汉文 ىلە اقپارات تورابىنا حوش كەلدىڭىزدەر!
شي جينپيڭنىڭ دۇنيە جۇزىلىك ىنتا - ىقىلاسى
2023-03-25 12:59:35     كورىلىم:رەت كەلۋ قاينارى:تيانشان تورى  جاۋاپتى رەداكتور:جارقىن تۇسەن ۇلى

شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ تىلشىلەرى

3 - ايداعى بەيجيڭ، كوكتەم سامالى ەسىپ، كۇللى تىرشىلىك جانداندى.

3 - ايدىڭ 15 - كۇنى كەشتە جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتىنىڭ باس شۋجيى، مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ دياۋيۇيتاي مەملەكەتتىك قوناق ۇيىندە جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى مەن دۇنيە ءجۇزى ساياسي پارتيالارىنىڭ جوعارى جىكتەگىلەر كەڭەسىنە قاتىناستى ءارى ارقاۋ ءسوز سويلەپ، بەينە ەكراندا بايلانىس جاساۋ ءتاسىلى ارقىلى بۇكىل دۇنيەنىڭ 150 نەشە ەلىندەگى 500 نەشە ساياسي پارتيا مەن ساياسي ۇيىمنىڭ باسشىلارىمەن ادامزات قوعامىن وسىزامانداندىرۋ سىندى وسى ءبىر كەلەلى كەڭەستىك تاقىرىپتى بىرگە تالقىلادى.

اقيقات جولىمەن جۇرگەندەر جالعىزدىق كورمەيدى، الەم اياسى − ءبىر شاڭىراق.

”جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى − جۇڭگو حالقىن باقىتقا كەنەلتۋدى كوزدەيتىن، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋىن كوزدەيتىن پارتيا، ادامزاتتىڭ العا باسۋىن دا كوزدەيتىن، دۇنيە ءجۇزىنىڭ ۇلى بىرلىگىن دە كوزدەيتىن پارتيا“. پارتيا 20 - قۇرىلتايىندا باس شۋجي شي جينپيڭ وسىلاي دەپ باسا دارىپتەدى.

تاريحى ۇزاق جۇڭحۋانىڭ تاڭداۋلى ءداستۇرلى مادەنيەتى، باي مازمۇندى، تەرەڭ ءماندى ماركسيزم يدەياسى - نازارياسى جۇڭگو كوممۋنيستەرىنىڭ دۇنيە جۇزىلىك كوز اياسىن، الەمدىك ىنتا - ىقىلاسىن بىرگە جەتىلدىرگەن.

دۇنيە جۇزىندە 100 جىلدا بولماعان زور وزگەرىس جاعدايىن تياناق ەتىپ، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋى ستراتەگيالىق جالپى جاعدايىن كوكەيىنە تۇيگەن باس شۋجي شي جينپيڭ ادامزات دامۋىنىڭ الىپ كوورديناتا جۇيەسىنە كوز جىبەرە وتىرىپ جۇڭگونىڭ دامۋى جونىندە تولعانىپ، جۇڭگو حالقىنىڭ مۇددەسىن ءار ەل حالقىنىڭ ورتاق مۇددەسىمەن تىعىز ۇشتاستىرىپ، جاڭا داۋىردەگى جۇڭگونى دۇنيە جۇزىمەن قول ۇستاسىپ، كۇللى ادامزاتتىڭ ورتاق قۇندىلىعىن اسقاقتاتىپ، ادامزاتتىڭ تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋدى ىلگەرىلەتۋ داڭعىل جولىندا ارشىندى قاداممەن العا ىلگەرىلەۋگە جەتەكتەدى.

(1) الەمدى كوڭىل تورىنە قويىپ، ءوزىن الۋەتتەندىرۋ ءۇشىن، باسقالاردى دا تابىسقا جەتۋ ورايىنا كەنەلتۋ كەرەك −

”تاريحتىڭ ۇزاق كوشىنەن الىپ قاراعاندا، جۇڭگونىڭ دامۋى جالپى ادامزاتتىڭ العا باسۋىنا ءتان ۇلى ءىس سانالادى“

2022 - جىلى 6 - ايدىڭ 24 - كۇنى كەشتە، بەيجيڭ حالىق سارايىنىڭ جينسى زالىندا شىراقتار سامالاداي جارقىرادى. كولدەنەڭدەگەن تاۋ مەن تەڭىزدى ەندەي ءوتىپ، 5 قۇرلىقتاعى 18 بازارى جاڭادان گۇلدەنگەن ەل مەن وركەندەپ كەلە جاتقان ەلدىڭ باسشىلارى ”بۇلتتىق پورتالدا“ باس قوسىپ، بۇكىل الەمنىڭ دامۋ ۇلى جوسپارىن بىرگە اقىلداستى.

”قادىرمەندى ءتوراعا شي جينپيڭ، ءسىزدىڭ الەمدىك دامۋ جونىندەگى جوعارى جىكتەگىلەر كەڭەسىن وتكىزگەندىگىڭىزگە العىس ايتامىن، ءسىزدىڭ وسى قيىن - قىستاۋ ساتتە وركەندەپ كەلە جاتقان ەلدەردىڭ ورتاق مۇددەسىن باتىل قورعاعاندىعىڭىزعا العىس ايتامىن“، - دەدى ەگيپەتتىڭ زۇڭتۇڭى سيسي تەبىرەنە.

عاسىرلىق ىندەت پەن 100 جىلدىق وزگەرىس جاعدايى قاباتتاسىپ، الەمدىك دامۋ ءۇردىسى اۋىر سوققىعا ۇشىراعاندا، دۇنيە ءجۇزى بارعان سايىن جۇڭگوعا نازار اۋدارا ءتۇستى.

”وتكەن عاسىردىڭ 60 - جىلدارىنىڭ سوڭىندا مەن جۇڭگونىڭ سارى توپىراقتى ۇستىرتىندەگى ءبىر شاعىن قىستاقتا ديقان بولىپ، بۇقارانىڭ ەگىنشىلىكپەن اينالىسقانداعى ماشاقاتى مەن ىشەر اس، كيەر كيىم قيىنشىلىعىن شىنايى سەزىندىم، تىكە ۇعىندىم، ولاردىڭ تاماشا تۇرمىس جونىندەگى اڭساۋى مەن تىلەگى مەنىڭ جادىما تەرەڭ ۇيالادى“. الەمدىك دامۋ جونىندەگى جوعارى دارەجەلىلەر كەڭەسىندە ءتوراعا شي جينپيڭ لياڭجياحىنىڭ وزگەرىسىنەن باستاپ دامۋدىڭ حالىق جونىندەگى ماڭىزدى ءمانىن باياندادى: ”جارتى عاسىردان كەيىن، مەن سول جەرگە قايتا باردىم، اۋىلداستاردىڭ ىشەر استان، كيەر كيىمنەن تارىقپاي، مولشىلىققا كەنەلگەنىن، جۇزدەرىنەن باقىت كۇلكىسى ەسىپ تۇرعانىن كوردىم“.

سولتۇستىك شانشي ءۇستىرتى − شي جينپيڭنىڭ تياناعى، ونىڭ ءوز سوزىمەن ايتقاندا، ”بۇل جەر مەنىڭ حالىق ءۇشىن ناقتى ءىس ىستەۋ كەرەك دەيتىن بۇلجىماس سەنىمىمدى جەتىلدىردى! مەن مەيلى قايدا بارسام دا، ماڭگى سارى توپىراقتى جەردىڭ ۇلىمىن“.

ءدال وسى ارادا جاستىق مەزگىلدەگى شي جينپيڭ «كوممۋنيستىك پارتيا جارناماسى»، «كاپيتال» سياقتى ماركسيزمنىڭ كلاسسيكالىق شىعارمالارىن قايتا - قايتا وقىپ، ماركسيزم جونىندەگى ەڭ العاشقى تانىمدى بىرتىندەپ ورناتتى. ول كەيىن بىلاي دەپ قورىتىندىلادى: ”ماركسيزمنىڭ باي مازمۇنى مەن تەرەڭ ءمانىن، تۇپتەپ كەلگەندە، ادامزاتتىڭ ازاتتىعىنا ۇمتىلۋ دەگەن ءبىر اۋىز سوزگە جيناقتاۋعا بولادى“.

”ءار ەل حالقىنىڭ بارلىعى تاماشا تۇرمىس كەشىرە العاندا عانا، گۇلدەنۋ باياندى بولادى، حاۋىپسىزدىك قامتاماسىزدىققا يە بولادى، ادامدىق ۇقىقتىڭ نەگىزى بولادى“. حالىقتىڭ كوڭىلىن ويلاعان، الەمنىڭ يگىلىگىن كوزدەگەن ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ ءىس تىندىرۋدا ۇلگى بولعان، ەل باسقارعان، كوكەيىنە الەمدى ۇيالاتقان ىنتا - ىقىلاسى مەن قاسيەتى كەڭەسكە قاتىناسقانداردى قاباعات ءسۇيىندىردى.

ەرتەرەكتە جەرگىلىكتى ورىندا باسشى كادر بولعان شي جينپيڭ ءبىر جولى ”ءوزىن باۋلۋ، وتباسىن تۇزەۋ، مەملەكەتتى باسقارۋ، الەمگە تىنىشتىق ورناتۋ“ جونىندەگى تۇسىنىگىن اۋىزعا العاندا بىلاي دەگەن ەدى: ”’الەمگە تىنىشتىق ورناتۋ‘ بيلىككە قول جەتكىزۋ ەمەس، الەمدى بيلەۋ ەمەس، قايتا بۇقارانىڭ كەدەيلىكتەن ارىلۋىنا، تىنىش ءومىر، شات - شادىمان تىرشىلىك كەشىرۋىنە، كيىمى ءبۇتىن، قارنى توق بولۋىنا مۇمكىندىك جاساۋ. الەم ءسىزدى ۇلگى ەتىپ، بەيبىت دامىپ، ءسىزدىڭ ۇستانىمىڭىز ارقىلى بارلىق ەل تاتۋلاسىپ، ۇلى بىرلىكتى جۇزەگە اسىرسا، ’الەمگە تىنىشتىق ورناتۋعا‘ تاياي تۇسەمىز“.

