− جاڭا داۋىردەگى شينجياڭنىڭ دامۋ تابىستارى جونىندە جالپى شولۋ . ەكونوميكالىق قۇرىلىس

شينجياڭ گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى ليۋ ي

تيانشان الابىندا جالپى حالىق اتويلاپ العا ىلگەرىلەۋدە؛ ەكپىندەي ىلگەرىلەگەن 10 جىلدا مەملەكەت جەرىندە وراسان زور وزگەرىستەر تۋىلدى.

  پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى، شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ پارمەندى باسشىلىعىندا، شي جينپيڭ جاڭا ٴداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىنىڭ جەتەكشىلىگىندە، شينجياڭنىڭ ەكونوميكالىق دامۋى تاريحي تىڭ ناتيجەلەرگە قول جەتكىزدى: 2021 - جىلى شينجياڭنىڭ وڭىرلىك ٴوندىرىس جالپى ٴونىم قۇنى ٴبىر تريلليون 600 ميلليارد يۋانعا تاياپ، 2012 - جىلعى 740 ميلليارد يۋاننان ەكى ەسەلەندى؛ جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى وزەكتى رايون قۇرىلىسى تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەپ، سىرتقا ەسىك اشۋدىڭ ۇلكەن ارناسى باستاپقى قادامدا قالىپتاستى؛ مۇلدەم كەدەيلىك ماسەلەسى تاريحي سيپاتتى شەشىم تاۋىپ، بۇكىل ەلمەن بىرگە جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام ورناپ، جاپپاي سوتسياليستىك وسىزاماندانعان قۇدىرەتتى مەملەكەت قۇرۋدىڭ ەكىنشى 100 جىلدىق كۇرەس نىساناسىن بەتكە الىپ ارشىندى قاداممەن ىلگەرىلەدى.

  10 جىلدا، شينجياڭ جاڭا دامۋ كەزەڭىن تياناق ەتىپ، جاڭا دامۋ ۇستانىمىن دايەكتىلەندىرىپ، جاڭا دامۋ ارناسىنا قىزمەت وتەدى جانە ونىمەن توعىستى، بۇكىل رايوننىڭ ەكونوميكالىق جالپىلىق ناقتى قۋاتى كورنەكتى جوعارىلاپ، شارۋاشىلىق قۇرىلىمى ۇزدىكسىز ساپالىلانىپ، حالىق تىنىش ٴومىر، شات - شادىمان تىرشىلىك كەشىرىپ، جاڭا داۋىردەگى جوعارى ساپالى دامۋدىڭ تىڭ تاراۋى جازىلدى.

  جاڭا دامۋ ۇستانىمىن امالياتتا ايگىلەپ، جوعارى ساپالى دامۋعا كۇش ۇيىستىردى

  ۇستانىم − ارەكەتتىڭ جەتەكشىسى. پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى، شينجياڭ قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىق باس نىساناسىن مىقتاپ يگەرىپ، تاباندىلىقپەن جاڭا دامۋ ۇستانىمى ارقىلى ەكونوميكالىق دامۋعا جەتەكشىلىك ەتىپ، دامۋ مەن حاۋىپسىزدىكتى ٴبىر تۇتاس جوسپارلاپ، ەكونوميكانىڭ ٴۇرتىس اقاۋسىز دامۋىنا، حالىق تۇرمىسى قۇت - ىرىسىنىڭ ۇزدىكسىز نىعايۋىنا شىنايى كەپىلدىك ەتتى.

