ءۇرىمجى قالاسى:

ناقتى شارا شىعارىپ، قالادا ”دارەتكە وتىرۋ قيىن بولۋدى“ شەشتى

□ انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى ۋي حۇڭپيڭ

”مىنا الەۋمەتتىك دارەتحانا جاڭالانعاننان كەيىن ەرەكشە تازا بولدى ءارى كولىك توقتاتۋ دا قولايلى، تاكسي شوفەرلەرىنىڭ بارلىعى قولايلى سەزىندى“، - دەدى تاياۋدا ءۇرىمجى قالاسى تيانشان رايونى جيانچۋان كوشەسىنىڭ بويىنداعى ءبىر الەۋمەتتىك دارەتحانانىڭ قاسىندا تۇرعان تاكسي شوفەرى دۇڭ جۇن.

ءۇرىمجى قالاسى ورتالىعىندا الەۋمەتتىك دارەتحانالاردىڭ پايدالانىلۋ مولشەرى تومەن، ورنالاسۋى دا بىركەلكى ەمەس، ”دارەتكە وتىرۋ قيىن بولۋ“ قالا تۇرعىندارىنىڭ اڭىسى ءبىرشاما كۇشتى بولىپ كەلە جاتقان ماسەلە. 2 - توپتاعى نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيە ورىستەتىلگەننەن بەرى ءۇرىمجى قالاسى مۇنى ”ناقتى ءىس ىستەۋ، حالىقتى الاڭداتقان ماسەلەلەردى شەشۋدەي“ حالىق تۇرمىسىنداعى ناقتى ىستەردىڭ ءبىرى قاتارىنا ەنگىزىپ، ”اياداي دارەتحانانى مىقتى يگەرۋ ارقىلى ۇلكەن حالىق تۇرمىسىنا قىزمەت وتەۋدى“ تۇتقا ەتىپ، قالاداعى الەۋمەتتىك دارەتحانا قۇرىلىسىن باسقارۋدى ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىپ، قالا تۇرعىندارىنا ماڭىندا قولايلىلىق جاساپ، رەتتى، تازا، جايلى دارەتحانا ازىرلەپ بەردى.

كونە ماسەلەنى شەشۋدە جاڭا وي جەلىسى بولۋ كەرەك، ءۇرىمجى قالالىق قالا باسقارۋ مەكەمەسى (اكىمشىلىك زاڭ اتقارۋ مەكەمەسى) پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسى ىشكەرىلەي تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزۋ نەگىزىندە تۇيىنشەكتىڭ سەبەبىن تاۋىپ، ءارقايسى رايون، اۋداندا الەۋمەتتىك دارەتحانانىڭ دارەجەسىن ءوسىرىپ جاڭالاپ سالۋ، الەۋمەتتىك دارەتحانا نۇسقاۋ تاقتاسىن كوبەيتۋ، الەۋمەتتىك دارەتحانالاردىڭ تازالىعىن كۇشەيتۋ سياقتى قىزمەتتەردى ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتتى.

ساۋدا ورىندارى شوعىرلى، ادام كوپ ءۇرىمجى قالاسى تيانشان رايونىنىڭ الەۋمەتتىك دارەتحانالارى ەسكىرىپ، تازالىعى دا ناشارلاپ، جايشىلىقتاعى رەمونت تا جاقسى جۇرگىزىلمەي، سۋ، ەلەكتر، جىلۋ اقىسى تاپسىرىلماي قالۋ سەبەپتەرىنەن اشىق تۇراتىن كەزى ازايعان بولاتىن، تيانشان رايوندىق قالا باسقارۋ مەكەمەسى (اكىمشىلىك زاڭ اتقارۋ مەكەمەسى) بەلسەنە ارەكەتتەنىپ، ىرىقتىلىقپەن ىسكەرلىك كورسەتىپ، الەۋمەتتىك دارەتحانا باسقارۋ قىزمەتىن ءىس جۇزىندىك جاعدايمەن ۇشتاستىرا وتىرىپ، كۇتىپ وتىرماي، يەك سۇيەمەي، ساۋدا ارقىلى دارەتحانانى اسىراۋ بويىنشا سەلبەسىپ قىزمەت وتەۋ نىسانىن ورىستەتتى.

