شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 6 - ايدىڭ 22 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى. 6 - ايدىڭ 22 - كۇنى كەشتە مەملەكەت ٴتوراعاسى شي جينپيڭ بەينە ەكران تاسىلىمەن بريكس ەلدەرى ونەركاسىپ - ساۋدا تالقى مىنبەرىنىڭ اشىلۋ سالتىنا قاتىناستى ٴارى «ٴداۋىر اعىمىن يگەرىپ، نۇرلى بولاشاق جاراتايىق» دەگەن تاقىرىپتا ارقاۋ ٴسوز سويلەدى. 

شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: قازىرگى ۋاقىتتا دۇنيە ٴجۇزىنىڭ 100 جىلدىق وزگەرىسى مەن عاسىرلىق ىندەت ارالاسىپ ٴتۇرلى حاۋىپسىزدىك سىن - سايىستارى تولاسسىز جارىققا شىعىپ، دۇنيە ٴجۇزى ەكونوميكاسىنىڭ قالپىنا كەلۋ اياق الىسى قيىنداپ، الەمدىك دامۋ اۋىر بۇراڭدىققا تاپ بولدى. دۇنيە ٴجۇزى قالاي بەتتەيدى؟ بەيبىتشىلىك پە، الدە سوعىس پا؟ دامۋ ما، الدە قۇلدىراۋ ما؟ اشىقتىق پا، الدە توماعا تۇيىقتىق پا؟ سەلبەسۋ مە، الدە قارسىلاسۋ ما؟ بۇلار ٴبىزدىڭ الدىمىزداعى ٴداۋىر سۇراۋلارى. 

شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: تاريح وزەنى كەيدە تىنىش كىلكىپ اعادى، كەيدە تولقىندانىپ وركەشتەنە اعادى، الايدا ٴبارىبىر جوڭكىلىپ العا ىلگەرلەيدى، حالىقارالىق جاعدايدا الماعايىپ وزگەرىستەر بولسا دا، اشىق بولۋ، دامۋ سىندى تاريحي ۇلكەن اۋقىم وزگەرمەيدى، قول ۇستاسا سەلبەسۋ، سىن - سايىستاردى بىرگە قارسى الۋ سىندى تىلەك تە وزگەرمەيدى. ٴبىز كوشپەلى بۇلت كوز الدىمدى توسار دەپ قورىقپاي، تاريحتىڭ دامۋ زاڭدىلىعىن ٴدال تانىپ، ٴبىر مەزەتكە، ٴبىر ىسكە الجاسپاي، حاۋىپ - قاتەردەن قورىقپاي، سىن - سايىستارعا باتىلدىقپەن بەتپە - بەت كەلىپ، ادامزاتتىڭ تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋ نىساناسىنا قاراي ەرلىكپەن العا تارتۋىمىز كەرەك.

