سۋرەتتە 10-ايدىڭ 30-كۇنى شۇي جياڭ جانە تۇرعانجان جۇمان ۇلى ساياجاي قۇرىلعى-قۇرىلىستارىن ورنالاستىرۋدى اقىلداسۋدا. (تاڭ چىڭجي فوتوسى)

«اقتاس جوعارى ولشەمدى ساياحات رايونى قۇرىلعان ورايدا مەن دە وسى جەردە قونالقى، اس-سۋ، ساياحات، ساۋدا، كوڭىل اشۋ، جەمىس ءۇزۋ ءبىر تۇلعالانعان جوعارى ولشەمدى ساياجاي قۇرامىن!» دەيدى تۇرعانجان جۇمان ۇلى پايدالانۋ رۇحسات كۋالىگىنىڭ راسمياتتارى ءبىتىرىلىپ جاتقان260مۋ جەردى كورسەتىپ. قىرىق جاستا بولسادا 21 جىلدىق پارتيا ستاجى بار تەكەس اۋدانى تەكەس قالاشىعى اقتاس قىستاعىنداعى «پىسىق جىگىت» وزىنە سەنىمدى كورىنەدى.قۇرمانجان جۇمان ۇلىنىڭ سوزىمەن ايتقاندا، قازىرگى تاماشا تۇرمىس ءۇش ۇيىقتاسا دا تۇسىنە كىرمەپتى. كوپ بالالى وتباسىندا دۇنيەگە كەلگەن ول بالانىڭ ەكىنشىسى ەكەن. ەس بىلگەننەن بەرى ونىڭ وتباسىنداعىلار اقتاس قىستاعى مەن قىستاۋ، جايلاۋ اراسىندا تىنباي كوشىپ-قونۋمەن بولىپتى، ەڭ الىستاعى جايلاۋدىڭ قىستاقپەن ارالىعى 50 كيلومەتردەن اسادى ەكەن. سونشاما جول ازابىن تارتىپ ميحنات شەككەنىمەن ءبىر ءۇيلى جان قالت- قۇلت ەتىپ ءۇپى-تاپى تۇرمىس كەشىرىپتى. ات جالىن تارتىپ مىنەر ازامات جاسىنا كەلگەندە تۇرعانجان جۇمان ۇلى وتباسىنىڭ وسى ءبىر كۇيىن وزگەرتسەم دەپ ويلاعانىمەن ۇتىمدى جول تابا الماپتى. سول كەزدە قىستاق تۇرعىندار كوميتەتىنىڭ مەڭگەرۋشىسى مۇقاتاي ابىلكەرىم ۇلى وعان: «سيىر، قوي بورداقىلا!» دەپ اقىل ايتادى، سول جىلدارى ول ەندى عانا 17 جاسقا كەلگەن ەدى. جىگەرى تاسقىنداعان جاس تۇرعانجان دەرەۋ ىسكە كىرىسىپ كەتەدى، نە ءبارى ءۇش جىل ىشىندە مول سيىر، قوي بورداقىلاۋ تاجىربيەسىنە يە بولىپ، ومىرىندەگى تۇڭعىش ەڭبەك جەمىسىنىڭ ءدامىن تاتادى. مۇقاتاي ابىلكەرىم ۇلى «بولار بالانىڭ بەتىنەن قاقپاي بەلىن بۋ» دەگەندەي تاربيەلەي ءجۇرىپ، ءوزى تانىستىرىپ، 2001-جىلى 19 جاستاعى تۇرعانجاندى پارتياعا كىرگىزەدى.

2015-جىلى تۇرعانجاننىڭ ومىرىندەگى ەكىنشى رەتكى ۇلكەن بۇرىلىس بولادى. سول جىلى بۇرىنعى ىلە وبلىستىق كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ كەڭسەسىنىڭ دانەكەر بولۋىمەن كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ كەڭسەسىنىڭ اقتاس قىستاعىندا تۇراتىن «حالىق جاعدايىن ۇعىسۋ، حالىق تۇرمىسىنا تيىمدىلىك جاساۋ، حالىق تىلەگىن توعىستىرۋ» قىزمەت گرۋپپاسى 2 ميلليون يۋاندىق نىسانعا قول جەتكىزىپ، مالشىلاردى كورىنىس رايونىنىڭ ماڭايىنان جايلاۋ ساياجايىن دامىتۋعا ۇندەگەندە تۇرعانجان ەڭ الدىمەن ۇندەۋگە ءۇن قوسادى. قازىرگە دەيىن ونىڭ تىككەن ساياحات كيىز ءۇيى 13 كە جەتىپ، اقتاس قىستاعى «قىز بەيىتى» ساياحات رايونىنىڭ ماڭىنداعى كولەمى ەڭ ۇلكەن، قۇرىلعى-قۇرىلىستارى ەڭ تولىق، ءبىر جولدا 500 قوناق قابىلداي الاتىن مالشىلار ساياجايىنا اينالىپ، ءبىر عانا ساياحات ورنىنىڭ جىلدىق كىرىسى ەڭ جوعارى بولعاندا 500 مىڭ يۋانعا جەتۋمەن بىرگە، 10 مالشىنى كاسىپتەندىردى.