ءۇرىمجى قالاسى تيانشان رايوندىق قالا ىستەرى، قالا كوركى قۇرىلعىلارىن باسقارۋ پۋنكتىنىڭ باستىعى سۇن جىچياڭ تانىستىرىپ بىلاي دەدى: تيانشان رايونى اشىق مەردىگەر شاقىرۋ تاسىلىمەن ساۋدا سەرىكتەستىكتەرىن ەنگىزىپ، كاسىپورىن تيانشان رايونىنداعى الەۋمەتتىك دارەتحانالاردى تۇتاسىمەن كوتەرمەگە الىپ، دارەجەسىن ءوسىرىپ، جاڭالاۋ، الەۋمەتتىك دارەتحانالاردىڭ پايدالانىلۋ رولىن وزگەرتپەۋ نەگىزىندە، بوس تۇرعان جەردەن پايدالانىپ، ساۋدا قيمىلىمەن شۇعىلدانىپ، ساۋدا ارقىلى دارەتحانانى اسىراۋداي ۇتىمدى اينالىم قالىپتاستىردى.

شينجياڭ كولين زەردەلى قالا جۇمىسىن باسقارۋ شەكتى سەرىكتەستىگى وسى جولعى مەردىگەرلىككە شاقىرۋدا مەردىگەرلىككە قابىلدانعان كاسىپورىن، وسى سەرىكتەستىكتىڭ باس ديرەكتورى ليۋ چيڭيۋان بىلاي دەدى: ”ءبىر الەۋمەتتىك دارەتحانانىڭ ءبىر جىلدىق رەمونتتاۋ اقىسىنا 70 مىڭ يۋان جۇمسالادى، ءبىز بازارلى كوشەلەردەگى الەۋمەتتىك دارەتحانانىڭ، مىسالى، شياۋشيمىندەگى الەۋمەتتىك دارەتحانانىڭ بوس تۇرعان ورنىن مايعا بەرەمىز، مۇنىڭ جىلدىق ماياقىسى 300 مىڭ يۋان بولادى، بۇل اقشامەن شەتكەرى جەردەگى 4 الەۋمەتتىك دارەتحانانى جاقسىلاپ كۇتىمدەۋگە بولادى“.

ءتىلشى تيانشان رايونى جيانچۋان كوشەسىنىڭ بويىنداعى ءبىر الەۋمەتتىك دارەتحانانىڭ بۇكىلدەي جاڭالانىپ سالىنعاندىعىن، سىرتى اشىق تۇسكە وزگەرتىلىپ، ەڭسەلى بولىپ تۇرعانىن، ماڭايىنداعى بوس ورىننان تولىق پايدالانىپ، تۇتاس قۇرىلىس اۋماعىن ۇلعايتىپ، الەۋمەتتىك دارەتحانا قۇرىلىسىن قالا كورىنىسىنە توعىستىرىپ جىبەرگەنىن، كوركەم ءارى قولايلى بولعاندىعىن كوردى. دارەتحاناعا كىرسەڭىز، سولعىن ءاتىر ءيىسى اڭقىپ تۇر، ەدەن، قول جۋاتىن كولشىك، تۇعىر تاپ - تازا، رەتتى ەكەن، ارناۋلى تازالىقشى دا ورنالاستىرىلىپتى.

الەۋمەتتىك دارەتحانانىڭ الدىندا ەلەكترلى كولىك قويىلىپ، قول تەلەفون زاريادتايتىن قۇرىلعى ورناتىلىپ، ۇيگە تاماق تاسۋشىلاردى، ساياحاتشىلاردى زاريادتاۋ قىزمەت وتەۋىمەن قامدادى. جاڭالانىپ سالىنعان الەۋمەتتىك دارەتحانانىڭ قاسىنداعى كەڭەيتىلگەن ورىنعا مەردىگەر شاقىرىپ، ساۋدامەن دارەتحانانى اسىراۋ ارقىلى دارەتحانانىڭ كۇندەلىك اينالىمىن شەشىپ وتىردى.

