ءدىلشات ءمۇتالىپ:

باسىن ءباي تىگۋ ارقىلى ساقشى بولۋداعى اۋەلگى ماقساتىن ايگىلەدى

انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى ۋاڭ نا

9 - ايدىڭ 18 - كۇنى ءۇرىمجى قالاسى چيانتاڭجياڭ جولى شينجياڭ ساقشى تاريحى سارايىندا قانعا بويالعان ساقشى كيىمى كوپتەگەن ەكسكۋرسيالاۋشىنى ايالداتىپ، وزىنە باۋرادى، قانعا بويالعان ساقشى كيىمىنىڭ ءوڭى ۋاقىتتىڭ وتۋىمەن وشكىندەگەنىمەن، الايدا ونداعى وق تەسگى ءالى دە ايقىن كورىنىپ، كورگەن ادامنىڭ جۇرەگىن سىزداتادى.

ساقشى كيىمىنىڭ يەسى ءدىلشات ءمۇتالىپ، ءۇرىمجى قالالىق قوعام حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسى تيانشان رايوندىق قوعام حاۋىپسىزدىگى بولىمشە مەكەمەسى شيحى كوشەسى ساقشى بولىمشەسىنىڭ حالىق ساقشىسى، 6 جىلدىڭ الدىندا ول وسى ساقشى كيىمىن كيىپ، زورلىقتى كۇش لاڭكەستەرمەن باسىن ءباي تىگىپ شايقاس جاساعان.

　حاۋىپ - قاتەرگە قارسى اتتانىپ، سودىرلاردى ۇستادى

2015 - جىلى 9 - ايدىڭ 18 - كۇنى تاڭ سارىدە اقسۋ ايماعى باي اۋدانىندا اۋىر زورلىقتى كۇش لاڭكەستىك دەلوسى تۋىلادى. ءبىر توپ زورلىقتى كۇش لاڭكەستەر دەلو تۋدىرعان سوڭ، قارۋلارىن الىپ تيانشان تاۋى قويناۋىنا قاشىپ كەتىپ، تاۋلى ءوڭىردىڭ وزگەشە جەر جاعدايىنان پايدالانىپ، تۇتقىنداۋدان قاشىپ، تاعى دا زورلىقتى كۇش لاڭكەستىك قىلمىسىن تۋدىرۋدى كوزدەيدى.

سول كەزدە، بەكىنىپ الىپ قارسىلاسقان زورلىقتى كۇش لاڭكەستەردى تۇتقىنداۋ ءۇشىن، اۆتونوميالى رايون قوعام حاۋىپسىزدىگى، قارۋلى ساقشى جانە جەرگىلىكتى ءار ۇلت كادر - بۇقاراسىن ۇيىمداستىرىپ، 1300 نەشە شارشى كيلومەتر كەلەتىن تاۋلى وڭىردە قورشاپ تۇتقىنداۋ ورىستەتىپ، اسپانعا تور، جەرگە قاقپان قۇرادى.

”مىندەت شۇعىل، ءبىز ۇستىمىزگە كوكتەم، كۇز مەزگىلىندەگى مىندەت اتقارۋ كيىمىن كيىپ، كەيبىر قاجەتتى جابدىقتاردى الىپ تاۋعا كىردىك“. ءدىلشات بىلاي دەدى: سول كەزدە مەن اقسۋ ايماقتىق قوعام حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسى ەرەكشە ساقشى تارماق اترەتىنىڭ سايلاۋىت ساقشىسى بولاتىنمىن، قىزمەتتەستەرىممەن بىرگە ءبىرىنشى توپ ساقشى كۇشى رەتىندە، تيانشان تاۋىنىڭ باۋرايىنا ەنىپ ءتىنتۋ، قۋعىنداۋ - تۇتقىنداۋ، تۇيىندەردە تۇرۋ سياقتى مىندەتتەردى وتەدىم.

زورلىقتى كۇش لاڭكەستەر جاسىرىنعان ءوڭىردىڭ تاۋى قۇلاما، جىراسى تەرەڭ، ورماندى، جولى قاتەرلى، قاقاعان سۋىق، اۋاسى سيرەك بولاتىن، تاۋ اراسىندا جاسىرىنۋعا بولاتىن ۇڭگىر، تاس قۋىسى، اعاش، شوپتەسىن مول بولاتىن. ءتىنتۋ - تۇتقىنداۋ مىندەتى اسا ماشاقاتتى جاعدايدا ءجۇرىلدى، كەيدە كەۋدەدەن كەلەتىن مۇزداي سۋدان كەشىپ ءوتتى، كەيدە جالاما قۇزعا جابىسىپ، قىساڭ جولمەن ءجۇردى، كوپشىلىكتىڭ ءال - دارمەنى كەتەيىن دەپ قالسا دا، تاباندىلىقپەن ءتىنتۋ - تۇتقىنداۋ جۇرگىزدى.

