− پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرگى شينجياڭ ايەلدەر ىستەرىنىڭ دامۋىنا جالپى شولۋ

شينجياڭ گازەتىنىڭ تىلشىلەرى فان چيۇڭيان، گۋان مىڭيڭ

«اسىقپاڭىزدار، مۇقيات بولىڭىزدار، قىزمەتتى جاقسى ىستەڭىزدەر»... ٴار كۇنگى گرۋپپانىڭ تاڭەرتەڭگى جيىنىندا ما حايحۇڭ گرۋپپا مۇشەلەرىنە دەرلىك وسىنى دارىپتەيدى.

ما حايحۇڭ جۇڭگو تەمىر جولى ٴۇرىمجى مەكەمەسى توبى شەكتى سەرىكتەستىگى كورلا ۆاگون بولىگىندەگى بىردەن - ٴبىر ايەل جۇمىسشى بانجاڭ. 10 جىلدان استام ۋاقىتتا ول جاس جوعارى مەكتەپ وقۋشىسىنان تەحنيكا تىرەكتىسىنە اينالدى، ول گرۋپپا باستىعى بولعان «ما حايحۇڭ تورموز كلاپانىن تەكسەرۋ گرۋپپاسى» تاقىرىپتاردان قامال الۋ ورىستەتىپ، ۆاگون تورموز كلاپانىنىڭ ىستەن شىعۋ مولشەرىن تومەندەتتى، تەك وسى ٴبىر تۇردەن سەرىكتەستىك ٴۇشىن جىلىنا 500 مىڭ يۋاننان استام وزىندىك قۇندى ۇنەمدەپ قالدى.

پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى شينجياڭ ايەلدەرى تيانشان الابىندا، ٴار سالا، ٴار كاسىپتە ۇلەس قوسىپ، ناتيجە شىعارىپ، جاڭا داۋىردەگى ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋداعى جارتى الەمدىك رولدارىن اناعۇرلىم كورنەكتىلەندىرە ٴتۇستى. شينجياڭ ايەلدەر ىستەرى مەن ايەلدەر بىرلەستىگى قىزمەتى داۋىرمەن بىرگە ىلگەرىلەپ، جاڭالىق اشا دامىپ، تابىسى مول بولدى.

جەلەكتىلەر جىگەرىن اسقاقتاتىپ ۇلى ىستەردىڭ قۇرىلىسشىسى بولدى

قول تەلەفونى 24 ساعات بويى اشىق تۇرادى. تالاي جىلدان بەرى فاتيما وسىنى ادەتكە اينالدىرىپ، كومەككە ٴزارۋ ادامداردىڭ ٴوزىن كەز كەلگەن ۋاقىتتا تاۋىپ الۋىنا قولايلىلىق جاسادى.

فاتيما مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلى، بەيجيڭ چيانكۇن (ٴۇرىمجى) ادۆوكات ىستەرى ورنىنىڭ ادۆوكاتى. 2018 - جىلى مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلى بولىپ سايلانعاننان بەرى ول جيىنى 40 تان استام ۇسىنىس جوبا، ۇسىنىس تاپسىردى، ولار زاڭمەن باسقارۋ قۇرىلىسى، ەمدەۋ، كەدەيلىكتەن ارىلتۋ سياقتى كوپتەگەن سالالارعا سايادى. ول تاعى ۇزاق ۋاقىت تاباندىلىقپەن قالتقىسىز تۇردە ايەلدەر مەن بالالاردىڭ ۇقىعىن قورعادى، قيىنشىلىعى بار بۇقاراعا زاڭدىق كومەك كورسەتتى... تالاي - تالاي ۇسىنىس جوبالار، ۇسىنىستار، ٴبىر - بىرلەگەن زاڭدىق كومەكتەر ونىڭ ٴداۋىر جاۋاپكەرشىلىگىن ايگىلەدى.