اۋىل - قىستاققا ءتۇسىپ اترەتكە قاتىناسقاندا ”اۋىلداستاردى ەتكە ءبىر تويعىزۋ“ دەگەن تىلەگىنەن رەفورما جاساۋدىڭ، ەسىك اشۋدىڭ العاشقى تۇسىندا سولتۇستىك ەۆروپادا ساپاردا بولعانداعى ”جۇڭگو حالقىن اناعۇرلىم تاماشا تۇرمىسقا كەنەلتۋ“ دەگەن ارمانعا دەيىن؛ فۋجياندا قىزمەت ىستەگەندە تىنىق مۇحيت ارال ەلى پاپۋا - جاڭا گۆينەيادا ساڭىراۋقۇلاق ارقىلى كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ تەحنيكاسىن جالپىلاستىرۋدى ىلگەرىلەتۋدەن مەملەكەت باسشىسى بولعاننان كەيىن ”باتىس افريكا ءمۇيىسى“ سەنەگالداعى اۋىل - قىستاق تۇرعىندارىنىڭ اۋىز سۋ ماسەلەسىن شەشۋىنە كومەكتەسۋگە دەيىن... جىلدار جىلجىپ ءوتىپ جاتقانىمەن، شىن ىقىلاستى كوڭىل ەجەلدەن وزگەرمەدى.

”جۇڭگو جاۋاپكەرشىلىك ارقالايتىن ەل، ءبىز ءوز ءىسىمىزدى قۇلشىنا ويداعىداي ءبىتىرىپ، سونىمەن بىرگە جۇڭگو مەن سىرتقى دۇنيەنىڭ قارىم - قاتىناسىن ويداعىداي ءبىر جاقتى ەتىپ، ءارى اناعۇرلىم ءتيىمدى سىرتقى ورتاعا قول جەتكىزۋگە تالپىنۋىمىز، ءارى دۇنيە ءجۇزىنىڭ بەيبىتشىلىگى مەن دامۋىنا اناعۇرلىم زور ۇلەس قوسۋعا قۇلشىنۋىمىز كەرەك“. 2012 - جىلى 12 - ايدىڭ 5 - كۇنى باس شۋجي مىندەتىن وتەگەننەن كەيىنگى تۇڭعىش رەتكى سىرتقى ىستەر قيمىلىندا شي جينپيڭ جۇڭگونىڭ سىرتقا ەسىك اشۋ ستراتەگياسى مەن ديپلوماتيالىق ساياساتىن ايقىن باياندادى. ول ”حالىقارالىق قوعام ءبىر - بىرىمەن بىتە قايناسقان تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاعا كۇننەن - كۇنگە اينالىپ كەلەدى“ دەگەندى باسا دارىپتەدى.

كەلەسى جىلى 3 - ايدا مەملەكەت ءتوراعالىعىنا سايلانعاننان كەيىن تۇڭعىش رەت ساپارعا شىققان شي جينپيڭ رەسەي ماسكەۋ حالىقارالىق قارىم - قاتىناس شۋەيۋانىندا لەكسيا جاساعاندا: ”ءبىزدىڭ جۇزەگە اسىراتىن جۇڭگو ارمانىمىز جۇڭگو حالقىن باقىتقا كەنەلتىپ عانا قويماي، ونىڭ ۇستىنە ءار ەل حالقىن دا باقىتقا كەنەلتەدى“، - دەپ اتاپ كورسەتتى.

”قازىرگى تاڭداعى دۇنيە ءجۇزىنىڭ اۋقىمى نە؟ ونىڭ جاۋابى بىرەۋ عانا، ول − بەيبىتشىلىك، دامۋ، سەلبەسۋ، بىرگە يگىلىككە كەنەلۋ“. ادامزاتتىڭ دامۋ اۋقىمى جونىندە تەرەڭ تولعانعان ءتوراعا شي جينپيڭ ادامزاتتىڭ تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋدى دارىپتەپ ءارى ىلگەرىلەتىپ، جۇڭگونىڭ ءداستۇرلى الەمدىك كوزقاراسىنا، ماركسيزمنىڭ دۇنيە تاريحى نازارياسىنا جاڭا داۋىرلىك ءمان ۇستەپ، جۇڭگونى ادامزاتتىڭ باياندى بەيبىتشىلىگىن، ورتاق گۇلدەنۋىن جەبەۋگە اقىل - پاراسات پەن كۇش - قۋات قوسۋعا جەتەكتەدى.

دۇنيە ءجۇزىنىڭ بەيبىتشىلىگىن قورعاۋدا مۇراتىمىزدان اينىمادىق −

2014 - جىلى كوكتەمدە ءتوراعا شي جينپيڭ ەۆروپاداعى ءبىرتالاي ەلدە ساپاردا بولدى. بارعان جەرىندە ول ”بەيبىت دامۋدى“ اۋزىنان تاستامادى. فرانسيانىڭ پاريجىندە ناپولەوننىڭ ”جۇڭگو ۇيقىداعى ارىستان نازارياسىنا“ توقتالعاندا: ”جۇڭگو سىندى ارىستان وياندى، الايدا بۇل بەيبىت، باۋىرمال، وركەنيەتتى ارىستان“، - دەدى، گەرمانيانىڭ بەرلينىندە ”مەملەكەت قۇدىرەتتەنسە، ءسوزسىز، زورەكەر بولادى“ دەگەن ەسكىرگەن لوگيكاعا تويتارىس بەردى: ”قازىرگى تاڭداعى دۇنيە جۇزىندە وتارشىلدىق، زورەكەرلىك كونە سۇردەگىنە تاعى تۇسۋگە بولا ما؟ مۇنىڭ جاۋابى، ارينە، بولمايدى. بولماي قويماۋمەن بىرگە باسىڭ جارىلىپ، قانعا بويالاسىڭ“. بەلگيانىڭ برۋسسەلىندە جۇڭگونىڭ بەيبىت دامۋ جولىن تاڭداۋىنداعى تاريحي لوگيكانى بىلاي باياندادى: ”جۇڭگو حالقى شاپقىنشىلىققا، قۇلدانۋعا ۇشىراعان تاريحىن ۇمىتپايدى، اسىرەسە، بۇگىنگى تۇرمىستى قاستەرلەيدى. جۇڭگو حالقى بەيبىتشىلىكتى ءۇمىت ەتەدى، سوعىسقا قارسى تۇرادى، سوندىقتان باستان - اياق دەربەس، وزىنە - ءوزى قوجايىن بولاتىن بەيبىت ديپلوماتيالىق ساياسات ۇستانىپ، وزگە ەلدەردىڭ ىشكى ىسىنە كيلىكپەۋگە ءارى وزگەلەردىڭ جۇڭگونىڭ ىشكى ىسىنە كيلىگۋىنە جول قويماۋعا تاباندى بولىپ كەلدى“.

حالىقارالىق اۋقىم قۇبىلمالى بولسا دا ءتوراعا شي جينپيڭ بەيبىتشىلىك جەمىسىن قورعاۋ، ادىلدىكتى، تۋراشىلدىقتى قورعاۋ بەكىمىنەن اينىمادى: ماسكەۋدە بۇرىن جۇڭگودا جاپون شاپقىنشىلارىنا قارسى سوعىسقا قاتىناسقان رەسەيدىڭ ساقا جاۋىنگەرلەرىمەن ىقىلاسپەن كەزدەسىپ، ىرىقتىلىقپەن الدىنا بارىپ جاسى ەگدەلەگەن ساقا جاۋىنگەرلەرگە ەستەلىك مەدالىن تاقتى؛ بەيجيڭدە ”جەڭىس كۇنى ديپلوماتياسىن“ ورىستەتىپ، تيان - انمىن مىنبەرىندە دۇنيە ءجۇزىن ادىلدىك، ءسوزسىز، جەڭىسكە جەتەدى، بەيبىتشىلىك، ءسوزسىز، جەڭىسكە جەتەدى، حالىق، ءسوزسىز، جەڭىسكە جەتەدى دەيتىن وسى ۇلى اقيقاتتى بىرگە ەستە بەرىك ساقتاۋعا ۇندەدى؛ نيۋ - يوركتە بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىنا ”بەيبىتشىلىك ساۋىتىن“ تارتۋ ەتىپ، جۇڭگو − بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمى بەيبىتشىلىك جانە دامۋ قورىن قۇرۋدى، تۇراقتى قۇرىلىمدى بەيبىتشىلىكتى قورعاۋ ساقشى اترەتىن الدىمەن ۇيىمداستىرىپ قۇرۋدى ءارى 8000 ادام كولەمىندەگى بەيبىتشىلىك قورعاۋ بويىنشا بۇيرىق كۇتۋ اسكەري ءبولىمىن قۇرۋدى ۇيعارعاندىعىن جاريالادى؛ ۋكراينا داعدارىس تۋىلعاننان كەيىن، ”ءتورت ءتيىس“، ”ءتورت ورتاق“، ”ءۇش ءتۇيىندى تولعانىس“ سياقتىلاردى ورتاعا قويىپ، وبيەكتيۆ، ءادىل تۇرعى ۇستانىپ، بەلسەنە بەيبىتشىلىكتى ءناسيحاتتاپ، كەلىسسوز وتكىزۋدى جەبەدى...

