حابارىن جازىپ، سۋرەتىن تۇسىرگەن تىلشىلەرىمىز لاي يۇينيڭ، جاڭ چيڭحۋا
3– ايدىڭ باسىندا موڭعۇلكۇرە اۋدانىندا 500 مىڭ باستان (تۇياق) استام ءار تۇلىك مال قىستاۋدان كوكتەۋگە كوشىرىلە باستادى، كوشى - قون 3 - ايدىڭ سوڭىنا دەيىن جالعاسادى.
3 – ايدىڭ 3 – كۇنى تاڭەرتەڭ ءبىز موڭعۇلكۇرە اۋداندىق اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل – قىستاق مەكەمەسىنىڭ ورىنباسار باستىعى ەلەۋ ازي ۇلىمەن بىرگە اعاياز قىستاۋىنا بارىپ، مالدىڭ كوكتەۋگە كوشىرىلۋ جاعدايىنا تىلشىلىك ىستەدىك.
ءبىز جول بويى تابىنى ءبىر كەلكى بولماعان ءار تۇلىك مالدى ايداپ كوكتەۋلىككە كوشىپ بارا جاتقان مالشىلاردى كەزدەستىرىپ وتىردىق.
ەلەۋ بىزگە بۇكىل اۋداندا 500 مىڭ باستان (تۇياق) استام ءار تۇلىك مالدىڭ اعاياز اڭعارى، مۇزارت اڭعارى جانە اۋليە شوقىداعى قىستاۋدا قىستايتىندىعىن، اعاياز اڭعارىنداعى 850 مىڭ مۋلىق قىستاۋدا 6 اۋىل، قالاشىقتاعى 547 مالشى وتباسىنىڭ 400 مىڭ باسقا (تۇياق) جۋىق ءار تۇلىك مالىنىڭ قىستايتىندىعىن ايتتى.
قىستاۋلىقتاعى مال ازىعىنىڭ ازايىپ بارا جاتقانىن بايقاعان مالشى سەرىك انياربەك ۇلى دا مالدى كوكتەگە كوشىرۋدىڭ قامىنا كىرىستى.
45 جاستاعى سەرىك انياربەك ۇلى قاشاجار قالاشىعى بەدە قىستاعىنىڭ مالشىسى، جاستايىنان اكەسىنە ىلەسىپ مال باققان ول بۇل اراداعى تۇرمىسقا الدە قاشان ۇيلەسىپ كەتكەن.
سەرىك وتباسىنىڭ 700 مۋ جايىلىمى، 15 جىلقىسى، 10 سيىرى جانە 100 قويى بار.
«بىلتىر كۇزدەگى جاۋىن – شاشىن مولشەرى بۇرىنعى جىلداعىدان از بولعاندىقتان، قىستاۋدىڭ ءشوبى جاقسى بولمادى، مۇندايدا مال ازىعى ازايا بەرە، ۋاقىتتى مىقتى يگەرىپ، دەرەۋ كوكتەۋگە كوشۋ كەرەك» دەدى سەرىك.
3 – ايدىڭ 4 - كۇنى تاڭ سارىدە كۇن بۇلتتاپ، قويۋ تۇمان ءتۇستى، تۇندە جاۋعان قىرباق قار اۋليە شوقى قىستاۋىن اق كورپەگە ورادى. شالعايدان كوز جىبەرگەندە قورادان ءورىپ شىققان ءار تۇلىكتىڭ تاۋداعى جايىلىسقا قاراي جىلىستاي باستاعانىن كورۋگە بولاتىن – دى.
«بۇل جەردە اۋىلىمىزداعى 63 مالشى وتباسىنىڭ شامامەن 10 مىڭ باستان (تۇياق) استام ءار تۇلىك مالى قىستايدى» دەدى ۇزىنبۇلاق اۋىلدىق مال شارۋاشىلىق، مال دارىگەرلىك پۋنكتىنىڭ كادرى نۇركەلدى اقان ۇلى، ونىڭ ايتۋىنشا، اۋليە شوقى قىستاۋىندا موڭعۇلكۇرە اۋدانىنداعى 3 اۋىل، قالاشىقتان كەلگەن 150 مالشى وتباسىنىڭ شامامەن 30 مىڭ باستان (تۇياق) استام ءار تۇلىك مالى قىستايدى ەكەن، بۇل ارادا مال ازىعى جەتەرلىك بولعاندىقتان، مال دا كۇيلى شىعىپتى، مەجەمەن 3 – ايدىڭ سوڭعى جارىمىنان باستاپ ىلگەرىندى – كەيىندى كوكتەۋگە كوشەدى ەكەن.
كوكتەمدەگى كوشى - قون حاۋىپسىزدىگىنە كەپىلدىك ەتۋ ءۇشىن، موڭعۇلكۇرە اۋدانى جەتكىلىكتى جەم – ءشوپ ازىرلەپ، كوش جولىنداعى مالعا جەم – ءشوپ تولىقتاپ بەرگەن. ەلەۋ تىلشىگە كوشى - قوننان بۇرىن ولاردىڭ ارنايى قىستاۋعا بارىپ، مالدىڭ كۇيىن، ىندەتتەن، اۋرۋدان ساقتانۋ، مال باسى مەن جەم - ءشوپتىڭ تەپە - تەڭدىك جاعدايىن، سونداي - اق مالشىلاردىڭ تۇرمىس جاعدايىن ۇعىسقاندارىن ايتتى.
جاقىنعى جىلداردان بەرى مال شارۋاشىلىق رايوندارىنداعى ءتۇرلى قۇرىلعىلاردىڭ ۇزدىكسىز كەمەلدەنۋىنە ىلەسە، باسىم كوپ سانداعى مالشىلاردىڭ ءوندىرىس تاسىلىندە كورنەكتى وزگەرىس تۋىلىپ، جەم – ءشوپ ساتىپ الۋ، تاسۋ قولايلىلاسىپ جانە كوپ تۇرلىلەنىپ، قىستا مالدى مال شارۋاشىلىق رايونىندا جەممەن باعاتىن مالشىلار بارعان سايىن كوبەيگەن.
«قىستاۋدىڭ ءوندىرىس، تۇرمىس شارت – جاعدايى جاپالى، ناشار اۋا رايى مەن ءيت - قۇس ءار تۇلىك مالعا بەلگىلى زيان جەتكىزەدى» دەدى ەلەۋ. بۇل ماسەلەلەردى شەشۋ ءۇشىن ءىشىنارا مالشىلاردىڭ پىكىرىنە ساي، باسقا اۋىل (قالاشىق)، الاڭداردىڭ تابىستى تاجىريبەلەرى نەگىزىندە بيىل موڭعۇلكۇرە اۋدانى قىستاۋعا بارۋدى قالامايتىن مالشىلاردىڭ وتىرىقتاندىرۋ تۇيىنىندە مالدى جەممەن باعۋىن شاعىن اۋماقتا سىناق رەتىندە اتقارىپ، سىناپ كورۋدى ۇيعارعان.
تۇسكى شاي
