تاياۋ كۇندەردەن بەرى ىلە وبلىسىنداعى ٴارقايسى قىزمەت كۇشتەرى جەدەل تومەنگە ٴتۇسىپ، ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ شارالارىن تياناقتاندىرىپ، «ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋدىڭ» ٴبىرىنشى شەبىن جۇيەلى قورعادى. وسى قاراپايىم ٴارى وزگەشە بارىستارعا كوز جىبەرسەك، قاراپايىمدىلىقتان ۇلى كۇش - قۋاتتى سەزىنەمىز.
«ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋدىڭ» ٴبىرىنشى شەبىن تابجىلماي قورعادى، بەكەمدەدى
نىلقى اۋداندىق حالىق شيپاحاناسى، جۇڭگوشا ەمدەۋ شيپاحاناسى، اۋرۋدىڭ الدىن الۋ - تىزگىندەۋ ورتالىعى، اۋىل (قالاشىق) ەمحاناسى سياقتىٴار دارەجەلى ەمدەۋ قۇرىلىمدارىنىڭ قىزمەتكەرلەرى ىرىقتىلىقپەن مىندەتكە سۇرانىپ، 71 ادامدىق كاسىپتىك تەكسەرۋ قوسىنىن ۇيىمداستىرىپ، ۇلگى الىپ حىسۋان تەكسەرۋ ناتيجەسىنە تالداۋ جاساپ، تەكسەرۋ جۇرگىزدى. ولار ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋدىڭ «پەردە ارتىنداعى جالاۋى» بولىپ، تاجىريبەحانادا تىنىم كورمەي، ۆيرۋسپەن بەتپە - بەت بەلدەستى؛ ولار تەك حىسۋان تەكسەرۋىنىڭ دالمە - ٴدال، جوعارى ٴونىمدى جۇرگىزىلۋىنە كەپىلدىك ەتۋ ٴۇشىن ۋاقىتتى دا ۇمىتتى.
«جولداس، سالەمەتسىز بە! قازىر ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ مەزگىلى، ماسكا تاعىپ، كولىگىڭىزدى ورنىقتى ايداپ، اقىرىن ٴجۇرىڭىز». نىلقى اۋدانى اسىل تۇقىمدى ارا فەرماسى ساقشى بولىمشەسىنىڭ حالىق ساقشىسى ما جاۋ S315 لەنياسىنىڭ بوبىراق اۋزى تەكسەرۋ پۋنكتىندە ارى - بەرى وتكەن شوفەرلەرگە قايتا - قايتا وسىنى ەسكەرتۋدە. توسىن تۋىلعان ىندەت جاعدايى الدىندا اسىل تۇقىمدى ارا فەرماسى ساقشى بولىمشەسىندەگى حالىق ساقشىلارى مەن كومەكشى ساقشىلار ٴۇرتىس 9 كۇن بويى قىزمەت ورىندارىنان تاپجىلماي، ٴوزىن قورعاۋدى جاقسى ىستەۋمەن بىرگە، ٴبىر - بىرلەپ تەكسەرىپ، قايتا ـ قايتا ەسكەرتىپ، ارى ـ بەرى وتكەن شوفەرلەردىڭ كوڭىلىن الاڭسىز ەتتى.
تاڭ اتقانشا ىستەگەن قىزمەت اياقتاعان سوڭ، قۇلجا قالاسى كەبەكجۇزى اۋىلى ارا ٴمالى قىستاعىنىڭ ٴبىرىنشى شۋجيى، قۇلجا قالالىق ۇكىمەت كەڭسەسىنىڭ وسى قىستاقتا تۇراتىن «ۇعىسۋ، تيىمدىلىك جاساۋ، توعىستىرۋ» قىزمەت اترەتىنىڭ باستىعى نۇردىن يسامدين قيمىل بولمەسىنىڭ ەدەنىنە قيسايىپ دەمالدى. ول اترەت مۇشەلەرىمەن جانە قىستاق كادرلارىمەن بىرگە بىردە قىبىر - قيمىلى اسىعىس زات جەتكىزسە، ەندى بىردە دەنە تەمپەراتۋراسىن ولشەۋ، حىسۋان تەكسەرەتىن ۇلگى الۋ ورنىندا تاپجىلماي، تۇرعىندار ٴۇشىن توقتاۋسىز قىزمەت وتەدى.
