كاسىپ سالاسى تىزبەگىن ۇزارتىپ، ەكپەشىلىك ونىمدىلىگىن ارتتىردى

توعىزتاراۋ اۋدانى ىلە تيانشان ٴدارى ٴشوپ اڭعارىن قۇرۋعا كۇش سالدى

تىلشىلەرىمىز ۋ جىجيان، شىن شياۋمىڭ حابارلايدى. كوكتەم كەلىسىمەن ىلە مەملەكەتتىك اۋىل شارۋاشىلىعى عىلىم ـ تەحنيكا باقشا رايونىنىڭ توعىزتاراۋداعى ۇلگى كورسەتۋ باقشاسىنىڭ زەردەلى جىلىجايىندا قىزمەتكەرلەر مايسا جەتىلدىرۋ، ەگۋ، بۇركىپ سۋارۋ سياقتى جۇمىستاردىڭ قاربالاستىعىنا ٴتۇستى. ”قازىر زەردەلى جىلىجايدا مايسانىڭ 24 سورتى، 2 ميلليون تۇپكە تاياۋ مايساسى جەتىلدىرىلۋدە، باستى تۇرلەرىنەن ساسىر، كەرمەك ٴشوپ سياقتى جۇڭگوشا ٴدارى شوپتەردى نەگىز ەتكەن“ - دەدى باقشا رايونىنىڭ قىزمەتكەرى سۇن لياڭ تىلشىگە. 

”وسى بىرنەشە جىلدان بەرى ۇكىمەت ەكپەشىلىكپەن شۇعىلداناتىن ٴىرى وتباسىلاردى جەتەكتەۋ، ىشكى ولكەلەردەگى ەكپەشىلىكتەن حابارى بار ادامداردى ۇسىنىس ەتىپ جەتەكشىلىك ەتۋ سياقتى تاسىلدەر ارقىلى قىستاق تۇرعىندارىنا جۇڭگوشا ٴدارى ٴشوپ كاسىپ سالاسىنىڭ جارقىن بولاشاعىن سەزىندىردى، قوماقتى كىرىستە سەنىمىمىزدى كۇشەيتتى“، ـ دەدى ول تاعى.

جاقىنعى جىلداردان بەرى، توعىزتاراۋ اۋدانى وزگەشە جاراتىلىستىق ورتاسى مەن وڭىرلىك باسىمدىعىنان پايدالانىپ، جۇڭگوشا ٴدارى شوپتەردى جەتەكشى كاسىپ ەتىپ تۇراقتاندىرىپ، اۋىل شارۋاشىلىق عىلىم ـ تەحنيكا باقشاسى تيانشان ٴدارى ٴشوپ اڭعارىنداعى جۇڭگوشا ٴدارى ٴشوپ ەگۋ وزەكتى رايونىن قۇرىپ، جاساندى جولمەن ٴوسىرۋ، حالىقتىق ٴدارى ـ دارمەكتى جالپىلاستىرۋ، ۇلگى كورسەتىپ جەتەكشىلىك ەتۋ، عىلىم جالپىلاستىرۋ كۋرسى، ٴدارى ـ دارمەك تاعامدارى مەن كۇتىمدەلۋدى  دامىتۋدى ٴبىر تۇلعالاندىردى. سونىمەن بىرگە، تيانشان ٴدارى ٴشوپ اڭعارىنداعى جۇڭگوشا ٴدارى ٴشوپ ەكپەشىلىگى وزەكتى رايونى، ۇلگى كورسەتۋ رايونى، رادياتسيا رايونى، قالانىڭ سولتۇستىگىندەگى 5 شارشى كيلومەترلىك ٴوندىرۋ، مانەرلەۋ رايونىن جوبالاپ، جۇڭگوشا ٴدارى ٴشوپتى كولەمدەندىرىپ ەگۋ، مانەرلەۋ، قامبالاۋ، زات اينالىمى، جاڭا ونىمدەردى زەرتتەپ اشۋ، ساتۋ سياقتى كاسىپ جۇيەسىن ٴتۇيىندى تۇردە قۇرماقشى.

2013 - جىلى شينجياڭ شينجياميڭيۋان جۇڭگوشا تۋرامالى ٴدارى شەكتى سەرىكتەستىگى توعىزتاراۋ اۋدانىنا ىرگە تەۋىپ، ”پارتيا ياچەيكاسى + كاسىپورىن + بازا + شارۋا وتباسى“ ۇلگىسىن قولدانىپ، تاسپا ٴشوپ، توماعا ٴشوپ، بۇتاشىق، شالفەي سياقتى كوپ ٴتۇرلى جۇڭگوشا ٴدارى شوپتەردى ەكتى. وسى سەرىكتەستىكتىڭ باس ديرەكتورى لي سانميڭ بىلاي دەدى: ”بيىل جۇڭگوشا ٴدارى ٴشوپ جاعىندا ۇكىمەت ىلگەرىندى ـ كەيىندى 18 قوسىندى شينجياڭنان باسقا جەرلەرگە بارىپ تانىستىرۋعا، ۇگىتتەۋگە جىبەرىپ،  سەرىكتەستىكتى توعىزتاراۋ اۋدانىنا ەنگىزىپ تانىستىرىپ، ’كاسىپورىن + سەلبەستىك كووپەراتيۆى + شارۋا وتباسى + بۇقارا‘ ۇلگىسىن قالىپتاستىردىق. جەردى اينالىمعا سالۋ ارقىلى بوس ەڭبەككۇشتەردى كاسىپورىندارعا، ەگىمشىلىك بازالارىنا ەنگىزىپ جۇمىس ىستەتىپ كىرىستەرىن ارتتىردىق، سونداي ـ اق كاسىپ سالاسى تىزبەگىن ۇزارتىپ، ەكپەشىلىكتىڭ ونىمدىلىگىن ارتتىرىپ، كوپ جاق بىرلەسە قيمىلداپ، جۇڭگوشا ٴدارى ٴشوپ كاسىپ سالاسىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىن ىلگەرىلەتتىك“. 