بيىلعى ەكى ماجىلىسكە قاتىناسقان جاعدايدى ەسكە العاندا، مەملەكەتتىك ساياسي كەڭەستىڭ مۇشەسى، اۆتونوميالى رايوندىق ايەلدەر بىرلەستىگىنىڭ ورىنباسار ٴتوراعاسى (قوسىمشا اتقارادى)، شينجياڭ كوركەمونەر تەاترى ٴان - ٴبي ۇيىرمەسىنىڭ ارتيسى ٴدىلنار ابىلا ٴالى دە ەرەكشە اسەرلەنەدى. ول بىلاي دەيدى: «مەن شينجياڭداعى كوپ ۇلتتىڭ تاڭداۋلى ٴداستۇرلى مادەنيەتىنىڭ جاۋھارلارىن ۇزدىكسىز ىشكەرىلەي اشىپ، اناعۇرلىم كوپ تاريحي مايەگى، ادامگەرشىلىك مەيىرى بار ادەبيەت - كوركەمونەر سارا تۋىندىلارىن جارىققا شىعارامىن».

بۇگىنگى تاڭدا، شينجياڭ ايەلدەرىنىڭ دەموكراتيالىق ساياسي قۇرىلىستاعى رولى بارعان سايىن ۇلعايىپ، ايەلدەردىڭ ساياسي ورنى كورنەكتى جوعارىلادى. مەملەكەت، اۆتونوميالى رايون سىندى ۇكىمەت ىسىنە اقىل - كەڭەس بەرۋ تۇعىرلارىنىڭ بارىنەن ايەل ۋاكىلدەردىڭ، ايەل مۇشەلەردىڭ مىندەت وتەپ، جاۋاپكەرشىلىگىن ادا ەتكەن بەينەلەرىن كورۋگە بولادى.

«وسى 2 جىلدا قىستاعىمىزعا كەلەتىن ساياحاتشىلار بارعان سايىن كوبەيدى، قىستاق تۇرعىندارى ۇلتتىق ٴبي بيلەپ، ٴان ايتىپ ويىن قويۋ، جەرگىلىكتى ەرەكشە ونىمدەردى ساتۋ سياقتىلار ارقىلى كىرىستەرىن ارتتىرعاندىقتان، تۇرمىستارى بارعان سايىن شالقي ٴتۇستى». 6 - ايدىڭ 10 - كۇنى جەمەنەي اۋدانى جەمەنەي قالاشىعى سارى ولەڭ قىستاعى پارتيا ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى، قىستاق تۇرعىندار كوميتەتىنىڭ مەڭگەرۋشىسى ريزا باعداۋلەت قىستاق «ەكى كوميتەتى» باسشىلىق القاسى مۇشەلەرىمەن بىرگە قىستاقتا قىزىل ساياحاتتى سەزىنۋ نىسانىن تياناقتاندىرۋمەن قاربالاس ٴجۇر. ول اۋىل - قىستاق ساياحاتىن جانداندىرىپ، كۇشەيتىپ، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ كىرىستەرىن ارتتىرىپ، اناعۇرلىم تاماشا تۇرمىس كەشىرۋىنە دەم بەرۋدى ٴۇمىت ەتەدى.

شينجياڭ ايەلدەردىڭ مەملەكەتتىك جانە قوعامدىق ىستەردەگى دەموكراتيالىق شەشىم شىعارۋعا قاتىسۋ، دەموكراتيالىق باسقارۋ جانە دەموكراتيالىق باقىلاۋ ۇقىعىن زاڭ بويىنشا قامتاماسىز ەتىپ، ايەلدەردەن الەۋمەتتىك ىستەردى باسقارۋعا قاتىسقاندار سانى ۇزدىكسىز ارتىپ، ەكونوميكالىق دامۋعا قاتىسۋ تۇعىرى ونان ارى كەڭەيىپ، ۇلەس قوسىپ، شارۋاشىلىق قۇرۋ ورايى اناعۇرلىم كوبەيە ٴتۇستى.

جەلەكتىلەردىڭ كەلبەتىن ايگىلەپ وركەنيەتتى سالتتىڭ دارىپتەۋشىلەرى بولدى

ايەلدەر − زاتتىق وركەنيەت پەن رۋحاني وركەنيەتتىڭ جاساۋشىلارى، قوعامنىڭ دامۋى مەن العا باسۋىن ىلگەرىلەتەتىن ماڭىزدى كۇش.

