− شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ جاڭا داۋىردەگى اۋىل شارۋاشىلىعىن، اۋىل-قىستاقتى وسىزامانداندىرۋ ىستەرىن ىلگەرىلەتۋگە جەتەكشىلىك ەتكەندىگى جونىندە جالپى شولۋ
«دۇنيە جۇزىندە 100 جىلدا بولماعان زور وزگەرىس جاعدايىنان قاراعاندا، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ نەگىزگى جاعدايىن ورنىقتىرۋ، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ، اۋىل - قىستاقتىڭ، شارۋالاردىڭ نەگىزىن جاقسى ساقتاۋ − وزگەرىس جاعدايىنا توتەپ بەرۋدىڭ، جاڭا جاعداي اشۋدىڭ <ورنىقتىرعىشى>. ٴبىز سياقتى ٴبىر ميلليارد 400 ميلليون حالقى بار ٴىرى ەل جونىنەن العاندا، اۋىل - شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق، شارۋالار جاقسارسا، جالپى جاعداي ىرىقتى بولادى».
اۋىل شارۋاشىلىعى − مەملەكەتتىڭ نەگىزى، نەگىز بەكەمدەلسە، مەملەكەت تىنىش بولادى.
پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى، شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتى «اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق، شارۋالار» قىزمەتىنە باسا ٴمان بەرىپ، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋىنىڭ ستراتەگيالىق جالپى جاعدايى مەن دۇنيە جۇزىندە 100 جىلدا بولماعان زور وزگەرىستى ٴبىر تۇتاس جوسپارلاۋ وسكەلەڭ تۇرعىسىنان جاڭا داۋىردەگى اۋىل شارۋاشىلىعىن، اۋىل - قىستاقتى وسىزامانداندىرۋ ىستەرىنىڭ دامۋىن ىلگەرىلەتۋگە جەتەكشىلىك ەتىپ، بۇكىل پارتيانى، بۇكىل ەلدەگى ٴار ۇلت حالقىن باستاپ، اۋىل شارۋاشىلىعىن كۇشەيتۋ، اۋىل - قىستاقتى كوركەيتۋ، شارۋالاردى بايىتۋ جولىندا قاجىماي - تالماي كۇرەس جۇرگىزىپ، كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ شايقاسىنىڭ جەڭىسىنە قول جەتكىزىپ، اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋ ستراتەگياسىن اتقارىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ، اۋىل - قىستاقتىڭ تاريحي تابىستارعا قول جەتكىزۋىن، تاريحي وزگەرىستەر تۋىلۋىن جەبەدى.
جاڭا داۋىردەگى جاڭا جورىقتا، باس شۋجي شي جينپيڭ ايقىن كورسەتكەن ەكپىندەي ىلگەرىلەۋ باعدارىنا ساي ەلىمىز اۋىل شارۋاشىلىعىنداعى ٴىرى ەلدەن اۋىل شارۋاشىلىعىنداعى قۋاتتى ەلگە جەدەل بۇرىلىس جاساپ، كەڭ - بايتاق اۋىل - قىستاقتاردا گۇلدەنىپ - كوركەيگەن جالىندى جاڭا بەينە جارىققا شىعىپ، 100 ميلليونداعان شارۋا نىق سەنىممەن ٴۇمىت القابىندا تەر توگە ەڭبەك ەتتى.
اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ جوعارى ساپالى، جوعارى ٴونىمدى بولۋىن جەبەدى:
«مەملەكەتتىڭ استىق حاۋىپسىزدىگىنە شىنايى كەپىلدىك ەتىپ، اۋىل شارۋاشىلىعى قۇرىلىمىن رەتتەپ، ساپالىلاندىرىپ، وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىعى كاسىپ سالاسى جۇيەسىن، ٴوندىرىس جۇيەسىن، تيجارات جۇيەسىن قۇرۋدى جەدەلدەتىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ ٴتۇسىمدى ارتتىرۋدى جەتەكشى ەتۋدەن ساپانى جوعارىلاتۋدى جەتەكشى ەتۋگە بۇرىلىس جاساۋىن ىلگەرىلەتۋ»
قىس ماۋسىمى، سولتۇستىكتەگى دۇمبە ٴبيداي قىستان وتۋدە، ال نانحاي جاعالاۋىنداعى ەگىس جۇمىستارى قاۋىرت جۇرگىزىلۋدە، حاينانداعى سانيا وڭتۇستىكتە تۇقىم جەتىلدىرۋدىڭ قاربالاس ماۋسىمىن قارسى الدى.
ياجوۋ رايونىنداعى جۇڭگو اۋىل شارۋاشىلىق داشۋەسىنىڭ حاينانداعى داقىل تۇقىمىن جەتىلدىرۋ بازاسىندا عىلمي زەرتتەۋ قىزمەتكەرلەرى جۇگەرى تۇقىمىن جەتىلدىرۋ ماتەريالىن ەگىپ، جۇگەرى ساباقتارىنىڭ ٴوسۋىن باقىلاۋدا. 10 نەشە جىلدان بەرى وسى ارادان شىققان اسىل تۇقىمدار بۇكىل ەلدە زور اۋماقتا جالپىلاستىرىلىپ كەلەدى. مۇنان 10 كيلومەتر شالعايدا تۇقىم كاسىبى عىلىمنان جاڭالىق اشۋ قالاسى ەڭسە كوتەرىپ كەلەدى.
بيىل 4 - ايدا باس شۋجي شي جينپيڭ ياجوۋۋان تۇقىم تاجىريبەحاناسىنا كەلىپ قىزمەت تەكسەرگەن، تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزگەن كەزىندە جۇڭگونىڭ تۇقىمىن تەك ٴوز قولىمىزدا مىقتاپ ۇستاعاندا عانا، جۇڭگونىڭ كەسەسىن ورنىقتى ۇستاۋعا، استىق حاۋىپسىزدىگىن جۇزەگە اسىرۋعا بولادى دەپ باسا دارىپتەگەن بولاتىن.
بۇل ٴىس قالىڭ عىلمي زەرتتەۋ قىزمەتكەرلەرىن بارىنشا جەلپىندىرىپ، ٴجۇز ميلليونداعان شارۋاعا باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ اۋىل شارۋاشىلىعىنا ايرىقشا ٴمان بەرەتىندىگىن تەرەڭ سەزىندىردى.
جۇڭگو كۇشەيۋ ٴۇشىن، ٴسوز جوق، اۋىل شارۋاشىلىعى كۇشەيۋ كەرەك.
پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتى مەملەكەت حاۋىپسىزدىگىنىڭ، دامۋىنىڭ كەلەلى جاعدايى مەن حالىقتىڭ تاماشا تۇرمىسقا دەگەن قاجەتىن كوزدە ۇستاپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىن، جاسىل دامۋىن جەدەل ىلگەرىلەتتى. پارتيا 20 - قۇرىلتايىنىڭ بايانداماسىندا «اۋىل شارۋاشىلىعىنداعى قۋاتتى ەلدى جەدەل قۇرۋ» ستراتەگيالىق تالابى ىشكەرىلەي ورتاعا قويىلدى.
− استىق حاۋىپسىزدىگى سىندى وسى ارقاۋدى باستان - اياق مىقتى ۇستاپ، ٴوزىمىزدى نەگىز ەتۋگە، ەل ٴىشىن تياناق ەتۋگە، ٴوندىرىس قۋاتىنا شىنايى كەپىلدىك ەتۋگە، لايىقتى يمپورت ەتۋگە، عىلىم - تەحنيكانى تىرەك ەتۋگە باستان - اياق تاباندى بولۋ كەرەك.