شاعىن كوشەلەردە قىزمەت وتەدى، جۇرەكتەردى مەيىرگە بولەدى
«ابدۇل اعاي، سىزدەر الدىرعان كۇرىش، سۋماي، قاربىزدى الىپ كەلگەن ەدىم، بەرى شىعىپ الىپ الىڭىز» دەدى قاقپانىڭ سىرتىندا تۇرعان ەرىكتى تۇرداحۇن يلاحۇن. تۇرداحۇن يلاحۇن نىلقى اۋدانى سۇپتاي اۋىلى جوعارى ٴمالى قىستاعىنداعى پارتيا مۇشەسى، بيىل 50 جاستا. ىندەت تۋىلعاننان كەيىن، ول دەرەۋ قىستاق تۇرعىندار كوميتەتىنە بارىپ ەرىكتى قىزمەت وتەۋگە قاتىناسۋدى تالاپ ەتەدى. قىزمەت وتەۋ بارىسىندا ول « ادامعا، جەرگە، جاعدايعا قانىق» ەرەكشەلىگىن تولىق ساۋلەلەندىرىپ، 100 دەن استام قىستاق تۇرعىنىنا زات جەتكىزىپ بەرىپ، قىستاق تۇرعىندارىنا ىندەتتەن ساقتانۋ بىلىمدەرىن ۇگىتتەپ، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ جاقسى باعاسىنا يە بولدى.
«سالەمەتسىز بە! ٴسىز تاپسىرعان ناندى الىپ كەلدىم، الىپ الىڭىز» دەدى قۇلجا اۋدانىنداعى ەرىكتى تۇرسىناي سەيىت. ونىڭ مىندەتى − ٴار ۇلت بۇقاراسىنىڭ قاجەتتى تۇرمىستىق بۇيىمداردى ساتىپ الۋىنا كومەكتەسۋ بولاتىن. «مەن ٴار كۇنى ۆەلوسيپەدپەن ۇلكەندى ـ كىشىلى كوشەلەردە ارلى - بەرلى ۇشتىرتىپ، وسىنداعى 60 وتباسىنا ٴتۇرلى تۇرمىستىق بۇيىمداردى ساتىپ اكەلىپ بەرەمىن».
تاياۋ كۇندەردەن بەرى، قۇلجا قالاسى ىلە وزەنى جولى ٴمالى باسقارماسى ناعىرشى الەۋمەتتىك اۋماعى وبلىس، قالادان كومەككە كەلگەن 50 نەشە كادر مەن 180 نەن استام ەرىكتى بۇقارا سياقتى ٴارقايسى كۇشتەردى ٴبىر تۇتاس جوسپارلاپ، سالاماتتىقتى قاداعالاۋ، ەمدەلۋدى قامتاماسىز ەتۋ، ورتانى زارارسىزداندىرۋ، ارتقى شەپ قامتاماسىزداندىرۋى سياقتى قىزمەت ەتۋ جۇمىستارىن بەلسەنە جاقسى ىستەدى. جىلجىمالى كۇي ساندىق ارقىلى الەۋمەتتىك يگىلىك ۇگىتى، ساقتانۋ - تىزگىندەۋ بىلىمدەرى سياقتى دىبىستى مازمۇنداردى ارالاپ قويدى. ارناۋلى ادام ۇيىمداستىرىپ، تۇرعىنداردىڭ 35 قيىنشىلىق تالاپ - تىلەگىن جيناپ، ٴبىر جاقتى ەتتى جانە وعان جاۋاپ قايتاردى، ىقىلاستى قىزمەت ەتۋگە ٴار ۇلت بۇقاراسى ايرىقشا ريزا بولدى.
قۇلجا قالالىق مادەنيەت، دەنە تاربيە، راديو ـ تەلەۆيزيا جانە ساياحات مەكەمەسىنىڭ داۋلەتباق ٴمالى باسقارماسى تورتكورىك الەۋمەتتىك اۋماعىندا تۇراتىن «ۇعىسۋ، تيىمدىلىك جاساۋ، توعىستىرۋ» قىزمەت اترەتى مەن قىستاق «ەكى كوميتەتى» قىزمەت اترەتىنىڭ مۇشەلەرىن، الەۋمەتتىك اۋماق كادرلارى مەن ەرىكتىلەردى ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ قىزمەتىن بەلسەنە ورىستەتۋگە ۇيىمداستىرىپ، قىزمەت ورنىن ايقىنداۋ، جاۋاپكەرشىلىكتى ادامعا تياناقتاندىرۋ ٴتاسىلى ارقىلى سالاماتتىقتى قاداعالاۋ، زات جەتكىزۋ، سۋ، ەلەكتر اقىسىن تاپسىرۋ، ورتانى زارارسىزداندىرۋ، تازالىقتى رەتكە سالۋ سياقتى قىزمەت وتەۋ جۇمىستارىن جاپپاي جاقسى ىستەپ، ىندەتكە قارسى تۇرۋدىڭ قورعانىس شەبىن بەكەمدەدى.