فان اجەيدىڭ اۋىرىپ قالعانىن بىلگەن سوڭ جاڭاشار اۋدانى جاڭاشار قالاشىعىنىڭ جاڭا قالا رايونى الەۋمەتتىك اۋماعى «مەيىرىم ساباقحاناسىنداعى» بالالار قاتتى ۋايىمدادى. 6 - ايدىڭ 11 - كۇنى كەشتە فان اجەيدىڭ وپەراتسياسى ٴساتتى بولعانى تۋرالى حابار جەتكەن سوڭ بالالاردىڭ كوڭىلى ارەڭ ورنىقتى.

ۇستازدىڭ اپپاق شاشى ايدىڭ، كۇننىڭ نۇرىمەن جارقىراپ، ادال جۇرەك، ىستىق قانى جاڭا اشىلعان گۇلدەردى قۇلپىرتتى. فان يۇيليان 30 جىلدى ٴبىر كۇندەي وتكىزىپ، «مەيىرىم ساباقحاناسى» ارقىلى بالالاردىڭ بولاشاعىن وزگەرتتى، ول ٴبىلىم بەرىپ قانا قالماستان، تاعى بالالارعا ادام بولۋدىڭ قاعيداسىن ۇيرەتىپ، ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ تۇقىمىن سەپتى.

«80 جاسقا كەلگەنىممەن، مەنىڭ پارتياعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىم شىنايى دا جالىندى». 6 - ايدىڭ 11 - كۇنى «حالىقتىڭ ونەگەسى» بۇرماحان مولدونىڭ قول تەلەفونىنان شىققان ٴسوزى ەكپىندى ەستىلدى. ونىڭ وتانعا ادالدىعى، پارتياعا قىزۋ سۇيىسپەنشىلىگى اناعۇرلىم كوپ ادامدى شەكارا قورعاۋشىلارى قاتارىنا قوسىلۋعا باۋرادى.

بۇگىنگى شينجياڭداعى ٴار ۇلت ايەلدەرى وزدەرىنىڭ ساحنالارىندا مەملەكەت پەن ۇلتقا دەگەن جاۋاپكەرشىلىكتەرى مەن جاۋاپتى بولۋىن ايگىلەپ، پارتيانى ٴسۇيۋ، وتاندى ٴسۇيۋ بەرىك سەنىمدەرىن، ٴوزىن تىنباي الۋەتتەندىرەتىن رۋحتارىن كورنەكتىلەندىرىپ، ساۋلە شاشىپ، گۇل اشتى.

«4 - ايدىڭ 1 - كۇنىنەن باستاپ ٴسىز ارتقان قۇن سالىعىن الماۋ سىندى ٴتيىمدى ساياساتتان يگىلىكتەنەسىز، 7 - ايداعى سالىق الۋ مەرزىمى بولعاندا ينتەرنەت ارقىلى ٴوتىنىش ەتۋىڭىزگە بولادى». 6 - ايدىڭ 10 - كۇنى مەملەكەتتىك سالىق باس مەكەمەسى الاتاۋ قالاسى سالىق مەكەمەسىنىڭ كەڭسە مەڭگەرۋشىسى ياڭ چىن سالىق ٴبىتىرۋ زالىندا كەڭەس سۇراۋدى قابىلدادى. «90 - جىلداردىڭ تۇلەگى» ول قىزمەتتە بارىنە ٴوزى توتەپ بەرەدى، تۇرمىستا كۇيەۋىنىڭ اقىلدى جارى، ەنەسىنىڭ قامقور كەلىنى. ونىڭ وتباسى 2022 - جىلى مەملەكەتتىك ەڭ ارداقتى وتباسى بولدى. ياڭ چىن ەتەنە دە سيلاس وتباسىلىق بايلانىستا العا باسۋ، ىزگىلىككە ۇمتىلۋ سىندى وتباسىلىق ٴمورالدى اسقاقتاتۋدى ٴۇمىت ەتەدى.