”بۇرىن وزەن سۋىن كەشىپ وتكەن جانە تاۋعا شىعىپ - تۇسكەندىكتەن، مەنىڭ تىزەمدە زارداپ قالعان، اياعىمدى باستىرماي قاقساپ الا جونەلەتىن“. ءدىلشات بىلاي دەدى: جازىقسىز زارداپ شەككەن بۇقارانى، داڭقپەن قۇربان بولعان قىزمەتتەستەرىمدى ويلاپ، وزىمە - ءوزىم، ءسوز جوق، ەڭ سوڭىنا دەيىن كۇرەسەمىن دەپ ەسكەرتتىم.

　　وق تيسە دە تىنباي شايقاستى

سول جىلى 11 - ايدىڭ 12 - كۇنى ءدىلشات پەن جاۋىنگەر سەرىكتەرى تىك ۇشاقپەن شايقاس مايدانىنىڭ اپانىنا كىرىپ، ماڭايداعى تاۋ توبەسىنە، ورمانعا، تاۋ جىلعالارىنا ءتىنتۋ جۇرگىزەدى. ءتىنتۋ شەڭبەرى بارعان سايىن كىشىرەيگەندىكتەن، توز - توزى شىققان زورلىقتى كۇش لاڭكەستەردىڭ بارار جەر، باسار تاۋى قالماي، كەنەت جاسىرىنعان ۇڭگىردەن سىرتقا قاراي وق جاۋدىرادى.

”مەنىڭ بارلىق نازارىم زورلىقتى كۇش لاڭكەستەرگە توتەپ بەرۋگە اۋىپ كەتكەندىكتەن، وزىمە وق تيگەنىن سەزبەي قالىپپىن“. ءدىلشات زورلىقتى كۇش لاڭكەستەرگە وتە جاقىن جەردە بولعاندىقتان، جالتارۋعا ۇلگىرمەي وق ءتيىپ كەتەدى. ول شالقاسىنان ءتۇسىپ، كوز الدى قاراۋىتىپ ەسىنەن تانادى.

قانشا ۋاقىت وتكەنىن كىم ءبىلسىن، ءدىلشات ەسىن جيعان كەزدە قۇلاعىنداعى مىلتىق داۋىسى السىزدەن كۇشەيىپ كەتەدى، ول ەرىكسىزدەن شايقاس ءالى ءجۇرىلىپ جاتىر ەكەن دەپ ويلاپ، جانىنىڭ اۋىرعانىنا قاراماي، قولىنداعى مىلتىعىن الىپ زورلىقتى كۇش لاڭكەستەرگە سۇراپىل تويتارىس بەرەدى. ”تاعى ءبىر جىعىلعاندا ءبىر ىستىق اعىننىڭ ارقامنان شىعىپ كەتكەنىن سەزگەندەي بولدىم“، - دەدى ول.

سول ساتتە زورلىقتى كۇش لاڭكەستەر ءدوڭنىڭ اياق جاعىنداعى ۇڭگىرگە تاسالانعان، ءتىنتۋ - تۇتقىنداۋ قوسىنى ءدوڭنىڭ جوعارى جاعىنداعى ءتيىمسىز جەردە بولاتىن، اترەتتەگى جاۋىنگەر سەرىكتەر ءدىلشاتقا وق تيگەنىن كورىپ، وققا قاراماستان ورمەلەپ ونىڭ قاسىنا كەلىپ، ونىڭ اتىن شاقىرىپ، وعان شىداي تۇرۋدى ايتتى.