ٴبىرىنشى، ٴبىز ىنتىماقتاسا سەلبەسىپ، دۇنيە ٴجۇزىنىڭ بەيبىتشىلىگىن، ورنىقتىلىعىن بىرگە قورعاۋىمىز كەرەك. اشتى تاريح وكتەمدىكتىڭ، توپشىلدىق ساياسيدىڭ، توپقا ٴبولىنىپ قارسىلاسۋدىڭ بەيبىتشىلىك، حاۋىپسىزدىك اكەلمەيتىندىگىن، تەك سوعىس، قاقتىعىس تۋدىراتىندىعىن كورسەتتى. ناقتى قۋاتىنا، بەدەلىنە كورسوقىرلىقپەن سەنىپ، اسكەري وداقتى كەڭەيتىپ، وزگە ەلدىڭ حاۋىپسىزدىگىن قۇربان ەتۋ ارقىلى ٴوزىنىڭ حاۋىپسىزدىگىنە ۇمتىلۋدىڭ حاۋىپسىزدىك قىسپاعىنا دۋشار ەتەتىندىگى داۋسىز. تەك بارلىق ادام بەيبىتشىلىكتى قاستەرلەسە، بەيبىتشىلىكتى قورعاسا عانا، تەك بارلىق ادام سوعىستىڭ اشتى ساباعىن ەستەن شىعارماسا عانا بەيبىتشىلىكتەن ٴۇمىت بولادى. ٴبىز بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمى ۋستاۆىنىڭ اۋەلگى ماقساتىن ۇمىتپاي، بەيبىتشىلىكتى قورعاۋ بورىشىن ەستە بەرىك ساقتاۋىمىز كەرەك. تاياۋدا عانا مەن الەمدىك حاۋىپسىزدىك باستاماسىن العا قويىپ، ٴار ەلدىڭ ورتاق، كەشەندى، سەلبەسەتىن، باياندى حاۋىپسىزدىك كوزقاراسىنا تاباندى بولۋدى؛ ٴار ەلدىڭ يەلىك ۇقىعىنا، تەريتوريا تۇتاستىعىنا قۇرمەت ەتۋگە تاباندى بولۋدى؛ بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمى ۋستاۆىنىڭ نەگىزگى ماقساتى مەن پرينسيبىنە بويسۇنۋعا تاباندى بولۋدى؛ ٴار ەلدىڭ حاۋىپسىزدىك جونىندەگى ۇيلەسىمدى ٴجىتى قاداعالاپ وتىرعاندارىنا ٴمان بەرۋگە تاباندى بولۋدى؛ مەملەكەتتەر اراسىنداعى الاۋىزدىقتار مەن تالاس - تارتىستاردى سويلەسۋ، كەڭەسۋ ارقىلى بەيبىت جولمەن شەشۋگە تاباندى بولۋدى؛ ٴداستۇرلى سالالار مەن ٴداستۇرلى ەمەس سالالارداعى حاۋىپسىزدىكتى ٴبىر تۇتاس جوسپارلاپ قورعاۋعا تاباندى بولۋدى باستاماشىلدىقپەن دارىپتەدىم. حالىقارالىق قوعام تەكە - تىرەستىكتى دوعارىپ، وكتەمدىك پەن وزبىرلىق ساياسيعا بىرگە قارسى تۇرىپ،  ٴوزارا قۇرمەت ەتەتىن، ٴادىل دە تۋراشىل، سەلبەسىپ تەڭ يگىلىكتەنەتىن جاڭاشا حالىقارالىق قارىم - قاتىناس ورناتىپ، قۋانىش پەن قايعىدا ورتاق بولاتىن، جاقسى مەن جاماندى بىرگە كورەتىن ورتاق تۇلعا تانىمىن ورناتىپ، بەيبىتشىلىك شۋاعىمەن دۇنيە ٴجۇزىن نۇرلاندىرۋ كەرەك.

ەكىنشى، ٴبىز ٴبىر - بىرىمىزگە قارايلاسىپ، الەمدىك باياندى دامۋدى بىرگە جەبەۋىمىز كەرەك. قازىرگى ۋاقىتتا الەمدىك دامۋ اياق الىسى اۋىر سوققىعا ۇشىرادى. الەمدەگى 70 كە جۋىق ەلدەگى ٴبىر ميلليارد 200 ميلليونعا جۋىق حالىق ىندەت، استىق، ەنەرگيا، قارىز داعدارىستارىنا تاپ بولدى، الەمنىڭ وتكەن 10 جىلداعى كەدەيلىكتى ازايتۋ جەتىستىگى سەلگە كەتۋى مۇمكىن. بىلتىر مەن الەمدىك دامۋ باستاماسىن العا قويىپ، بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىنىڭ 2030 - جىلعا دەيىنگى باياندى دامۋ كەڭەستىك ٴتارتىبىن تياناقتاندىرۋدى ارقاۋ ەتىپ، ىنتىماقتى، تەرەزەسى تەڭ، بىركەلكى، جالپىعا ٴتيىمدى بولعان الەمدىك دامۋ سەرىكتەستىك قارىم - قاتىناسىن ورناتۋدى ىلگەرىلەتىپ، كەدەيلىكتى ازايتۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ، وقۋ - اعارتۋ، سيفرلى ۇلاسۋ - تۇتاسۋ، ونەركاسىپتەندىرۋ سياقتى سالالارداعى سەلبەستىكتى جاپپاي ىلگەرىلەتۋگە ۇندەدىم. استىق، ەنەرگيا سەلبەستىگىن كۇشەيتىپ، استىق جانە ەنەرگيا حاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىزداندىرۋ ورەسىن جوعارىلاتۋ كەرەك. جاڭا ٴبىر كەزەكتى عىلىم - تەحنيكا توڭكەرىسى مەن كاسىپ وزگەرىسىنىڭ ورايىن يگەرىپ، جاسامپازدىق فاكتورلارىنىڭ بۇكىل الەمدە اينالىس جاساۋىن جەبەپ، وركەندەپ كەلە جاتقان ەلدەردىڭ سيفرلى ەكونوميكانى دامىتۋى مەن جاسىل بولۋعا ويىسۋدى جەدەلدەتۋىنە كومەكتەسۋ كەرەك. ىندەتكە قارسى اتتانۋ سەلبەستىگىن بەلسەنە ورىستەتىپ، وركەندەپ كەلە جاتقان ەلدەردى اناعۇرلىم كوپ ىندەتكە قارسى اتتانۋ ٴدارى - دارمەكتەرىمەن قامداپ، ىندەتتى ەرتەرەك جەڭۋگە تالپىنۋ كەرەك. حالىقپەن تىلەكتەس، الەممەن مۇددەلەس بولۋعا تاباندى بولىپ، الەمدىك دامۋدىڭ جاڭا داۋىرگە قادام تاستاۋىن ىلگەرىلەتىپ، ٴار ەل حالقىن باقىتقا كەنەلتۋ كەرەك.

