4 - ايدىڭ 26 - كۇنى، شارۋالار كۇشار قالاسى ۇچا قالاشىعى ۇچا 3 - قىستاعىنداعى جىلىجايداعى گۇل - ءشوپ ەگۋ بازاسىندا گۇل - ءشوپ باپتاۋدا. جۋىق جىلداردان بەرى بۇل قىستاق ”پارتيا ياچەيكاسى + سەلبەستىك كووپەراتيۆى + شارۋا وتباسى“ ۇلگىسىنە سۇيەنىپ، شارۋالاردى بارقىت ءشوپ، سۋ بالاۋىز، راۋشانگۇل سياقتى ەرەكشە گۇل - ءشوپ ەگۋگە جەتەكتەپ، جىلىنا 100 مىڭ تۇبەكتەن استام ءتۇرلى گۇل ءوسىردى.  سۋرەتتى ۋ لى تۇسىرگەن

 انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى شى شين

تۇرپاننىڭ ءجۇزىمىن، قۇمىلدىڭ قاۋىنىن، قاعىلىقتىڭ انارىن جۇرتتىڭ ءبارى اۋىز جاپپاي ماقتايدى − شينجياڭ ەرەكشەلىگىمەن تاڭبالانعان بەلگىلەر دارا وزگەشە تارتىمدىلىعىن كورسەتۋدە.

2014 - جىلى 4 - ايدىڭ 28 - كۇنى، باس شۋجي شي جينپيڭ شينجياڭ جەمىس شارۋاشىلىعى توبى شەكتى سەرىكتەستىگىنە كەلىپ، كاسىپورىندى ۇزدىكسىز قۇلشىنىپ، شينجياڭنىڭ ەرەكشە بايلىعىن ونان ارى ويداعىداي اشىپ، ەكونوميكانىڭ دامۋىن جەبەۋ جانە شارۋالاردىڭ كىرىسىن ارتتىرۋ ءۇشىن كوبىرەك ۇلەس قوسۋعا ىنتالاندىرعان ەدى.

باس شۋجيدىڭ ىقىلاستى تاپسىرماسى تيانشان پەرزەنتتەرىنە قۋاتتى رۋحاني قوزعاۋشى كۇش ۇستەدى. باس شۋجي نۇسقاعان بەتالىس بويىنشا، شينجياڭداعى ءار ۇلت كادر - بۇقاراسى جوعارىدان تومەنگە دەيىن ءبىر نيەتكە كەلىپ، قول ۇستاسا ەكپىندەي ىلگەرىلەپ، ەرەكشەلىككە، باسىمدىققا يە كاسىپ سالالارىن جەتىلدىرىپ، زورايتىپ، اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدىڭ تۇتاس جۇيەسىن جانداندىرىپ، تيانشان الابىنىڭ شارۋاشىلىعى شالقىعان، اۋىل - قىستاعى كورىكتى، شارۋالارى باي جاڭا كورىنىسىن كەسكىندەدى.

كاسىپ سالاسىنىڭ ”ەرەكشەلىگىن“ ويداعىداي ايگىلەدى

4 - ايدىڭ 24 - كۇنى بۇكىل شينجياڭنىڭ جەر - جەرىنىڭ ساپالى، ەرەكشە اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىن سىقاي تيەگەن، ىندەتكە قارسى زاتتىق ماتەريالداردى تاسيتىن كولىكتەردىڭ ەڭ سوڭعى ءبىر توبى شينجياڭ جەمىس شارۋاشىلىعى توبى عىلىم - تەحنيكا باقشاسىنان شىعىپ، شينجياڭنىڭ الىپ ۇشقان اق جارقىن ىقىلاسىن ارقالاپ شاڭحاي قالاسىنا اتتاندى. عىلىم - تەحنيكا باقشا اۋماعىنداعى ۇلكەن ەكراندا 8 جىلدىڭ الدىندا باس شۋجي شي جينپيڭ سەرىكتەستىكتە قىزمەت تەكسەرگەن كەزدەگى بەينەجازبا قايتالاپ قويىلىپ جاتتى.

