستا باس قوسىپ

ىلە ەكونوميكاسىن جوعارى ساپالى دامىتۋداعى جەڭىسكە باستايتىن كۇش قاينارىن قاراستىردى

سۋرەتتە: 8 - ايدىڭ 18 - كۇنى تۇستەن كەيىن بۇكىل ەلدىڭ جەر - جەرىنەن كەلگەن كاسىپورىنشىلار جۇڭگو - قازاقستان قورعاس حالىقارالىق شەكارالىق سەلبەستىك ورتالىعىندا جۇمىس باسىندا تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزۋدە.          لي يافىڭ فوتوسى 

تىلشىلەرىمىز لي يافىڭ، شۇي جيەجى حابارلايدى. 8 - ايدىڭ 18 - كۇنى 2023 تيانشان ەكونوميكا تالقى مىنبەرى جانە ىلە ەكونوميكاسىن جوعارى ساپالى دامىتۋ تالقى مىنبەرىنىڭ نەگىزگى تاقىرىپتىق لەكسيا جاساۋ بۋىنىندا 9 ايگىلى ەكونوميست پەن تانىمالى وقىمىستى شينجياڭنىڭ ”8 ٴىرى كاسىپ سالاسى شوعىرىن“ جانە ىلەنىڭ ” 1 + 1 + 8“ كاسىپ سالاسى شوعىرىن جـوعارى ساپادا قۇرۋ قاجەتىن مىقتاپ ارقاۋ ەتىپ، شينجياڭنىڭ جانە ىلە وبلىسىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋدا ٴدوپ كەلگەن جاعدايلارى مەن مىندەتتەرىنە ىشكەرىلەي تالداۋ جاساپ، نازاردى قيىن تۇيىندەرگە، قولامتالى ماسەلەلەرگە شوعىرلاندىرىپ، دامۋ اۋقىمىن ستراتەگيالىق تۇرعىدان يگەرۋگە كۇش سالىپ، دامۋ جولىن جالپى جاعداي تۇرعىسىنان ايقىن كورسەتىپ، ماكرولىق دەڭگەي جانە ساياسات تۇرعىسىنان شينجياڭنىڭ جانە ىلە وبلىسىنىڭ ەكونوميكاسى مەن قوعامىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىنا اقىل ـ كەڭەس بەردى.

ايگىلى ەكونوميست فان حىڭشان بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: ىلە وبلىسى بايلىق، وڭىرلىك، ساياسات سياقتى كوپ جاقتى باسىمدىققا يە، سوڭعى جىلداردان بەرى وزىندىك باسىمدىعىن تولىق ساۋلەلەندىرۋ ارقىلى جەدەل دامىدى ٴارى زور تابىسقا قول جەتكىزدى. ”ٴبىر بەلدەۋ، ٴبىر جول“ قۇرىلىسى مەن ”ەكى قورعاس، ەكى قۇلجانى“ ٴبىر تۇلعالاندىرىپ دامىتۋ ستراتەگياسىنىڭ ىشكەرىلەي اتقارىلۋىنا، وتە - موتە، جۇڭگو - ورتا ازيا باسشىلار ماجىلىسىندە جۇڭگو - قازاقستان ەكى ەل مەملەكەت باسشىلارىنىڭ ماڭىزدى ورتاق تانىمىنىڭ ىلگەرىلەتىلىپ تياناقتاندىرىلۋىنا بايلانىستى ىلە وبلىسى جوعارى ساپالى دامۋدىڭ تىڭ وراي مەزگىلىن قارسى الدى. ول بىلاي دەپ قارادى: ىلە وبلىسى كاسىپ سالاسىن نەگىزگى جەلى ەتىپ، كاسىپ سالاسىن كەڭەيتۋ مەن دارەجەسىن جوعارىلاتۋدى ٴتۇيىن، عىلىم ـ تەحنيكادا جاڭالىق اشۋدى تىرەك ەتىپ، شارۋاشىلىق ـ ساۋدا ورتاسىن ساپالىلاندىرۋدى ەكونوميكانىڭ، قوعامنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىن جەبەۋدىڭ ماڭىزدى شارتى رەتىندە ٴبىر تۇتاس جوسپارلاپ ورنالاستىرۋى كەرەك. سونىمەن بىرگە، ىلە وبلىسىنىڭ شينجياڭداعى ورنى وزگەشە، ىلە وبلىسىنىڭ وزىندىك باسىمدىعى مەن كومەسكى كۇشىن ۇزدىكسىز ساۋلەلەندىرىپ، وسى زامانعى كاسىپ سالاسى قۇرىلىمىن قالىپتاستىرۋ، ٴتۇزىلىس مەحانيزمىن ورناتۋ، كەمەلدەندىرۋ جانە قىزمەت وتەۋ قابىلەتىن جوعارىلاتۋ جاقتارىندا ۇلگى كورسەتىپ، شينجياڭنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىندا تىرەكتىك جانە جەتەكشىلىك رول اتقارۋىن ٴۇمىت ەتەمىن.