ورتاق دامۋدى ىلگەرىلەتۋگە تىنباي تالپىندىق −

2021 - جىلى 12 - ايدا جۇڭگو − لاوس تەمىر جولىنىڭ اشىلىپ ىسكە قوسىلۋى قارساڭىندا، ءتوراعا شي جينپيڭ وتكەندە شاڭحايدا تەمىر جول ينجەنەرياسىن ۇيرەنگەن 9 لاوستىق وقۋشىنىڭ بىرلەسىپ جازعان حاتىن تاپسىرىپ الدى: ”دۇنيە جۇزىندەگى ەڭ وزىق تەمىر جول جۇڭگودان لاوسقا تۇتاستى ءارى ءاربىرىمىزدىڭ كوڭىلىمىزبەن ۇلاستى...“.

ولاردىڭ جۇڭگودا ۇيرەنگەن بىلىمدەرىن جۇڭگو − لاوس تەمىر جولىن ىسكە قوسۋعا جانە دامىتۋعا ارنايتىندىقتارىنان حاباردار بولىپ، ءتوراعا شي جينپيڭ قاباعات قۋاندى.

2013 - جىلى التىن كۇزدە، ءتوراعا شي جينپيڭ ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى“ بىرگە قۇرۋ باستاماسىن العا قويدى. تاريحتان رەالدىققا وتكەن، جوبا جاساپ ورنالاستىرعان ”نوباي سىزبادان“ ايشىقتى دا جۇيەلى ”نازىك سىزباعا“ دەيىن، تاياۋ 10 جىلدان بەرى وسى وركەنيەت ەستەمەسىن ارقالاعان، بولاشاق ارمانعا جۇكتى بولعان ءۇمىت جولىندا تالاي - تالاي دامۋ كەرەمەتتەرى جازىلدى: كەنيادا تۇڭعىش وسىزاماندانعان تەمىر جول بار بولدى، مالديۆتە تەڭىزدى ەندەي وتكەن تۇڭعىش ۇلكەن كوپىر سالىندى، بەلورۋسسيادا ءوزىنىڭ اۆتوكولىك جاساۋ كاسىبى بارلىققا كەلدى، گرەتسيانىڭ بەيليايفۋس پورتى تىرشىلىك تىنىسىن قايتا قاۋلاتتى، سەربيا سىمەيديروۆو بولات زاۆودى تاعى شۇعىلالى ناتيجە جاراتتى...

”ەلىمىز دۇنيە ءجۇزى ساحناسىنىڭ تورىنە كۇن سايىن جاقىندادى، الەمدىك ىستەردە اناعۇرلىم زور رول اتقاراتىن، ءار ەلمەن بىرگە كۇللى ادامزات ماسەلەسىن شەشۋگە اناعۇرلىم زور ۇلەس قوساتىن قابىلەتى دە، جاۋاپكەرشىلىگى دە بار “. باس شۋجي شي جينپيڭ الەم ءىسىن ءوز مىندەتى ەتكەن بورىشى مەن جاۋاپكەرشىلىك ارقالاۋىن وسىلايشا جيناقتاي ايتتى.

(2) جاراسىمدى بولۋمەن بىرگە، ەرەكشەلىگىن دە ساقتاپ، بارلىق ەلمەن بەرەكەلەسۋ −

”ءبىر نيەت ءبىر ماقساتتاعىلار سەرىكتەستەر، ورتاقتىققا ۇمتىلىپ، پارىقتاردى ساقتاعاندار دا سەرىكتەستەر“

2022 - جىل 11 - ايدىڭ ورتا شەنىندە پارتيانىڭ 20 - قۇرىلتايى جەڭىسپەن جابىلعانىنان كەيىن، كوپ وتپەي ءتوراعا شي جينپيڭ شىعىس وڭتۇستىك ازياعا ۇشاقپەن بارىپ، 20 ەل توبى باسشىلارىنىڭ باسشىلار ماجىلىسىنە، ازيا − تىنىق مۇحيت ەكونوميكالىق سەلبەستىك ۇيىمىنىڭ باسشىلار بەيرەسمي ماجىلىسىنە قاتىناستى ءارى تايلاندتا ساپاردا بولدى.

كوپ جاقتى ماجىلىستەر ارەدىگىندە، ءتوراعا شي جينپيڭ جەكە - جەكە 20 نەشە شەتەل باسشىسىمەن جانە حالىقارالىق ۇيىم جاۋاپتىسىمەن ديدارلاستى، كەڭەستى، كەزدەستى، ۇنەمى ءبىر كەزدەسۋ ءجۇرىلىپ جاتقان كەزدە كەلەر كەزدەسۋگە قاتىناساتىن شەتەل جاقتىڭ باسشىلارى الدەقاشان كەلىپ الىپ كۇتىپ تۇردى.

جاڭا دوستارمەن كەزدەستى ءارى ەجەلگى دوستارمەن ديدارلاستى؛ مۇندا وركەندەپ كەلە جاتقان ەلدەر دە ءارى باتىستاعى دامىعان ەلدەر دە بار؛ جۇڭگومەن اراسىن تەڭىز ءبولىپ تۇرعان كورشى ەلدەر دە ءارى جەر شارىندا جۇڭگومەن ارالىعى ەڭ شالعاي ەلدەر دە بار...

ءوزارا قۇرمەت ەتۋ، ءادىل، تۋراشىل بولۋ، سەلبەسىپ تەڭ يگىلىككە كەنەلۋ سىندى جاڭاشا حالىقارالىق قارىم - قاتىناس ۇستانىمىنان جازباي، ءتوراعا شي جينپيڭ جۇڭگونى باستاپ، بۇكىل الەمدى قامتىعان سەرىكتەستىك قارىم - قاتىناس تورىن ۇزدىكسىز ءجيى توقىدى...

جاڭاشا حالىقارالىق قارىم - قاتىناس − ءتوراعا شي جينپيڭ دارىپتەگەن كەلەلى ۇستانىم، ول ”ازۋلىلار السىزدەردى باسىنۋ“ سىندى ورمان زاڭىنىڭ تەرىسكە شىعارىلعاندىعىنان، ”مەملەكەت قۇدىرەتتەنسە، ءسوزسىز، زورەكەر بولادى“ دەگەن ەسكىرگەن لوگيكانىڭ تاستالعاندىعىنان، ”بىرەۋى جەڭىلىپ، بىرەۋى جەڭۋ“ سىندى تەكە تىرەس ويىنان اتتاپ ءوتۋدى اڭعارتىپ، جۇڭگو كوممۋنيستەرىنىڭ كوڭىلىندەگى ”دۇنيە ءجۇزىنىڭ“ بولۋعا ءتيىستى بەينەسىن سۋرەتتەپ، مەملەكەت پەن مەملەكەتتىڭ قالاي بىرگە جاساسۋىنا ايقىن بەتالىس كورسەتتى.

رەسەيدىڭ زۇڭتۇڭى پۋتينمەن 40 نەشە رەت ديدارلاسۋ وتكىزدى، امەريكا جانە ەۆروپاداعى ءىرى ەل باسشىلارىمەن ەكى جاقتى قارىم - قاتىناس جانە حالىقارالىق ىستەر جونىندە ءجيى تىلدەستى... وتكەن 10 جىل ىشىندە ءتوراعا شي جينپيڭ ءىر ەلدەردىڭ سايكەسۋى مەن سەلبەسۋىن ىلگەرىلەتۋگە كۇش سالىپ، جالپى تۇلعالىق جاقتان ورنىقتى، بىركەلكى دامىعان ءىرى ەل قارىم - قاتىناسى جۇلگەسىن ورناتتى.

جاڭا جۇڭگو تاريحىنداعى تۇڭعىش رەتكى توڭىرەكتەگى ەلدەر ديپلوماتياسى قىزمەتى اڭگىمە ءماجىلىسىن اشىپ، شىعىس سولتۇستىك ازيا، شىعىس وڭتۇستىك ازيا، وڭتۇستىك ازيا، ورتا ازيا ءوڭىرى سياقتى بارلىق توڭىرەكتەگى ەلدەردى دەرلىكتەي ارالاپ، تاتۋ، ادال، قايىرىمدى، كەڭ پەيىل بولۋ ۇستانىمىنان جازباي، ”جاقسى كورشى التىنعا بەرگىسىز“ دەپ باسا دارىپتەدى... ءتوراعا شي جينپيڭ توڭىرەكتەگى ەلدەردى جۇڭگونىڭ الاڭسىز تابان تىرەپ تۇرۋ تياناعى، دامۋ، گۇلدەنۋ نەگىزى دەپ قاراپ، توڭىرەك تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋدى كۇش سالا ىلگەرىلەتتى.

افريكادان ورتا شىعىسقا دەيىن، لاتىن امەريكاسىنان تىنىق مۇحيتتاعى ارال ەلدەرىنە دەيىن، دامۋ ۇستىندەگى كوپتەگەن ەلدە ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ كوپشىلىكپەن تەڭ تۇرعىدا بارىس - كەلىس جاساسىپ، دامۋدى بىرگە جوسپارلاعان تاماشا اڭگىمەسى اۋىزدان - اۋىزعا كەڭ تارالدى. ”قالىڭ دامۋ ۇستىندەگى ەلدەر − ەلىمىزدىڭ حالىقارالىق ىستەردەگى تابيعي وداقتاس ارمياسى“، ”جۇڭگونىڭ بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىنداعى ءبىر بەلەتى ماڭگى دامۋ ۇستىندەگى ەلدەرگە ءتان“... جۇڭگو دۇرىس ادىلەت - مۇددە كوزقاراسى مەن شىنايى، بۇكپەسىز، باۋىرمال ادال بولۋ ۇستانىمىن نۇسقاۋشى ەتىپ، دامۋ ۇستىندەگى ەلدەرمەن ىنتىماقتاسا سەلبەسىپ، ۇزدىكسىز جاڭا تاراۋ جازدى.