استىق حاۋىپسىزدىگى باس شۋجيدىڭ كوڭىلىندەگى «ماڭگىلىك تاقىرىپ». باس شۋجي شي جينپيڭ: جۇڭگولىقتار ٴوز كەسەسىن قاي - قاشان دا ٴوز قولىندا مىقتاپ ۇستاۋى كەرەك، - دەپ اتاپ كورسەتكەن بولاتىن.
پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى جەر - جەر، تاراۋلار «استىق القاپتارىن قورعاۋ، ەگىستىك جەر بايلىعىنان عىلمي، ۇيلەسىمدى پايدالانۋ» ستراتەگياسىن ىشكەرىلەي تياناقتاندىرىپ، استىق ٴوندىرىسىن قولدايتىن قامتاماسىزدىق مەحانيزمىن ۇزدىكسىز كەمەلدەندىرىپ، نەگىزگى ٴوندىرىس رايوندارىنىڭ جانە شارۋالاردىڭ استىق ەگۋ بەلسەندىلىگىن جۇمىلدىرىپ، استىق حاۋىپسىزدىگى جاۋاپكەرشىلىك ٴتۇزىمىن ورناتتى، اقاۋسىزداندىردى.
مەملەكەتتىك ساناق مەكەمەسىنىڭ ەڭ جاڭا ساندى مالىمەتىندە كورسەتىلۋىنشە، بيىل بۇكىل ەلدەگى استىقتىڭ جالپى ٴونىم مولشەرى ٴبىر تريلليون 373 ميلليارد 100 ميلليون جىڭعا جەتىپ، بىلتىرعىدان 7 ميلليارد 400 ميلليون جىڭ ارتىپ، استىق ٴونىم مولشەرى ٴۇرتىس 8 جىل بويى ٴبىر تريلليون 300 ميلليارد جىڭنىڭ ۇستىندەگى دەڭگەيگە ورنىققان.
ٴىستى باستان كەشپەسەڭ قيىندىعىن بىلمەيسىڭ. بيىلعى استىق ٴوندىرىسى ٴۇرتىس نەشە وتكەلدەن ٴوتتى، ىلگەرىندى - كەيىندى بولىپ سولتۇستىكتەگى سيرەك كەزدەسەتىن كۇزگى تاسقىن بۇكىل ەلدىڭ ۇشتەن ٴبىر بولىك دۇمبە ٴبيدايىنىڭ جاي ەگىلۋىن تۋدىردى، جازدا چاڭجياڭ الابىندا اۋا رايى توتەنشە ىسىپ، قۋاڭشىلىق بولدى، اۋىل شارۋاشىلىق ماتەريالدارىنىڭ باعاسى قىمباتتادى، ٴىشىنارا جەرلەر جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتى سياقتى قات - قابات سىن - سايىستارعا ٴدوپ كەلدى. استىقتان تاعى دا مول ٴونىم الىنۋى پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ شەشىمدەرىنىڭ، ورنالاستىرۋلارىنىڭ پارمەندى، ٴونىمدى بولعاندىعىن تولىق دالەلدەدى. جەر - جەر سۋ يگىلىگى سياقتى نەگىزدىك قۇرىلعى قۇرىلىستارىن ٴۇرتىس كۇشەيتىپ، اپاتقا قارسى اتتانىپ، ٴتۇسىمدى مولايتۋدىڭ عىلىم - تەحنيكالىق قولدانىمدارىن جالپىلاستىرۋدى كۇشەيتىپ، تۇتاس قوعامدا اۋىل شارۋاشىلىعىنا ٴمان بەرەتىن، استىق ٴوندىرىسىن يگەرەتىن راي قالىپتاسىپ، جۇڭگولىقتاردىڭ اس كەسەسىن ٴوز قولىندا مىقتاپ ۇستاۋىنا تىزە قوسا شىنايى كەپىلدىك ەتتى.
استىق ٴوندىرىس قۋاتى اناعۇرلىم بەكەمدەلدى. ەلىمىز ٴبىر ميلليارد 800 ميلليون مۋ ەگىستىك جەردىڭ قىزىل سىزىعىن قاتاڭ ساقتاپ، بيىل جىل سوڭىنا دەيىن قۋاڭشىلىق پەن تاسقىندا دا تۇسىمگە كەپىلدىك ەتەتىن، جوعارى ٴتۇسىمدى، ورنىقتى ٴتۇسىمدى جوعارى ولشەمدى ٴبىر ميلليارد مۋلىق ەگىنجاي سالىپ، مەملەكەتتىڭ قارا توپىراقتى قورعاۋ ينجەنەرياسىن باستاپ اتقارىپ، تۇقىم شارۋاشىلىعىن گۇلدەندىرۋ ارەكەتىندە جاقسى باستاما اشتى. ٴوز كۇشىمىزگە سۇيەنىپ جەتىلدىرگەن ەگىس داقىلى سورتى ەگىلگەن جەر اۋدانىنىڭ ۇستاعان سالىستىرماسى %95 تەن استامعا جەتىپ، جۇڭگونىڭ استىعىنا، باستىسى، جۇڭگونىڭ تۇقىمىن قولدانۋ جۇزەگە استى.
− اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ قامداۋ جاعىنداعى قۇرىلىمدىق رەفورماسىن تەرەڭدەتىپ، ەگىس قۇرىلىمىن رەتتەپ، جاقسارتىپ، جالپىلىق ازىق - تۇلىك كوزقاراسىن ورناتىپ، حالىقتىڭ كۇن سايىن ارتىپ وتىرعان تاماشا تۇرمىسقا دەگەن قاجەتىن قاناعاتتاندىردى.
باس شۋجي شي جينپيڭ: جاسىل، ساپالى اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىمەن قامداۋدى ارتتىرۋدى كورنەكتى ورىنعا قويىپ، اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىن ولشەمدەندىرىپ ٴوندىرۋدى، ماركا جاراتۋدى، ساپا حاۋىپسىزدىگىن باقىلاۋ - باسقارۋدى مىقتاپ يگەرىپ، جارامدىسىن الىپ قالىپ، جارامسىزىن قالدىرۋدى، اۋىل شارۋاشىلىعىن ساپا ارقىلى گۇلدەندىرۋدى جەبەۋ كەرەك، - دەپ اتاپ كورسەتتى.
اس ۇستەلىندەگى وزگەرىستى ٴبىر تال اپەلسيننەن كورۋگە بولادى. قىس ماۋسىمىندا اپەلسين ادامدارعا تاماشا ٴدام مەن سالاماتتىق سيلايدى. بۇرىن ەلىمىزدە اپەلسين تەك 9 - ايدان كەلەسى جىلدىڭ 1 - ايىنا دەيىن عانا بازارعا شىعارىلاتىن، قازىر 4 ماۋسىمنىڭ بارىندە جاس جەمىستەر بازارعا شىعارىلادى، ونىڭ ۇستىنە اپەلسين، ماندارين، اپەلسين تسيترۋس، سارى اپەلسين، ليمون سياقتى كوپ ٴتۇرى بار. سورتتىڭ ۇرپاق اۋىستىرۋى، پىسىپ جينالۋى، اعاشتا جاستاي ساقتالۋى، جارعاق جاۋىپ جاي جيناۋ، جيناعاننان كەيىن جاستاي ساقتاۋ تەحنيكالارى مەن ىلعاۋ، قوراپتاۋ سياقتى تەحنيكالاردىڭ بارلىعى ساپانى جوعارىلاتۋدىڭ «قۇپيالارى».
پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى ەلىمىزدىڭ اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىنىڭ قامداۋ قۇرىلىمى ۇزدىكسىز جاقسارىپ، اتباس بۇرشاق مايى شيكىزاتىنىڭ ەگىس اۋدانى ورنىقتىلىق بارىسىندا ىگەرىلەپ، ساپالى ٴدامدى كۇرىش، سەرپىمدىلىگى كۇشتى، سەرپىمدىلىگى ٴالسىز ٴبيداي سياقتى ساپالى، ارنايى پايدالانىلاتىن اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرى كۇن سايىن مولايدى. كوكونىستىڭ، جەمىستىڭ، شايدىڭ، شوشقا ەتىنىڭ، قوي ەتىنىڭ، قۇس جۇمىرتقاسىنىڭ، سۋ ونىمدەرىنىڭ ٴونىم مولشەرى تۇگەلدەي دۇنيە جۇزىندە الدىڭعى ورىندى يەلەدى.
− اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ دامۋ تاسىلىندە جەدەل بۇرىلىس جاساپ، اۋىل شارۋاشىلىق تەحنيكاسىندا جاڭالىق اشۋ قادامىن جەدەلدەتىپ، شوعىرلى، جوعارى ٴونىمدى، حاۋىپسىز، باياندى وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىعىن دامىتۋ جولىن اشتى.
باس شۋجي شي جينپيڭ مەملەكەتتىڭ استىق حاۋىپسىزدىگىنە شىنايى كەپىلدىك ەتىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ قۇرىلىمىن رەتتەپ، جاقسارتىپ، وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىق كاسىپ سالاسى جۇيەسىن، ٴوندىرىس جۇيەسىن، تيجارات جۇيەسىن جەدەل قۇرىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ ٴتۇسىمدى ارتتىرۋدى جەتەكشى ەتۋدەن ساپانى جوعارىلاتۋدى جەتەكشى ەتۋگە بۇرىلىس جاساۋىن ىلگەرىلەتۋ كەرەك دەپ باسا دارىپتەگەن بولاتىن.
10 جىلدان بەرى ەلىمىز اۋىل شارۋاشىلىعىن دامىتۋدا ساننىڭ ارتۋىن نەگىز ەتۋدەن سان مەن ساپاعا تەڭ ٴمان بەرۋگە بۇرىلىس جاساۋدى، بايلىق فاكتورى ۇسىنىلىمىنا يەك سۇيەۋدەن جاڭالىق اشۋ ارقىلى دەم بەرۋگە بۇرىلىس جاساۋدى، ۇتىمسىز تيجاراتتان جاسىل، تومەن كومىر قىشقىل گازدى، اينالمالى دامۋعا قاراي بۇرىلىس جاساۋدى ىلگەرىلەتتى.
اۋىل شارۋاشىلىعىن وسىزامانداندىرۋدىڭ تەتىگى اۋىل شارۋاشىلىعى عىلىم - تەحنيكاسىنىڭ وسىزاماندانۋىندا. ەلىمىزدىڭ ەگىس داقىلدارىن ەگۋدىڭ، جيناۋدىڭ جالپىلىق ماشينالانۋ مولشەرى 2012 - جىلعى %57.2 تەن 2021 - جىلعى %72 كە جوعارىلاپ، اۋىل شارۋاشىلىعى عىلىم - تەحنيكاسى العاباسۋىنىڭ قوسقان ۇلەسى %54.5 تەن %61 تەن استامعا جوعارىلادى. 3 ۇلكەن نەگىزگى استىقتا ماشينالانۋ نەگىزىنەن جۇزەگە اسىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىن ماشينالاندىرۋ قارىشتاپ دامىپ، زەردەلى اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ قادامى تەزدەپ، اۋىل - قىستاقتا ەلەكتروندى ساۋدا قوسىنى تىڭنان قوسىلدى.
اۋىل شارۋاشىلىعى بايلىعىن قورعاۋ مەن ونان پايدالانۋ ۇزدىكسىز كۇشەيدى. جەر - جەر بايلىقتان ۇنەمدى، شوعىرلى، اينالمالى پايدالانۋ كوزقاراسىنا تاباندى بولىپ، ەكولوگيالىق اينالمالى اۋىل شارۋاشىلىعىن دامىتىپ، تاۋ، سۋ، ورمان، ەگىستىك جەر، كول، جايىلىمدى ٴتىپتى دە قاتاڭ قورعاپ، جەر استى سۋى شۇڭقىر اۋماعى، توپىراق اۋىر مەتالمەن لاستانعان اۋماق سياقتىلاردى جەدەل وڭاپ، چاڭجياڭدا بالىق اۋلاۋعا 10 جىل تيىم سالۋدى جاپپاي اتقارىپ، ٴتۇيىندى الاپتارداعى سۋ ورگانيزمدەرىن قورعاۋ ورەسىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتتى.
− اۋىل - قىستاق رەفورماسىن تەرەڭدەتىپ، اۋىل - قىستاق نەگىزگى تيجارات ٴتۇزىمىن بەكەمدەپ، كەمەلدەندىرىپ، اۋىل - قىستاق جەرىن كوتەرەگە الۋداعى «3 ۇقىقتى ٴبولىپ ورنالاستىرۋدى» ىلگەرىلەتىپ، جاڭاشا اۋىل شارۋاشىلىق تيجارات تۇلعالارىنىڭ دامۋىن جەدەلدەتىپ، وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىعى دامۋىنىڭ نەگىزىن بەكەمدەدى.
جەر − حالىقتىڭ جان تامىرى.
2016 - جىلى 4 - ايدىڭ 25 - كۇنى، باس شۋجي شي جينپيڭ انحۇيدىڭ فىڭياڭ اۋدانى شياۋگاڭ قىستاعىندا اۋىل - قىستاق رەفورماسى اڭگىمە ٴماجىلىسىن باسقارىپ اشقاندا بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: «<اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق، شارۋالار> ماسەلەسىن ويداعىداي شەشۋدى بۇكىل پارتيا قىزمەتىندەگى ماڭىزدىنىڭ ماڭىزدىسى ەتۋگە تاباندى بولىپ، جاڭا جاعدايداعى اۋىل - قىستاق رەفورماسىن ىلگەرىلەتۋ سەرپىنىن ارتتىرىپ، قالا مەن اۋىلدى ٴبىر تۇتاس جوسپارلاۋدى كۇشەيتىپ، اۋىل قىستاقتى كۇشەيتۋ، اۋىل شارۋاشىلىعىنا تيىمدىلىك جاساۋ، شارۋالاردى بايىتۋ ساياساتتارىن جاپپاي تياناقتاندىرىپ، اۋىل شارۋاشىلىعى نەگىزىنىڭ بەكەم، اۋىل - قىستاقتىڭ جاراسىمدى، ورنىقتى بولۋىن، شارۋالاردىڭ تىنىش ٴومىر، شات - شادىمان تىرشىلىك كەشىرۋىن جەبەۋ كەرەك».
2020 - جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن ەلىمىز اۋىل - قىستاقتاعى كوتەرمەگە العان جەردىڭ ۇقىعىن تۇراقتاندىرىپ تىزىمگە الىپ كۋالىك بەرۋ قىزمەتىن ورىستەتىپ، بۇل 200 ميلليوننان استام شارۋا وتباسىنا سايدى. پارتيا 19 - قۇرىلتايىنىڭ بايانداماسىندا جەردى كوتەرمەگە الۋ قاتىناسىنىڭ ورنىقتىلىعىن ساقتاپ ٴارى ۇزاق ۋاقىت وزگەرتپەي، ەكىنشى كەزەك جەردى كوتەرمەگە الۋ مەرزىمى تولعاننان كەيىن تاعى دا 30 جىل ۇزارتۋدى ايقىنداپ، شارۋالاردىڭ كوڭىلىن الاڭسىز ەتتى. 2021 - جىلى جەردى تيجارات ەتۋ ۇقىعى اينالىسقا سالىنعان جەر اۋدانى 557 ميلليون مۋ بولىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ لايىقتى كولەمدە تيجارات ەتىپ دامۋىن ٴونىمدى جەبەدى.