  «ورنىقتىلىق» نەگىزىن بەكەمدەپ، «ىلگەرىلەۋ» قوزعاۋشى قۋاتىن تاسقىنداتتى. 10 جىلدان بەرى بۇكىل رايون اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ قامداۋ جاعىنداعى قۇرىلىمدىق رەفورماسىن ىشكەرىلەي اتقارىپ، استىقتى ورنىقتىرۋدى، ماقتانى ساپالىلاندىرۋدى، جەمىس شارۋاشىلىعىن كۇشەيتۋدى، مال شارۋاشىلىعىن گۇلدەندىرۋدى، ەرەكشە كاسىپ سالالارىن جەبەۋدى ىلگەرىلەتتى، جان باسىندىق استىق ۇلەسى بۇكىل ەلدىڭ ورتاشا دەڭگەيىنەن جوعارى بولىپ، ماقتانىڭ ەگىس اۋدانى، بىرلىك ٴونىمى، جالپى ٴونىمى، تاۋار مولشەرى ٴۇرتىس بۇكىل ەلدىڭ كوشىن باستاپ، بۇكىل رايوننىڭ استىق جانە ماڭىزدى اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىنىڭ ٴتۇسىمىن ورنىقتىرۋ، قامداۋمەن قامتاماسىز ەتۋ قابىلەتى ۇزدىكسىز جوعارىلادى. سونىمەن بىرگە بۇكىل رايون ٴونىمدى قارجى قوسۋدى بەلسەندىلىكپەن كەڭەيتىپ، نەگىزدىك قۇرىلعى قۇرىلىسىنىڭ تەبىنىن ۇزدىكسىز ارتتىرىپ، ستەرەولدى قاتىناس جۇيەسىن جەدەل ورناتىپ، «شينجياڭنىڭ ەلەكترىن سىرتقا شىعارۋ»، «تابيعي گازدى باتىستان شىعىسقا جەتكىزۋ» سياقتى كەلەلى ينجەنەريالاردى ىلگەرىندى - كەيىندى سالىپ، نەگىزدىك قۇرىلعى سالاسىنا قارجى قوسىپ سالۋدا سۇبەلى ناتيجەلەرگە قول جەتكىزدى.

  ٴبىر قىدىرۋ كەلەلى نەگىزدىك قۇرىلعى نىساندارىنىڭ سالىنۋى نەگىزدىك قۇرىلعى سالاسىنداعى «ولقىلىقتاردى» تولىقتاپ، بۇكىل رايوننىڭ جاڭا دامۋ ارناسىنا بەلسەندىلىكپەن توعىسۋىنا، ەكونوميكانىڭ جوعارى ساپالى دامۋىن جۇزەگە اسىرۋعا مىعىم قامتاماسىزدىق ازىرلەدى.

  وسى نەگىزدە، بۇكىل رايون دامۋعا جاڭالىق اشۋ ارقىلى دەم بەرۋ ستراتەگياسىن تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەتىپ، عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋدىڭ ۇسىنىلىم تەبىنىن ۇزدىكسىز ارتتىرىپ، عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ ورتاسىن ۇزدىكسىز جاقسارتىپ، جاڭالىق اشۋ تۇعىرى قۇرىلىسىن پارمەندى ىلگەرىلەتىپ، كاسىپورىنداردىڭ جاڭالىق اشۋداعى نەگىزگى تۇلعالىق ورنى كۇن سايىن كورنەكتىلەنىپ، شينجياڭ كۇن ەنەرگياسى، جەل ەنەرگياسى، ەرەكشە جوعارى كەرنەۋلى ەلەكتر جەتكىزۋ، كەرنەۋ وزگەرتۋ، مۇناي - تابيعي گاز بارلاۋ سياقتى سالالارداعى تەحنيكادا بۇكىل ەلدىڭ كوشىن باستاپ، جوعارى، جاڭا تەحنيكالاردى دامىتۋدا جانە كاسىپ سالالاندىرۋدا كورنەكتى ناتيجەلەرگە قول جەتكىزدى.

  ەكونوميكالىق دامۋ قاجەتتى، تۇنىق سۋ، جاسىل تاۋ ٴتىپتى دە قاجەتتى. شينجياڭ جاسىل دامۋدى تاباندىلىقپەن ىلگەرىلەتىپ، ٴداستۇرلى جاساۋ كاسىبىن جاسىلعا قاراي وزگەرتىپ، دارەجەسىن جوعارىلاتۋدى قولداۋ تەبىنىن ارتتىرىپ، كومىر، بولات - تەمىر، سەمەنت سياقتى كاسىپ سالالارىنداعى ارتىق ٴوندىرىس قۋاتىن باتىلدىقپەن جويىپ، جوعارى ونىمدىلىكتى، تازا، تومەن كومىر قىشقىل گازدى، اينالمالى جاسىل جاساۋ جۇيەسىن بىرتىندەپ ورناتىپ، جوعارى ساپالى دامۋدىڭ جاسىل بولۋ نەگىزىن ۇزدىكسىز بەكەمدەدى.