تيانشان رايونى شياۋشيمىن الەۋمەتتىك اۆتوبۋز ايالداماسىنىڭ قاسىندا كوشە بويىنداعى ءبىر جاڭاشا اشەكەيلەنگەن دۇكەن ەرەكشە كوز تارتادى. ”جەڭىلدەۋ ايالداماسى“ جاستار جاقسى كورەتىن شاي - شالاڭدارمەن شەبەر سايكەسىم تاۋىپتى، وسى جىلجىمالى الەۋمەتتىك دارەتحانا ساۋدا اۋماعىنداعى جۇرگىنشىلەردىڭ زات ساتىپ الۋ قاجەتىن قاناعاتتاندىرىپ قانا قويماي، جۇرگىنشىلەرگە ”جەڭىلدەپ الاتىن“ قولايلى ورىن دا ازىرلەپتى.

ساۋدا ارقىلى دارەتحانانى اسىراۋ ”دارەتكە وتىرۋ قيىن بولۋ“ ماسەلەسىن شەشۋدىڭ ءبىر جولى عانا، ءۇرىمجى قالالىق قالا باسقارۋ مەكەمەسى (اكىمشىلىك زاڭ اتقارۋ مەكەمەسى) زور كۇش سالىپ، ءارقايسى رايون، اۋداندا الەۋمەتتىك دارەتحانالارىنىڭ دارەجەسىن ءوسىردى، وزگەرتىپ سالدى، جاڭادان سالدى. بۇقارا اڭىس ەتكەن الەۋمەتتىك دارەتحانا نۇسقاۋ تاقتاسى كورنەكتى بولماۋ ماسەلەلەرىنە ساي، تاقتالارداعى ولقىلىقتاردى تەكسەرىپ - تولىقتادى، كەمەلدەندىردى.

شينجياڭ حالىقارالىق ۇلكەن بازارىندا ساياحاتشىلار قايشالىسادى، ساۋدا دۇكەندەرى مول. الەۋمەتتىك دارەتحانانىڭ ماڭايىنان ءار 50 مەتر نەمەسە 100 مەتر جەردەن انىق الەۋمەتتىك دارەتحانا تاقتاسىن كورۋگە بولادى ەكەن. قازىر ءۇرىمجى قالاسىنىڭ نەگىزگى، تارماق كوشەلەرىندە ءار 500 مەتر جەردە، از دەگەندە، بىردەن الەۋمەتتىك دارەتحانا تاقتاسى ورناتىلىپ، الەۋمەتتىك دارەتحانا نۇسقاۋ تاقتاسىنان جيىنى 5533 تاقتا مولايتىلىپ، قالا تۇرعىندارىنىڭ دارەتكە وتىرۋىنا قولايلى بولۋى ءۇشىن قىزمەت وتەۋ نۇسقاۋىن ازىرلەدى.

ءۇرىمجى قالالىق قالا باسقارۋ مەكەمەسى (اكىمشىلىك زاڭ اتقارۋ مەكەمەسى) پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ مۇشەسى، ورىنباسار مەكەمە باستىعى پان بين بىلاي دەدى: ”ءبىز قالا باسقارۋ مەكەمەسىنىڭ قىزمەت فۋنكتسياسىنىڭ ەرەكشەلىگىنە ۇشتاستىرا وتىرىپ، جوعارى دەڭگەيدە جوبالاپ، ۇيرەنۋ ارقىلى ىستەۋدى جەبەپ، نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيەنى تەرەڭدەتۋدى، ناقتىلاندىرۋدى شىنايى ىلگەرىلەتىپ، ”تاباندا تۇزەتۋ“ مەن ”باياندى ىستەۋدى“ ۇشتاستىرۋعا تاباندى بولىپ، الەۋمەتتىك دارەتحانا قىزمەت وتەۋىن ۇزدىكسىز كۇشەيتىپ، قالا تۇرعىندارىنا تازا، رەتتى، كورىنىسى كوركەم، حاۋىپسىز دە قولايلى دارەتكە وتىرۋ ورتاسىن تۇلعالادىق. سونىمەن بىرگە عىلىم - تەحنيكامەن قۋات ۇستەۋگە سۇيەنىپ، الەۋمەتتىك دارەتحانا تازالىقشىلارىنىڭ ساندى مالىمەتىن ەنگىزۋ قىزمەتىن جەدەلدەتىپ، ورتانى قورعايتىن الەۋمەتتىك دارەتحانانى دەر كەزىندە باقىلاۋدى تۇتاس قامتۋدى ىشكەرىلەي ورىندايمىز“.