وتباسىلىق ەگىس الاڭى، شارۋالار سەلبەستىك كووپەراتيۆى، اۋىل شارۋاشىلىق كاسىپورىندارى سياقتىلاردى نەگىز ەتكەن جاڭاشا اۋىل شارۋاشىلىق تيجارات تۇلعالارى وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ دامۋىن جەبەيتىن ماڭىزدى كۇشكە اينالىپ، ٴار ٴتۇرلى قوعامدانعان قىزمەت وتەۋ ۇيىمدارىنىڭ جالپى سانى ٴبىر ميلليون 41 مىڭعا جەتىپ، شاعىن شارۋا وتباسىلارىمەن وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىعى دامۋىنىڭ ورگانيكالى ۇشتاسۋىن پارمەندى جەبەدى، اۋىل شارۋاشىلىعىن وسىزامانداندىرۋدى جەدەل ىلگەرىلەتۋدىڭ تاماشا جوباسى كەڭ - بايتاق اۋىل - قىستاقتاردا ۇزدىكسىز ورىستەدى.
اۋىل - قىستاقتىڭ قونىسقا جايلى، كاسىپكە وڭتايلى بولۋىن ىلگەرىلەتتى:
«ەكولوگيانى كوركەيتىپ، ورتانى كورىكتەندىرىپ، تاۋى مانات، سۋى تۇنىق، اسپانى اشىق، جەرى جاسىل، قىستاق كوركەم، ادام جاراسىمدى كورىكتى كورىنىستى قالپىنا كەلتىرۋ»
اۋىل - قىستاق اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىمەن قامداۋ، ەكولوگيالىق قالتقى، مادەنيەتتى جالعاستىرۋ سياقتى ماڭىزدى يقۋاتتار ارقالاۋدا. اۋىل - قىستاقتىڭ ورتاسى كوجە - قاتىققا، كوكونىسكە، سۋ كەسەسىنە، قالا - قالاشىقتىڭ ارتقى باقشاسىنا تىكەلەي ىقپال ەتەدى.
تاماشا قونىس ورتاسى − قالىڭ شارۋالاردىڭ كوكەيتەستى تىلەگى.
«تاماشا ەكولوگيالىق ورتا اۋىل - قىستاقتىڭ ەڭ زور باسىمدىعى مەن قىمباتتى قازىناسى. ەكولوگيانى قورعاۋدىڭ قىزىل سىزىعىن ساقتاپ، اۋىل - قىستاقتىڭ جاراتىلىستىق كاپيتالىنىڭ قۇنىنىڭ جەدەل ارتتىرۋىن جەبەپ، تاماشا ەكولوگيانى اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدىڭ تىرەكتى تۇيىنىنە اينالدىرۋ كەرەك» دەپ باسا دارىپتەدى 2017 - جىلى 12 - ايدىڭ 28 - كۇنى باس شۋجي شي جينپيڭ ورتالىقتىڭ اۋىل - قىستاق قىزمەتى ماجىلىسىندە.
− قىستاق ورتاسى كوركەيدى، ٴوندىرىس ٴتاسىلى جاسىلداندى.
جول ايناداي تازا، رەتتى كوشەنىڭ ەكى جاعىنداعى قىستاق تۇرعىندارى ۇيلەرىنىڭ الدىنا قوقسىق ساندىعى قويىلعان، تازالىقشىلار قوقسىقتى ٴالسىن - ٴالى شوعىرلى تازالايدى... ىشكى موڭعۇل ۇلانحوت قالاسى ۇلانحادا قالاشىعى سانحى قىستاعىنا بارساڭىز، كورىكتى اۋىل - قىستاق كورىنىسى كوز مەيىرىڭىزدى قاندىرادى.
بۇرىن بۇل ارا دا «لاس بولۋدى، رەتسىز بولۋدى، ناشار بولۋدى» باستان كەشىرگەن بولاتىن. تۇرمىستىق قوقسىقتى ٴبىر جاقتى ەتۋ سىندى قيىن ماسەلەسىن شەشۋ ٴۇشىن، جەرگىلىكتى ورىن «وتباسىندا تۇرگە ٴبولۋ، قىستاق جيناۋ، قالاشىق تاسىپ اكەتۋ، قالا ٴبىر جاقتى ەتۋ» سىندى قوقىر - قوقسىقتى جونگە سالۋ ۇلگىسىن جولعا قويدى. قىستاقتىڭ تازالىعى، ورتاسى زور مولشەردە جاقسارىپ قانا قالماستان، بۇقارا دا قوقسىق تازالاۋعا ىرىقتىلىقتپەن ات سالىسۋعا جۇمىلدىرىلدى.
باس شۋجي شي جينپيڭ: اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋ ستراتەگياسىن اتقارۋداعى ٴبىر ماڭىزدى مىندەت − جاسىل دامۋ ٴتاسىلى مەن تۇرمىس ٴتاسىلىن جالپىلاستىرىپ، ەكولوگيانى كوركەيتىپ، ورتانى كورىكتەندىرىپ، تاۋى مانات، سۋى تۇنىق، اسپانى اشىق، جەرى جاسىل، قىستاق كوركەم، ادام جاراسىمدى كورىكتى كورىنىستى قالپىنا كەلتىرۋ كەرەك، - دەپ باسا دارىپتەگەن بولاتىن.
پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ىقىلاستى تاپسىرماسى رەالدىققا اينالۋدا، سانحى قىستاعىنىڭ وزگەرىسى بۇكىل ەلدەگى اۋىل - قىستاقتاردىڭ بەت - بەينەسىنىڭ ۇزدىكسىز جاقسارۋىنىڭ شاعىن كورىنىسى ەسەپتى.
جاقىنداعى جىلداردان بەرى پارتيا ورتالىق كوميتەتى، مەملەكەتتىك كەڭەس «اۋىل - قىستاق قونىس ورتاسىن رەتتەۋ - وڭاۋدىڭ 3 جىلدىق ارەكەت جوباسى» مەن «اۋىل - قىستاق قونىس ورتاسىن رەتتەۋ - وڭاۋدىڭ دارەجەسىن جوعارىلاتۋدىڭ 5 جىلدىق ارەكەت جوباسىن (2021 − 2025 جىل)» ىركەس - تىركەس ورنالاستىرىپ اتقاردى. جەر - جەر، تاراۋلار شىنايى يگەرىپ، ناقتى ىستەپ، اۋىل - قىستاقتىڭ سۋى تۇنىق، تاۋى جاسىل بولۋىن ۇزدىكسىز جاقسى ىستەپ، شارۋالاردىڭ ماڭىنداعى «كىشكەنە ىستەردى» تىڭعىلىقتى شەشىپ، تاماشا جاۋاپناما تاپسىردى.
2021 - جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن ەلىمىزدەگى اۋىل - قىستاقتا تازا دارەتحانالاردىڭ جالپىلاسۋ مولشەرى %70 تەن استى، اۋىل - قىستاق تۇرمىستىق قوقىر - قوقسىقتارىن جيناپ، تاسىپ، ٴبىر جاقتى ەتكەن تابيعي قىستاقتاردىڭ سالىستىرماسى ورنىقتى تۇردە %90 تىڭ ۇستىندەگى دەڭگەيدى ساقتاپ، اۋىل - قىستاق تۇرمىستىق لاس سۋلارىن بەتالدى شىعارۋ جايتى نەگىزىنەن تيىلدى.