  10 جىلدان بەرى شينجياڭ ەكونوميكالىق دامۋدا قوماقتى ناتيجەلەرگە قول جەتكىزدى. 2021 - جىلى شينجياڭنىڭ وڭىرلىك ٴوندىرىس جالپى ٴونىم قۇنى ٴبىر تريلليون 598 ميلليارد 365 ميلليون يۋانعا جەتتى، بۇل 2012 - جىلعىنىڭ 16. 2 ەسەسى، سالىستىرمالى باعامەن ەسەپتەگەندە %6.91 ارتىپ، جىلىنا ورتاشا %5.7 ارتتى.

  شينجياڭ ەكونوميكاسىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋ جەتىستىكتەرىنەن حالىق بىرگە يگىلىكتەندى. 10 جىلدان بەرى شينجياڭنىڭ %70 تەن استام قازىنالىق شىعىسى حالىق تۇرمىسىن قامتاماسىزداندىرۋ مەن جاقسارتۋعا پايدالانىلىپ، حالىق تۇرمىسى قۇرىلىسى تەبىنىنىڭ زورلىعى، ونىمدىلىگىنىڭ جوعارىلىعى، يگىلىككە كەنەلۋىنىڭ كەڭدىگى، ىقپالىنىڭ ۇلكەندىگى بۇرىن بولىپ كورمەگەن دارەجەدە بولدى. 2012 - جىلدان بەرى ەكونوميكانىڭ جوعارى ساپالى دامۋىنىڭ پارمەندى جەتەكتەۋىندە شينجياڭداعى قالا، اۋىل تۇرعىندارىنىڭ كىرىسى تەز قارقىنمەن ارتۋدى جۇزەگە اسىرىپ، جالپى تۇرعىنداردىڭ جان باسىندىق قولداعى كىرىسى 2012 - جىلعى 12 مىڭ 151 يۋاننان 2021 - جىلى 26 مىڭ 75 يۋانعا كوبەيىپ، جىلىنا ورتاشا %9.8 ارتىپ، حالىق بۇقاراسى ەكونوميكالىق دامۋدىڭ پايداسىنان تولىق يگىلىكتەنىپ، تابىس سەزىمى، باقىت سەزىمى، حاۋىپسىزدىك سەزىمى كورنەكتى كۇشەيدى.

  كاسىپ سالالارى اناعۇرلىم جوعارى دەڭگەيگە قادام تاستاپ، ەرەكشەلىگى، باسىمدىعى اناعۇرلىم كورنەكتىلەندى

  ەكونوميكالىق دامۋدىڭ «ىلگەرىلەۋ» قوزعاۋشى قۋاتىن تاسقىنداتۋ كىرىسۋ ٴتۇيىنىن ٴداپ باسىپ تابۋدى قاجەت ەتەدى.

  شينجياڭنىڭ ەنەرگيا، كەن ونىمدەرى بايلىعى مول، كادەگە جاراتۋ الۋەتى وراسان زور. جاقىنداعى جىلداردان بەرى شينجياڭ وڭىرلىك ورىن باسىمدىعى مەن بايلىق باسىمدىعىن ساۋلەلەندىرىپ، كاسىپ سالاسى قۇرىلىمىنىڭ جەدەل رەتتەلۋىنە جەتەكشىلىك ەتىپ، تىزبەكتى ۇزارتۋدى، تىزبەكتى تولىقتاۋدى، تىزبەكتى كەڭەيتۋدى، تىزبەكتى كۇشەيتۋدى ىلگەرىلەتىپ، مۇناي حيميا ونەركاسىبى، ەلەكتر، ٴتۇستى مەتال، كومىر حيميا ونەركاسىبى سياقتى ەنەرگيا بايلىعى كاسىپ سالالارىن تىرەك، جاڭا ماتەريال، جاڭا ەنەرگيا، وزىق جابدىق جاساۋ سياقتى ستراتەگيالىق جاڭادان گۇلدەنگەن كاسىپ سالالارىن جەتەكشى ەتكەن وسى زامانعى ونەركاسىپ جۇيەسىن قالىپتاستىردى.