2021-جىلى ىلە «كوشپەندىلەر مادەنيەتى» ساياحات شەكتى سەرىكتەستىگى  اقتاس «قىز بەيىتى» ساياحات كورىنىس رايونىنا قارجى قوسىپ، مەملەكەتتىك 4A دارەجەلى كورىنىس رايونى ولشەمى بويىنشا جاپپاي اشۋ قۇرىلىسىن جۇرگىزدى، قۇرىلىس ۋاقىتى 5 جىل بولىپ، جالپى 220 ميلليون يۋان جۇمسالاتىنى مەجەلەنۋدە. 2021-جىلى 11-ايدا كورىنىس رايونىنا كىرىپ-شىعاتىن ەكى جولدىڭ اسپاليت جاتقىزۋ قۇرىلىسى اياقتاپ، بۇرىنعى كورىنىس رايونىنا تۇتاساتىن ءبىر جول كىرىپ-شىعۋى بولەك ەكى تارماق جولعا، بۇرىنعى ويلى-شۇڭقىر تاستاقتى جول  بۇكىلدەي اسپاليت جولعا اينالىپ، كورىنىس رايونىنىڭ نەگىزدىك قاتىناس شارت-جاعدايى شىت-جاڭا بەينەگە ەنگەندىكتەن، بۇرىن جولدى قيىنسىنىپ، كورىنىس رايونىنا كەلۋدى قالامايتىن كوپتەگەن ساياحاتشى ەندى اتءىزىن سۋىتپاي كەلە باستايدى. ساياحات كاسىبىنىڭ ءدامىن تاتقان قۇرمانجان وسىناۋ جاقسى ورايدان قالاي قاپى قالسىن، ول قالاي ىستەسەم بولار دەپ باس قاتىرعانىمەن ءبىر ءجونىن تابا الماي كەلگەن ەدى.

پارتيا 20-قۇرىلتايى اشىلعاندا، ول ءار كۇنى قۇرىلتايعا قاتىستى اقپاراتتارعا نازار اۋدارىپ، قۇرىلتاي رۋحىنان شابىت الىپ، ىشتەي ۇلكەن ءبىر يگىلىكتى ءىس ىستەۋگە بەكيدى. 10-ايدىڭ 22-كۇنى قۇرىلتاي اياقتاسىمەن، ول قىستاق تۇرعىندار كوميتەتىنە جەتىپ، قىستاقتىڭ 1-شۋجيى، ىلە وبلىستىق اۋىل-قىستاقتى گۇلدەندىرۋ مەكەمەسىنىڭ قىستاقتا تۇراتىن «حالىق جاعدايىن ۇعىسۋ، حالىق تۇرمىسىنا تيىمدىلىك جاساۋ، حالىق تىلەگىن توعىستىرۋ» قىزمەت اترەتىنىڭ باستىعى شۇي جياڭنان اقىل-كەڭەس سۇرايدى. «بىتەر ءىستىڭ باسىنا، جاقسى كەلەر قاسىنا» دەگەندەي، تۇرعانجاننىڭ تىلەگى شۇي جياڭنىڭ ويىمەن ءبىر جەردەن شىعادى. شۇي جياڭ دا «قىز بەيىتى» كورىنىس رايونىن كۇش سالا اشۋداي جاقسى ورايدى قالاي ۇتىمدى پايدالانۋ جونىندە تۇرعانجانمەن اقىلداسسام دەپ جۇرگەن ەدى. ەكەۋى اقىلداسا كەلە ءبىر باتىل جوسپاردى جۇلگەلەيدى، ياعني اقتاس كورىنىس رايونىنىڭ ساياحاتشىلارعا قىزمەت وتەۋ ورتالىعىنان كورىنىس رايونىنا دەيىنگى بارار جٶل بويىنىڭ قىزمەت وتەۋ ورتالىعىنان ءبىر كيلومەتردەي جەرىندەگى260مۋلىق بوس جەردە ءبىر ۋنيۋەرسالدى ساياجاي اشايىق دەسەدى! نىسانعا پايدالانىلاتىن جەردىڭ راسمياتىن قىزمەت گرۋپپاسى بىتىرەتىن؛  500 مىڭ يۋان جۇمىس باستاۋ قارجىسىن تۇرعانجان توپتايتىن، جەتپەگەن بولەگىن قىزمەت گرۋپپاسى سايكەسىپ قارىز الىپ بەرەتىن بولادى. تۇرعانجان سول كەزدەگى باتىل بايلامىنا ءوزىنىڭ قازىر دە تاڭعالاتىنىن ەسكە الىپ: شۇي جياڭ شۋجيدىڭ ىسكەرىلگىنە ءتانتى بولدىم! ەكى ساعاتقا جەتپەيتىن ۋاقىت ىشىندە كەڭەسە وتىرىپ بارلىق جۇمىستى تۇراقتاندىردىق،- دەيدى.