اۋىل شارۋاشىلىعى جاعىنداعى لاستانۋدى وڭاۋ بەلسەندى ناتيجەگە قول جەتكىزدى. جەر - جەر، تاراۋلار اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ تازا ٴوندىرىسىن ٴۇرتىس ىلگەرىلەتىپ، ەگىس دارىلەرىنىڭ، حيميالىق تىڭايتقىشتىڭ مولشەرىن ازايتىپ، ونىمدىلىگىن ارتتىرۋدى ىلگەرىلەتىپ، 2021 - جىلى ەگىس دارىلەرىنىڭ، حيميالىق تىڭايتقىشتىڭ پايدالانىلۋ مولشەرى جەكە - جەكە 2015 - جىلداعىدان %17 تەن جوعارى جانە %13.8. ازايدى. بۇكىل ەل بويىنشا مال كوڭىن، ٴۇي قۇستارى ساڭعىرىعىن جالپىلىق پايدالانۋ مولشەرى %76 تەن استام دەڭگەيگە جەتتى، سابان - توپاندى جالپىلىق پايدالانۋ مولشەرى %88.1 كە جەتتى، جاراقسىز كونە ەگىس جارعاقتارىن جيناپ الىپ، جيناپ الۋ مولشەرى %80 تەن استام دەڭگەيدە ورنىقتى.
− نەگىزدىك قۇرىلعىلار ۇزدىكسىز كەمەلدەنىپ، اۋىل - قىستاق ٴوندىرىسى، تۇرمىسى اناعۇرلىم قولايلىلانا ٴتۇستى.
شۇمەكتى بۇراپ قالىپ ەدى، تۇپ - تۇنىق قۇبىر سۋى سىلدىراي اقتى، ٴۇيى شانشي ولكەسى انكاڭ قالاسى باۋۋان قىستاعىندا تۇراتىن باۋ چىڭيۇن ٴوز ٴۇيىنىڭ كوكونىس باعىنان اكەلگەن بالدىركوكتى الىپ، كوكونىس جۋىپ، تاماق ىستەۋگە كىرىستى.
تاۋ قويناۋىنداعى باۋۋان قىستاعى سۋ تاپشىلىعىنىڭ تاقسىرەتىن جەتىسىنشە تارتىپ كەلگەن ەدى، بۇرىن قۇدىقتان سۋ الۋ ٴۇشىن تۇرعىندار تاڭ اتپاي تۇرىپ كەزەككە تۇراتىن. 2019 - جىلدىڭ باسىندا، قۇبىر سۋ زاۆودى اقىرى قىستاققا قۇبىر سۋىن جەتكىزدى، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ ىشەر سۋى بولىپ قالماستان، سۋ ساپاسى دا قامتاماسىز ەتىلدى. «قازىر سۋ ٴىشۋ ماسەلەسىنە كۇندە باس قاتىرمايتىن بولدىق» دەدى باۋ چىڭيۇن تەبىرەنىپ.
سۋ اۋىل - قىستاقتى نارلەندىرىپ، باقىتتى كۇندەر جالعاستى.
پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى شارۋالاردىڭ قاسىنداعى «كىشكەنتاي ىستەر» وراسان زور وزگەرىس بولىپ جينالدى. ەلىمىز اۋىل - قىستاق قۇرىلىسى ارەكەتىن اتقارىپ، اۋىل - قىستاق قۇبىر سۋىنىڭ جالپىلاسۋ مولشەرلەمەسى %84 بولدى، قىستاق بىتكەنگە ەلەكتر تۇتاستىرۋ، قاتتىلاندىرىلعان جول تۇتاستىرۋ، جولاۋشىلار اۆتوكولىگىن قاتىناتۋ، وپتيكالىق كابەل جانە 4G ينتەرنەت جەلىسىن تۇتاستىرۋ نەگىزىنەن جۇزەگە اسىرىلدى. جەر - جەر اۋەلگى ەكولوگيالىق قىستاق قونىس ورتاسىنىڭ بەت - بەينەسىن كادەگە جاراتۋ مەن وسى زامانعى فاكتور ەنگىزۋدى ۇشتاستىرىپ، ٴارقايسىسى وزىندىك ەرەكشەلىككە يە وسى زامانعى نۇسقاداعى «فۋچۇن تاۋلى قونىس كارتيناسىن» تۇلعالادى.
− الەۋمەتتىك قىزمەت وتەۋ اناعۇرلىم اقاۋسىزداندىرىلىپ، بۇقارانىڭ تۇرمىسى اناعۇرلىم باقىتتى بولدى.
«قازىر اۋرۋ كورسەتۋ ٴۇشىن الىسقا بارۋدىڭ قاجەتى جوق، قىستاقتا اۋرۋحاناعا جاتساق ەسەپتەن كوتەرىلەدى، سالاماتتىعىمىز اناعۇرلىم قامتاماسىز ەتىلىپ، تۇرمىسىمىز بارعان سايىن جاقسارا ٴتۇستى!» گۋيجوۋ ولكەسى تۇڭرىن قالاسى يىنجياڭ تۋجيازۋ، مياۋزۋ اۆتونوميالى اۋدانى شينجاي قالاشىعى گاۋفىڭ قىستاعىنىڭ تۇرعىنى حۋاڭ چاۋجين كوڭىلىندەگى تەبىرەنىستى جاسىرا المادى.
وسىدان ٴبىراز بۇرىن، حۋاڭ چاۋجين تاۋدا ەگىس جۇمىسىمەن شۇعىلدانىپ جۇرگەندە جابايى ارا شاعىپ، ەسىنەن تانىپ قالادى دا، ومىرىنە حاۋىپ تونەدى. شينجاي قالاشىعى ەمحاناسىنىڭ شيپاگەرى يۇي شۋحۇڭ تەلەفون قابىلداعان سوڭ، دەرەۋ شۇعىل قۇتقارۋ كولىگىنە حابارلاسىپ، قۇتقارۋعا اتتانادى. ەمحانادا ٴبىر اپتا جاتىپ ەمدەلگەن سوڭ، حۋاڭ چاۋجين ابدەن ساۋىعىپ، شيپاحانادان شىعادى.
«بۇرىن مۇنداي شۇعىل احۋالعا تاپ بولساق، ناۋقاستى اۋدان قالاشىعىنداعى شيپاحاناعا جەتكىزۋ كەرەك ەدى». يۇي شۋحۇڭ بىلاي دەدى: قازىر سەنترلى قىستاق ەمحانالارى قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتۋ ارقىلى اۋىل - قىستاقتىڭ ەمدەۋ ورەسى جوعارىلادى، بۇقارا اۋرۋ كورسەتۋ، ەمدەلۋ ٴۇشىن ەندىگارى الىسقا شاپقىلامايتىن بولدى.