  اسىرەسە، «ونەركاسىپتىڭ ازىعى مەن قانى» دەگەن اتاققا يە مۇناي - تابيعي گاز بايلىعى وتكەن 10 جىلدا بارلاپ اشۋدىڭ جۇردەك جولىنا شىعىپ، بۇكىل رايوندا جوڭعار، تارىم جانە تۇرپان - قۇمىل سىندى 3 ٴىرى مۇناي - تابيعي گاز ٴوندىرىس بازاسى قالىپتاسىپ، مۇناي، مۇناي حيميا ونەركاسىبى شينجياڭنىڭ ماڭىزدى جەتەكشى كاسىپ سالاسىنا اينالدى.

  10 - ايدىڭ 9 - كۇنى جۇڭگو مۇناي توبى تارىم مۇنايلىعى سەرىكتەستىگىنىڭ فۋمان مۇنايلىعىنان جالپى وندىرىلگەن مۇناي - تابيعي گاز 10 ميلليون توننادان استى، بۇل ەلىمىزدىڭ ەرەكشە تەرەڭ قاباتتاعى مۇناي - تابيعي گازىن كولەمدەندىرىپ اشۋدىڭ تىڭ كەزەڭىنە قادام تاستاعاندىعىن بىلدىرەدى.

  فۋمان مۇنايلىعى دۇنيە جۇزىندە سيرەك كەزدەسەتىن ەرەكشە تەرەڭ، ەرەكشە جوعارى تەمپەراتۋرا، ەرەكشە جوعارى قىسىم سياقتى ەرەكشەلىكتەرگە يە بولىپ، مۇناي جاتىنىن انىقتاۋ مەن پارىقتاۋ ەرەكشە قيىن. جاقىنداعى جىلداردان بەرى تارىم مۇنايلىعى عىلىم - تەحنيكادان قامال الۋدى جەدەلدەتىپ، ەرەكشە تەرەڭ، كۇردەلى مۇناي جاتىنىنىڭ تامام ۇڭعىماسىن قازۋ سياقتى جەلىلەس تەحنيكالاردى باعىندىرىپ، ەرەكشە تەرەڭ مۇنايدى، تابيعي گازدى بارلاپ اشۋ تەحنيكاسى دۇنيە جۇزىندەگى وزىق ورەگە جەتىپ، ەلىمىزدىڭ ەرەكشە تەرەڭ مۇنايلىقتى جوعارى ونىمدىلىكتى بارلاۋىنا، ٴونىمدى اشۋىنا «تارىم جوباسىن» ازىرلەدى.

  كەزەكتە بۇكىل رايوننىڭ مۇناي - تابيعي گاز ٴونىم مولشەرى، ايىرىلماعان كومىر ٴونىم مولشەرى بۇكىل ەلدىڭ الدىڭعى لەگىن يەلەپ، ەرەكشەلىگى، باسىمدىعى ۇزدىكسىز كورنەكتىلەندى. 2021 - جىلى بۇكىل رايونداعى كولەمنەن جوعارى كاسىپورىننىڭ ارتقان قۇنى 500 ميلليارد يۋاننان اسىپ، 2012 - جىلعىدان %7.82 ارتىپ، جىلىنا ورتاشا %9.6 ارتتى، بولات ماتەريالدارىنىڭ ٴونىم مولشەرى، سەمەنتتىڭ ٴونىم مولشەرى، ەتيلەننىڭ ٴونىم مولشەرى جەكە - جەكە 2012 - جىلعىدان %5.14، %7.8، %26 ارتىپ، بۇكىل رايوننىڭ ونەركاسىپ ەكونوميكاسى تەز ارتۋدى جۇزەگە اسىردى.

  بايلىق باسىمدىعىن تايانىش ەتىپ، جەرگىلىكتى ەرەكشەلىككە يە ونەركاسىپ جۇيەسىن تۇلعالاۋمەن بىرگە، بۇكىل رايون كاسىپ سالالارىن جاقسارتۋدى، دارەجەسىن جوعارىلاتۋدى بەلسەندىلىكپەن ىلگەرىلەتىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىن نەگىز، ونەركاسىپتى جەتەكشى ەتكەن، قىزمەت وتەۋ كاسىبى ماڭىزدى ورىن يەلەگەن وسى زامانعى كاسىپ سالالارى جۇيەسىن جەدەل قۇرىپ، ەكونوميكالىق دامۋدىڭ ومىرشەڭدىك كۇشى مەن سەرپىمدىلىگىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتىپ، جۇمىسقا قابىلداۋ قابىلەتىن كۇشەيتتى.