جۇڭگوشا ٴشوپ ٴدارى كاسىبىنىڭ اناعۇرلىم باسىمدىققا يە بولۋىنا مۇمكىندىك جاساۋ ٴۇشىن، توعىزتاراۋ اۋدانى جۇڭگوشا ٴشوپ ٴدارى ماتەريالدارى كاسىپتىك قوعامىن قۇردى، ٴاربىر اۋىل ـ قالاشىقتا جۇڭگوشا ٴدارى ماتەريالدارىن ەگۋ سەلبەستىك كووپەراتيۆى قۇرىلىپ، قىستاق تۇرعىندارىن جۇڭگوشا ٴدارى ٴشوپ ەگۋگە باستادى جانە جەتەكشىلىك ەتتى. ”كاسىپورىن + قوعام + ەكپەشىلىكپەن شۇعىلداناتىن شارۋا وتباسى“  ٴتاسىلى ارقىلى قىستاق تۇرعىندارىن ۇقساماعان جاعراپيالىق ورىنعا جانە تەمپەراتۋراعا، ىلعالدىققا قاراي تۇرلىشە جۇڭگوشا ٴدارى ٴشوپ ەگۋگە جەتەكتەدى. قازىر بۇكىل اۋدان بويىنشا جۇڭگوشا ٴدارى ٴشوپ ەگۋمەن جانە قاتىستى كاسىپتەرمەن شۇعىلداناتىن 20 مىڭنان استام قىستاق تۇرعىنىنىڭ كىرىسىن ارتتىرىپ، اۋقاتتانۋىنا دەم بەردى. 

”بيىل توعىزتاراۋ اۋدانىنىڭ 24 سورتتاعى جۇڭگوشا ٴدارى ٴشوپ ەككەن اۋماعى 100 مىڭ مۋدان استى. ٴبىز ٴبىر توپ قۇرىلعى ـ جابدىقتاردى ەنگىزىپ، جۇڭگوشا ٴدارى شوپتەردى مانەرلەۋ باقشا رايونىنىڭ نەگىزدىك قۇرىلعىلارى مەن ىشكى شارت ـ جاعدايىن ونان ارى كەمەلدەندىرىپ، مانەرلەۋ، تۋراۋ، ۇگىتۋ بۋىنىندا جانە كاسىپورىنداردا سەلبەستىك جاساپ، قامبادا ساقتاۋ، مانەرلەۋ، كەپتىرۋ، ساتۋ ٴبىر تۇلعالانعان جان ـ جاقتى ۇلگى قالىپتاستىرۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز. كەلەسى قادامدا 3 تە 5 جىل جۇمساپ، توعىزتاراۋ اۋدانىنىڭ جۇڭگوشا ٴدارى  ٴشوپ ەگۋ كولەمىن 300 مىڭ مۋدان اسىرىپ، توعىزتاراۋ اۋدانىن ىلەنىڭ تيانشان ٴدارى شوپ اڭعارىنا اينالدىرۋعا كۇش سالامىز ـ دەدى توعىزتاراۋ اۋداندىق پارتكومنىڭ تۇراقتى مۇشەسى، ۇنەمىلىك ىستەرگە جاۋاپتى ورىنباسار اكىمى ۋاڭ انشيان.

ۇعىسۋعا قاراعاندا، 2022 ـ جىلى توعىزتاراۋ اۋدانى جۇڭگوشا ٴدارى ٴشوپ ەگۋ بازاسىنداعى جۇڭگوشا ٴدارى شوپتەردىڭ جالپى ٴونىم مولشەرى 5500 تونناعا، جالپى ٴونىم قۇنى 50 ميلليون يۋانعا، تازا كىرىسى 10 ميلليون يۋانعا جەتكەن.

ىلە مەملەكەتتىك اۋىل شارۋاشىلىعى عىلىم - تەحنيكا باقشا رايونى توعىزتاراۋ ۇلگى كورسەتۋ باقشا رايونىنىڭ زەردەلى جىلىجايىندا جۇمىسشىلار مايسا جەتىلدىرۋدە.                 ۋ جىجيان فوتوسى