ىلە وبلىسىنىڭ ٴتول ٴان - ٴبي تەاترى «جيەيوۋ حانىشا»

تۇڭعىش كەزەكتى شينجياڭ مادەنيەت - كوركەمونەر فەستيۆالىندا تارتىمدىلىعىمەن كوزگە ٴتۇستى

ٴتىلشىمىز ۋاڭ جىحۋا ۇرىمجىدەن حابارلايدى. تۇڭعىش كەزەكتى شينجياڭ مادەنيەت - كوركەمونەر فەستيۆالىنىڭ تاڭداۋلى تەاتر بايقاۋىنا قاتىناستىرىلعان ىلە وبلىسىنىڭ ”شينجياڭدى مادەنيەتپەن نارلەندىرۋ“ جونىندەگى ٴتۇيىندى كوركەمونەرلىك سارا تۋىندىسى، كولەمدى ٴتول ٴان - ٴبي تەاترى «جيەيوۋ حانىشا» 4 - ايدىڭ 13 -، 14 - كۇندەرى ٴۇرىمجى مادەنيەت ورتالىعى تەاترحاناسىندا تارتىمدىلىعىمەن كوزگە ٴتۇستى. وزگەشە كيىم - كەشەك، اسەم ٴبي، سىرلى مۋزيكا كورەرمەندەردىڭ قۇلاق قۇرىشىن قاندىرىپ، كوزايىم ەتتى، كوپشىلىك وسى ٴان - ٴبي تەاترىندە بەينەلەنگەن ىلەنىڭ، مادەنيەتتىڭ كوركەمدىگىنەن بارىنشا ٴلاززاتتاندى.

«جيەيوۋ حانىشادا» ليۋ جيەيوۋدىڭ شالعاي باتىس وڭىرگە ۇزاتىلىپ، شەكارا ٴوڭىردىڭ تىنىشتىعى، توڭىرەگىندەگىلەردىڭ بەرەكە - بىرلىگى ٴۇشىن وشپەس ەسكەرتكىش ورناتقان حيكاياسى باياندالادى. ٴان - ٴبي تەاترى تولاعاي تولعانىس، جان تەبىرەنتەرلىك مۋزيكا، جالىندى بيمەن كورەرمەندەردى ٴتانتى ەتتى. كورەرمەن ۋاڭ ران: «بۇل تەاتر ماعان جيەيوۋ حانىشانىڭ ۇلاعاتتى ٴومىرىن ٴتۇسىندىردى، شىنايى ٴارى اسەرلى ەكەن» دەدى.

ٴان - ٴبي تەاترى «جيەيوۋ حانىشاداعى» حان، تاڭ ٴداۋىرى ٴبيىنىڭ كوركەمدىگى، ٴۇيسىن ٴبيىنىڭ ويناقىلىعى، قىلىش ٴبيىنىڭ ارىنى، از ۇلتتاردىڭ ٴداستۇرلى مۋزيكا اسپابى دومبىرا، قىلقوبىز، داۋىلپاز جانە گۋجىڭ مۋزيكاسى بىرگە ورىندالىپ، ارتيستەردىڭ اسەم اۋەنىمەن تاماشا جاراسىم تاپتى.

”بۇل مەنىڭ ٴان - ٴبي تەاترىن تۇڭعىش رەت ناق مايداندا تاماشالاۋىم، مەيلى ارتيستەردىڭ وزگەشە مۋزيكالىق ورىنداۋى، الدە ساحنانىڭ اسەم كورىنىسى بولسىن، ٴبارى دە ادامدى تاڭ قالدىرادى“ دەدى تۇڭعىش كەزەكتى شينجياڭ مادەنيەت - كوركەمونەر فەستيۆالىنىڭ كونسەرتىن ناق مايداندا تاماشالاعان كورەرمەن ۋاڭ حۋاشين.