جەلەكتىلەر ۇلگىسىن ورناتىپ ارمانعا قۇلاش سەرمەيتىن كۇرەسكەر بولدى

6 - ايدىڭ 10 - كۇنى شينجياڭ اۋىل شارۋاشىلىق عىلىم اكادەمياسى استىق داقىلدارىن زەرتتەۋ ورنىنىڭ اعا زەرتتەۋشىسى لياڭ شياۋليڭ جۇگەرى اتىزىنان شىعا بەرە، ۇيىرمە مۇشەلەرىنىڭ اسىعىس شاقىرۋىمەن زەرتتەۋ ورنىنا قايتىپ كەلدى. زەرتتەۋ ورنىنداعى جۇگەرى باس مامانى رەتىندە، ول عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ ارقىلى اناعۇرلىم كوپ ساپالى سورتتاردى جەتىلدىرىپ، شارۋالاردى مۇنان دا كوپ تابىسقا كەنەلتۋدى ماقسات ەتكەن.

ٴومىر بويى بار كۇشىن «شىرىندى» ىسكە ارناعان ايەل اكادەميك ۋ ميڭجۋ، جوعارى قان قىسىم اۋرۋىنان ساقتانۋ جانە ونى ەمدەۋگە دەن قويىپ، دۇنيە جۇزىلىك جوعارى قان قىسىم وداعى جاعىنان «كورنەكتى ۇلەس قوسۋ» سيلىعىنا يە بولعان لي نانفاڭ، اۋىلداستارىن كەدەيلىكتەن ارىلىپ، اۋقاتتانۋعا جەتەكشىلىك ەتكەن، توقىماشى ايەل جۇمىسشىدان مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلى بولعان رايحانگۇل يمىر، مۇگەدەك بولعانمەن جىگەرلى، مي سالدانعاندار قاتارىنان وزىپ اعا اۋدارۋشىعا اينالعان حۋ جيڭ... ولار اقىل - پاراساتتارى مەن ىستىق قاندارىن شينجياڭنىڭ ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋىنا ارناپ، كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ، اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋ، عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ سياقتى سالالارعا، ٴارقايسى شەپتەرگە جەلەكتىلەر كۇشىن قوستى.

اسىرەسە، جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتىنە قارسى اتتانۋدا، ولىمنەن تايىنباعان ايەل ەمدەۋ قىزمەتكەرلەرى، الەۋمەتتىك اۋماقتاعى ايەل قىزمەتكەرلەر، ايەل ەرىكتىلەر جاۋاپكەرشىلىك ارقالاۋ، ۇلەس قوسۋ ارقىلى ەل اماندىعىن ساقتاپ، شەكسىز مەيىر جەتكىزدى.

2014 - جىلى 9 - ايدا شينجياڭ ايەلدەرىنىڭ 11 - قۇرىلتايى اشىلعاننان بەرى تۇتاس شينجياڭداعى ٴار سالادان، ٴار كاسىپتەن 10 مىڭ 7 ٴار دارەجەلى «8 - ناۋرىز قىزىلتۋشىسى (ۇلگى)»، 6 مىڭ 69 «جەلەكتىلەردىڭ ەڭبەك ٴسىڭىرۋ ۇلگىسى»، 3 مىڭ 535 «8 - ناۋرىز قىزىلتۋشى كوللەكتيۆ»، 5 مىڭ 156 «جەلەكتىلەر وركەنيەتتى ورنى (وزات كوللەكتيۆ)» جارىققا شىقتى.

قىزمەت ورنىن ٴسۇيىپ، كاسىپتى قادىرلەپ، ۇزدىك بولۋعا ۇمتىلعان سان مىڭداعان ايەل جۇمىسشى - قىزمەتشى، ۇيرەتۋدەن جالىقپاي، قاجىرلى ەڭبەك ەتكەن ايەل وقىتۋشىلار، تاڭ اتقاننان كەش باتقانشا تىنىم تاپپاي ىستەپ، اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرگەن ايەل شارۋالار، ادىلدىكتى قورعاپ، ادىلەتتىلىكتى جاقتاعان ايەل زاڭ قىزمەتكەرلەرى، ورنىقتىلىقتى قورعاپ، شەكارانى كۇزەتكەن، وتاندى قورعاعان ايەل كادر ساقشىلار، ايەل اسكەريلەر، جارىس مايدانىندا ەلگە داڭق اپەرگەن ايەل ساڭلاقتار... تيانشان الابىندا، ارمانعا قۇلاش سەرمەپ، جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام قۇرۋ جولىندا ەكپىندەي ىلگەرىلەگەن ٴار ۇلت ايەلدەرىن بارلىق جەردەن كەزىكتىرۋگە بولادى.