”بەيبىتشىلىك، تاتۋلىق، جاراسىمدىلىق − جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ 5000 جىلدان استام ۋاقىتتان بەرى ۇزبەي تالپىنىپ كەلگەن جانە جالعاستىرىپ كەلگەن ۇستانىمى“، ”جۇڭگونىڭ دامۋ بەلەسىنەن ءبىز دۇنيە ءجۇزى جاقسى بولسا، جۇڭگونىڭ دا جاقسى بولاتىندىعىن؛ جۇڭگو جاقسى بولسا، دۇنيە ءجۇزىنىڭ دە اناعۇرلىم جاقسى بولاتىندىعىن تەرەڭ سەزىندىك“... ەل ءىشى - سىرتىنداعى تالاي ماڭىزدى ورىنداردا ءتوراعا شي جينپيڭ جۇڭگونىڭ جاڭاشا حالىقارالىق قارىم - قاتىناس قالىپتاستىرۋدى ىلگەرىلەتۋدەگى مادەنيەت قاينارى مەن رەالدىق لوگيكاسىن تەرەڭ بايىمداپ ءتۇسىندىردى.

وسىنداي ساتتەر، ماڭگى ەستەن كەتپەيدى −

2015 - جىلى 12 - ايدا جۇڭگو − افريكا سەلبەستىك تالقى مىنبەرىنىڭ يوحاننەسبۋرگتەگى باسشىلار كەڭەسىندە ءتوراعا شي جينپيڭ جاڭا جاعدايداعى جۇڭگو مەن افريكانىڭ سەلبەستىك ۇستانىمىن ىشكەرىلەي بايىمداپ: جۇڭگو مەن افريكا دوستىعىنىڭ ۋاقىت وتكەن سايىن جاڭارا ءتۇسۋىنىڭ ءتۇبىرلى سەبەبى ”ەكى جاقتىڭ باستان - اياق تەڭ تۇرعىدا مامىلە جاساۋعا، شىن پەيىلمەن دوستاسۋعا، سەلبەسىپ تەڭ يگىلىككە كەنەلۋگە، بىرگە دامۋعا تاباندى بولۋىندا“، - دەپ اتاپ كورسەتتى.

سول كەزدە افريكا وداعىنىڭ كەزەكشى ءتوراعاسى، زيمبابۆەنىڭ زۇڭتۇڭى بولىپ تۇرعان توقسان نەشە جاستاعى مۋگابە تەبىرەنە بىلاي دەگەن ەدى: ”بۇرىن وتارشىلدار افريكاعا زوبالاڭ اكەلگەن ەدى، مىنە ەندى جۇڭگو افريكاعا تىڭ تىنىس سيلادى، ەگەر كەزىندەگى وتارشىلداردا قۇلاق بار بولسا، ولار دا ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ وسى ءسوزىن ەستىسىن“!

وسىنداي اڭگىمەلەر ەل سۇيىنەر اڭىز بولىپ تارالدى −

1985 - جىلى حىبەي جىڭديڭ اۋداندىق پارتكومنىڭ شۋجيى بولعان شي جينپيڭ اۋىل شارۋاشىلىعىن تەكسەرۋ ۇيىرمەسىن باستاپ امەريكاعا ساپارلاي باردى. ايوۋا شتاتى ماسكاتين قالاشىعىندا ول بىرنەشە قاراپايىم امەريكا بۇقاراسىمەن تانىستى.

2012 - جىلى شي جينپيڭ مەملەكەتتىڭ ورىنباسار ءتوراعاسى رەتىندە امەريكاعا ساپارلاي بارعاندا ماسكاتينگە تاعى بارۋدى ارنايى ورنالاستىرىپ، وسى ادامدارمەن تاعى دا جۇزدەستى. ”جۇرت مەنەن وسى جولعى امەريكاعا ساپارىڭىزدا نەلىكتەن ايوۋا شتاتىنا كەلدىڭىز دەپ سۇرادى، مەن: مەن جونىنەن ايتقاندا سىزدەر امەريكاسىزدار - عوي دەدىم“، وسى ءبىر اۋىز ءسوز ەجەلگى دوستاردى ايرىقشا اسەرلەندىردى.

ۋاقىت سىرعىپ ءوتىپ جاتسا دا، ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ ەجەلگى دوستارىنا دەگەن كولدەي كوڭىلى مەن ىستىق ىقىلاسى ەشقاشان سولعىندامادى. 2015 - جىلى مەملەكەت ىستەرى قاربالاس بولسا دا، ءتوراعا شي جينپيڭ مەن حانىمى پىڭ لييۋان ارنايى ۋاقىت شىعارىپ، دياۋيۇيتاي مەملەكەتتىك قوناق ۇيىندە كەزىندەگى ماسكاتيندەگى ءۇي يەسى دۆورجاك پەن ونىڭ جۇبايىن قابىلداپ، ولارمەن اقتارىلا اڭگىمەلەستى؛ 2022 - جىلى ول تاعى دا كەزىندەگى ساپار قيمىلىن ۇيىمداستىرۋشىلاردىڭ ءبىرى بولعان لاندي حانىمعا جاۋاپ حات جازىپ، ونى جانە ەجەلگى دوستارىن دوستىق تۇقىمىن ۇزدىكسىز شاشىپ، جۇڭگو مەن امەريكا ەكى ەل حالقىنىڭ دوستىعىنا تىڭ ۇلەس قوسۋعا جىگەرلەندىردى.

شىن پەيىلدى دوستىق ۇزاققا جالعاسادى. شي جينپيڭ شەتەلدە ساپاردا بولعان ورايدان پايدالانىپ، ءار ەل جۇرتشىلىعىنىڭ اراسىنا ۇزبەي بارىپ، ولارمەن دوستاسىپ، ولاردىڭ ويى مەن ارمانىن ۇعىستى.

2013 - جىلى 6 - ايدا ءتوراعا شي جينپيڭ لاتىن امەريكاسىنداعى كوستا - ريكادا ساپاردا بولعان كەزدە ءبىر قاراپايىم كوفە ەگىمشىلىك باقشاسىنا بارىپ، ديقان سامولا وتباسىنداعىلارمەن بىرگە قورالانا وتىرىپ اڭگىمەلەسىپ، حالىق تۇرمىسىن تىلگە تيەك ەتكەن ەدى.

”مەن دە نەگىزگى ساتىدان شىققانمىن، 7 جىل ديقان بولدىم، جاي بۇقارامەن تابيعي تۇردە كوڭىلىم جاقىن“. سول جەردەگى ادامدار ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ شىن پەيىلمەن ايتقان سوزدەرىنەن اسەرلەنىپ، ارالارى تەزدەن جاقىنداسىپ كەتتى...

”ءوزارا جاعداي ءبىلىسۋ، ءوزارا ءتۇسىنىسۋ − مەملەكەتتەر ارا قاتىناستى دامىتۋدىڭ نەگىزدىك ينجەنەرياسى، بىلىسكەن سايىن تۇسىنىك تە تەرەڭدەي تۇسەدى، اۋىس - كۇيىس جاساسۋدىڭ، سەلبەسۋدىڭ نەگىزى دە سولعۇرلىم بەكەمدەلىپ، ءورىسى دە سولعۇرلىم كەڭەيەدى.“ ءتوراعا شي جينپيڭ اۋىس - كۇيىس جاساسۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن وسىلاي ءتۇسىندى.

نازاربايەۆ داشۋەسىندە لەكسيا جاساعاندا جۇڭگودا وقىپ جاتقان سيرەك كەزدەسەتىن قان تيبىندەگى قازاقستاندىق وقۋشى رۇسلاننىڭ قان بەرگەن اڭگىمەسىن ايتتى؛ اۆستراليانىڭ تاسمانيا شتاتىنا ساپارلاي بارعاندا فۋجياندا قىزمەت ىستەگەن كەزىندە تانىسقان بۇرىنعى شتات باستىعى، قايتىس بولىپ كەتكەن باكوننىڭ ءۇي ىشىندەگىلەرگە ارنايى امانداسا باردى؛ يتاليا ريم مەملەكەتتىك جاتاقتى مەكتەبىنىڭ وقىتۋشى - وقۋشىلارىنا جاۋاپ حات جازىپ، ولاردى جاڭا ءداۋىردىڭ ماركوپولوسى بولۋعا جىگەرلەندىردى“...

”شار تاراپتى ارالاۋ جاپالى بولعانىمەن، الايدا ’دوستار شەڭبەرى‘ بارعان سايىن ۇلكەيدى“. وتكەن 10 جىلدا، ءتوراعا شي جينپيڭ ىلگەرىندى - كەيىندى 40 نەشە رەت ساپارعا شىعىپ، بەس ۇلكەن قۇرلىقتاعى 70 نەشە مەملەكەتتە اياق ءىزىن قالدىردى، ەل ءىشى - سىرتىندا ءبىر قىدىرۋ ماڭىزدى كوپ جاقتىلى ديپلوماتيالىق قيمىلداردى باسقاردى جانە ولارعا قاتىناستى، جۇڭگوعا ساپارلاي كەلگەن حالىقاراداعى نەشە ءجۇز ساياسي قايراتكەردى قابىلداپ، ءار ەلدەگى قوعامنىڭ ءار سالاسىنداعىلارمەن كەڭ كولەمدى بارىس - كەلىستى ساقتادى، ”ءبىزدىڭ دوستارىمىز بارلىق جەردەن تابىلادى“.

