دايلي

انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ حابارىنا قاراعاندا، باس شتابى جىجياڭنىڭ ي - ۋىنداعى شينجياڭ مەيشۇي توقىماشىلىق شەكتى سەرىكتەستىگى بيىل باس شتابىن قاراقاشقا كوشىرۋدى جوسپارلاپ وتىر ەكەن. وسىلايشا، شينجياڭدا تاعى ءبىر ناقتى قۋاتقا يە كاسىپورىن كوبەيەدى. توقىماشىلىعى تۇتاس كاسىپ سالاسى تىزبەگىن قالىپتاستىرعان، ونىمدەرى سوناۋ ەۆروپاعا، وڭتۇستىك امەريكاعا ساتىلاتىن وسى سەرىكتەستىكتىڭ حوتاندى تاڭداۋىنداعى سەبەپ − زاڭمەن باسقارىلاتىن شارۋاشىلىق - ساۋدا ورتاسى مۇنداعى باستى فاكتور سانالادى.

ەكونوميكالىق دامۋ تاماشا ورتانىڭ تىرەك بولۋىنا، شارۋاشىلىق - ساۋدا ورتاسىن جەتىلدىرۋ زاڭمەن باسقارۋدىڭ قورعاۋىنا مۇقتاج. سوڭعى جىلدارى شينجياڭ شارۋاشىلىق - ساۋدا ورتاسىن ساپالىلاندىرۋ جاعىندا كوپتەگەن ساياسات - شارالاردى شىعارىپ، بازار تۇلعالارىنىڭ ومىرشەڭدىك كۇشىن قاۋلاتۋدا، ەكونوميكانىڭ اقاۋسىز دامۋىن ىلگەرىلەتۋدە، باسقارۋ جۇيەسىن كەمەلدەندىرۋدە جانە باسقارۋ ونىمدىلىگىن جوعارىلاتۋدا تاماشا رول اتقاردى. الايدا، باتىس بولىكتەگى دامۋى كەنجە ءوڭىر بولعان شينجياڭنىڭ جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى وزەكتى رايونى قۇرىلىسىن جەدەلدەتۋ، ەكونوميكانىڭ جوعارى ساپالى دامۋىن ىلگەرىلەتۋ تالابىمەن سالىستىرعاندا ءالى دە كوپتەگەن الشاقتىقتارى بار. جاڭا جاعدايدا قايتكەندە زاڭمەن باسقارىلاتىن تاماشا شارۋاشىلىق - ساۋدا ورتاسىن قالىپتاستىرۋعا، ادام اينالىمىنىڭ، زات اينالىمىنىڭ، قارجى اينالىمىنىڭ، ينفورماتسيا اعىنىنىڭ قولايلى، ىركىلىسسىز بولۋىن جەبەۋگە، بازار تۇلعالارىنىڭ ومىرشەڭدىك كۇشى مەن قوعامدىق جاسامپازدىق قۋاتىن ونان ارى قاۋلاتۋعا بولادى، بۇل ءبىز ءدوپ كەلگەن ماڭىزدى تاقىرىپ.

