ىلە وبلىستىق پارتكومنىڭ شۋجيى ياڭ شيۋلي قۇلجا اۋدانى جەلىجۇزى قالاشىعى سولتۇستىك تاۋ بوكتەرىندەگى جىلىجايعا بارىپ، اپەلسىن مايساسىنىڭ ەگىلۋ جاعدايىن تەكسەردى.        ۋاڭ زىشۇان فوتوسى

تىلشىلەرىمىز ما چىڭلۋ، سۇن ي - نان حابارلايدى. ىلە وبلىستىق پارتكومنىڭ شۋجيى ياڭ شيۋلي 4 - ايدىڭ 5 - كۇنى قۇلجا اۋدانىنا ىشكەرىلەي بارىپ تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزىپ، بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: جاڭا دامۋ ۇستانىمىن جانە جاڭا داۋىردەگى پارتيانىڭ شينجياڭدى باسقارۋ جالپى جوباسىن تولىق، دالمە - ٴدال، جاپپاي دايەكتىلەندىرىپ، اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ ورنالاستىرۋلارىن، تالاپتارىن مۇقيات تياناقتاندىرىپ، دامۋ مەن حاۋىپسىزدىكتى ويداعىداي ٴبىر تۇتاس جوسپارلاپ، بايلىق ارتىقشىلىعىمەن جانە كاسىپ سالاسى ەرەكشەلىگىمەن ۇشتاستىرىپ، جەرگىلىكتى جاعدايعا قاراي جاڭا ساپالى وندىرگىش كۇشتەردى دامىتىپ، قوزعاۋشى كۇشتى اناعۇرلىم كۇشەيتىپ، باسىمدىقتى ارتتىرىپ، ىلەنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىن ىلگەرىلەتۋدە تىڭ تابىستارعا قول جەتكىزۋ كەرەك.

ياڭ شيۋلي چۋاڭجين حۋاڭگۇڭ مال ساۋدا بازارىنا، تۋراسۋ مال شارۋاشىلىعى باعىمشىلىق بازاسىنا بارىپ، مال ساۋداسى، باعىمشىلىق، مال سويۋ، ساتۋ، سونداي - اق بازارداعى ٴداستۇرلى ۇلتتىق سالت - سانا قيمىلدارىنىڭ دامۋى سياقتى جاعدايلاردى ەگجەي - تەگجەيلى ۇعىسىپ، باسقا ولكە، قالالاردان حۋاڭگۇڭ ساۋدا بازارىنا  ساياحاتتاي كەلگەن ساياحاتشىلارمەن پىكىر اۋىستىردى. ول بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: حۋاڭگۇڭنىڭ تەرەڭ تاريحي مادەنيەت نەگىزى بار ٴارى ول بۇكىل ەلگە باعىتتالعان ٴتىرى مالدى شوعىرلاندىرۋ - جونەلتۋ ساۋدا ورتالىعى. وسى ابزال بايلىقتاردى بىرىكتىرىپ جانە ودان ويداعىداي پايدالانىپ، ساياحات قۇنىن ىشكەرىلەي اشىپ جانە ۇلعايتىپ، ٴداستۇرلى مادەنيەت كەشىرمەلەرى، ۇلتتىق سالت ـ سانا قيمىل ويىندارى سياقتى نىسانداردى بەلسەنە اشىپ، ەرەكشە اس - سۋ، حالىقتىق تۇسەلحانا سياقتى كاسىپ كۇيىن جەتىلدىرىپ، وڭىرلىك ەرەكشەلىككە يە، مادەنيەت مازمۇنى بار، كاسىپ سالاسى تىرەك بولاتىن ەرەكشە شاعىن قالاشىقتى كۇش سالا قۇرۋ كەرەك. وسى زامانعى مال شارۋاشىلىعىن جەدەل دامىتىپ، مول مال، ٴشوپ باسىمدىعىنا سۇيەنىپ، كولەمدەنگەن باعىمشىلىق، كاسىپ سالالانعان شارۋاشىلىق قۇرۋعا كۇش سالىپ، مال ونىمدەرىن جىنتىكتەي مانەرلەۋ تەبىنىن ارتتىرىپ، ىشكى ولكە بازارلارىمەن ٴوندىرۋ - ساتۋ قارىم - قاتىناسىن اناعۇرلىم تىعىز ورناتىپ، مال شارۋاشىلىعىنىڭ ٴونىم قۇنىن اناعۇرلىم جوعارىلاتىپ، كاسىپ سالاسى تىزبەگىن ۇزارتۋ كەرەك.