ايگىلى ەكونوميست، حىڭچين گۋاڭدۇڭ ـ اۋمىن ىشكەرىلەي سەلبەستىك رايونى سيفرلى فينانستى زەرتتەۋ ورنى عىلىم جانە تەحنيكا كوميتەتىنىڭ ٴتوراعاسى جۋ جياميڭ بىلاي دەپ قارادى: ”مەن وسىدان 35 جىل بۇرىن ىلەگە كەلگەم، قازىر ىلە وبلىسىندا وراسان زور وزگەرىستەر تۋىلىپتى. بولاشاقتا ىلە وبلىسى بۇكىل دۇنيە جۇزىلىك جانە وڭىرلىك سيپاتتى سيفرلانۋدىڭ، زەردەلىلەنۋدىڭ تيبىن وزگەرتۋىندە شەشۋشى رول اتقارادى. ىلە وبلىسى شىعىس وڭتۇستىك تەڭىز جاعالاۋ ٴوڭىرىنىڭ وزىق عىلىم - تەحنيكاداعى قول جەتكىزگەن تابىستارىن قابىلداپ، وسى اراداعى كەدەننەن ٴوتۋدىڭ قولايلى شارت - جاعدايىنان پايدالانىپ، ىلەنى ٴداستۇرلى كاسىپ سالاسى مەن جوعارى عىلىم - تەحنيكالىق ونىمدەردى جيناۋ - جونەلتۋ ورنىنا اينالدىرۋى كەرەك“.

جۇڭگو مەملەكەت جەرى ەكونوميكا ٴىلىمى قوعامىنىڭ باس القاسى، جاراتىلىستىق بايلىق مينيسترلىگىنىڭ ەرەكشە ۇسىنىس ەتىلگەن مەملەكەت جەر بايلىعى كەڭىستىگىن جوبالاۋ مامانى شياۋ جينچىڭ بىلاي دەپ تانىستىردى: جۇڭگو ـ ەۆروپا كەزەكشى پويەزدەرى قورعاس وتكەلى ارقىلى شەكارادان شىعادى، بۇل وتكەلدى قايتكەندە ورتالىق بەكەتكە اينالدىرۋعا بولادى؟ شەكارا وتكەلىنىڭ باۋراۋ قۋاتىن قالاي ارتتىرۋعا بولادى؟ بۇل ىلە وبلىسى مۇقيات جوسپارلاپ، ورنالاستىرۋعا ٴتيىستى ماڭىزدى ٴتۇيىن. ول بىلاي دەپ قارادى: ىلە وبلىسى وزىندىك باسىمدىعىن تولىق ساۋلەلەندىرىپ، شەتەل بازارىن ونان ارى اشىپ، زات اينالىمى كاسىپ سالاسىن بار كۇشپەن دامىتىپ، بۇكىل ەلدىڭ جەر - جەرىنەن ەۆروپاعا جونەلتىلەتىن زاتتاردى ىلەدە قايتادان قۇراستىرىپ، كاسىپورىنداردىڭ تاسىمال وزىندىك قۇنىن تومەندەتىپ، شەكارا وتكەلى ەكونوميكاسىن زورايتۋى كەرەك. سونىمەن بىرگە، جۇڭگو - ەۆروپا كەزەكشى پويەزىنىڭ قايتا قايتاتىن بوس پويەزىنەن تولىق پايدالانىپ، ەۆروپا ونىمدەرىنىڭ يمپورتىن ارتتىرىپ، زات اينالىمىنىڭ اناعۇرلىم ۇلكەن جيناۋ، تاراتۋ ورىندارىن قۇرىپ، بۇكىل دۇنيە جۇزىندە ساتىپ الۋدى، ساتۋدى اناعۇرلىم ويداعىداي جۇزەگە اسىرۋى كەرەك.