  3 - كاسىپتىڭ تيپتىك ۋاكىلى ەسەپتەلەتىن ساياحات كاسىبىنىڭ تەز دامۋى شينجياڭنىڭ كاسىپ سالالارى قۇرىلىمىنىڭ ۇزدىكسىز جاقسارعاندىعىن ايعاقتادى. جاقىنداعى جىلداردان بەرى شينجياڭ ساياحات ارقىلى شينجياڭدى گۇلدەندىرۋ ستراتەگياسىن جالپى بەتتىك اتقارىپ، قاتىناس، قوناق ٴۇي، اس - سۋ سياقتى نەگىزدىك قۇرىلعىلارعا ۇسىنىلىم تەبىنىن ۇزدىكسىز ارتتىرىپ، ساياحاتتىڭ ساپاسىن جاقسارتىپ، دارەجەسىن جوعارىلاتۋعا دەم بەردى، 2021 - جىلى بۇكىل شينجياڭ ەل ىشىنەن 190 ميلليون 567 مىڭ ادام - رەت ساياحاتشى قابىلدادى، بۇل 2012 - جىلعىدان 3 ەسە ارتىپ، ساياحات كاسىبى تەز ارتۋدى جۇزەگە اسىردى. سول جىلى شينجياڭنىڭ 3 كاسىبىنىڭ سالىستىرماسى 9.47: 4.37: 7.14 بولىپ، كاسىپ سالالارىنىڭ قۇرىلىمى 2012 - جىلعى «2 - كاسىپ، 3 - كاسىپ، 1 - كاسىپ» ۇلگىسىنەن «3 - كاسىپ، 2 - كاسىپ، 1 - كاسىپ» ۇلگىسىنە بۇرىلىس جاسادى.

  3 - كاسىپتىڭ سەرپىندى دامۋى جۇمىستانۋ مەن تۇتىنۋدى جەبەۋگە ٴتيىمدى ورتا ازىرلەدى. 2021 - جىلدىڭ سوڭىندا بۇكىل شينجياڭداعى جۇمىستانعانداردىڭ سانى 13 ميلليون 600 مىڭ ادامعا جەتىپ، 2012 - جىلعىدان %1.9 ارتىپ، جۇمىستانۋ قۇرىلىمىندا 1 - كاسىپتە ۇزدىكسىز ازايۋ، 2 - كاسىپتە ورنىقتىلىقتى ساقتاۋ، 3 - كاسىپتە قارىشتاپ دامۋداي تاماشا كۇي كورسەتىپ، قوعامدىق تۇتىنۋ بۇيىمدارىنىڭ بولشەك ساتۋ جالپى سوماسى 358 ميلليارد 462 ميلليون يۋانعا جەتىپ، 2012 - جىلعىدان %2.77 ارتىپ، جىلىنا ورتا ەسەپپەن %6.6 تەن ارتىپ، بازارداعى تۇتىنۋ زور مولشەردە جوعارىلاپ، ەكونوميكالىق دامۋدىڭ «ىلگەرىلەۋ» كۇشىنىڭ اناعۇرلىم جەتكىلىكتى بولۋىنا مۇمكىندىك جاسادى.

  وڭىرلىك ورىن باسىمدىعىن تياناق ەتىپ، ەسىك اشۋ ارناسىن قالىپتاستىردى

  ەسىك اشۋ جەلكەنى جەلمەن جايىلىپ، دامۋدىڭ دەر شاعىنا تۋرا كەلدى. وڭىرلىك ورىن باسىمدىعى شينجياڭ ەكونوميكاسىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىنا جەتەكشىلىك ەتەتىن كەلەلى ورايعا اينالدى.

  پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى، شينجياڭ سىرتقا ەسىك اشۋدىڭ كەلەلى ورايىن قارسى الىپ، جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىنىڭ وزەكتى رايونى بولدى. شينجياڭ جوعارىدان تومەنگە دەيىن ورايدى مىقتاپ يگەرىپ، ٴوزىنىڭ وڭىرلىك ەسىك اشۋ ستراتەگياسىن مەملەكەتتىڭ باتىسقا ەسىك اشۋ جالپى تۇلعالىق ورنالاستىرۋىنا كىرگىزىپ، «ٴبىر پورت»، «ەكى رايون»، «بەس ۇلكەن ورتالىق»، «شەكارا وتكەلى ەكونوميكالىق بەلدەۋى» قۇرىلىسىن نەگىزگى تۇلعا ەتىپ، جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى وزەكتى رايونى قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتىپ، شينجياڭنىڭ سالىستىرمالى توماعا - تۇيىق ىشكى قۇرلىقتان سىرتقا ەسىك اشۋدىڭ الدىڭعى شەبىنە اينالۋىن جەبەدى، شينجياڭنىڭ ەلىمىزدىڭ باتىسقا ەسىك اشۋ ارناسىنداعى ماڭىزدى ورنى كۇن سايىن كورنەكتىلەندى.

  كەزەكتە ٴۇرىمجى حالىقارالىق قۇرلىقتىق پورت اۋماعى حالىقارالىق استىق، ماي ساۋدا ورتالىعى جەدەل سالىنۋدا، بۇل نىساننىڭ قۇرىلىسى اياقتاعاننان كەيىن حالىقارالىق ساۋدا كاسىبىن اشىپ، شينجياڭنىڭ استىق - ماي ساۋدالاۋ، كورمەلەۋ، ساۋدا كەلىسسوزدەرىن جۇرگىزۋ، قارجى ەسەبىن جابۋ سياقتى يقۋاتتاردى ٴبىر تۇلعالاندىرعان ساۋدا تۇعىرىنا اينالادى. شينجياڭنىڭ ەرەكشە، ساپالى اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرى وسى ارا ارقىلى شەتەل بازارىنا شىعىپ، دامۋ ونىمدىلىگىنىڭ ونان ارى جوعارىلاي تۇسۋىنەن ٴۇمىت بار.

  2015 - جىلدىڭ اياعىندا ارلى - بەرلى زىمىراعان جۇڭگو - ەۆروپا كەزەكشى پويەزدارىن تايانىش ەتكەن ٴۇرىمجى حالىقارالىق قۇرلىقتىق پورت اۋماعىنىڭ قۇرىلىسى باستالىپ، شينجياڭنىڭ جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى وزەكتى رايونى قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتۋدەگى ماڭىزدى ينجەنەرياعا اينالدى. قازىرگە دەيىن بۇكىل ەلدەگى %80 تەن استام جۇڭگو - ەۆروپا كەزەكشى پويەزى ٴۇرىمجى حالىقارالىق قۇرلىقتىق پورت اۋماعىن باسىپ، الاتاۋ شەكارا وتكەلى، قورعاس شەكارا وتكەلى ارقىلى شەكارادان شىعىپ، ورتا ازيا مەن ەۆروپانى بەتكە الدى، بۇل ارا ٴۇرىمجىنىڭ، ٴتىپتى، شينجياڭنىڭ سىرتقا ەسىك اشۋى مەن ەكونوميكالىق دامۋىنىڭ دا ماڭىزدى ارتۋ ۇيەگىنە اينالدى.

  بيىل 6 - ايدىڭ سوڭىنا دەيىن ٴۇرىمجى حالىقارالىق قۇرلىقتىق پورت اۋماعىنان جيىنى 5900 دەن استام جۇڭگو - ەۆروپا كەزەكشى پويەزى جونەلتىلدى، بۇل ارا جۇڭگو - ەۆروپا كەزەكشى پويەزىن دانەكەر ەتىپ شينجياڭنىڭ ورتا ازيامەن، ەۆروپامەن «ساۋدا جىبەك جولىن» تۇتاستىرىپ، شينجياڭنىڭ دامۋدا جاعراپيالىق شەكتەمەنى بۇزۋىنا وراي جاراتىپ، ەل ٴىشى، حالىقارا سىندى ەكى ۇلكەن بازاردى ٴساتتى كوزدەپ، جۇڭگونىڭ باتىسقا ەسىك اشۋىنداعى الدىڭعى شەبىنە اينالدى.