ٴان - ٴبي تەاترى «جيەيوۋ حانىشانىڭ» تۇڭعىش كەزەكتى شينجياڭ مادەنيەت - كوركەمونەر فەستيۆالىنىڭ تاڭداۋلى تەاتر بايقاۋىندا تابىسقا جەتۋى ٴۇشىن، ىلە وبلىستىق ٴان - ٴبي تەاترحاناسىنىڭ ٴار ۇلت ارتيستەرى قاجىرلىلىقپەن تەر توكتى. تولاسسىز سوعىلعان بارابان ٴۇنى ىشىندە ارتيستەر بۇرالا بيگە باستى. بارابان كەنەت توقتاعاندا، قىلىشتارىن جارقىلداتىپ، ارتيستەر تارتىمدى ونەرلەرىن كورسەتتى. قىلىش بيىنە ويداعىداي جاتتىعۋ ٴۇشىن ارتيستەر كۇنى بويى جاتتىقتى، بىلەكتەرى ۇنەمى اۋىرىپ، تاماق ىشكەندە ساقپىنى دا ۇستاي الماي قالدى.

ىلە وبلىستىق ٴان - ٴبي تەاترحاناسى پارتكومىنىڭ شۋجيى لي شياۋمەي بىلاي دەدى: ”تۇڭعىش كەزەكتى شينجياڭ مادەنيەت - كوركەمونەر فەستيۆالىنىڭ تاڭداۋلى تەاتر بايقاۋىنا قاتىناسۋ ٴۇشىن، ٴبىز مۇقيات دايىندالدىق. بۇل تەاتر جۋىقتا عانا جياڭسۋ ولكەسىنىڭ 6 جەرى مەن شاڭحايدا ارالاپ قويىلىپ، شينجياڭ حيكاياسىن ويداعىداي بايانداۋ، ىلەنىڭ وبرازىن ويداعىداي ايگىلەۋ، مادەنيەت اۋىس - كۇيىسىن كۇشەيتۋ ٴۇشىن بەلسەندى ۇلەس قوستى. جياڭسۋ ولكەسىنىڭ ىلە وبلىسىنا باعىتتامالى كومەكتەسۋ الدىڭعى شەپ قولباسشىلىق شتابىنىڭ بار كۇشپەن قولداۋىندا ٴبىز شيجۇن حانىشا، جيەيوۋ حانىشا تەاترلەرىن كوركەمونەرلىك باۋراۋ قۋاتىنا باي ساحنا وبرازىنا اينالدىرىپ، كورەرمەندەرگە ايبىندى تاريحي كارتينانى جايىپ سالىپ، جيەيوۋ حانىشا سياقتى ورتا جازىق پەن باتىس ٴوڭىردىڭ بارىس - كەلىسىن، اۋىس - كۇيىسىن جەبەيتىن تاريحي كەيىپكەرلەر مەن ارداگەرلەردى سومدادىق“.

”ٴبىز وسى تەاتر ارقىلى اناعۇرلىم كوپ ادامنىڭ ىلەنى تۇسىنۋىنە، جيەيوۋ حانىشانى تۇسىنۋىنە مۇمكىندىك جاراتۋدى ٴۇمىت ەتەمىز، اناعۇرلىم كوپ ادامنىڭ كوركەم ىلەگە كەلىپ قوناق بولۋىن، تاماشالاۋىن، تەاتردە بەينەلەنگەن ىلەنىڭ تاريحي مادەنيەتىن، باي ۇلتتىق سالت - ساناسىن ٴتۇسىنۋىن ٴۇمىت ەتەمىز“ دەدى وسى تەاتردىڭ اتقارۋشى رەجيسسەرى، مەملەكەتتىك 1 - دارەجەلى ارتيست، ىلە وبلىستىق ٴان - ٴبي تەاترحاناسى كوركەمونەر جاسامپازدىق ورتالىعىنىڭ جاۋاپتىسى گۇلايزا قادىر قىزى.