8 جىلدىڭ الدىنداعى سول كۇنگى تۇستەن كەيىن شينجياڭ جەمىس شارۋاشىلىعى توبىنىڭ القا باستىعى يۋان جىنتيڭنىڭ جادىندا وشپەستەي تاڭبالانىپ قالدى. ”باس شۋجيدىڭ ىقىلاستى تاپسىرماسىن ەستە بەرىك ساقتاپ، ’شينجياڭنىڭ ەرەكشە بايلىعىن ونان ارى ويداعىداي اشۋدى‘ ءارقاشان جادىمىزدان شىعارمايمىز، ءبىزدىڭ تۇلا بويىمىزدى كۇش - قايرات كەرنەپ تۇر“.

8 جىلدان بەرى، شينجياڭ جەمىس شارۋاشىلىعى توبى باستاۋشى كاسىپورىننىڭ جەتەكتەۋ رولىن تولىق ساۋلەلەندىرىپ، شينجياڭنىڭ ەرەكشە اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىنىڭ شينجياڭ اۋماعىنداعى ساتىپ الۋ تورى، شينجياڭ سىرتىندا ساتۋ تورى سىندى ”ەكى تور“ قۇرىلىسىن بار كۇشپەن ىلگەرىلەتىپ، رايونىمىزدىڭ ەرەكشە جەمىس ورمان شارۋاشىلىعىنىڭ كولەمدەنىپ، كاسىپ سالالانىپ، ماركالانىپ دامۋىن پارمەندى ىلگەرىلەتتى. ”ەكى تور“ قۇرىلىسى ارقىلى كاسىپورىننىڭ جالپىلىق قۋاتى تىڭ ساتىعا كوتەرىلدى.

شينجياڭ جەمىس شارۋاشىلىعى توبىنىڭ دامۋىنا مەڭزەس، ەرەكشە جەمىس ورمان شارۋاشىلىعى شينجياڭ شارۋالارىنىڭ كىرىسىن ارتتىرۋىن جەبەيتىن ماڭىزدى تىرەكتى كاسىپ سالالارىنىڭ بىرىنە اينالىپ ۇلگىردى.

دارا بايلىق ارتىقشىلىعى مەن وڭىرلىك ورىن باسىمدىعى شينجياڭنىڭ ەرەكشەلىككە، باسىمدىققا يە كاسىپ سالالارىن دامىتۋ جولىمەن جۇرۋدەگى ”جول تاعانىن“ بەكەمدەدى.

”جۇڭگونىڭ الاقات مەكەنى“ جىڭ اۋدانىندا، ۇلعايعان، الۋەتتەنگەن الاقات كاسىپ سالاسى ساياحات كاسىبىن دامۋعا جەتەكتەپ، سول جەردە ەگىمشىلىك، ءوندىرىس، وڭدەۋ، ساتۋ، سەيىل - سەرۋەن ساياحاتىن ءبىر تۇلعالاندىرعان ءۇش كاسىپتىڭ توعىسا دامۋىنىڭ جاڭا ۇلگىسىن قالىپتاستىردى.

”شىلان قالاسى“ دەگەن ادەمى اتقا يە ماكىت اۋدانى بازاردى باعدار ەتىپ، وڭىرلىك ورنالاسىمعا، كولەمدەنگەن وندىرىسكە يە شىلان شارۋاشىلىعىن دامىتۋدىڭ جاڭا جۇلگەسىن ورناتۋعا قۇلشىندى.

...

پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى، استىقتى ورنىقتىرۋدى، ماقتانى ساپالىلاندىرۋدى، جەمىس شارۋاشىلىعىن الۋەتتەندىرۋدى، مال شارۋاشىلىعىن وركەندەتۋدى، ەرەكشە شارۋاشىلىقتى جەبەۋدى ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتۋ ارقىلى شينجياڭ ءبيدايدى نەگىز ەتكەن استىق شارۋاشىلىعى كاسىپ سالاسى بەلدەۋىن، تيانشان تاۋىنىڭ سولتۇستىك بوكتەرى مال شارۋاشىلىعى كاسىپ سالاسىن دامىتۋ اۋماعىن جانە وڭتۇستىك شينجياڭ ەرەكشە ءۇي قۇستارى باعىمشىلىعى اۋماعىن، ەرەكشە جەمىس ورمانى باستى ءوندىرىس اۋماعىن جەتىلدىردى، مەملەكەت بويىنشا ەڭ ۇلكەن ساپالى تاۋار ماقتا بازاسىن قۇرىپ شىقتى، باسىمدىققا، ەرەكشەلىككە يە كاسىپ سالالارىنىڭ تاعانى نەگىزىنەن قالىپتاسىپ بولدى.

ءبىر ونەر بولسا، قايدا بولسا دا تىرشىلىك ەتە الادى.

شىلان قىستاعى، جاڭعاق قىستاعى، الاقات قىستاعى... بۇگىنگى تاڭدا شينجياڭدا ”ءبىر قىستاقتا ءبىر ءونىم“ مەملەكەتتىك ۇلگى قىستاق - قالاشىقتارىنان جالپى 100دەن استامى قۇرىلعان. جەر - جەر وڭىرلىك باسىمدىققا يە بايلىققا ارقا سۇيەپ، ەرەكشە كاسىپ سالالارى شوعىرىن بەلسەنە قالىپتاستىرىپ، اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىنىڭ ساپالىق ونىمدىلىگى مەن باسەكە قابىلەتىن جوعارىلاتىپ، ەگىنشى - مالشىلاردى كىرىستەرىن ۇزدىكسىز ارتتىرۋعا، بايۋعا ءونىمدى جەتەكتەدى.

عىلىم - تەحنيكا قاناتىن سەرمەپ، تىزبەكتى كۇشەيتتى

4 - ايدىڭ 27 - كۇنى شينجياڭ جەمىس شارۋاشىلىعى توبىنىڭ ماكىت اۋدانى گوشۋ ەكولوگيالىق اۋىل شارۋاشىلىعى قامداۋ تىزبەگى شەكتى سەرىكتەستىگىندە اۆتوماتتى ءوندىرىس جەلىلەرى جوعارى ونىمدىلىكپەن جۇمىس ىستەپ جاتتى. العاشقى سۇرىپتاۋ، جەمىستەردى جۋۋ، تاڭداۋ، قۇرعاتۋ، سورتقا ءبولۋ سياقتى بۋىنداردان كەيىن، شاڭ - توپىراق باسقان شىلاندار ادەمى قوراپتالعان ونىمدەرگە اينالدى.

”وسى بىرنەشە جىلدا، ءبىز 90نان استام وزىق ءوندىرىس جەلىسىن ەنگىزىپ، جاڭادان قۇرىپ، جاس كۇيىندە ساقتاۋ، جەمىستەردى وڭدەۋ، ساپاسىن مەڭگەرۋ، قامداۋ تىزبەگىن باسقارۋ سياقتى تۇتاس كاسىپ سالاسى تىزبەگىنىڭ عىلىم - تەحنيكالىق جەتىستىكتەرىن قولدانۋدى، كادەگە جاراتۋدى زور كۇشپەن اتقارىپ، ءونىم ساپاسى مەن بازارداعى باسەكەلىك قۋات زور كولەمدە ارتتى“، - دەدى يۋان جىنتيڭ.

