ابدۇعيني ۇسىنىسپەن گۋاڭجوۋ چاڭلۇڭ جابايى حايۋاناتتار الەمىن ارالادى −

　　”قوقي قاز مەن ويلاعاننان دا ادەمى ەكەن“

انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى ياڭ شۋحان 10 - ايدىڭ 8 - كۇنى گۋاڭجوۋدان حابارلايدى. 10 - ايدىڭ 8 - كۇنى تاڭەرتەڭ ەرتە ۇيقىدان ەندى عانا ويانعان ابدۇعيني مامۇت ءبىر جاقسى حابار الدى: گۋاڭجوۋ چاڭلۇڭ جابايى حايۋاناتتار الەمى ونى سەيىلدەپ قايتۋعا ۇسىنىس ەتىپتى.

گۋاڭجوۋ چاڭلۇڭ جابايى حايۋاناتتار الەمى جاۋاپتىسىنىڭ تانىستىرۋىنشا، اقپارات قۇرالدارىنان شينجياڭدىق ۇل بالا ابدۇعينيگە كوز ءمۇيىز قابىعىن كوشىرۋ ءساتتى بولعان حاباردى ەستىپ، بالا مەن ونىڭ وتباسىنداعىلار ءۇشىن قاتتى قۋانىپتى، ونىڭ چاڭلۇڭدا كوڭىلدى ويناپ، كوزىمەن ۇلى تابيعاتتىڭ كەرەمەتىن ۇعىنۋىن ءۇمىت ەتەدى.

سول كۇنى تاڭەرتەڭ گۋاڭجوۋ چاڭلۇڭ جابايى حايۋاناتتار الەمىنىڭ ەسىگىنە كەلگەن كەزدە ابدۇعينيدى ەڭ الدىمەن 3 الىپ ۇلۋ باۋراپ الدى، ”ءبىزدىڭ جاقتان مىناداي عانا ۇلكەندىكتەگى ۇلۋدى كورگەنمىن“، - دەدى ول قولىمەن كورسەتىپ جاتىپ، بۇل ونىڭ تۇڭعىش رەت مۇنداي الىپ ۇلۋدى كورۋى ەكەن.

دەرەۋ عاجايىپ حايۋاناتتار الەمى ساياحاتى باستالدى.

حايۋاناتتار الەمىنە قادام تاستاپ 50 مەتر جۇرمەي جاتىپ، قوقي قازدىڭ ”مەنشىكتى جەرىنە“ كەلىپ جەتتى. قىزىل، اق جانە قىزعىلت قاۋىرسىندى قوقي قازدار توپ - توبىمەن كولشىكتىڭ شەتىندە پاڭدانا قازديىپ نەمەسە قاۋىرسىندارىن تاراپ تۇر. ”بۇل قوقي قاز ەكەن عوي، مەن ويلاعاننان دا ادەمى ەكەن!“، - دەدى ابدۇعيني تەبىرەنىسىن باسا الماي، ارت - ارتىنان سۋرەتكە ءتۇسىردى.

تاعى دا الدىعا جۇرگەن سوڭ شيمپانزەنىڭ مەكەنىنە كەلدى، 2 ەرەسەك شيمپانزە جالقاۋلىق تانىتىپ اعاش تۇعىردىڭ ۇستىندە جاتىر، 3 بالا شيمپانزە جان - جاققا اسىر سالىپ ءبىرىن - ءبىرى قۋىپ ءجۇر. ولاردىڭ ەمىن - ەركىن، الاڭعاسار بەينەسى، مومىندىعى ايقىن اڭعارىلاتىن تۇرلەرى جۇرتتى قىران كۇلكىگە باتىردى، تىم اشىلىپ سويلەپ كەتپەيتىن ابدۇعيني دا تىلشىمەن قالجىڭداسىپ كەتتى، ”قاراڭىزشى، انا ۇلكەن شيمپانزە سىزگە، كىشكەنە شيمپانزە ماعان ۇقسايدى ەكەن...“.

مىسىق ايۋ قىستاعىنا تاياعاندا ابدۇعيني جىتىرمەلەتە باستى، ”بولساڭىزدارشى، الدىڭعى جاقتان مەملەكەت اسىلى مىسىق ايۋدى كورەمىز!“. مىسىق ايۋ ”لۇڭزاي“ تۇراعىندا زەيىن - زەردەسىمەن جالعىز ءوزى ءدامدى بامبۋك سۇيرىگىن الاڭسىز جەۋدە، تاقاتى تاۋسىلعان ابدۇعيني قايتا - قايتا قولىن بۇلعاپ، ”باۋىرىم، ماعان ءبىر قاراپ قويساڭشى!“. ”لۇڭزاي“ داۋىستى ەستىپ موينىن بۇرىپ ابدۇعينيعا ءبىر قاراپ الىپ، جالعاستى بامبۋك سۇيرىگىن قۇشىرلانا كەمىردى.

ابدۇعيني مىسىق ايۋ قىستاعىنان شىقتى، ايدىن شالقار كول بەتىندە اققۋلار مامىرلايدى. جول باستاۋشىنىڭ تۇسىندىرمەسىن تىڭداپ، ءالسىن - ءالى شەشەسىنە اۋدارىپ بەرىپ كەلەدى.

بىرىنەن - بىرىنە جالعاسقان حايۋاناتتار اۋماعىن ابدۇعيني كورىپ ۇلگىرە المادى. اق جولبارىس باقشاسىندا 2 جولبارىس ءبىر كەسەك ازىق ءۇشىن ”تالاسىپ قالدى“، باقتاشى كەلىپ ”جاراستىرعان“ سوڭ بارىپ ءوز جايلارىنا كەتتى. ”وتە قىزىق ەكەن، حايۋاناتتار باقشاسىنداعى جولبارىس پەن باقتاشىنىڭ دوستىعى وتە تەرەڭ ەكەن، مەن دە باقتاشى بولىپ، جولبارىسپەن دوس بولسام دەيمىن“. ابدۇعينيدىڭ ءسوزى ساياحاتشىلاردى شاتتىققا بولەدى.

”كورىپ كوزىم تويمادى“. جاڭبىر جاۋىپ كەتسە دە ابدۇعينيدىڭ قۇمارى قانار ەمەس، شەشەسىنىڭ قۋزاۋىمەن ول گۋاڭجوۋ چاڭلۇڭ جابايى حايۋاناتتار الەمىنەن قيماستىقپەن شىقتى.

”ەكى كوزىم تولىق جازىلىپ، تاعى ءبىراز ەسەيگەن سوڭ اجەمدى، قارىنداسىمدى ەرتىپ كەلەمىن، بۇل جەر وتە جاقسى ەكەن!“. قايتقان جولدا اۆتوكولىكتە وسى ءسوزدى ايتىپ بولىسىمەن ابدۇعيني شەشەسىنىڭ يىعىنا سۇيەنىپ مىزعاپ كەتتى.