ەل ىشىندەگى مۋزيكا، ٴبي سالاسىنىڭ ٴبىرسىپىرا ايگىلى مامان، پروفەسسورلار دا «جيەيوۋ حانىشا» تەاترىن جاساۋدى بار كۇشپەن قولدادى. شيجۇن حانىشانىڭ رولىنا شىققان ىلە وبلىستىق ٴان - ٴبي تەاترحاناسىنىڭ ٴان - مۋزيكا ارتيسى ٴاليا تۇرسىنقابىل قىزى بۇل جونىندە تەرەڭ اسەر الدى. تەاتردى ٴتىپتى دە جاقسى ورىنداۋى ٴۇشىن كوپشىلىك ونىڭ كەيىپكەردىڭ ىشكى جان دۇنيەسىنە قايتا - قايتا ۇڭىلۋىنە كومەكتەسىپ، شەشۋشى بۋىنداردا تاعى دا ارەكەتتەرىن جۇيەلىلەندىرىپ وتىردى. ۇزدىكسىز جاتتىعۋ ارقىلى ٴاليا «جيەيوۋ حانىشانىڭ» رولىن ٴساتتى ورىندادى.

تەاتر اياقتالعانعا دەيىن بۇكىل الاڭداعى كورەرمەندەر مۋزيكانىڭ ريتىمىنە ىلەسىپ شاپالاق سوعىپ وتىردى، كورەرمەندەردىڭ كوبىنىڭ الاڭنان كەتكىسى كەلمەدى. شينجياڭعا تۋىسشىلاي كەلگەن كورەرمەن شۇي شينرۇڭ بىلاي دەدى: ”مەن شينجياڭدا تۋىلىپ وسكەنىممەن، كەيبىر تاريحتى ٴتۇسىنىپ كەتپەيمىن، بۇل ساحنا تەاترىن كورگەننەن كەيىن، مۇنىڭ كوركەمونەرلىك جەتەكشىلىك، ساحنا كورىنىسى سياقتىلاردى قامتىعان جالپى تۇلعالىق ونىمدىلىگىنىڭ ادامدى قايران قالدىراتىندىعىن سەزىندىم. مەنىڭشە مۇنداي تەاترلەر شينجياڭدا عانا ورىندالماستان، قايتا بۇكىل دۇنيە جۇزىنە كورسەتىلىپ، اناعۇرلىم كوپ ادامنىڭ وسىنداي تاريح پەن مادەنيەتتى تۇسىنۋىنە مۇمكىندىك جاراتۋ كەرەك“.

كونسەرت اياقتالىپ، ساحنا شىمىلدىعى باياۋ جابىلدى، جيەيوۋ حانىشانىڭ بەينەسى تاريحتىڭ شالقار كوشىندە قالدى، ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ تەرەڭ سۇيىسپەنشىلىككە تولى ٴانى ۇزاققا دەيىن جاڭعىردى...

كورەرمەن ليۋ كايۋىن بىلاي دەدى: ”مەن تەاتردان ۇلى ماحابباتتىڭ شەكسىزدىگىن، ەكى حانىشانىڭ ٴوزىن ارناۋ رۋحىن كوردىم. ٴبىز ۇلى داۋىردە جاساپ جاتىرمىز، قازىرگى تىنىش، ىنتىماقتى تاماشا جاعدايدى قاستەرلەپ، قۇلشىنا قىزمەت ىستەپ، وتانىمىزدىڭ گۇلدەنىپ - كوركەيۋى ٴۇشىن ٴوز ۇلەسىمىزدى قوسۋىمىز كەرەك. تەاتردى كورۋ ارقىلى بۇل ەپوستىڭ اسا كۇشتى كوركەمونەرلىك قۋاتىن سەزىندىم، «جيەيوۋ حانىشانى» ماڭايىمداعى دوستارىما جانە شينجياڭعا ساياحاتتاي كەلگەن ساياحاتشىلارعا تانىستىرامىن، كوپشىلىك مۇنداي تاڭداۋلى تەاتردەن، استە، قاعىس قالماۋى ٴتيىس“.