ەرەكشە، باسىمدىققا يە كاسىپ سالالارىن جەتىلدىرۋ، زورايتۋ ءۇشىن، ءسوز جوق، دامۋدىڭ جاڭا جارىس جولىن ءدال تاۋىپ، جاسامپازدىق قۋاتى كۇشتى، كاسىپ سالاسى تىزبەگى تولىق، جاسىل ارقاۋى جەتكىلىكتى، حاۋىپسىزدىگىن مەڭگەرۋگە بولاتىن، اۋىل شارۋاشىلىعىمەن بىرلەسۋى، اۋىل شارۋاشىلىعىن جەتەكتەۋى تىعىز اۋىل شارۋاشىلىعى تۇتاس كاسىپ سالاسى تىزبەگىن تۇلعالاپ، 1 - كاسىپ سالاسىنىڭ ارى قاراي ۇزارۋىن، 2 - كاسىپ سالاسىنىڭ ەكى باسىنىڭ ۇلاسۋىن، 3 - كاسىپ سالاسىنىڭ جوعارى دەڭگەيگە بەتتەۋىن جەبەۋ كەرەك.

شينجياڭدا عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ ارقىلى كاسىپ سالاسىنىڭ بوگەتتەرىن بۇزىپ، تۇتاس كاسىپ سالاسى تىزبەگىنىڭ قۇنىن ارتتىرىپ، بىرگە يگىلىكتەنۋدى جۇزەگە اسىرۋ حيكايالارى ءار كۇنى بولىپ جاتىر.

تيانشاننىڭ وڭتۇستىگىندەگى يانجي ويپاتىندا بۇكىل شينجياڭدا وڭدەلەتىن قىزاناقتىڭ ％20ى ەگىلەدى، كاسىپ سالاسى تىزبەگىندە وڭدەۋدەن قالعان قىزاناق قالدىعى جاراقسىز زاتتى اسىلعا اينالدىرۋ بارىسىن باسىپ ءوتتى. شينجياڭ حۇڭفان بيولوگيالىق عىلىم - تەحنيكا شەكتى سەرىكتەستىگى ”كومىرتەگى قوس توتىعى توتەنشە كريزيستىك سۇيىقتىعىمەن قىزاناق ەريترينىن ەكستراكتسيالاۋ تەحنيكاسىنان“ پايدالانىپ، ءار جىلى 3000 تەكشەمەتردەن استام قىزاناق قابىق قالدىقتارىن قىزاناق ەريترينى جۇمساق كاپسۋلاسىنا اينالدىردى.

شاراپ اشىتىلاتىن ءجۇزىم شارۋاشىلىعىندا ”ءونىم، ماركا، ولشەم“ سىندى ءۇش باسقىشپەن ءجۇرۋ ستراتەگياسىنان كوز جازباعان بايىنعولين موڭعۇل اۆتونوميالى وبلىسى جاڭا سورتتى، جاڭا تەحنيكانى ەنگىزۋ مەن جاقسارتۋدان باستاپ كىرىسىپ، جۇرەكتىلىكپەن عىلىم - تەحنيكالىق جاڭالىق اشىپ، ءونىمنىڭ عىلىم - تەحنيكالىق قامتىمىن قۇلشىنا جوعارىلاتىپ، عىلىم - تەحنيكادا ۇلگى كورسەتۋ اۋماعى، مايسا جەتىلدىرۋ اۋماعى، سورتتى تۇقىم اۋماعى، ەگۋدەن ۇلگى كورسەتۋ اۋماعى ءبىر تۇلعالاندىرىلعان ءجۇزىم عىلىم - تەحنيكاسىنان ۇلگى كورسەتۋ باقشاسىن جوعارى ولشەممەن قۇردى.