«حالىقتى وزەك ەتكەن دامۋ يدەياسىنا تاباندى بولىپ، كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ جەتىستىكتەرىن بەكەمدەۋدى، كەڭەيتۋدى اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدى جاپپاي ىلگەرىلەتۋمەن ٴونىمدى ۇشتاستىرۋدى ىلگەرىلەتىپ، نازاردى بۇقارا جاپپاي كوڭىل ٴبولىپ وتىرعان حالىق تۇرمىسى ماسەلەلەرىنە بارىنشا شوعىرلاندىرىپ، جۇمىستاندىرۋ، وقۋ - اعارتۋ، قوعامدىق قامتاماسىزداندىرۋ، ەمدەلۋ، زەينەتكەرلىك، بالانى اماناتتاپ باقتىرۋ، تۇرعىن ٴۇي سياقتى حالىق تۇرمىسىنداعى ناقتى ىستەردى جاقسى ىستەپ، ٴبىر - بىردەن يگەرىپ تياناقتاندىرىپ، ٴار ۇلت بۇقاراسىنىڭ تابىس سەزىمىنىڭ اناعۇرلىم شىنايى، باقىت سەزىمىنىڭ اناعۇرلىم باياندى، حاۋىپسىزدىك سەزىمىنىڭ اناعۇرلىم قامتاماسىز ەتىلۋىنە مۇمكىندىك جاساۋ كەرەك» دەپ باسا دارىپتەدى 2021 - جىلى 7 - ايدا باس شۋجي شي جينپيڭ شيزاڭدا قىزمەت تەكسەرگەن كەزدە.
پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى جەر - جەر اۋىل - قىستاق نەگىزگى ساتى ەمدەۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ بويىنشا قىزمەت وتەۋ جۇيەسىن ۇزدىكسىز اقاۋسىزداندىرىپ، ەلىمىزدىڭ اۋىل - قىستاق ەمدەۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ قۇرىلىمدارى مەن قىزمەتكەرلەرىنىڭ «اق تاڭداعى» تاريحي سيپاتتى جاپپاي جويىلدى، اۋىل - قىستاق ەمدەۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ قۇرىلىمدارىنىڭ قۇرىلعىلارى مەن دارىندىلاردىڭ ٴالسىز بۋىندارى ۇزدىكسىز كۇشەيتىلدى.
2021 - جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن بۇكىل ەلدە 23 مىڭ اۋدان دارەجەلى ەمدەۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ قۇرىلىمى، 35 مىڭ اۋىل - قالاشىق شيپاحاناسى، 599 مىڭ قىستاق ەمحاناسى بار بولىپ، اۋدان، اۋىل، قىستاق بويىنشا ەمدەۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ قۇرىلىمدارىمەن جاپپاي قامتۋ جۇزەگە اسىرىلدى.
اۋدان، اۋىل، قىستاق 3 دارەجەلى اۋىل - قىستاق قارتتاردى كۇتىمدەۋ قىزمەت وتەۋ تورى جەدەل قۇرىلدى. سوڭعى جىلدارى ەلىمىز قالا، اۋىل نەگىزدىك قارتتاردى كۇتىمدەۋ قىزمەت وتەۋ جۇيەسى قۇرىلىسىن ٴبىر تۇتاس جوسپارلاپ، اۋىل - قىستاق قارتتاردى كۇتىمدەۋ قىزمەت وتەۋىنىڭ جەتكىزۋ راديۋسى ۇزىن، قىزمەت وتەۋ قۇرىلعىلارى ەسكىرگەن، قىزمەت وتەۋ وزىندىك قۇنى جوعارى، ماماندانعان دارىندىلار قوسىنى جەتكىلىكسىز بولۋ سىندى ەرەكشەلىكتەرىن تولىق ويلاستىرىپ، اۋىل - قىستاق قارتتاردى كۇتىمدەۋ قىزمەت وتەۋىنىڭ ولقىلىقتارىن كۇش سالا تولىقتىرىپ، قالا، اۋىل نەگىزدىك قارتتاردى كۇتىمدەۋ قىزمەت وتەۋىنىڭ بىركەلكىلەنۋىن بىرتىندەپ جۇزەگە اسىردى.
اۋىل - قىستاقتى باسقارۋ جۇيەسىن اقاۋسىزداندىرىپ، قىستاقتار اناعۇرلىم حاۋىپسىز دە جاراسىمدى بولدى. پارتيا ۇيىمىن باسشى ەتكەن اۋىل - قىستاق نەگىزگى ساتى ۇيىمدىق قۇرىلىسى كورنەكتى كۇشەيتىلىپ، ٴوزىن - ٴوزى باسقارۋ، زاڭمەن باسقارۋ، مورالمەن باسقارۋ ٴوزارا ۇشتاستىرىلعان اۋىل - قىستاق باسقارۋ جۇيەسى ونان ارى كەمەلدەندىرىلدى. «ينتەرنەت+ اكىمشىلىك قىزمەت وتەۋ» ونان ارى اۋىل - قىستاقتارعا قاراي سوزىلىپ، قامتىدى، شارۋالاردىڭ تابىس سەزىمى، باقىت سەزىمى، حاۋىپسىزدىك سەزىمى اناعۇرلىم قامتاماسىز ەتىلدى، اناعۇرلىم باياندى بولدى.
شارۋالاردىڭ اۋقاتتى، باردام بولۋىن ىلگەرىلەتتى:
«اۋىل - قىستاق قىزمەتىنىڭ ناقتى ونىمدىلىگىن سىننان وتكىزۋدىڭ ماڭىزدى ولشەمى شارۋالاردىڭ قالتالارىنىڭ قامپايعان - قامپايماعاندىعىنا قاراۋ»
تاڭەرتەڭ ۋليڭ تاۋلى وڭىرىنە ورنالاسقان چۇڭچيڭ شىجۋ تۋجيازۋ اۆتونوميالى اۋدانى جۇڭي اۋىلىنىڭ حۋاشي قىستاعى سەلدىر تۇمان اراسىنان وياندى. تاۋى بيىك، سايى تەرەڭ، جەرى قۇنارسىز بۇل ارا كەزىندە چۇڭچيڭ قالاسىنداعى 18 اۋىر كەدەي اۋىل - قالاشىقتىڭ ٴبىرى ەدى.
2019 - جىلى 4 - ايدىڭ 15 - كۇنى باس شۋجي شي جينپيڭ تاۋ قويناۋىنداعى حۋاشي قىستاعىنا كەلدى، كەدەيلىكتەن ارىلعان وتباسى ما پەيچيڭنىڭ ۇيىندە باس شۋجي ونىڭ استىق قامباسىن كورىپ، اس ۇيىنە كىرىپ، تۇرمىس، كىرىس احۋالىن ەگجەي - تەگجەيلى ۇعىستى.
«باقىت كۇرەستەن كەلەدى. پارتيانىڭ ساياساتى بۇقاراعا جاقسى بولسا، بۇل ناعىز جاقسىلىق ەسەپتەلەدى». 89 جاستاعى ساقا پارتيا مۇشەسى ما پەيچيڭ باس شۋجيدىڭ وسى ٴسوزىن ەشقاشان ۇمىتقان ەمەس. 3 جىلدان بەرى قىستاق ۇگىلگىش الحور، ۇگىلگىش شابدالى ەگۋدى، ورمان اراسىنا قىرلى ٴشوپ سياقتى ەگىس داقىلدارىن كىرىستىرىپ ەگۋدى زور كۇشپەن دامىتتى. قىستاقتاعى جۇڭفىڭ ارا باعىمشىلىعى، اۋىل - قىستاق ساياحاتى سياقتى كاسىپ سالالارىنىڭ ۇزدىكسىز زورايۋىنا ىلەسىپ، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ كىرىستى ارتتىرۋ جولدارى اناعۇرلىم كوپ تە الۋان ٴتۇرلى بولا ٴتۇستى.
2021 - جىلى حۋاشي قىستاعى كوللەكتيۆ ەكونوميكالىق بىرلەسكەن كووپەراتيۆىنىڭ كىرىسى 600 مىڭ يۋاننان استى، شارۋالارعا بولىنگەن پايدا 150 مىڭ يۋانعا جەتتى.