ٴۇشىنشى، ٴبىز قيىندىقتى بىلەك بىرىكتىرە جەڭىپ، سەلبەسىپ تەڭ يگىلىككە كەنەلۋدى بىرگە جۇزەگە اسىرۋىمىز كەرەك. قازىرگى ۋاقىتتا كەيبىر ماڭىزدى كاسىپ تىزبەگى، قامداۋ تىزبەگى قولدان جاسالعان كەدەرگىگە تاپ بولىپ، الەمدە اقشانىڭ قۇنسىزدانۋى جوعارى دەڭگەيدەن تۇسپەي، حالىقارالىق فينانس بازارىندا ۇزدىكسىز تولقۋ تۋىلىپ، دۇنيە ٴجۇزى ەكونوميكاسىنىڭ قالپىنا كەلۋ تەبىنى ۇزدىكسىز السىرەۋدە. ەلدىڭ ٴبارى دۇنيە ٴجۇزى ەكونوميكاسى داعدارىستىڭ قۇيىنا باتىپ قالا ما دەپ الاڭداۋدا. وسى شەشۋشى ساتتە، تەك قيىنشىلىقتى بىلەك بىرىكتىرە جەڭىپ، ىنتىماقتاسا سەلبەسۋگە تاباندى بولعاندا عانا، ەكونوميكالىق داعدارىستى جەڭۋگە بولادى. ويدى ٴبىر جەرگە شوعىرلاندىرىپ، كۇشتى ٴبىر جەرگە جۇمساپ، ماكرولىق ەكونوميكاداعى ساياساتتىق سايكەستىرۋدى كۇشەيتۋ كەرەك. نەگىزگى دامىعان ەلدەر جاۋپكەرشىلىك ارقالايتىن ەكونوميكا ساياساتىن قولدانىپ، ساياساتتىڭ ۇنامسىز اسەرىنىڭ سرتقا جايىلۋىنان ساقتانۋ، وركەندەپ كەلە جاتقان ەلدەرگە اۋىر سوققى جاساۋدان ساقتانۋ كەرەك. فاكت جازالاۋدىڭ «ايلانبالى اتقى»، «قوس ٴجۇزدى قانجار» ەكەندىگىن، دۇنيە ٴجۇزى ەكونوميكاسىن ساياسيلاندىرىپ، قۇرالداندىرىپ، قارۋلاندىرىپ، حالىقارالىق فينانس، اقشا جۇيەسىندەگى جەتەكشىلىك ورنىنان پايدالانىپ قيسىنسىز جازالاۋ قولدانۋدىڭ ەڭ سوڭىندا وزگەگە كەسىرىن تيگىزىپ، ٴوزىن دە زيانداپ، دۇنيە ٴجۇزى حالقىن زوبالاڭعا ۇشىراتاتىندىعىن تاعى ٴبىر رەت دالەلدەدى.

