ءبىر بولىك جەرگە جىلىنا ءبىر رەت قوسىمشا قاراجات بەرىلەدى، داقىل تۇقىمى ءسىڭىرىلىپ جاتقان جەر قوسىمشا قاراجاتتى الدىمەن بەرۋ وبيەكتىسى ەتىلەدى

【بەتاشار】

اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋگە شابىتتاندىرىپ جانە ۇندەپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنا، اۋىل - قىستاققا، شارۋالارعا قىزمەت وتەۋ ساپارىن باستاۋ ءۇشىن، گازەتىمىز ”شارۋالارعا قىزمەت وتەۋ“ بەتىن بۇگىننەن باستاپ شىعاردى. سونىمەن بىرگە، انار بۇلت كليەنتىندە ”شارۋالار ءۇشىن“ ارناسىن جەلىگە شىعاردى.

گازەتتە بەت، كليەنتتە ارنا اشىپ، قالام مەن اپپارات كوزىن اۋىل - قىستاقتىڭ ءبىرىنشى شەبىنە تۋرالادىق. ءبىز ”شارۋالارعا قىزمەت وتەۋ“ بەتىن اۋىل - قىستاق كادرلارىمەن، بۇقاراسىمەن ىقپالداساتىن تۇعىر ەتىپ تۇلعالاپ، اۋىل - قىستاقتى قاز - قالپىندا ەستەلىككە الىپ، ەگىنشى - مالشىلاردىڭ شىنايى جۇرەك ءۇنىن بەينەلەپ، اۋىل - قىستاقتىڭ دامۋ ۇدەرىسىنە كۋا بولامىز. ىقپالداسىپ قاتىناسۋ ادىستەرى مىناداي بىرنەشە ءتۇرلى: جۇرەك ءۇنىن بەينەلەۋدە، انار بۇلت تۇعىرىندا لەبىز قالدىرۋعا، ارىز - ارمان ايتۋعا، اقىل - كەڭەس سۇراۋعا، ۇسىنىس بەرۋگە، كومەك سۇراۋعا بولادى؛ جاڭا كەلبەتتى ايگىلەۋدە، قول تەلەفونىڭىزدى قولىڭىزعا الىپ، ماڭايىڭىزداعى كىشكەنتاي وزگەرىستەردى ءتۇسىرىپ، تۇسىرگەن بەينەجازبالارىڭىز بەن سۋرەتتەرىڭىزدى بىزگە جولداڭىز؛ قيمىلعا قاتىناسۋدا، كەز كەلگەن ۋاقىتتا بىزبەن بايلانىس جاساپ، شەبەرلىگىڭىزدى كورسەتىڭىز، ونەرىڭىزدى ايگىلەڭىز، تىكە تاراتىڭىز.

ءبىز ءار ءتۇرلى قيمىلداردى جوسپارلاپ ورىستەتىپ، ولاردى ىقپالداسىپ قاتىناسۋ دانەكەرى ەتىپ، ”شارۋالارعا قىزمەت وتەۋدىڭ“ مازمۇنىن ۇزدىكسىز بايىتامىز. ”شارۋالار ءۇشىن“ ارناسى دا اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرى توپتاماسى، مەكەنىمنىڭ جاڭا كەلبەتى، مەنىڭ بايۋ جولىم، ءىسىڭىز بولسا ايتىڭىز، اۋىل - قىستاق ۇلكەن ساحناسى، ماماندار كومەكتەسۋ ۇجىمى سياقتى ايدارلاردى شىعارادى.

گازەت بەتى مەن كليەنت ارناسى مازمۇن جاعىنان ءبىرىن - ءبىرى تولىقتاپ، اۋىل - قىستاققا قىزمەت وتەۋ شەبىن بىرگە قالىپتاستىرادى.

اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋ جالپى بەتتىك ىلگەرىلەپ، تيانشان الابىندا كوكتەم تولقىنى جوڭكىلدى. ”شارۋالارعا قىزمەت وتەۋ“ بەتى مەن ارناسى شارۋالار ءۇشىن دۇنيەگە كەلدى، ءسوز جوق، شارۋالارمەن كوركەيەدى.

ءسىزدىڭ قاتىناسۋىڭىز بەن نازار اۋدارۋىڭىزدى شىن جۇرەكتەن كۇتەمىز.

　　ساياساتقا نازار

«2022 - جىلعى اۆتونوميالى رايوننىڭ ەگىستىك جەر قۇنارلىلىعىن قورعاۋ قوسىمشا قاراجاتىن اتقارۋ جوباسى» (تومەندە قىسقارتىلىپ «جوبا» دەلىنەدى) بيىل 3 - ايدا جاسالىپ اتقارىلدى، شينجياڭ اۋىل شارۋاشىلىق عىلىم اكادەمياسىنىڭ توپىراق تىڭايتقىشتارى جانە اۋىل شارۋاشىلىعىندا سۋ ۇنەمدەۋدى زەرتتەۋ ورنىنىڭ باستىعى، زەرتتەۋشى شۇي ۋانلي مىنالاردى ەسكەرتەدى: قوسىمشا قاراجات الۋعا ءوتىنىش ەتكەندە، شارۋا دوستار قوسىمشا قاراجات وبيەكتىسى، قوسىمشا قاراجات شارتى، قوسىمشا قاراجات ولشەمى سياقتى مازمۇندارعا كوڭىل ءبولۋى، الۋعا ءوتىنىش ەتكەندە، جەر كولەمىن دۇرىس تۇراقتاندىرىپ، بەلگىلەمە بويىنشا ءوتىنىش ەتۋى كەرەك.

”ەگىستىك جەر قۇنارلىلىعىن قورعاۋ قوسىمشا قاراجاتى ساياساتى ءۇرتىس تالاي جىل جولعا قويىلدى، ونىڭ ماقساتى كوپشىلىككە ەگىستىك جەردىڭ قۇنارلىلىعىن سانالى تۇردە جوعارىلاتتىرۋ“. شۇي ۋانلي بىلاي دەدى: بيىل ەگىستىك جەردىڭ قۇنارلىلىعىن قورعاۋ ساياساتىن اتقارۋ بارىسىندا، استىق ءوندىرۋ قابىلەتىن ورنىقتى جوعارىلاتۋعا ۇزدىكسىز كوڭىل ءبولىپ، ەگىنشىلىك قۇرىلىمىن ۇيلەسىمدى رەتتەۋدى جەبەۋ ءارى استىق حاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ مەن شارۋالاردىڭ كىرىسىن قامتاماسىز ەتۋدىڭ سايكەستى بىرلىگىن جۇزەگە اسىرۋ كەرەك.

　　□ انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ تىلشىلەرى حى جياڭ، ۋي يۇڭگۇي

　　● قوسىمشا قاراجات وبيەكتىسى قالاي تۇراقتاندىرىلادى

«جوبادا» زاڭدى تۇردە ءىس جۇزىندىك اۋىل شارۋاشىلىق ەگىنشىلىگىمەن اينالىسۋشىلاردىڭ (ەگىس الاڭدارىنىڭ جۇمىسشى - قىزمەتكەرلەرىن دە قامتيدى) بارلىعى قوسىمشا قاراجاتقا ءوتىنىش ەتۋىنە بولادى دەپ اتاپ كورسەتىلدى.