شارۋاشىلىق - ساۋدا ورتاسىن ساپالىلاندىرۋدا زاڭمەن باسقارۋ ”قورعانىس تورىن“ ورناتۋ كەرەك. جۇرتقا بەلگىلى، بازار تۇلعالارىن قورعاۋ شارۋاشىلىق - ساۋدا ورتاسىن ساپالىلاندىرۋدىڭ ”شاحمات كوزى“. تەڭدىك تۇرعىدا قورعاۋدى زاڭ شىعارۋ، زاڭ اتقارۋ، ءادىليا، زاڭعا بويسۇنۋ سياقتى بۋىنداردا دايەكتىلەندىرىپ، ءارقايسى بازار تۇلعالارىنىڭ مال - مۇلىك ۇقىعى مەن زاڭدى ۇقىق - مۇددەسىن زاڭ بويىنشا تەڭدىك تۇرعىدا قورعاۋ كەرەك. سوندىقتان زاڭمەن باسقارۋدىڭ قامتاماسىز ەتۋ رولىن ساۋلەلەندىرۋدە، شارۋاشىلىق - ساۋدا ورتاسىنىڭ قورعانىس تورىن ءجيى توقۋدا ”نەگىزدەلەتىن زاڭ بولۋ، زاڭعا، ءسوز جوق، نەگىزدەلۋ“، شارۋاشىلىق - ساۋدا ورتاسى زاڭ ەرەجەسى جۇيەسىن ورناتۋ، اقاۋسىزداندىرۋ، زاڭمەن باسقارۋ جۇيەسىنىڭ ۇزدىكسىز كەمەلدەنۋىن، ءبىر - بىرىمەن بايلانىسۋىن، سايكەستى ىلگەرىلەۋىن جەبەۋ، ءاربىر بازار تۇلعاسىنىڭ زاڭدى ۇقىق - مۇددەسىن اناعۇرلىم ويداعىداي قورعاپ، ولاردىڭ دارالانعان، ارنايىلانعان، تەز دە قولايلىلاسقان زاڭدىق قىزمەت وتەۋدەن تەڭ يگىلىكتەنۋمەن بىرگە، شەكتەمەنى بوساتىپ، اۋىرتپالىقتى جەڭىلدەتىپ العا ىلگەرىلەپ، شارۋاشىلىقتى شالقىتۋ سەنىمىن ۇزدىكسىز سەرپىلتىپ، وڭىرلىك ەكونوميكانىڭ دامۋىن جەبەۋىنە مۇمكىندىك جاساۋ قاجەت.

شارۋاشىلىق - ساۋدا ورتاسىن ساپالىلاندىرۋدا زاڭمەن باسقارۋ ”شەكارا سىزىعىن“ سىزۋ كەرەك. ۇكىمەتتىڭ بازارمەن قاتىناسىن ويداعىداي ءبىر جاقتى ەتۋدە زاڭمەن باسقارۋ ارقىلى ۇكىمەت پەن بازاردىڭ شەكاراسىن ارناعا ءتۇسىرىپ، بازارلاندىرۋ ءادىسى ارقىلى زاڭمەن باسقارۋ جۇلگەسىندە ءتۇرلى بازار تۇلعالارىنىڭ مۇددە قاتىناسىن رەتتەۋ كەرەك. ۇكىمەت ءوزىنىڭ رولىن ءداپ باسىپ تۇراقتاندىرىپ، جاقسى قىزمەت وتەۋشى، جاقسى قىزمەتشى بولۋ كەرەك. ساياساتتىق قىزمەت وتەۋ دەڭگەيىن جوعارىلاتۋدى ارقاۋ ەتىپ، ساياساتتىق قىزمەت وتەۋ ونىمدىلىگىن جوعارىلاتۋ، كاسىپورىندارعا ءادىل، جوعارى ءونىمدى، ىرىقتى قىزمەت وتەۋ − ۇكىمەت فۋنكتسياسىنا بۇرىلىس جاساۋداعى ەڭ ماڭىزدى جۇمىس. مۇندا بيلىكتى ءتۇزىم شەڭبەرىنەن شىعارماي، ۇكىمەت فۋنكتسياسىن، ۇقىق شەگىن، ءتارتىبىن، جاۋاپكەرشىلىگىن زاڭداستىرىپ، ”ءمانساپ قۇدىرەتىنەن“، بىرەسە ولاي، بىرەسە بۇلاي بۇيىرۋدان، قىسقا كۇندە قىرىق قۇبىلۋدان ساقتانىپ، باستى سيپاي سالىپ ساياسات شىعارۋدى، كەۋدەسىن قاعىپ پوزيتسيا ءبىلدىرۋدى تيىپ، ۇكىمەت فۋنكتسياسىنىڭ ورىن اۋىستىرۋىنان، ۇقىق شەگىنەن اتتاۋىنان، ورنى بوس قالۋىنان ءونىمدى ساقتانىپ، وسى ارقىلى ۇكىمەت پەن ساۋدانىڭ باۋىرمال، پاك جاڭاشا قاتىناسىن ورناتىپ، كاسىپورىنشىلاردىڭ الاڭسىز قارجى قوسۋىنا، ۋايىمسىز شارۋاشىلىق جۇرگىزۋىنە، دەن قويا دامۋىنا مۇمكىندىك جاساۋ قاجەت.