جۇڭگونى بايىتۋ ٴۇشىن شارۋالاردى، ٴسوزسىز، بايىتۋ كەرەك.
8 جىلدىق ماشاقاتتى ەرەن ەڭبەك، 8 جىلدىق قورعان بۇزىپ، قامال الۋ. شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ جەتەكشىلىك ەتىپ ىلگەرىلەتۋىندە بۇكىل ەل حالقى قاجىماي - تالماي قۇلشىنىپ، ەلىمىزدەگى قازىرگى ولشەمنەن تومەن 98 ميلليون 990 مىڭ اۋىل - قىستاق كەدەي حالقى بۇكىلدەي كەدەيلىكتەن ارىلىپ، 832 كەدەي اۋدان تۇگەلدەي كەدەيلىك قالپاعىن الىپ تاستاپ، جول ٴجۇرۋ قيىن بولۋ، سۋ ٴىشۋ قيىن بولۋ، ەلەكتردەن پايدالانۋ قيىن بولۋ، حابارلاسۋ قيىن بولۋ، وقۋعا بارۋ قيىن بولۋ، ەمدەلۋ قيىن بولۋ سياقتى ماسەلەلەر تاريحي سيپاتتى شەشىم تاۋىپ، تاريح بەتىندە ايشىقتالاتىن تاعى ٴبىر دۇنيە كەرەمەتىن جاراتتى.
بۇگىنگى تاڭدا ٴبىز اناعۇرلىم تىڭعىلىقتى تۇردە قۇلشىنا كۇرەس جاساۋ ارقىلى اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدى ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىپ، بىرگە بايۋعا قاراي ارشىندى قادام تاستاۋدامىز.
«اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق قىزمەتىندە، سايىپ كەلگەندە شارۋالاردىڭ كىرىسىن ارتتىرۋ − تەتىك».
«اۋىل - قىستاق قىزمەتىنىڭ ناقتى ونىمدىلىگىن تەكسەرۋدىڭ ماڭىزدى ولشەمى شارۋالاردىڭ قالتالارىنىڭ قامپايعان - قامپايماعاندىعىنا قاراۋ».
«بىرگە بايۋدى جەبەۋدە ەڭ جاپالى، ەڭ اۋىر مىندەت ٴالى دە اۋىل - قىستاقتا».
...
باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ كوڭىلىندە باستان - اياق قام جەپ كەلە جاتقانى − 100 ميلليونداعان شارۋانىڭ اناعۇرلىم باردام تۇرمىس كەشىرۋى.
بيىل 6 - ايدىڭ 27 - كۇنى باس شۋجي شي جينپيڭ انحۇي ولكەسىنىڭ تايحى اۋدانىنداعى استىق ەگەتىن ٴىرى شارۋا شۇي سۇڭشياڭعا جاۋاپ حات قايتارىپ، بىلاي دەدى: «وسىناۋ جىلداردا پارتيا ورتالىق كوميتەتى استىق وندىرىسىنە قولداۋ كورسەتەتىن ٴبىرسىپىرا ساياسات - شارالاردى شىعاردى، بۇل جۇڭگولىقتاردىڭ كەسەسىن قاي - قاشان دا ٴوز قولىندا مىقتى ۇستاۋىنا، استىق ەگەتىن شارۋالاردىڭ اقشا تابۋىنا، ناقتى يگىلىككە كەنەلۋىنە، تۇرمىستارىنىڭ بارعان سايىن جاقسارا تۇسۋىنە مۇمكىندىك جاساۋ ٴۇشىن بولىپ تابىلادى».
شارۋالاردىڭ استىق ەگىپ، يگىلىككە كەنەلۋىن قامتاماسىز ەتۋ ٴۇشىن، پارتيا ورتالىق كوميتەتى اۋىل شارۋاشىلىعىنا تيىمدىلىك جاساۋ ساياساتىن تولاسسىز شىعارىپ، كۇرىشتىڭ، ٴبيدايدىڭ ەڭ تومەنگى ساتىپ الۋ باعاسىنىڭ ورەسىن ورنىقتى جوعارىلاتىپ، ٴۇش ۇلكەن استىق داقىلىنىڭ تولىق وزىندىك قۇنى قامسىزداندىرۋى مەن ەگىمشىلىك كىرىسى قامسىزداندىرۋىن نەگىزگى ٴوندىرىس ولكەسىندە، استىق وندىرەتىن ٴىرى اۋدانداردا جاپپاي قامتۋدى جۇزەگە اسىردى. بيىل جىل باسىنان بەرى اۋىل شارۋاشىلىق ٴوندىرىس قۇرال - جابدىقتارى باعاسىنىڭ ٴوسۋى سياقتى احۋالدارعا مەڭزەس، ورتالىق قازىنا ىلگەرىندى - كەيىندى ٴىس جۇزىندىك استىق ەگەتىن شارۋالارعا 40 ميلليارد يۋان ٴبىر رەتتىك قوسىمشا قاراجات تاراتتى.
«استىق ەگۋ قوسىمشا قاراجاتى، ەڭ تومەنگى ساتىپ الۋ باعاسى، اۋىل شارۋاشىلىق قۇرال - جابدىقتارى قوسىمشا قاراجاتى، پارتيانىڭ اۋىل شارۋاشىلىعىنا تيىمدىلىك جاساۋ ساياساتى بىرىنەن كەيىن ٴبىرى شىعارىلىپ، اۋىلداستاردىڭ استىق ەگۋ قايراتى تاسقىنداي ٴتۇستى» دەدى شۇي سۇڭشياڭ.
ەرەكشەلىككە يە كاسىپ سالاسىن دامىتتى، سىرتقا شىعىپ جۇمىس ىستەۋدى ىلگەرىلەتتى، ٴۇش كاسىپتىڭ توعىسپالى دامۋىن جەدەلدەتتى... جەر - جەر، تاراۋلار كوپ شارانى قاتار قولدانىپ، شارۋالاردىڭ كىرىستەرىن ارتتىرۋىن جەبەدى. لوچۋان الماسى، گاننان شۇڭقىرلى اپەلسينى، ديڭشي ٴتاتتى كارتوبى، ساڭشي تۇكتى شابدالى سياقتى ٴبىر توپ ەرەكشە ماركالار ۇزدىكسىز دامىپ، زورايدى. كوپ ٴتۇرلى فورماداعى شەبەرلىك باۋلۋى شارۋا جۇمىسكەرلەردىڭ قابىلەت ورەسىن جوعارىلاتتى، ەگىس جۇمىسىن سەزىنۋ، سەرۋەندەي ٴجۇرىپ جەمىس، كوكونىس ٴۇزۋ، اۋىل ٴدامى، سالت - سانا مادەنيەتى، ەرەكشە اۋىل تۇسەلحاناسى سياقتى جاڭا كاسىپ كۇيلەرى شارۋالاردىڭ كىرىستەرىن ارتتىرۋىنا جاڭا قوزعاۋشى كۇش قوستى.
شارۋالار قاۋىمىنىڭ قالتالارى قامپايا ٴتۇستى. 2021 - جىلى ەلىمىز اۋىل - قىستاق تۇرعىندارىنىڭ جان باسىندىق قولداعى تابىسى 18 مىڭ 931 يۋانعا جەتىپ، 2012 - جىلداعىدان 2 ەسەدەن استام ارتتى؛ قالا، اۋىل تۇرعىندارىنىڭ جان باسىندىق قولداعى تابىس سالىستىرماسى 2012 - جىلعى 1: 88. 2 نان 2021 - جىلعى 1: 50. 2 گە ازايدى.