● قوسىمشا قاراجاتتىڭ قانداي شارتتارى بار

«جوبادا» مىنالار ايقىندالدى: زاڭ بويىنشا، بەلگىلەمە بويىنشا ەگىستىك جەردى كوتەرەگە الۋ ۇقىعىنا ايقىن يە، ەگىستىك جەردى ءىس جۇزىندە ءبيداي، جۇگەرى، جاستاي ساقتالاتىن جەم - ءشوپ، جوڭىشقا سياقتى ارنايى بەلگىلەنگەن داقىلداردى ەگۋگە پايدالانعان بولۋ؛ قوسىمشا قاراجات الاتىن جەردە وسىمدىك ساباعىن جالپىلىق پايدالانىپ، جەردى تەرەڭ بوساتىپ رەتتەۋ سياقتىلار ارقىلى ەگىستىك جەردىڭ قۇنارلىلىعىن قورعاپ، ەگىستىك جەردىڭ ساپاسىن جوعارىلاتۋ سياقتى ناقتى شارالاردى تياناقتاندىرعان بولۋ؛ ءبىر بولىك جەرگە جىلىنا تەك ءبىر رەت قوسىمشا قاراجات بەرىلەدى، داقىل تۇقىمى ءسىڭىرىلىپ جاتقان جەر قوسىمشا قاراجاتتى الدىمەن بەرۋ وبيەكتىسى ەتىلىپ، قوسىمشا قاراجات بەرىلەدى، جۇگەرىنى، جوڭىشقانى قايتالاي ەككەندەر قوسىمشا قاراجات وبيەكتىسىنە كىرگىزىلمەيدى؛ قوسىمشا قاراجات بەرىلەتىن داقىلدار ەگىلگەن دۇمبە ءبيداي، جازدىق ءبيداي، ەگىلىپ جاتقان تۇيىرشىكتى جۇگەرى، جاستاي ساقتالاتىن جەم - ءشوپ، جوڭىشقا جانە ەرەكشە ەكونوميكالىق داقىلدارعا الدىڭعى - ارتقى رەت بويىنشا قوسىمشا قاراجات بەرىلەدى؛ جەمىس اعاشى مەن استىق ارالاستىرىپ ەگىلگەن اتىزعا عىلمي جولمەن استىققا سىندىرعاننان كەيىنگى تازا جەر كولەمى بويىنشا بەكىتىلگەن قوسىمشا قاراجات بەرىلەدى.

　● قوسىمشا قاراجاتتىڭ ولشەمى قانشا

«جوبادا» بىلاي دەپ بەلگىلەندى: دۇمبە ءبيداي ەگىلگەن ەگىستىك جەرگە ءار مۋىنا 220 يۋاننان قوسىمشا قاراجات بەرىلەدى؛ جازدىق ءبيداي ەگىلگەن ەگىستىك جەرگە ءار مۋىنا 115 يۋاننان قوسىمشا قاراجات بەرىلەدى؛ جاستاي ساقتالاتىن جەم - ءشوپ ەگىلگەن ەگىستىك جەرگە ءار مۋىنا 120 يۋاننان قوسىمشا قاراجات بەرىلەدى؛ جوڭىشقا ەگىلگەن ەگىستىك جەرگە ءار مۋىنا 100 يۋاننان قوسىمشا قاراجات بەرىلەدى؛ جۇگەرى (قايتالاي ەگۋ قامتىلمايدى) جانە ەرەكشە ەكونوميكالىق داقىلدار ەگىلگەن ەگىستىك جەرگە ءار مۋىنا 18 يۋاننان قوسىمشا قاراجات بەرىلەدى. جاستاي ساقتالاتىن جۇگەرىگە پايدالانىلعان ەگىستىك جەرگە ءار مۋىنا 120 يۋاندىق ولشەممەن قوسىمشا قاراجات بەرىلەدى، تۇيىرشىك الۋعا پايدالانىلعانعا ءار مۋىنا 18 يۋاندىق ولشەممەن قوسىمشا قاراجات بەرىلەدى؛ ايماق، اۋدان جەرگىلىكتى ورىننىڭ كاسىپ سالاسىن دامىتۋ ءىس جۇزىندىگىنە جانە قۇرىلىمدى رەتتەۋ قاجەتىنە قاراي ەرەكشە ەكونوميكالىق داقىلداردىڭ قوسىمشا قاراجات كولەمىن تۇراقتاندىرادى (ماقتانى، جەمىس ورمانىن، كوكونىستى قامتىمايدى).