قىسىلعاندارعا كومەكتەسىپ، قيىنشىلىقتى شەشىپ، بۇقارانى اسەرلەندىردى
«قىستاقتاعى ەرىكتىلەرگە تەلەفون شالىپ ەدىم، ٴبىر ساعاتقا جەتپەي - اق ٴدارىمدى جەتكىزىپ بەردى»! قىستاق تۇرعىنىنىڭ دوستىق شەڭبەرىنە شىعارعان وسى ينفورماتسياسى پارتيالى كادرلار مەن ٴار ۇلت بۇقاراسىنىڭ القاۋىنا يە بولدى. مىنە بۇل قۇلجا اۋدانى ۇشۇن حۇيزۋ اۋىلى ورتا ابلاش قىستاعىندا بولعان جان سۇيىنتەرلىك ٴبىر جاعداي ەدى. اۋداندىق باجى ىستەرى مەكەمەسىنىڭ وسى قىستاقتا تۇراتىن «ۇعىسۋ، تيىمدىلىك جاساۋ، توعىستىرۋ» قىزمەت اترەتى مەن قىستاق «ەكى كوميتەتى» پارتيالى كادرلار مەن بۇقارانى ۇيىمداستىرىپ قۇرعان ەرىكتى قىزمەت وتەۋ اترەتى شيپاحانا، ساۋدا دۇكەنى سياقتىلارمەن ۇشتاسىپ، 65 قىستاق تۇرعىنىنىڭ تۇرمىستىق زات، ٴدارى ـ دارمەك ساتىپ الۋىنا جانە سۋ، ەلەكتر اقىسىن تاپسىرۋىنا كومەكتەسىپ، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ شۇعىل، قيىن، ۋايىمداعان، ٴزارۋ ماسەلەلەرىن دەر كەزىندە شەشتى.
قۇلجا قالالىق پارتكوم ۇگىت ٴبولىمىنىڭ قارا ٴدوڭ اۋىلى جىرعالاڭ قىستاعىندا تۇراتىن «ۇعىسۋ، تيىمدىلىك جاساۋ، توعىستىرۋ» قىزمەت اترەتى مەن قىستاق «ەكى كوميتەتى» قىزمەت اترەتىنىڭ مۇشەلەرىن ، قىستاق كادرلارىن ۇيىمداستىرىپ، كۇزگى جيىن ـ تەرىن، كۇزگى تۇقىم سىڭىرۋگە ەرىكتى قىزمەت وتەۋ اترەتىن قۇرىپ، توعان، اتىز باسىنا بارىپ، شارۋالاردىڭ ەگىس اتىزىن سۋارۋ، تىڭايتقىش بەرۋ، شوپتەۋ، اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىن كەپتىرۋ جانە ساتۋ سياقتى كەشىكتىرۋگە كەلمەيتىن شۇعىل جۇمىستارىن شەشىپ بەردى.
قۇلجا قالالىق وقۋ ـ اعارتۋ مەكەمەسىنىڭ كەبەكجۇزى اۋىلى نىلقى ٴمالى قىستاعىندا تۇراتىن «ۇعىسۋ، تيىمدىلىك جاساۋ، توعىستىرۋ» قىزمەت اترەتى مەن قىستاق «ەكى كوميتەتى» قىزمەت اترەتىنىڭ مۇشەلەرىن، قىستاق كادرلارىن ۇيىمداستىرىپ، قىسىلعاندارعا كومەكتەسىپ، قيىنشىلىعىن شەشۋ ەرىكتى قىزمەت ەتۋ اترەتىن قۇرىپ، شارۋالاردىڭ جەم ـٴشوپ ىڭعايلاۋ، تاسۋ جۇمىستارىنا كومەكتەسىپ، ٴىس جۇزىندىك ارەكەتتەرى ارقىلى حالىقتىڭ مۇڭ ـ مۇقتاجىن شەشتى.
(ەرىكتى تىلشىلەر فۋ جيان، بايجىلتى، مان جيڭجيڭ، ۋاڭ حۇڭ، ساۋ جيانمەي، دىڭ شيۋچين، ياۋ شياۋيان، چىن چاڭشىن، دينۇر قاليجان، لي حۇي)