  ٴبىر كوپىر ەۆروپا مەن ازيانى تۇتاستىرىپ، سەلبەسىپ بولاشاقتان يگىلىكتەندى. شينجياڭنىڭ ەسىك اشۋ جولى بارعان سايىن كەڭەيۋدە. سوڭعى جىلدارى شينجياڭ «ٴبىر بەلدەۋ، ٴبىر جول» بويىنداعى ەلدەرمەن ەكونوميكا - ساۋدا اۋىس - كۇيىسىن، سەلبەستىگىن كۇشەيتىپ، 25 مەملەكەتپەن جانە حالىقارالىق ۇيىممەن 21 ٴتۇرلى سەلبەستىك كەلىسىمىنە قول قويىپ، 176 مەملەكەتپەن جانە وڭىرمەن ەكونوميكا - ساۋدا قارىم - قاتىناسىن ورناتىپ، حالىقارالىق دوستاسقان قالا 45 كە جەتىپ، «دوستار شەڭبەرى» ۇزدىكسىز كەڭەيدى.

  تاياۋدا ٴساتتى وتكىزىلگەن 7 - كەزەكتى جۇڭگو − ازيا - ەۆروپا كورمەسى 864 كاسىپورىندى كورمەگە قاتىناسۋعا باۋرادى، دۇنيە جۇزىندەگى جانە جۇڭگوداعى 500 قۋاتتى، مەملەكەت اتتاعان كاسىپورىننان 21 ى كورمەگە، ماجىلىسكە قاتىناستى. تاعى ازيا، ەۆروپا، افريكا، امەريكا قۇرلىعىنداعى 32 مەملەكەتتەن (ٴوڭىر) كەلگەن 3597 كاسىپورىن ينتەرنەت جەلىسىندە كورمەگە، ماجىلىسكە قاتىناسىپ، 448 سەلبەستىك نىسانىنا قول قويىپ، سوماسى ٴبىر تريلليون 171 ميلليارد 300 ميلليون يۋانعا جەتىپ، تاريحتاعى ەڭ جوعارى ورەنى جاراتتى، وسى كەزەكتى كورمەنىڭ ٴساتتى وتكىزىلۋى ەلىمىزدىڭ ازيا - ەۆروپاداعى ەلدەرمەن بولعان ەكونوميكا - ساۋدا سەلبەستىگىن، اۋىس - كۇيىسىن پارمەندى جەبەدى ٴارى شينجياڭنىڭ جاڭا دامۋ ارناسىنا بەلسەنە قىزمەت وتەۋىنە جانە توعىسۋىنا قىمباتتى وراي ازىرلەدى.

  سونىمەن بىرگە شينجياڭ جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى بويىنداعى ەلدەرمەن قۇرىلعىلاردى ۇلاستىرۋ دەڭگەيىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتىپ، ەكى جاقتى حالىقارالىق تاسىمال جولىنان 118 ىن اشىپ، بۇكىل ەلدىڭ ۇشتەن ٴبىرىن يەلەدى، شينجياڭنان ەۆروپاعا دەيىنگى جوعارى جىلدامدىقتى تاس جول تۇتاس لەنيا بويىنشا تۇتاستىرىلىپ، قازاقستانمەن بولعان 2 - تەمىر جول سالىنىپ ىسكە قوسىلدى، شەكارا اتتاعان حالىقارالىق وپتيكالىق كابەلدەن 26 سى سالىنىپ، تاس جول، تەمىر جول، حالىقتىق اۆياتسيا، قۇبىر تورى، حابارلاسۋ «بەس ٴبىر تۇلعالانعان» ۇلاستىرۋ، تۇتاستىرۋ تورابى جۇيەسى العاشقى ادىمدا قۇرىلدى.

  10 جىل ەكپىندەي العا تارتىپ، 10 جىل كوكتەمدە گۇلدەپ، كۇزدە ماۋەلەدى. جاڭا تاريحي باستامادا تۇرعان ٴبىز ٴتىپتى دە اسقاق جىگەرمەن قايراتتانا ۇمتىلىپ، مويىماس تاباندىلىقپەن العا باسىپ، جاڭا داۋىردەگى جاڭا جورىقتا كورىكتى شينجياڭ قۇرۋعا قۇلشىنىپ، شينجياڭنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىنىڭ تىڭ تاراۋىن ۇزدىكسىز جازۋىمىز كەرەك.