”وسىدان كەيىن اترەتتەگى جاۋىنگەر سەرىكتەرىم ۇستىندەگى قورعانۋ جاراعىن شەشىپ، مىلتىقتىڭ باۋىمەن قاراپايىم زۋزا جاساپ، مەنى سول جەردەن الىپ شىعىپ، تىك ۇشاققا جەتكىزدى“. ءدىلشات بىلاي دەدى: شۇعىل قۇتقارۋ ارقىلى 36 ساعاتتان كەيىن ەسىمدى جيعان سوڭ وقتىڭ سول جاق بىلەگىم مەن سول جاق كەۋدەمدى تەسىپ ءوتىپ، 3 قابىرعامدى سىندىرعاندىعىن، ءبىر قابىرعامنىڭ سول جاق وكپەمە كىرىپ كەتكەندىگىن، وقتىڭ جۇرەككە 3 سانتيمەتردەي عانا قالعاندىعىن ءبىر - اق ءبىلدىم.

　بۇقارا حاۋىپسىزدىگىنىڭ قورعاۋشىسى بولدى

”ەسىمدى جيعاننان كەيىن ءبىلدىم، شايقاس اياقتاپتى، سودىرلار تەگىس جويىلىپتى نەمەسە قولعا ءتۇسىپتى“، - دەدى ءدىلشات. جارالانعاننان كەيىنگى 21 اي ىشىندە ول ينفەكتسيالانۋمەن جانە اۋرۋمەن كۇرەسىپ، تاباندىلىقپەن ساۋىقتىرۋ جاتتىعۋىن جاساپ، اقىرى ساۋ دەنەسىمەن ءوزى قىزۋ سۇيەتىن جۇمىس ورنىنا ورالدى.

”مەنىڭ كىشكەنە كەزىمدەگى ارمانىم ساقشى بولىپ، حالىقتى قورعاۋ ەدى، كەيىن ساقشى مەكتەپكە ءتۇستىم، سايلاۋىت ساقشى بولۋعا ەمتيحان تاپسىردىم، اقىرىنداپ ارمانىم رەالدىققا اينالدى“. ءدىلشات بىلاي دەدى: پارتيا مەن ۇكىمەت، جاۋىنگەر سەرىكتەرىم مەن قىزمەتتەستەرىم ماعان ەكىنشى رەت ءومىر بەردى، مەن ۇزدىكسىز ءبىرىنشى شەپتە شايقاس جاساپ، سول ءوڭىردىڭ اماندىعىن قورعايمىن.

2017 - جىلى 8 - ايدا ءدىلشات ۇيىمنىڭ ورنالاستىرۋى بويىنشا شيحى كوشەسى ساقشى بولىمشەسىنە اۋىستى، ول ءوزىنىڭ ءبىرىنشى شەپتەگى لاڭكەستىككە قارسى تۇرىپ، ورنىقتىلىقتى قورعاۋ تاجىريبەلەرىن تولىق ساۋلەلەندىرىپ، ”سارى الاپات، قۇمار ويناۋ، ەسىرتكى تۇتىنۋ“، وزگەلەردى زاقىمداۋعا كۇماندى بولۋ سياقتى قوعام اماندىعىنا حاۋىپ توندىرەتىن دەلولارعا سوققى بەرۋگە، ءبىر جاقتى ەتۋگە جولىققاندا، ىرىقتىلىقپەن سۇرانىپ، ءبىرىنشى شەپكە ىشكەرىلەي ەنىپ، قىلمىستى ەلەمەنتتەردى اقىلمەن الىپ، باتىلدىقپەن جەڭدى.

ءدىلشات تۋرالى ءسوز بولعاندا شيحى كوشەسى ساقشى بولىمشەسىندەگى حالىق ساقشىلارىنان ماقتامايتىنى جوق، كوپشىلىك ونى ماقتانىش ەتىپ ءارى ونى ۇلگى تۇتىپ، امالىن تاۋىپ بۇقارانىڭ قيىنشىلىعىن شەشىپ، قاراستى اۋماقتاعى بۇقارانىڭ جاقسى باعاسىن الدى.

سان رەتكى ءولىم - ءومىر سىناعىندا ءدىلشاتقا مەملەكەتتىك قوعام حاۋىپسىزدىگى جۇيەسىندەگى ”2 - دارەجەلى قاھارمان ۇلگى“ اتاعى بەرىلدى، داڭقپەن ءبىر رەت جەكە 1 - دارەجەلى، ءبىر رەت جەكە 2 - دارەجەلى، ءبىر رەت جەكە 3 - دارەجەلى ەڭبەك جازىلدى... ”مەن اۋەلگىدەي حالىق ساقشىسىنىڭ مىندەت - بورىشىن ەستە بەرىك ساقتاپ، حالىق بۇقاراسى حاۋىپسىزدىگىنىڭ قورعاۋشىسى بولامىن“، - دەدى ول.