ٴتورتىنشى، ٴبىز سيىسىمدىلىقپەن ٴبارىن قامتىپ، اشىق بولۋدى، توعىسۋدى بىرگە كەڭەيتۋىمىز كەرەك. ٴبىراز ۋاقىتتان بەرى ەكونوميكانىڭ جاھاندانۋى «قارسى جەل، كەرى اعىسقا» تاپ بولدى. حالىقارالىق قوعام دۇنيە ٴجۇزى ەكونوميكاسىنىڭ ٴوزارا بولەكتەنگەن وڭىرگە بولىنۋىنەن جاپپاي الاڭداۋدا. ەكونوميكانىڭ جاھاندانۋى − وندىرگىش كۇش دامۋىنىڭ وبيەكتيۆتىك تالابى بوگەۋ بەرمەس تاريحي اعىم. تاريحتى كەرى شەگىندىرىپ، وزگەنىڭ جولىن بوگەۋگە ۇرىنۋ، ەڭ سوڭىندا، تەك ٴوز جولىن بىتەپ تاستايدى. اشىق، سيىسىمدى بولۋعا تاباندى بولىپ، وندىرگىش كۇشتىڭ دامۋىنا كەدەرگى بولاتىن بوگەت اتاۋلىنى قيراتىپ، جاھاندانۋدى اقاۋسىز دامۋعا باستاپ، ىلگەرىلەتىپ، قارجى مەن تەحنيكانى ەركىن اينالىسقا ٴتۇسىرىپ، جاسامپازدىق پەن اقىل - پاراساتتى تولىق جارىققا شىعارىپ، دۇنيە ٴجۇزى ەكونوميكاسى ارتۋىنىڭ بىرىككەن كۇشىن ۇيىستىرۋ كەرەك. دۇنيە جۇزىلىك ساۋدا ۇيىمىن وزەك ەتكەن كوپ جاقتى ساۋدا ٴتۇزىلىسىن قورعاپ، ساۋدا، قارجى قوسۋ، تەحنيكا قامالىن بۇزىپ، اشىق دۇنيە ٴجۇزى ەكونوميكاسىن قۇرۋدى ىلگەرىلەتۋ كەرەك. بىرگە اقىلداسۋعا، بىرگە قۇرۋعا، بىرگە يگىلىكتەنۋگە تاباندى بولىپ، الەمدىك ەكونوميكانى باسقارۋدى كۇشەيتىپ، بازارى جاڭادان گۇلدەنگەن ەلدەر مەن وركەندەپ كەلە جاتقان ەلدەردىڭ ۋاكىلدىك سيپاتى مەن ٴسوز سويلەۋ ۇقىعىن ارتتىرىپ، ٴار ەلدىڭ ۇقىعىنىڭ تەڭدىگىنە، قاعيدا تەڭدىگىنە، وراي تەڭدىگىنە شىنايى كەپىلدىك ەتۋ كەرەك.

شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: بيىل جىل باسىنان بەرى كۇردەلى دە قاتاڭ ەل ٴىشى - سرتى دامۋ ورتاسى الدىندا جۇڭگو ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ مەن ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋدى ٴبىر تۇتاس جوسپارلاۋعا تاباندى بولىپ، حالىقتى بارىنەن جوعارى قويۋعا، ٴومىردى بارىنەن جوعارى قويۋعا تاباندى بولىپ، حالىقتىڭ ٴومىرىن، سالاماتتىعىن ەڭ جوعارى دەڭگەيدە قورعادى، سونداي - اق ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋدىڭ نەگىزگى جاعدايىندا بارىنشا ورنىقتىردى. جۇڭگو ماكرولىق ساياساتتى رەتتەۋ سەرپىنىن ارتتىرىپ، اناعۇرلىم ٴونىمدى شارا قولدانىپ، تۇتاس جىلدىق ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋ نىساناسىن قۇلشىنا جۇزەگە اسىرادى. سوڭعى جارتى جىلدا ٴبىز جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ 20 - رەتكى مەملەكەتتىك قۇرىلتايىن اشىپ، كەلەسى كەزەڭدەگى جۇڭگو دامۋىنىڭ جوباسىن كەسكىندەيمىز. جۇڭگو جاڭا دامۋ كەزەڭىن تياناق ەتىپ، جاڭا دامۋ ۇستانىمىن دايەكتىلەندىرىپ، جاڭا دامۋ ارناسىن بەلسەنە قالىپتاستىرىپ، جوعارى ساپالى دامۋدى قۇلشىنا جۇزەگە اسىرادى. جۇڭگو سرتقا ەسىك اشۋ ورەسىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتىپ، اناعۇرلىم جوعارى ورەدەگى اشىق ەكونوميكا جاڭا ٴتۇزىلىسىن قۇرىپ، بازارلانعان، زاڭمەن باسقارىلاتىن، حالىقارالانعان شارۋاشىلىق - ساۋدا ورتاسىن ۇزدىكسىز تۇلعالايدى. كوپشىلىكتىڭ جۇڭگودا قارجى قوسىپ، كاسىپتى گۇلدەندىرىپ، ەكونوميكا - ساۋدا سەلبەستىگىن كۇشەيتىپ، دامۋ ورايىنان بىرگە يگىلىكتەنۋىن شىن ىقىلاسپەن قارسى الامىز.

شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: بريكس ەلدەرى سەلبەستىگى مەحانيزمى − بازارى جاڭادان گۇلدەنگەن ەلدەر مەن وركەندەپ كەلە جاتقان ەلدەر سەلبەستىگىنىڭ ماڭىزدى تۇعىرى. قازىرگى ۋاقىتتا بريكس ەلدەرى سەلبەستىگى جوعارى ساپالى دامۋدىڭ جاڭا كەزەڭىنە ٴوتتى. كاسىپورىنشىلاردىڭ مىزعىماس قاجىرلىلىق كورسەتۋ، ەرلىكپەن العا ۇمتىلۋ رۋحىن اسقاقتاتىپ، اشىق دامۋدى ىلگەرىلەتۋشىسى، جاڭالىق اشا دامۋدىڭ باستاماشىسى، دامۋدان تەڭ يگىلىكتەنۋدىڭ امالياتتا ايگىلەۋشىسى بولىپ، بريكس ەلدەرى سەلبەستىگىنە دەم بەرىپ، كۇش ۇستەپ، دامۋ جەتىستىكتەرىنىڭ جالپى حالىققا اناعۇرلىم كوپ، اناعۇرلىم ٴادىل تيىمدىلىك جەتكىزۋىنە مۇمكىندىك جاساۋىن ٴۇمىت ەتەمىن. تەك ٴبىز ٴوزارا تيىمدىلىك جاساپ، تەڭ يگىلىككە كەنەلۋدىڭ جەلكەنىن بيىك كوتەرىپ، ىنتىماقتاسا سەلبەسۋدىڭ رولىن مىقتى ۇستاساق، بريكس ەلدەرى سىندى الىپ كەمە، ٴسوزسىز، تولقىن جارا ىلگەرىلەپ، اناعۇرلىم كوركەم جاعاعا بەتتەيدى.

2022 - جىلى بريكس ەلدەرى ونەركاسىپ - ساۋدا تالقى مىنبەرى 6 - ايدىڭ 22 - كۇنى بەيجيڭدە ينتەرنەت جەلىسىندە جانە ينتەرنەت جەلىسىنەن تىس ٴتاسىلدى ۇشتاستىرۋ ارقىلى وتكىزىلدى. وڭتۇستىك افريكانىڭ زۇڭتۇڭى رامافوسا، برازيليانىڭ زۇڭتۇڭى بولسونارو، رەسەيدىڭ زۇڭتۇڭى پۋتين، ٴۇندىستاننىڭ زۇڭليى مودي تالقى مىنبەرىنىڭ اشىلۋ سالتىنا قاتىناستى ٴارى ٴسوز سويلەدى. بريكس ەلدەرىنىڭ ەكونوميكا - ساۋدا مينسترلەرى، جۇڭگودا تۇراتىن ەلشىلەرى جانە ونەركاسىپ - ساۋدا سالاسىنىڭ ۋاكىلدەرى قاتارلىلاردان 1000 داي ادام قاتىناستى.

حۋ چۇنحۋا اشىلۋ سالتىن باسقاردى.