”جەمىستەردىڭ حوش ءيىسى اڭقىدى“، ”بالمۇزداق ەرىدى“، ”تسيترۋس جەمىسى قىزىقتىردى“ ... ەكوليانشا قوراپتالعان سالقىن ايران بازارعا بويلادى، شينجياڭ تيانرۇن ءسۇت شارۋاشىلىعى جارنا شەكتى سەرىكتەستىگى ايىرماشىلىقتاندىرىپ دامىتۋ وي جەلىسىنە تاباندى بولىپ، جاڭا ونىمدەردى عىلىم - تەحنيكا ارقىلى زەرتتەۋ - اشۋ ۇسىنىلىمىن ۇزدىكسىز ارتتىرىپ، ءىس جۇزىندىك ارەكەتتەرى ارقىلى شينجياڭ ءسۇت شارۋاشىلىعىنىڭ گۇلدەنۋىن ىلگەرىلەتتى.

...

ەرەكشە كاسىپ سالاسى + جاڭالىق اشۋ − دامۋدىڭ جاڭا كەڭىستىگىن اشتى. ”ەرەكشەلەندىرۋدەن“ ”كەمەلدەندىرۋگە“ دەيىنگى بۇرىلىس، ”ەرەكشە“ مەن ”جاسىلدىڭ“ سايكەستىرىلۋى شينجياڭنىڭ ەرەكشە كاسىپ سالاسىندا جاپپاي اۋقىمعا اينالدى.

جوعارى ساپالى دامۋدىڭ ىرگەتاسىن بەكەمدەدى

كوكتەمگى شينجياڭ، قاشاندا ادامدى قۋانىشقا بولەيدى.

4 - ايدىڭ باسىندا، اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق مينيسترلىگىنىڭ رەسمي سايتى بۇكىل ەلدەگى ”2022 - جىلعى باسىمدىققا يە، ەرەكشە كاسىپ سالالارىن شوعىرلى قۇرۋ ءتىزىمى“ بويىنشا 40 ءتىزىمدى جاريالادى، اۆتونوميالى رايوننىڭ قوڭىر سيىر شارۋاشىلىعى شوعىرى، اۆتونوميالى رايوننىڭ ماقتا كاسىپ سالاسى شوعىرى جانە شينجياڭ ءوندىرىس - قۇرىلىس بيڭتۋانىنىڭ ماقتا كاسىپ سالاسى شوعىرى تاڭدالدى.

كاسىپ سالاسى دامۋىنىڭ ماڭىزدى ۇيىمداسۋ فورماسى رەتىندە، كاسىپ سالاسى شوعىرى ءوڭىر ەكونوميكاسىن دامىتاتىن، كاسىپ سالاسىنىڭ باسەكەلىك قۋاتىن جوعارىلاتاتىن، قارىشتاپ دامۋدى جۇزەگە اسىراتىن ماڭىزدى تاسىلگە اينالدى.

كاسىپ سالاسى كوركەيسە شينجياڭ كوركەيەدى. شينجياڭنىڭ بايلىق ارتىقشىلىعى وزگەشە، قامتىلعان ەكونوميكالىق ونىمدىلىگى وراسان زور، كاسىپ سالاسىنىڭ دامۋ كەلەشەگى كەڭ. ەكونوميكانىڭ جوعارى ساپالى دامۋى نىساناسىن جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن، ءسوز جوق، باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ شينجياڭدا قىزمەت تەكسەرگەندەگى ماڭىزدى ءسوزىنىڭ رۋحىن بۇلجىماستان دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، جاڭا ءداۋىر، جاڭا ەكونوميكا، جاڭا كاسىپ كۇيى مەن شينجياڭنىڭ بايلىق ارتىقشىلىعىن تياناق ەتىپ، ەرەكشە، باسىمدىققا يە كاسىپ سالالارىن جەتىلدىرىپ، زورايتىپ، سالىستىرمالى باسىمدىقتى دامۋدىڭ باسىمدىعىنا اينالدىرۋ كەرەك.