ساياجايدى دامىتۋ جونىندە توقتالعاندا تۇرعانجان بىلاي دەدى: قۇرىلىسقا مەجەمەن 5 جىل ۋاقىت جۇمسالادى، ءۇش مەرزىمگە بولىنەدى. ەندىگى جىلعى 1-مەرزىمدىك ينجەنەرياعا 500 مىڭ يۋاننىڭ مەجە ەسەبىن جاسادىق، الدىمەن 10 اۋىز قونالقى ءۇي سالىنادى، 5 مۋ جەرگە تاڭقۋراي ەگىلىپ، 10 مۋ جەرگە جەمىس باقشاسى سالىنىپ، جول بوينان  شينجياڭ جەمىس-جيدەكتەرى، ۇلتتىق كيىم-كەشەكتەر مەن بۇيىمدار، قازاقتىڭ ۇلتتىق تاعامدارى جانە ساياحات ەستەلىك بۇيىمدارى ساتىلاتىن شاعىن بازار اشۋدى ويعا الدىق، سونداي-اق مەزگىلىندە بايگە الاڭى، كولىك توقتاتۋ الاڭى، كورىنىس تاماشالاۋ تەكشەسى، اشىق اۋلا تاعانى جانە كىرىپ-شىعار جول سالىنىپ، ەكىنشى، ءۇشىنشى مەرزىمدىك قۇرىلىسقا نەگىز قالانادى. ول ەڭ سوڭىندا كەمىندە 2 ميلليون يۋان قارجى جۇمساپ، ساياجايدى اس-سۋى، قونالقىسى دايىن، جەمىس-جيدەك ۇزۋگە، ات ءۇستى ونەرىن تاماشالاۋعا جانە سەزىنۋگە بولاتىن، ۇلتتىق ءان-ءبي ونەرىنەن سۋسىنداپ، الاۋ كەشىنەن ءلاززات الاتىن، كولىك توقتاتۋ الاڭى، شاعىن ساۋدا-ساتتىق بازارى بار ءبىر تۇلعالى ۋنيۋەرسالدى ساياحات قىزمەت وتەۋ ءتۇيىنى ەتىپ قۇرىپ شىقپاق ەكەنىن، تەك ءبىرىنشى مەزگىلدىك قۇرىلىستىڭ وزىندە مولشەرمەن 30 عا تارتا ادامدى كاسىپتەندىرۋگە بولاتىنىن ايتتى.

«20-قۇرىلتاي رۋحى ماعان ەرەكشە شابىتتاندىردى، جىگەرىم تاسقىنداپ، ەرەكشە جەلپىندىم. پارتيانىڭ ابزال ساياساتىنىڭ جەبەۋىندە، ەرتەڭگى بولاشاققا سەنىمىم ەسەلەپ ارتتى. تەك عانا العا!» دەيدى تۇرعانجان تەبىرەنسىن جاسىرا الماي جىگەرلەنە سويلەپ.

(ءتىلشى  ءجازيرا بولاتباي قىزى،جاڭ يۇيفىڭ، ۇسىنىس ەتىلگەن ەرىكتى ءتىلشى تاڭ چىڭجي)