(3) ءبىر - ءبىرىنىڭ كوركەمدىگىنەن ءلاززات الا ءبىلدى، ءوز كوركەمدىگى مەن باسقالاردىڭ كوركەمدىگىن توعىستىردى −

وركەنيەتتەر اۋىس - كۇيىسىن، ءوزارا ۇلگى الۋدى ءار ەل حالقىنىڭ دوستىعىن نىعايتاتىن كوپىرگە، ادامزات قوعامىنىڭ العا باسۋىن ىلگەرىلەتەتىن قوزعاۋشى كۇشكە، دۇنيە ءجۇزىنىڭ بەيبىتشىلىگىن قورعايتىن دانەكەرگە اينالدىرايىق“

فيجي − وڭتۇستىك تىنىق مۇحيتتاعى توعىز جولدىڭ تورابى. 2014 - جىلى 11 - ايدىڭ 21 - كۇنى فيجيدىڭ سول كەزدەگى زۇڭليى مۋباينيماراما الىستان كەلگەن سيلى قوناقتى ءداستۇرلى سالتپەن قارسى الدى.

ءتوراعا شي جينپيڭ ”بۇلا جەيدەسىن“ كيىپ، ەجەلگى تۇرعىنداردىڭ ىزگى تىلەك بىلدىرگەن ولەڭىن تىڭداپ، ولار ۇسىنعان كاۋا شىرىنىنان ءدام تاتتى. سول جەردەگىلەر تۇگەل قىزۋ شاپالاق سوقتى.

وركەنيەت، بەينە، سۋ سەكىلدى، تىرشىلىك اتاۋلىنى بىلىنبەي نارلەندىرەدى. كوڭىل پەرنەسىن ءداپ باساتىن قادىرلەپ قۇرمەتتەۋ، كەڭ پەيىل بولىپ ءسۇيىنۋ ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ تۇرلىشە وركەنيەتكە كوز جىبەرۋدەگى كەڭ كوز اياسىنا سىڭگەن.

2016 - جىلى 6 - ايدىڭ 21 - كۇنى ءتوراعا شي جينپيڭ وزبەكستانعا ساپارلاي بارعان كەزدە ”جىبەك جولىنىڭ ءتىرى جادىگەرى“ اتانعان بۇحارا بايىرعى قالاسىن ەكسكۋرسيالادى. ءتوراعا شي جينپيڭ ساپارداعى ارىپ - شارشاعانىنا قاراماي، ەكسكۋرسيالاۋ ۋاقىتىن ۇزارتىپ، ارك قورعانىنا كىرىپ، جىبەك جولى مادەنيەتىن اناعۇرلىم تەرەڭ سەزىندى.

سول كەزدەگى وزبەكستاننىڭ زۇڭتۇڭى كارىموۆ ءتانتى بولىپ: ”ءتوراعا شي جينپيڭ تەرەڭ تاريحي سەزىمگە باي ءىرى ەل باسشىسى ەكەن، ونىڭ وزبەكستاننىڭ تاريحى مەن وركەنيەتىنە قۇرمەت ەتكەنىنە جانە ونى ۇناتقانىنا العىس ايتامىن“، - دەدى.

5000 جىلعا سوزىلعان وركەنيەت قورى ”دۇنيەنىڭ نەشە مىڭ ءتۇرلى بولۋى وبيەكتيۆ قۇبىلىس، تابيعي زاڭدىلىق“ دەگەن اقىل - پاراساتتى قوردالاپ، ”اسپاننان دا كەڭ“ كوڭىل سارايىن نارلەندىردى.

”مەن دۇنيە جۇزىندەگى كوپ جەرلەرگە باردىم، بەس ۇلكەن قۇرلىقتاعى تۇرلىشە وركەنيەتتەردى تۇسىنۋگە، وسى وركەنيەتتىڭ باسقا وركەنيەتكە ۇقسامايتىن تۇستارىن، وزگەشە تۇستارىن بىلۋگە، وسى وركەنيەتتە تۇرمىس كەشىرىپ جاتقان ادامداردىڭ دۇنيەگە كوزقاراسىن، ومىرگە كوزقاراسىن، قۇن كوزقاراسىن تۇسىنۋگە قاتتى قىزىعامىن“. ءتوراعا شي جينپيڭ وسىلاي دەپ جۇرەك ءسوزىن ايتتى.

مەكسيكانىڭ چيچينيتزا مايا وركەنيەتى جۇرتىندا، بايىرعى وركەنيەتتەردىڭ تاڭ قالارلىق ”كەزدەسۋىن“ كوردى؛ ەگيپەتتىڭ لۋكسور عيباداتحاناسىندا وركەنيەتتەردىڭ ۇزاققا سوزىلعان اۋىس - كۇيىس تاريحىن ەسكە ءتۇسىردى؛ ءۇندىستاننىڭ ماحاباليپۇرام بايىرعى بۇتحانالار شوعىرىندا وركەنيەتتەردىڭ ارىدان جالعاسقان ءوزارا ۇلگى الۋ تاريحىن باياندادى... ءار رەتكى وركەنيەتتەر ارا تىلدەسۋ ارالىقتى جاقىنداتا ءتۇستى.

”ادامزات وركەنيەتى كوپ تۇرلىلىگىمەن عانا پىكىر اۋىستىرىپ، ءوزارا ۇلگى الۋ قۇنىنا يە“، ”تەرەزەسى تەڭ بولعاندا عانا اۋىس - كۇيىس جاساپ، ءوزارا ۇلگى الۋدىڭ العى شارتى ازىرلەنەدى“، ”سيىسىمدى بولعاندا عانا ءوزارا اۋىس - كۇيىس جاساپ، ۇلگى الۋدىڭ قوزعاۋشى كۇشى ازىرلەنەدى“، استامسۋ مەن سىڭار جاقتىلىق وركەنيەتتەر اۋىس - كۇيىسى مەن ءوزارا ۇلگى الۋداعى ەڭ ۇلكەن بوگەت“، ”سيىسىمدىلىق رۋحىن ۇستانعاندا عانا، ’وركەنيەتتەر قاقتىعىسى‘ بولمايدى، سوندا عانا وركەنيەتتەر جاراسىمدىلىعىن جۇزەگە اسىرۋعا بولادى“....

2014 - جىلى 3 - ايدىڭ 27 - كۇنى ءتوراعا شي جينپيڭ بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمى وقۋ - اعارتۋ، عىلىم - مادەنيەت ۇيىمىنىڭ باس شتابىندا لەكسيا سويلەگەندە، جاڭا داۋىردەگى جۇڭگونىڭ وركەنيەت كوزقاراسىن ايقىن بايىمداپ، ”وركەنيەتتەر ارا اۋىس - كۇيىس جاساپ، ءوزارا ۇلگى الۋ ادامزات وركەنيەتىنىڭ العا باسۋىن جانە دۇنيە ءجۇزىنىڭ بەيبىتشىلىگى مەن دامۋىن ىلگەرىلەتۋدىڭ ماڭىزدى قوزعاۋشى كۇشى“ دەپ تەرەڭ اتاپ كورسەتتى.

قىزۋ قول شاپالاق ءۇنى شىنايى مويىنداۋدى ايگىلەدى. جيىن زالىندا بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىنداعى 190نان استام مۇشە ەلدىڭ مەملەكەت تۋى ءبىرىن - ءبىرى ايشىقتاپ مىڭ بوياۋلى كوركەم كورىنىس قالىپتاستىردى.

”جۇڭگو باسشىسىنىڭ كورەگەندىگى مەن بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمى وقۋ - اعارتۋ، عىلىم - مادەنيەت ۇيىمىنىڭ بورىشى ءبىر جەردەن شىقتى“، - دەدى بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمى وقۋ - اعارتۋ، عىلىم - مادەنيەت ۇيىمىنىڭ سول كەزدەگى باسالقاسى بوكوۆا باعا بەرىپ.

5 جىلدان كەيىن 2019 - جىلى 5 - ايدا ازيا وركەنيەتتەر تىلدەسۋى جينالىسى بەيجيڭدە وتكىزىلدى. جينالىستى ءتوراعا شي جينپيڭ ءوزى باستاما كوتەرىپ وتكىزدى، بۇل ازياداعى بارلىق ەلدى قامتىپ قانا قويماي، دۇنيە جۇزىندەگى ءار ماتەريككە اشىق ۇستالدى.

”الۋان تۇرلىلىكتىڭ بىرگە ءومىر ءسۇرۋى ارقىلى وركەنيەت مارسيۋشىلىعىنان اتتاپ ءوتۋىمىز، جاراسىمدى بىرگە جاساۋ ارقىلى وركەنيەتتەر قاقتىعىسىنان اتتاپ ءوتۋىمىز، توعىسۋ، ءبولىسۋ ارقىلى وركەنيەتتەر ارازدىعىنان اتتاپ ءوتۋىمىز، گۇلدەنۋ، بىرگە ىلگەرىلەۋ ارقىلى وركەنيەتتىڭ قاتىپ - سەمۋىنەن اتتاپ ءوتۋىمىز كەرەك“... ازياداعى 47 مەملەكەتتەن جانە دۇنيە جۇزىندەگى باسقا ەلدەردەن، حالىقارالىق ۇيىمداردان جينالىسقا قاتىناسۋعا كەلگەن 1000نان استام ۋاكىل جاريالاعان جەتىستىك حۇجاتى ءار جاقتىڭ تەپە - تەڭ تۇرۋ، ءوزارا ۇلگى الۋ، تىلدەسۋ، سيىسىمدى بولۋ سىندى وركەنيەت كوزقاراسى جونىندەگى كەڭ كولەمدى ورتاق تانىمىن ايگىلەدى.