شارۋالاردىڭ كىرىستەرىن ارتتىرۋ ٴارى حالىق تۇرمىسى ىرىس - قۇتىنا سايادى، ٴارى جاڭا دامۋ ارناسىن جەدەل قالىپتاستىرۋعا سايادى. 100 ميلليونداعان شارۋانىڭ وسىزاماندانۋعا بىردەي قادام تاستاۋى وراسان زور تۇتىنۋ جانە قارجى قوسۋ قاجەتىن جارىققا شىعارادى. قالا، اۋىل ەكونوميكالىق اينالىمى − ەل ىشىندەگى ٴىرى اينالىمنىڭ ماڭىزدى مازمۇنى، سونداي - اق ەل ٴىشى، حالىقارا سىندى قوس اينالىمى سالىستىرمالىق قاتىناسىنىڭ اقاۋسىزدىعىنا شىنايى كەپىلدىك ەتەتىن شەشۋشى فاكتور بولىپ تابىلادى.
...
ٴارى قالتانى قامپايتۋ، ٴارى سانانى بايىتۋ كەرەك. باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: «اۋىل - قىستاق وركەنيەتى − جۇڭحۋا ۇلتى وركەنيەت تاريحىنىڭ نەگىزگى تۇلعاسى، اۋىل - قىستاق وسىنداي وركەنيەتتىڭ دانەكەرى، ەگىنشىلىك - وقۋ وركەنيەتى ٴبىزدىڭ جۇمساق قۋاتىمىز»، «وركەنيەتتى اۋىل سالتىن، تاماشا وتباسى سالتىن، قاراپايىم حالىقتىق سالت - سانانى جەتىلدىرىپ، اۋىل - قىستاق ەكونوميكاسىنىڭ، اۋىل - قىستاقتى زاڭمەن باسقارۋدىڭ، اۋىل - قىستاق مادەنيەتىنىڭ، اۋىل - قىستاقتى باسقارۋدىڭ، اۋىل - قىستاق ەكولوگياسىنىڭ، اۋىل - قىستاق پارتيا قۇرىلىسىنىڭ جاپپاي كۇشەيۋىن ىلگەرىلەتۋ كەرەك».
سوڭعى جىلدارى قاتىستى تاراۋلار ىلگەرىندى - كەيىندى «ەسكى سالت - سانانى وزگەرتىپ، وركەنيەتتى اۋىل سالتىن قۇرۋدى ونان ارى ىلگەرىلەتۋ جونىندەگى جەتەكشى پىكىردى»، «جوعارى باعامەن قالىڭ مال الۋ، تويدى سالتاناتتى وتكىزۋ سياقتى اۋىل - قىستاق ەسكى سالت - ساناسىن وزگەرتۋدىڭ ٴتۇيىندى سالاسىنداعى كورنەكتى ماسەلەلەردى ارناۋلى وڭاۋ ورىستەتۋ قىزمەت جوباسى» سياقتى قۇجاتتاردى باسىپ تاراتىپ، جەر - جەر، تاراۋلار ىشكەرىلەي دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، اۋىل - قىستاق رۋحاني ورنەكيەت قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتتى.
انحۇي ولكەسى چۋجوۋ قالاسى فىڭياڭ اۋدانىنىڭ شياۋگاڭ قىستاعى «كوركەم ٴمورال بانكەسىن» قۇرىپ، قىستاق تۇرعىندارىنا ىزگى ٴىس، كوركەم ٴمورال جيناق ٴنومىرى «جيناق كىتاپشاسىن» تاراتىپ، «كىشكەنە ٴىستى اتاپ وتپەۋدى، ۇلكەن ٴىستى قاراپايىم وتكىزۋدى» دارىپتەپ، قىستاقتىڭ ەسكى سالت - سانانى وزگەرتۋىنىڭ ناتيجەسى كورنەكتى بولدى.
چيڭحاي ولكەسى حايبەي زاڭزۋ اۆتونوميالى وبلىسى چيليان اۋدانىندا جەرگىلىكتى ورىن ساقا پارتيا مۇشەلەرى، ساقا كادر، ساقا ۇلگىلەردەن ادام تاڭداپ «ٴۇش قارت» ۇگىت لەكسيا ۇيىرمەسىن ۇيىمداستىرىپ، پارتيانىڭ باعىت - ساياساتتارىن جيىن زالىنان بۇقارانىڭ ەسىك الدىنا جەتكىزدى.
...
قارتتارعا وپالى بولىپ، تۋىستارىنا قارايلاسۋ، وتباسىن ۇقىپتىلىقپەن، ۇنەمشىلدىكپەن باسقارۋ، وركەنيەتتى جاڭا سالت ەگىنجايلار مەن اۋىل - قىستاقتارعا جالپىلاستى. ەسكى ادەتتەرىن وزگەرتىپ، رۋحتارى سەرپىلىپ، بەت - بەينەلەرى جاڭارعان شارۋالار قاۋىمى بارعان سايىن كوبەيدى.
پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى ەلىمىز جۇڭگو شارۋالار مول ٴونىم مەرەكەسىن بەلگىلەپ، ٴداستۇرلى ەگىنشىلىك مادەنيەتىن قورعاۋ مەن جالعاستىرۋدى كۇشەيتىپ، ٴبىر توپ اۋىل مادەنيەتى مەن حالىقتىق كوركەمونەر دارىندىلارى جارىققا شىقتى. بۇكىل ەلدە شارۋالاردى تاربيەلەۋ، باۋلۋ جۇيەسى ورناتىلىپ، كەمەلدەندىرىلىپ، جوعارى ساپالى شارۋالاردى تاربيەلەۋ جوسپارى اتقارىلىپ، 2014 - جىلدان بەرى جوعارى ساپالى تاربيە قابىلداعان شارۋالار 7 ميلليون ادام - رەتتەن استى.
جاڭا داۋىردە ەكپىندەي ىلگەرىلەپ، جاڭا جورىقتا ۇدەرە العا تارتتى.
جاپپاي سوتسياليستىك وسىزاماندانعان مەملەكەت قۇرۋدىڭ ەڭ جاپالى، ەڭ اۋىر مىندەتى ٴالى دە اۋىل - قىستاقتا. پارتيا 20 - قۇرىلتايىنىڭ بايانداماسىندا اۋىل شارۋاشىلىعىندا قۇدىرەتتى ەل قۇرۋ جانە قونىسقا قولايلى، كاسىپكە ىڭعايلى، جاراسىمدى دا كورىكتى اۋىل - قىستاق قۇرۋعا ورنالاستىرۋ جاسالدى. اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدى جاپپاي ىلگەرىلەتۋ مىندەتى جاپالى، بورىشى داڭقتى.
شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ پارمەندى باسشىلىعىندا، بۇكىل ەل حالقى ٴبىر نيەتپەن سەلبەسىپ، باتىلدىقپەن العا ىلگەرىلەپ، كەدەيلىكتەن ارىلتۋ جەتىستىكتەرىن ۇزدىكسىز بەكەمدەپ، اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدى جاپپاي ىلگەرىلەتىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىن، اۋىل - قىستاقتى وسىزامانداندىرۋ ٴۇشىن قاجىماي - تالماي كۇرەس جۇرگىزسە، ٴسوز جوق، سوتسياليستىك وسىزاماندانعان قۇدىرەتتى مەملەكەت قۇرۋدى تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەتىپ، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋىن جۇزەگە اسىرۋعا قاراي ورنىقتى قاداممەن العا ىلگەرىلەي الادى!
(تىلشىلەر چي جۇڭشي، يۇي ۋىنجيڭ، گاۋ جيڭ، يان فۋجيڭ، لي شياۋتيڭ)
(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 12 - ايدىڭ 22 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)