ٴۇشون حۇيزۋ ۇلتتىق اۋىلى جوعارعى بەسون قىستاعىنىڭ جوعارى ولشەمدى ەگىس اتىزىندا، جىلىجايداعى اپەلسين جەمىسى جانە گۇل -  ٴشوپ ەگۋ بازاسىندا ياڭ شيۋلي دۇمبە ٴبيداي مايساسىنىڭ جاعدايىن جانە ەگىنجايدى باپتاۋ - باسقارۋ، اپەلسين جەمىسى مەن گۇل - شوپتەردىڭ ٴوسۋى سياقتى جاعدايلاردى جۇمىس باسىندا تەكسەرىپ كوردى. ول بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ ٴوندىرىس، تيجارات، كاسىپ سالاسى سىندى ”ٴۇش ۇلكەن جۇيەسىن“ تىعىز ارقاۋ ەتىپ، سۋ ۇنەمدەيتىن تامشىلاتىپ سۋارۋدى وزەك ەتكەن جوعارى ولشەمدى ەگىنجاي قۇرىلىسىن ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىپ، ”سۋدان ويداعىداي پايدالانۋعا، سۋدى جەتكىلىكتى پايدالانۋعا“ كۇش سالۋدى كورنەكتىلەندىرىپ، ٴشول اتىزدى تامشىلاتىپ سۋارۋعا وزگەرتۋ تەبىنىن ارتتىرىپ، جەردىڭ ونىمدىلىگىن اناعۇرلىم جوعارىلاتىپ، مەملەكەتتىڭ استىق حاۋىپسىزدىگىن قورعاۋعا ٴتىپتى دە زور ۇلەس قوسۋ كەرەك. اۋىل شارۋاشىلىعىن دامىتۋ وي جەلىسىندە جاڭالىق اشىپ، وزىق ٴوندىرىستى باسقارۋ تاجىريبەلەرىنەن بەلسەنە ۇلگى الىپ، جوعارى دەڭگەيلى، جوعارى ٴونىمدى اۋىل شارۋاشىلىعىن زور كۇشپەن دامىتىپ، ٴىس جۇزىندىك جاعدايمەن ۇشتاستىرىپ، جاڭا ۇلگىنى، جاڭا ٴتاسىلدى قاراستىرىپ، بايلىقتىڭ پايدالانىلۋ مولشەرىن، ەڭبەك ونىمدىلىگىن جانە جەردىڭ ونىمدىلىگىن شىنايى جوعارىلاتىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ ەكونوميكالىق ونىمدىلىگىن بارىنشا جوعارىلاتۋ كەرەك.

ياڭ شيۋلي تاعى توقىما بۇيىمدارى كاسىپ باقشاسىنىڭ ٴوندىرىس سەحىنا بارىپ، ٴبىر جاعىنان، كورە ٴجۇرىپ، ٴبىر جاعىنان، كاسىپورىن جاۋاپتىسىنان ٴوندىرىس، ساتىلىم جاعدايلارىن ۇعىستى. ول مىنانى باسا دارىپتەدى: باقشا رايونىنداعى ٴجىپ ٴيىرۋ، كەزدەمە توقۋ كاسىپورىندارىنىڭ ٴبىرىن - ٴبىرى تولىقتاۋ ابزالدىعىن ساۋلەلەندىرىپ، كاسىپ تىزبەگىن قالىپتاستىرىپ، ٴوندىرىس وزىندىك قۇنىن تومەندەتىپ، كاسىپورىننىڭ ٴوندىرىس كولەمىن كەڭەيتۋىن جەبەپ، كولەمدىك اسەر قالىپتاستىرۋدى جەدەلدەتۋ كەرەك. ول تاعى تاۋ - كەن قۇتقارۋ ورتا اترەتىنە  بارىپ تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزىپ، قۇتقارۋ اترەتىندەگىلەردىڭ شۇعىل جاعدايعا توتەپ بەرۋ جاتتىعۋى مەن ٴبىر جاقتى ەتۋ قابىلەتىن جوعارىلاتۋدى كۇشەيتۋدى، تاۋ - كەن  كاسىپورىندارىنا كومەكتەسىپ، الدىن الا ساقتانۋ سيپاتتى تەكسەرۋ ورىستەتۋدى، كومەسكى حاۋىپ - قاتەردى دەركەزىندە بايقاپ جانە ونى ٴبىر جاقتى ەتۋدى، بۇكىل وبلىستىڭ ٴوندىرىس حاۋىپسىزدىگى قىزمەتىن جوعارى ساپادا ورىنداۋى ٴۇشىن تىڭ ۇلەس قوسۋىن قاداعالاي تاپسىردى.