جەلەكتىلەر تاماشا داستانىن جازىپ، جاڭا داۋىردەگى ايەلدەردىڭ جاقسى «جان اشىرى» بولدى

«وقۋ قاراجاتىنان الاڭداما، 6 مىڭ يۋان وقۋ كومەك قاراجاتىڭدى مەن الىپ قويدىم، قاجىرلىلىقپەن ۇيرەنىپ، بولاشاقتا قوعام ٴۇمىتىن اقتا» دەدى 5 - ايدىڭ 26 - كۇنى قاعىلىق اۋدانىنىڭ تۇرعىنى ابدىرەشيت يدايات شينجياڭ داشۋەسىندە وقىپ جاتقان قىزىنا.

«كوكتەمگى قاۋاشاق جوسپارىنىڭ» ارقاسىندا، رايونىمىزداعى قيىنشىلىعى بار كوپتەگەن قىز ستۋدەنت قارجىلاي كومەككە يە بولىپ، وقۋلارىن تابىسپەن تامامدادى. پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى شينجياڭ ايەلدەردىڭ سالاماتتىق، وقۋ - اعارتۋ، ەكونوميكا، كەدەيلىكتى جەڭىلدەتۋ سياقتى سالالاردىڭ دامۋىن بەلسەنە جەبەدى، ٴار ۇلت ايەلدەرىنىڭ تابىس سەزىمى، باقىت سەزىمى، حاۋىپسىزدىك سەزىمى كورنەكتى كۇشەيدى.

«سوڭعى جىلداردان بەرى رايونىمىزداعى ٴار دارەجەلى ايەلدەر بىرلەستىگى <قاي جەردەگى ايەلدەردىڭ زاڭدى ۇقىق - مۇددەسى سۇعاناقتىققا ۇشىراسا، سول جەردەگى ايەلدەر بىرلەستىگى ۇيىمى اراعا ٴتۇسۋى كەرەك> دەگەن قىزمەت پرينسيبىنە تاباندى بولىپ، <زاڭمەن باسقارىلاتىن شينجياڭ قۇرۋعا جەلەكتىلەر ات سالىسۋ> قيمىلى، <انار گۇلى> زاڭ جالپىلاستىرۋ ساباقحاناسىن اشۋ، <مەن ايەلدەر قاۋىمى ٴۇشىن ناقتى ٴىس ىستەيمىن> امالياتتا ايگىلەۋ قيمىلى سياقتى قيمىلدار ورىستەتۋدى ۇدايىلاندىرىپ، قيىنشىلىعى بار ايەلدەرگە، جاسى ەگدەلەگەن ايەلدەرگە، مۇگەدەك ايەلدەرگە جانە قيىنشىلىق قىسپاعىندا قالعان بالالارعا كوڭىل ٴبولىپ، مەيىر جەتكىزدى» دەدى اۆتونوميالى رايوندىق ايەلدەر بىرلەستىگى ۇقىق - مۇددە ٴبولىمىنىڭ باستىعى ميھىرگۇل.

قازىر شينجياڭداعى ٴار ۇلت ايەلدەرىنىڭ ەڭ كوڭىل بولگەن، ەڭ ماڭىزدى، ەڭ ٴىس جۇزىندىك ماسەلەلەرى بىرتىندەپ شەشىلدى، ونىڭ پايداسىن، يگىلىگىن كورگەندەر بارعان سايىن كوبەيدى، دامۋ ورتاسى اناعۇرلىم ساپالىلانىپ، دامۋ دەڭگەيى ۇزدىكسىز جوعارىلادى. جەلەكتىلەر بورىكتىلەردەن قالىسپاي، تيانشان الابىندا ەڭبەك ٴسىڭىرىپ، شارۋاشىلىق قۇرىپ، ٴداۋىر داستانىن جازۋدا.