شۇي ۋانلي بىلاي دەدى: «جوبا» بويىنشا، قوسىمشا قاراجات بەرىلەتىن كولەمدى تۇراقتاندىرۋ جاعىندا، اۋىل - قىستاق جەرىن كوتەرەگە الىپ تيجارات ەتۋ ۇقىعىن تۇراقتاندىرىپ تىركەۋگە الىپ، كۋالىك بەرگەن كولەم نەگىز ەتىلەدى. ۇقىق تۇراقتاندىرىپ كۋالىك بەرۋ قىزمەتى ءالى اياقتالماعان جەرلەردە 2 - اينالىمدىق جەردى كوتەرەگە الىپ تيجارات ەتۋ ۇقىعى كۋالىگىندەگى ەگىستىك جەر كولەمى نەگىز ەتىلەدى، باسقا تۇردەگى ەگىستىك جەرلەر زاڭدى ەگۋ انىقتاما قاعازىن نەگىز ەتىپ تۇراقتاندىرىلادى. سونىمەن بىرگە، شىعارىپ تاستاۋ امالى بويىنشا رەتتەلەدى، ەگىستىك جەر كولەمىنىڭ سيپاتى وزگەرسە، مىسالى، ەگىستىكتەن ورماندى، جايلىمدى قالپىنا كەلتىرگەن (تابيعي ورماندىق، جايلىم) جەرلەر، قۇرىلعىلى اۋىل شارۋاشىلىعىنا نەمەسە مال باعىمشىلىعى الاڭ - ورىندارىنا اينالدىرىلعان ەگىستىك جەرلەر سياقتىلار شىنايى تۇردە كەمەيتىلەدى. قوسىمشا قاراجات بەرىلەتىن كولەم بويىنشا ءوتىنىش ەتۋ جانە ناق اقشا بەرۋ ءادىسى جاعىندا، جەر - جەر «جوبادا» بەلگىلەنگەن شىنايى ەسىمىن جاريالاۋ ءتۇزىمىن قاتاڭ اتقارۋ كەرەك.

اۆتونوميالى رايوننىڭ ەگىستىك جەردىڭ قۇنارلىلىعىن قورعاۋ قوسىمشا قاراجاتى كولەمىنە ەنگىزىلمەيتىندەر تومەندەگىدەي:

1

مال باعىمشىلىعى الاڭىنا پايدالانىلعان ەگىستىك جەر، ورماندىق جەر، قۇرىلعىلى اۋىل شارۋاشىلىعىنا پايدالانۋعا وزگەرتىلگەن تۇتاسىپ كەتكەن استىق اتىزى، اۋىل شارۋاشىلىعىنا پايدالانىلمايتىن ماقساتتا جيناپ (يەلەپ) الىنعان ەگىستىك جەر قاتارلى پايدالانۋ ماقساتى وزگەرتىلگەن ەگىستىك جەرلەر.

2

ۇزاق جىل بويى قاراۋسىز قالعان اق جەر، يەلەپ العان جەردى تولىقتاپ تەڭگەرۋدەگى ”تولىقتانعان“ كولەم، ەگىن ەگۋ شارتىنا ساپاسى تولمايتىن ەگىستىك جەرلەر.

3

اۆتونوميالى رايوننىڭ ەگىستىكتەن ورماندى، جايلىمدى قالپىنا كەلتىرگەن (تابيعي ورماندىق، جايلىم)، سونداي - اق جەردى تىنىقتىرىپ، سۋدى ازايتۋ كولەمىنە ەنگىزىلگەن جەرلەر.

4

زاڭسىز تىڭ يگەرگەن ءارى استىق ءوندىرىسى فۋنكتسيالىق اۋماعى كولەمىنە كىرگىزىلمەگەن ەگىستىك جەرلەر.