كامبودجاعا ساپارلاي بارعان كەزىندە، اۆتورلى ماقالاسىندا جۇڭگونىڭ مادەني ەسكەرتكىش ماماندارىنىڭ ۇزاق جىل بويى كامبودجادا تامىر تارتىپ، اڭكور ەجەلگى ەسكەرتكىشىن قورعاعان جانە قالپىنا كەلتىرگەن اڭگىمەسىن ايتتى؛ جۇڭگوعا ساپارلاي كەلگەن فرانسيا زۇڭتۇڭى ماكروندى قارسى العان كەزدە ەكى ەل حۇجاتتارعا قول قويىسىپ، پاريج قاسيەتتى انا شىركەۋىن قالپىنا كەلتىرۋ جانە شي - انداعى چين شىحۋاڭ قابىرىنداعى اتتى اسكەرلەر ءمۇسىنىن قورعاۋ جونىندە سەلبەستىك ورىستەتتى...

شي جينپيڭنىڭ كوڭىلىندە، مەيلى جۇڭحۋا وركەنيەتى بولسىن، الدە دۇنيە جۇزىندە ساقتالعان تاعى باسقا وركەنيەتتەر بولسىن، بارلىعى ادامزات وركەنيەتىندە جاراتىلعان جەتىستىك؛ وركەنيەتتەردىڭ اۋىس - كۇيىسىن، ءوزارا ۇلگى الۋىن ىلگەرىلەتكەندە ادامزات وركەنيەتىن بايىتۋعا بولادى، ءار ەل حالقىنىڭ اناعۇرلىم مول مازمۇندى رۋحاني تۇرمىستان ءلاززات الۋىنا، اناعۇرلىم كوپ تالعامعا يە بولاشاققا جول اشۋىنا مۇمكىندىك جاساۋعا بولادى.

ءوزارا ءبىلىسۋ بارىسىندا ءتۇسىنىسىپ، ءبىرىن - ءبىرى قادىرلەپ، اۋىس - كۇيىس جاساۋ، ءوزارا ۇلگى الۋ بارىسىندا ۇندەستىكتى كۇشەيتتى.

كۇزگى كۇن شۇعىلاسىندا، پارسەنون عيباداتحاناسىنىڭ الا دىڭگەگى التىن جالاتىلعانداي كورىنەدى. 2019 - جىلى 11 - ايدىڭ 12 - كۇنى گرەتسيادا ساپاردا جۇرگەن ءتوراعا شي جينپيڭ وسى عيباداتحانانىڭ ەتەگىندەگى افينا اكروپوليس مۇراجايىنا باردى.

ءتوراعا شي جينپيڭ ”ويعا شومعان افينا“ بەدەرلى ناقىشىنىڭ الدىندا ايالداپ زەر سالا تاماشالادى.

”بۇل پەريزات افينانىڭ سوعىستان ەندى عانا ورالىپ دەمالىپ، ويعا شومعان بەينەسى، بەدەرلى ناقىش كىشكەنتاي بولعانىمەن، ءمانى زور“. بىرگە ەكسكۋرسيالاعان كەزدە گرەتسيانىڭ زۇڭتۇڭى پاۆلوپوۋلوس ءوزى ”ءتۇسىندىرۋشى“ بولدى.

”ول سوعىستىڭ ءمانى، زايىرى، قايدا ەكەندىگى جايلى ويلانۋدا“. شي جينپيڭ جانىنداعى گرەتسيا زۇڭتۇڭىنا ”قارۋ سىلتەسپەۋ“ تۋرالى جۇڭگو ءتامسىلىن باياندادى، پاۆلوپوۋلوس زۇڭتۇڭ تىڭداي وتىرىپ، توقتاۋسىز باسىن يزەپ قۇپتايتىندىعىن ءبىلدىردى.

سول جىلى 5 - ايدا ازيا وركەنيەتتەر تىلدەسۋى جينالىسى وتكىزىلگەن كەزدە پاۆلوپوۋلوس ماجىلىسكە قاتىناستى.

”ءبىر مەملەكەتتىڭ، ءبىر ۇلتتىڭ دۇنيە جۇزىنە جانە ادامزاتقا قوسقان ۇلەسى ونىڭ قانشاما زاتتىق ماتەريال جاراتقاندىعىندا عانا ەمەس، قانداي ۇستانىم ورتاعا قويعاندىعىنان دا كورىنىس بەرەدى“. ءتوراعا شي جينپيڭ العا قويعان وركەنيەت كوزقاراسى، ادامزاتتىڭ تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋ سياقتى ۇستانىمداردى تىلگە العاندا، پاۆلوپۋولوس شىن جۇرەكتەن اسەرلەنىپ، ”بۇل بايىرعى جۇڭحۋا وركەنيەتىنىڭ اقىل - پاراساتى مەن جۇڭگونىڭ جاۋاپكەرشىلىك ارقالايتىن ءىرى ەل رەتىندەگى تاريحي جاۋاپكەرشىلىگىن ايگىلەدى“، - دەدى.

”ءبىز تۇرلىشە وركەنيەتتىڭ ءبىرىن - ءبىرى قۇرمەتتەۋىن، جاراسىمدى قاتار ءومىر ءسۇرۋىن ىلگەرىلەتۋىمىز كەرەك“، ”بەيبىتشىلىكتىڭ ۇشقىنىن ۇرپاقتان - ۇرپاققا جالعاپ، دامۋعا سارقىلماس كۇش - قۋات ۇستەپ، وركەنيەت ساۋلەسىن ارايلاتا بەرۋ − ءار ەل حالقىنىڭ تىلەگى، سونداي - اق ءبىزدىڭ وسى بۋىن ساياساتكەرلەر ارقالاۋعا ءتيىستى جاۋاپكەرشىلىك“، - دەپ اتاپ كورسەتتى ءتوراعا شي جينپيڭ.

”دۇنيە ءجۇزى وركەنيەتىنىڭ الۋان تۇرلىلىگىنە قۇرمەت ەتۋدى بىرگە دارىپتەۋىمىز كەرەك“، ”بۇكىل ادامزاتقا ورتاق قۇندىلىقتى اسقاقتاتۋدى بىرگە دارىپتەۋىمىز كەرەك“، ”وركەنيەتتى جالعاستىرۋعا جانە وندا جاڭالىق اشۋعا ءمان بەرۋدى بىرگە دارىپتەۋىمىز كەرەك“، ”حالىقارالىق گۋمانيتارلىق اۋىس - كۇيىستى، سەلبەستىكتى كۇشەيتۋدى بىرگە دارىپتەۋىمىز كەرەك“ − ادامزات قوعامىنىڭ وسىزاماندانۋ اياق الىسىن ىلگەرىلەتۋدى، دۇنيە ءجۇزى وركەنيەت باقشاسىن گۇلدەندىرۋدى كوزدە ۇستادى، 2023 - جىلى 3 - ايدا باس شۋجي شي جينپيڭ جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى مەن دۇنيە ءجۇزى ساياسي پارتيالارىنىڭ جوعارى جىكتەگىلەر كەڭەسىندە الەمدىك وركەنيەت باستاماسىن سالتاناتتى تۇردە العا قويىپ، وركەنيەتتەردىڭ اۋىس - كۇيىسىن، ءوزارا ۇلگى الۋىن ىلگەرىلەتۋگە، ادامزات وركەنيەتىنىڭ العا باسۋىن جەبەۋگە تىڭ دا قۇدىرەتتى اقىل - پاراسات جانە كۇش - قۋات قوستى.

”ءوزى جاراتقان كوركەمدىكتەن ءلاززات الا ءبىلۋ، باسقالار جاراتقان كوركەمدىكتەن ءلاززات الا ءبىلۋ، ءوز كوركەمدىگى مەن باسقالاردىڭ كوركەمدىگىن توعىستىرۋ، الەمنىڭ ۇلى بىرلىگىن ساقتاۋ“، ادامزات وركەنيەتىنىڭ ادامدى وزىنە باۋرايتىن نەتكەن تاماشا جارقىن كارتيناسى!

(4) ادىلەتتىڭ داڭعىل جولىمەن جۇرگەندە عانا، دۇنيە كوپكە ورتاق بولادى −

”تاريحتىڭ دۇرىس جاعىندا تۇرىپ، ادامزاتتىڭ العا باسۋى جاعىندا تۇرىپ، ادامزاتتىڭ تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋدى ىلگەرىلەتۋگە، اناعۇرلىم كوركەم دۇنيە ءجۇزىن قۇرۋعا تىڭ دا اناعۇرلىم زور ۇلەس قوسايىق“

دۇنيە جۇزىلىك ىنتا - ىقىلاس − تاتۋلىقتى باعالى سانايتىن، بارىنە بىردەي قۇشاق اشاتىن ءىرى ەلدىڭ پەيىلى ءارى داۋىرگە سايكەسەتىن، باتىلدىقپەن الدا جۇرەتىن تاريحي جاۋاپكەرشىلىك.

2017 - جىلى 1 - ايدىڭ 16 - كۇنى كەشتە شۆەتساريانىڭ شاعىن قالاشىعى داۆوستىڭ دوۆ ۆوگزالىندا قار قاپالاقتاپ جاۋىپ تۇردى، اۋا تاپ - تازا ەدى. دۇنيە جۇزىلىك ەكونوميكا تالقى مىنبەرىنىڭ قۇرۋشىسى، قوسىمشا اتقارۋشى ءتوراعاسى شۋاب ۆوگزالداعى جول شىراعىنىڭ استىندا تۇرىپ، الىستاعى قوناقتاردىڭ كەلۋىن ءۇنسىز كۇتتى. قىزىل ءتۇستى ارناۋلى پويەز ۆوگزالعا باياۋ كىردى، شۋاب پويەزگە شىعىپ قارسى الدى.