ياڭ شيۋلي تەكسەرۋ - زەرتتەۋ بارىسىندا مىنانى باسا دارىپتەدى: شەكارا وتكەلدەرى ابزالدىعىنان ويداعىداي پايدالانىپ، جاڭا كاسىپ كۇيىن، جاڭا كاسىپ سالاسىن، جاڭا ۇلگىنى بەلسەنە جەتىلدىرىپ، كاسىپورىنداردى ورتا ازيا، ەۆروپا سياقتى ەلدەردەگى بازارىن كەڭەيتۋگە شابىتتاندىرىپ، جەتەكشىلىك ەتىپ، سىرتقا باعىتتالعان ەكونوميكانىڭ دامۋ ورەسىن كۇش سالا جوعارىلاتۋ كەرەك. كاسىپ تىزبەگى قۇرىلىسىن جەدەل ىلگەرىلەتىپ، قازىرگى كاسىپ نەگىزىن تياناق ەتىپ، كاسىپ تىزبەگىن ۇزارتۋ، كاسىپ تىزبەگىن تولىقتاۋ، ساۋداگەر شاقىرىپ، قارجى ەنگىزۋ تەبىنىن ارتتىرىپ، ولاردى ٴوزارا ۇلاستىرىپ، وزىندىك قۇنىن تومەندەتىپ، كاسىپ شوعىرىن شوعىرلى تۇردە دامىتۋدى ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتۋ كەرەك. كوكتەمگى اۋىل شارۋاشىلىعى ٴوندىرىسىن مىقتى يگەرىپ، ەگىس مەزگىلىن اقساتپاي، كوكتەمگى ەگىستى، ەگىس دايىندىعىن ويداعىداي ىستەپ، اۋىل شارۋاشىلىق وندىرىسىنە قاجەتتى ماتەريالدارمەن قامتاماسىز ەتۋدى جانە اتىزدى ويداعىداي باسقارۋدى كۇشەيتىپ، ناشار اۋا رايىنا توتەپ بەرۋ جانە دەرت - دەربەزدەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ قىزمەتىن عىلمي، ويداعىداي ىستەپ، تۇتاس جىلدا استىقتان مول ٴونىم الۋ، شارۋالاردىڭ كىرىسىن ارتتىرۋ نەگىزىن بەكەمدەۋ كەرەك. اۋىل - قىستاق مادەنيەت - ساياحات بايلىعىن اشىپ، اۋىل - قالاشىقتاردىڭ ٴىس جۇزىندىگىمەن ۇشتاستىرىپ، فۋنكتسيالىق ورنالاسۋىن كەمەلدەندىرىپ، كاسىپ سالاسىن، كاسىپ كۇيىن بايىتىپ، اشۋ تەبىنىن ارتتىرىپ، قونىستانۋعا جايلى، كاسىپكە ىڭعايلى، ساياحاتقا قولايلى بولعان ٴبىر توپ ەرەكشەلىككە يە مادەنيەت - ساياحات شاعىن قالاشىعىن قۇرۋعا كۇش سالۋ كەرەك. جەرلىك دارىندىلاردان ويداعىداي پايدالانىپ جانە ولاردى باۋلىپ، باعىمشىلىقپەن، ەگىنشىلىكپەن شۇعىلداناتىن ٴىرى وتباسىلار، ”جەرلىك مامان“، ”ەگىمشىلىك ٴبىلىمپازدارى“ سياقتىلاردى تاۋىپ، ويداعىداي سارالاپ، ولاردىڭ تەحنيكا جالپىلاستىرۋ، كاسىپ دامىتۋ سياقتى جاقتارداعى كاسىپتىك جەتەكشىلىك ەتۋ جانە دانەكەرلىك رولىن تولىق ساۋلەلەندىرىپ، شارۋالار قاۋىمىن كىرىسىن ارتتىرۋعا، اۋقاتتانۋعا ويداعىداي باستاۋ كەرەك.

وبلىس باسشىلارىنان سۇن حۇي تەكسەرۋ - زەرتتەۋدە بىرگە بولدى.