بيىلعى اۆتونوميالى رايوننىڭ ۇكىمەت قىزمەتىنەن بايانداماسىندا باسىمدىققا يە كاسىپ سالالارىن جەتىلدىرىپ، زورايتىپ، شينجياڭ ەرەكشەلىگىنە يە، ءار ۇلت بۇقاراسىنا تيىمدىلىك جەتكىزەتىن، جوعارى ساپالى دامۋعا تىرەك بولاتىن وسى زامانعى كاسىپ سالاسى جۇيەسىن جەدەل ورناتۋ كەرەكتىگى العا قويىلدى. مۇنىڭ ىشىندە ”ءجۇزىم شارابى، ءسۇت ونىمدەرى، جىلقى شارۋاشىلىعى، ۇلتتىق ءدارى - دارمەك سياقتى ەرەكشە كاسىپ سالالارىنىڭ دامۋىن بەلسەنە ىلگەرىلەتىپ، تانىمالى ماركا تۇلعالاپ، كاسىپ سالاسى باسىمدىعىن قالىپتاستىرىپ، جۇمىستاندىرۋ ارناسىن ۇزدىكسىز كەڭەيتىپ، ءار ۇلت بۇقاراسىن ۇزدىكسىز ورنىقتى تۇردە كىرىستەرىن ارتتىرۋعا جەتەكتەۋ“ ايرىقشا اتاپ ءوتىلدى.

تاياۋدا عانا اۆتونوميالى رايون «شينجياڭنىڭ جىلقى شارۋاشىلىعىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىن جەدەلدەتۋ جونىندەگى پىكىردى» شىعارىپ، جىلقى شارۋاشىلىعىنىڭ تۇتاس تىزبەك بويىنشا جەتىلۋىن، دامۋىن ءتۇيىندى تۇردە ىلگەرىلەتتى، 2030 - جىلعا بارعاندا، جىلقى شارۋاشىلىعى تۇتاس كاسىپ تىزبەگىنىڭ ءونىم قۇنىن 22 ميلليارد يۋاننان اسىرۋعا كۇش سالادى.

تاعى دا تاياۋدا عانا، ”يۋەماۋشيڭ“ كاسىپ سالاسىن ءتۇيىلىستىرۋ تۇعىرىنىڭ ىلگەرىلەتۋىمەن گۋاڭجوۋ ءدارى - دارمەك توبى شەكتى سەرىكتەستىگى التاي ايماعىمەن جاپپاي ستراتەگيالىق سەلبەستىك كەلىسىمىنە قول قويىستى. العاش تياناقتانعان نىسان قابا اۋدانىندا 10 مىڭ مۋلىق بانلانگىن ەگىمشىلىك بازاسىن سالۋ.

گۋاڭجوۋ ءدارى - دارمەك توبى پارتكومنىڭ شۋجيى، القا باستىعى لي چۋيۋان مىنانى ءبىلدىردى: ”بولاشاقتا گۋاڭجوۋ ءدارى - دارمەك توبى تاعى شينجياڭمەن ءتۇيىلىسۋدى، بايلانىس جاساۋدى كۇشەيتىپ، شىرعاناق سالاماتتىق ونىمدەرى، جۇڭي دارىگەرلىگى ۇلتتىق ءدارى - دارمەكتەرى، ءدارى - دارمەك جاساۋ، تولايىم ساتۋ، بولشەك ساتۋ، سالاماتتىق ءۇشىن كۇتىنۋ كاسىپ سالاسى سياقتىلاردى ارقاۋ ەتىپ، شينجياڭمەن كوپ سالالى، كوپ دەڭگەيلى سەلبەستىكتى تەرەڭدەتىپ، شينجياڭ ەكونوميكاسىنىڭ، قوعامىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىنا دەم بەرەدى“.

كاسىپ سالاسى تىزبەگىن كۇشەيتكەن، كاسىپ سالالاندىرۋدى ىلگەرىلەتكەن شينجياڭنىڭ ەرەكشە كاسىپ سالالارى جاڭا ءبىر كەزەكتى دەڭگەيىن كوتەرۋ ساپارىن باستادى.