”داۆوسقا كەلۋگە تالاي رەت شاقىرعانسىز، مەن قاي ۋاقىتتا كەلۋىم ەڭ ۇيلەسىمدى ەكەنىن كوپ ويلاندىم. ەرتە كەلگەننەن دەر كەزىندە كەلگەن ابزال. قازىر دۇنيە ءجۇزى ەكونوميكاسى جونىندە ءتۇرلى پىكىر ايتىلۋدا، وسى ساتتە جۇڭگو ءۇنىن تاراتۋ اناعۇرلىم ماڭىزعا يە“، - دەدى كونە دوسىمەن كەزدەسكەندە، ءتوراعا شي جينپيڭ ۇزاق جولدى الىسسىنباي، ۋادە بويىنشا كەلگەن تەرەڭ تولعانىسىن جەتكىزىپ.

اسا ماڭىزدى جۇڭگو ىقپالى، اسىرەسە، جۇرت كوڭىلىن ورنىقتىراتىن جۇڭگو ءۇنى بولعاندىقتان، ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ قاتىناسۋى دۇنيە جۇزىلىك ەكونوميكا تالقى مىنبەرىنىڭ 2017 - جىلعى جىلدىق جينالىسىنىڭ ”جۇرت نازارىن ەڭ اۋدارعان ىسكە“ اينالدى.

”دۇنيە ەكونوميكاسىنىڭ شالقار تەڭىزى، سەن قاجەت ەتسەڭ دە، ەتپەسەڭ دە سول جەردە، ودان جالتارا المايسىڭ“، ”قورعانىمپازدىقپەن شۇعىلدانۋ ءوزىن قاراڭعى ۇيگە قاماپ العانمەن بىردەي، قاراماققا بوران - شاشىننان امان قالعانداي كورىنگەنىمەن، ءبىراق كۇن نۇرى مەن اۋادان قاعىس قالادى“...

”قاراقۋ“، ”سۇرى ءمۇيىزتۇمسىق“ وقيعاسى ىركەس - تىركەس تۋىلىپ، سىڭار جاقتىلىق، قورعانىمپازدىق اعىمىنىڭ ەكپىنى تاسقىنداپ، ءتوراعا شي جينپيڭ ەكونوميكانىڭ جاھاندانۋىن باتىل قولداۋ جونىندە ايقىن مالىمدەمە جاريالادى.

سول كەزدە بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىنىڭ جەنەۆاداعى باس شتابىنىڭ باسالقاسى مىندەتىن وتەپ تۇرعان مۋرەر بىلاي دەپ باعا بەردى: جۇڭگو قۋاتتى دا ماڭىزدى كۇش رەتىندە، اناعۇرلىم كوركەم دۇنيە قۇرۋدى ىلگەرىلەتۋ جاعىندا ”كاتاليزاتور“ جانە ”بەتالىسقا جەتەكشىلىك ەتۋ“ سىندى ماڭىزدى رول اتقارۋدا.

يسپانيانىڭ «مەملەكەت گازەتى» سۇيىنە بىلاي دەدى: ”قازىرگى فينانس داعدارىسىنىڭ زاردابىنا جانە قوعامنىڭ اۋمالى - توكپەلى جاعدايىنا كىرىپتار بولىپ وتىرعان حالىقارالىق جاعدايدا، ەكونوميكانىڭ جاھاندانۋىن ەشكىم دە جۇڭگونىڭ مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ سياقتى قورعاپ وتىرعان جوق“.

سوقىر تۇماندى سەيىلتىپ، باعدار نۇسقادى؛ داۋىلدى تولقىننان قورىقپاي، باتىلدىقپەن ىسكە كىرىستى.

2018 - جىلى 11 - ايدا ءتوراعا شي جينپيڭ ءوزى جوسپارلاپ ورنالاستىرعان، دۇنيە جۇزىندەگى يمپورتتى نەگىزگى تاقىرىپ ەتكەن تۇڭعىش رەتكى مەملەكەت دارەجەلى كورمە − جۇڭگو حالىقارالىق يمپورت كورمەسى حۋاڭپۋجياڭ وزەنى بويىندا بوي كورسەتتى. تۇڭعىش كەزەكتى يمپورت كورمەسى 172 مەملەكەتتى، ءوڭىردى جانە حالىقارالىق ۇيىمدى كورمەگە قاتىناسۋعا باۋرادى، شەتەل مەديالارى ”كورمە زالىنىڭ اۋدانى 35 فۋتبول الاڭىنان استى“ دەپ حابارلادى.

”يمپورت كورمەسى جۇڭگو بازارىنىڭ ’التىن قاقپاسى‘“ ،”قورعانىمپازدىق دۇنيە ءجۇزى ەكونوميكاسىنا كولەڭكە تۇسىرگەنىمەن، ءبىراق جۇڭگو دۇنيە جۇزىلىك ساۋداعا جارىق سيلادى“، ”بۇل جۇڭگونىڭ ەركىن ساۋدانى قورعاۋ ءۇشىن جاراتقان ەڭ ماڭىزدى الەمدىك ’جوعارى جىلدامدىقتى تاس جولى‘“... وتكەن بىرنەشە جىلدا مەيلى قانداي ماسەلەگە، قانشالىق ۇلكەن سىن - سايىسقا تاپ بولسا دا، ءار كەزەكتى يمپورت كورمەسى ۋاعىندا وتكىزىلدى، جالىندى دا جىگەرلى، دۋماندى كورىنىس دۇنيە جۇزىنە تەرەڭ اسەر قالدىردى.

كەيبىر ەلدەر قورعانىمپازدىقتىڭ شارباعىن بارعان سايىن بيىكتەتىپ وتىرعاندا، جۇڭگو نە ءۇشىن قاقپاسىن بارعان سايىن ايقارا اشادى؟

ءتوراعا شي جينپيڭ ونداعى تەرەڭ قاتپارلى لوگيكانى بايىمداي كەلىپ بىلاي دەدى: ”ادامزات قوعامى ۇزدىكسىز العا باسۋ ءۇشىن، ءار ەل توماعا - تۇيىقتىق ەمەس، ەسىك اشۋعا، قارسىلاسۋ ەمەس سەلبەسۋگە، جەكە يەمدەنىپ الۋعا ەمەس، تەڭ يگىلىكتەنۋگە تاباندى بولۋى كەرەك“.

ۇلى ءداۋىر ۇلكەن ارنانى قاجەت ەتەدى.

دۇنيە ءجۇزىنىڭ وزگەرىسى، ءداۋىردىڭ وزگەرىسى، تاريحتىڭ وزگەرىسى جەدەل كەڭەيىپ، حاۋىپ - قاتەرلەر مەن سىن - سايىستار ارت - ارتىنان جارىققا شىعىپ، باسقارۋ قىزىل سيفرى، سەنىم قىزىل سيفرى، بەيبىتشىلىك قىزىل سيفرى، دامۋ قىزىل سيفرى ۇزدىكسىز ۇلعايدى.

”دۇنيە جۇزىنە نە بولدى، ءبىز قايتەمىز“؟ ءتوراعا شي جينپيڭ تۋى ايقىن تۇردە بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: ”ادامزات − ءبىر تۇتاس تۇلعا، جەر شارى − مەكەن. ورتاق سىن - سايىس الدىندا ءارقانداي ادام، ءارقانداي مەملەكەت ءوز باسىنىڭ قامىن عانا كۇيتتەي المايدى، ادامزاتتا تەك قيىندىقتى بىلەك بىرىكتىرە جەڭۋ، جاراسىمدى قاتار ءومىر ءسۇرۋ سىندى ءبىر عانا شىعار جول بار“.

بۇل شار تاراپتى سايكەستىرەتىن ءىرى ەل رولى −

2015 - جىلعى بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىنىڭ كليمات وزگەرىسى جينالىسىندا ءتوراعا شي جينپيڭ پاريجگە ءوزى بارىپ، ماڭىزدى ۇستانىم، قۋاتتامالاردى العا قويىپ، ءار جاقتىڭ تۇرعىسىن بەلسەنە سايكەستىرىپ، ەڭ سوڭىندا كليمات وزگەرىسىنە توتەپ بەرۋدىڭ ”پاريج كەلىسىمىنە“ قول قويۋعا ەشكىم ورنىن باسا المايتىن ۇلەس قوستى.

2020 - جىلى 75 - كەزەكتى بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمى جينالىسىنىڭ جاي تالقىسىندا ءتوراعا شي جينپيڭ جۇڭگونىڭ ”كومىر قىشقىل گازىنىڭ شىعارىلۋىن 2030 - جىلدان بۇرىن ەڭ جوعارى مانگە جەتكىزۋ، 2060 - جىلدان بۇرىن كومىر قىشقىل گازىن بەيتاراپتاندىرۋدى جۇزەگە اسىرۋعا قۇلشىنۋ“ ۋادەسىن ورتاعا قويدى. 2021 - جىلى 76 - كەزەكتى بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمى جينالىسىنىڭ جاي تالقىسىندا ءتوراعا شي جينپيڭ تاعى دا جۇڭگونىڭ شەكارا سىرتىنداعى كومىر ەلەكتر نىساندارىن جاڭادان قۇرمايتىندىعىن سالتاناتپەن جاريالادى.

بۇل باتىلدىقپەن الدا جۇرەتىن ءىرى ەل جەتەكشىلىگى −

2015 - جىلى 9 - ايدىڭ 25 - كۇنى بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىنىڭ دامۋ جونىندەگى باسشىلار ءماجىلىسى اشىلعان كۇنى بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىنىڭ 2030 - جىلعا دەيىنگى باياندى دامۋ كەڭەستىك ءتارتىبى رەسمي ماقۇلداندى. ءتوراعا شي جينپيڭ باسشىلار ءماجىلىسى كەزىندە وركەندەپ كەلە جاتقان ەلدەرگە كومەكتەسۋدىڭ ءبىرسىپىرا جاڭا شارالارىن جاريالاپ، جاڭا دامۋ كەڭەستىك ءتارتىبىن الدىمەن جانە ءونىمدى تياناقتاندىرۋعا ۇلگى كورسەتتى. ءسوز سويلەپ بولعان سوڭ، ءار ەلدىڭ 20 − 30 باسشىسى قاتارعا تۇرىپ، ءتوراعا شي جينپيڭمەن قول الىستى، زال ءيىن تىرەسكەن ادامعا تولدى.

ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ بەلسەنە ىلگەرىلەتۋىندە 20 ەل توبىنا مۇشە ەلدەر باسشىلارىنىڭ حاڭجوۋداعى باسشىلار ءماجىلىسى دامۋ ماسەلەسىن تۇڭعىش رەت الەمدىك ماكرولىق ساياسات جۇلگەسىنىڭ كورنەكتى ورنىنا قويىپ، بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىنىڭ 2030 - جىلعا دەيىنگى باياندى دامۋ كەڭەستىك ءتارتىبىن تياناقتاندىرۋ جونىندە تۇڭعىش رەت ارەكەت جوسپارىن جاساپ، افريكا مەن ەڭ دامىماعان ەلدەردىڭ ونەركاسىپتەنۋىن تۇڭعىش رەت توپتىق قولدادى.

بۇل جاۋاپكەرشىلىك ارقالاۋدى ايگىلەيتىن ءىرى ەل ارەكەتى −

ءار ەل جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس ىندەتىنە قارسى اتتانعان شەشۋشى ساتتە، ءتوراعا شي جينپيڭ ءوزى قولباسشىلىق ەتىپ، جۇڭگو كەۋدە كەرە العا شىعىپ، جاڭا جۇڭگو قۇرىلعاننان بەرگى ەڭ كولەمدى الەمدىك شۇعىل ادامگەرشىلىك ارەكەتىن ورىستەتتى. 2020 - جىلى 3 - ايدىڭ 21 - كۇنى جۇڭگونىڭ سەربياعا كومەككە بەرگەن ىندەتكە قارسى اتتانۋ ەمدەۋ ماماندارى مەن زاتتىق ماتەريالدارى بەلگراد اۋەجايىنا جەتتى. سەربيانىڭ زۇڭتۇڭى ۆۋچيچ ءوزى قارسى الىپ، بەس جۇلدىزدى قىزىل تۋدى تەرەڭ سۇيىسپەنشىلىكپەن ءسۇيدى. ”ءتوراعا شي جينپيڭگە راقىمەت! جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنا راقىمەت! جۇڭگو حالقىنا راقىمەت“!

2023 - جىلى 2 - ايدىڭ 6 - كۇنى تۇركيادا، سيريادا كۇشتى جەر سىلكىنىسى تۋىلىپ، اۋىر ءولىم - ءجىتىم جانە مال - مۇلىك شىعىنى بولدى. ءتوراعا شي جينپيڭ تۇركيانىڭ زۇڭتۇڭى ەردوعانعا، سيريانىڭ زۇڭتۇڭى باشارعا جەكە - جەكە حال سۇراۋ تەلەگرامماسىن جولدادى. جۇڭگو ۇكىمەتى دەرەۋ شۇعىل ادامگەرشىلىك كومەك بەرۋ مەحانيزمىن ىسكە قوسىپ، ەكى ەلگە شۇعىل كومەك بەردى.

بۇل داۋىرمەن بىرگە العا باسقان ءىرى ەل كورەگەندىگى −

جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس ىندەتى دۇنيە ءجۇزىنىڭ كوپ جىلدىق دامۋ جەتىستىكتەرىن جالماپ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ دامۋ ىستەرى اۋىر سوققىعا ۇشىرادى. ءتوراعا شي جينپيڭ بۇكىل ادامزاتتىڭ قۇت - ىرىسىن شىعار ءتۇيىن ەتىپ، الەمدىك دامۋ باستاماسىن كوتەردى، قازىر 100دەن استام مەملەكەت پەن بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىن قامتىعان كوپتەگەن حالىقارالىق ۇيىمدار باستامانى قولدادى، 70كە جۋىق مەملەكەت ”الەمدىك دامۋ باستاماسى دوستىق گرۋپپاسىنا“ قاتىناستى.

حالىقارالىق حاۋىپسىزدىك جاعدايىنىڭ ۇزدىكسىز كۇردەلى وزگەرىسىنە سايكەس، ءتوراعا شي جينپيڭ الەمدىك حاۋىپسىزدىك باستاماسىن كوتەرىپ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ باياندى تىنىشتىعىن جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن جۇڭگو جوباسىن العا قويدى، بۇعان حالىقارالىق قوعام بەلسەنە ءۇن قوستى. 2023 - جىلى 3 - ايدىڭ 10 - كۇنى جۇڭگو، ساۋد ارابياسى، يران 3 جاق بىرلەسكەن مالىمدەمەگە قول قويىپ جانە جاريالاپ، ساۋد ارابياسى، يران ەكى جاقتىڭ ديپلوماتيالىق قارىم - قاتىناستى قالپىنا كەلتىرۋگە قوسىلاتىندىعىن جاريالاپ، 3 جاقتىڭ بىرگە قۇلشىنىپ، حالىقارالىق قارىم - قاتىناستىڭ نەگىزگى ولشەمىن قورعاپ، حالىقارالىق، وڭىرلىك بەيبىتشىلىك پەن حاۋىپسىزدىكتى جەبەيتىندىگىن باسا دارىپتەدى. حالىقارالىق قوعام جاپپاي القاعان وسى ”بەيبىتشىلىك شاراسى“ الەمدىك حاۋىپسىزدىك باستاماسىن پارمەندى تۇردە امالياتتا ايگىلەۋدىڭ تابىستى امالياتىنا اينالدى.

الەمدىك دامۋ باستاماسىنان دۇنيە جۇزىلىك حاۋىپسىزدىك باستاماسىنا دەيىن، ونان الەمدىك وركەنيەت باستاماسىنا دەيىن، ءۇش ۇلكەن باستاما ىركەس - تىركەس العا قويىلىپ، ادامزاتتىڭ تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋدىڭ يدەيالىق ءمانى مەن امالياتتىق جولى ۇزدىكسىز بايىتىلدى جانە كەڭەيتىلدى.

”الەمدىك قىسىلتاياڭ سىن - سايىستار الدىندا، ىنتىماقتاسۋدى، سەلبەسۋدى كۇشەيتىپ، جاڭا ءداۋىردىڭ ’نۇح كەمەسىنە‘ بىرگە وتىرسا عانا، ادامزاتتىڭ بولاشاعى اناعۇرلىم كوركەم بولادى“. بيىكتە تۇرىپ الىسقا كوز تاستاعان ءتوراعا شي جينپيڭ تاريحتىڭ جول تورابىندا تۇرعان دۇنيە جۇزىنە ايقىن باعدار كورسەتتى.

2022 - جىلى 10 - ايدىڭ 23 - كۇنى پارتيانىڭ 20 - قۇرىلتايى جەڭىسپەن جابىلعان كۇننىڭ ەرتەڭىندە باس شۋجي شي جينپيڭ 20 - كەزەكتى ورتالىق كوميتەت ساياسي بيۋروسىنىڭ تۇراقتى مۇشەلەرىن باستاپ جۇڭگولىق، شەتەلدىك تىلشىلەرمەن ىقىلاستى تۇردە كەزدەستى.

باس شۋجي شي جينپيڭ ءار ەل مەديالارىنا بىلاي دەدى: ”جۇڭگونىڭ دامۋى دۇنيە جۇزىنەن قول ۇزە المايدى، دۇنيە ءجۇزىنىڭ دامۋى دا جۇڭگونى قاجەت ەتەدى“. ”ءبىز ادامزاتتىڭ بولاشاعى مەن تاعدىرىن دۇنيە جۇزىندەگى ءار ەل حالقى يگەرۋى جانە بەلگىلەۋى كەرەك دەگەندى ەجەلدەن دارىپتەپ كەلەمىز. الەم حالقى داڭعىل جولمەن بىرگە جۇرگەندە عانا، ءار ەل تاتۋ - ءتاتتى ءوتىپ، سەلبەسىپ تەڭ يگىلىككە كەنەلىپ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ كوركەم بولاشاعىن قول ۇستاسا جاراتا الادى“.

”جۇڭحۋا ۇلتى بۇرىننان’الەم اياسى − ءبىر شاڭىراق‘ دەگەنگە تالپىنىپ، ءبارىن بىردەي ءسۇيۋدى، بارلىق ەل تاتۋ - ءتاتتى ءوتۋدى، الەمنىڭ ۇلى بىرلىگىن دارىپتەپ،’ادىلەتتىڭ داڭعىل جولىمەن جۇرگەندە عانا، دۇنيە كوپكە ورتاق بولاتىن‘ تاماشا دۇنيەنى اڭسايدى“، - دەپ اتاپ كورسەتتى باس شۋجي شي جينپيڭ.

ءبىر جاعادان باس، ءبىر جەڭنەن قول شىعارىپ، جاراسىمدىلىقپەن قاتار ءومىر ءسۇردى؛ تاعدىرلاس بولىپ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ ۇلى بىرلىگىنە ۇمتىلدى. جۇڭگو كوممۋنيستەرىنىڭ دۇنيە جۇزىلىك ىنتا - ىقىلاسى جۇرت جۇرەگىن جىلىتىپ، دۇنيەگە جىگەر بەردى.

(تىلشىلەر ليۋ حۋا، حاۋ ۋي - ۋي، ياڭ يجۇن، ۋاڭ بين، ۋاڭ حۇيحۇي، شۇي كى)

(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 3 - ايدىڭ 23 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)