شارۋاشىلىق - ساۋدا ورتاسىن ساپالىلاندىرۋدا زاڭمەن باسقارۋ ”ءادىل تارازىسىن“ بيىك كوتەرۋ كەرەك. ءادىل، تۋراشىل بولۋ سوتسياليستىك زاڭمەن باسقارۋدىڭ وزەكتى قۇنى ءارى بازار شارۋاشىلىعىنىڭ ىشكى تالابى. ءادىل، تۋراشىل بولعان زاڭمەن باسقارۋ ورتاسىن قالىپتاستىرۋدا الۋان ءتۇرلى ”ورالمالى ەسىكتى“، ”اينەك ەسىكتى“، ”اينالمالى ەسىكتى“ تالقانداپ، بازارعا كىرۋگە رۇقسات ەتۋ، تەكسەرىپ بەكىتۋ، رۇقسات ەتۋ، شارۋاشىلىق جۇرگىزۋ، مەردىگەر شاقىرۋ، مەردىگەر بولۋ، ت. ب جاعىندا كاسىپورىندارعا ءادىل باسەكەلەسەتىن ورتا قالىپتاستىرىپ، كاسىپورىنداردىڭ دامۋىنا جەتكىلىكتى بازار ءورىسىن جاراتۋ كەرەك. زاڭمەن باسقارۋعا سۇيەنىپ مەنشىك جاعىنداعى الالاۋدى، ۇلكەن - كىشى جاعىنداعى الالاۋدى، جاڭا - كونە جاعىنداعى الالاۋدى تالقانداپ، قاجەتسىز شەكتەۋلەر مەن جاسىرىن قامالداردى تالقانداپ، ۇقساس ەرەجە بولۋ، ۇقساس مامىلە جاساۋ، شارتتى تومەندەتۋ جاعىنا كۇش سالۋ كەرەك. وسىلاي بولعاندا عانا بازار تۇلعالارى ساۋدا وزىندىك قۇنىن ءونىمدى تومەندەتىپ، سەنىمدىلىك قاتىناسىن قورعاي الادى، ەكونوميكالىق قيمىل ءساتتى جۇرىلەدى.

زاڭمەن باسقارۋ ورتاسى اناعۇرلىم جوعارى دەڭگەيلى، اناعۇرلىم باسەكەلىك قۋاتقا يە، اناعۇرلىم باياندى داميتىن شارۋاشىلىق - ساۋدا ورتاسىنا ءتان. شارۋاشىلىق - ساۋدا ورتاسىن ساپالىلاندىرۋ قۇرىلىسىن زاڭمەن باسقارۋ ارناسىنا جاپپاي ەنگىزۋ شينجياڭدى زاڭمەن جونگە سالۋدىڭ ماڭىزدى ءمانى. مەملەكەتتى جاپپاي زاڭمەن جونگە سالۋ تالابىن شينجياڭ قىزمەتىنىڭ ءار سالاسىندا تياناقتاندىرۋدا شينجياڭنىڭ شارۋاشىلىق - ساۋدا ورتاسىنىڭ بازارلانۋىن، زاڭمەن باسقارىلۋىن، حالىقارالانۋىن جالپى تۇلعالىق ىلگەرىلەتىپ، اكىمشىلىك ىستەر ورتاسىنىڭ، بازار ورتاسىنىڭ، ءادىليا ورتاسىنىڭ، قوعامدىق ورتانىڭ ورگانيكالى ۇشتاسۋىن، ۇتىمدى ىقپالداستىعىن سايكەستى ىلگەرىلەتىپ، وسى ارقىلى زاڭمەن باسقارۋدىڭ ءتۇبىردى بەكەمدەۋ، مەجەنى ورنىقتىرۋ، ۇزاق ۋاقىت ءتيىمدى بولۋ رولىن اناعۇرلىم ويداعىداي ساۋلەلەندىرۋ كەرەك.