ەرىكتى تىلشىلەر لي چاڭحۇڭ، جاڭ حاۋچۋان، تاڭ شيڭشيا حابارلايدى. 5 - ايدىڭ 26 - كۇنى ساعات 11 دەن 58 مينۋت وتكەندە تۇڭعىش كەزەكتى جۇڭگو - ەۆروپا كەزەكشى پويەزى «كۇيتۇن ٴنومىرلى» (كۇيتۇن - الماتى) رەسمي قاتىناپ، «كۇيتۇن ٴنومىرلى» جۇڭگو - ەۆروپا كەزەكشى پويەزى جەدەل دامۋدىڭ باستاماسىن اشتى.

ۇعىسۋعا قاراعاندا، وسى رەتكى كەزەكشى پويەز كۇيتۇن قالاسىنان جولعا شىعىپ، الاتاۋ وتكەلى ارقىلى شەكارادان شىققان سوڭ قازاقستاننىڭ الماتى قالاسىنا توتە بارادى، جالپى ارالىعى 1100 كيلومەتر. كەزەكشى پويەز 50 ولشەمدى تيەۋىش قوراپتان قۇرالعان بولىپ، تاسىمالداعان زاتى شينجياڭ جىشىڭدا اليۋمين كاسىبى شەكتى سەرىكتەستىگى وندىرگەن اليۋميننەن جاسالعان جىلۋمەن قامداۋ ونىمدەرى بولىپ، جالپى 1300 توننا، قۇنى 22 ميلليون 500 مىڭ يۋان.

شينجياڭ جىشىڭدا اليۋمىن كاسىبى شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ ديرەكتورى جاڭ جۋان بىلاي دەدى: «بيىلعى جىل - <ٴبىر بەلدەۋ، ٴبىر جول> دارىپتەمەسى العا قويىلعاندىعىنىڭ 10 جىلدىعى، «كۇيتۇن ٴنومىرلى» جۇڭگو - ەۆروپا كەزەكشى پويەزى ارقىلى ٴبىز ونىمدەرىمىزدى كۇيتۇننەن تىكە الماتىعا تاسىمالدايمىز، بۇل سەرىكتەستىكتىڭ ورتا ازيا مەن شىعىس ەۆروپا بازارىن اشىپ قولايلى زات تاسىمال ارناسىمەن قامداپ، سەرىكتەستىكتىڭ ونىمدەرىن ساتۋىنا تاماشا وراي ازىرلەپ، <ٴبىر بەلدەۋ، ٴبىر جول> بويىنداعى مەملەكەتتەردىڭ دامۋى مەن قۇرىلىسىنا دەم بەردى.

وسى رەتكى كەزەكشى پويەز جۇڭگو تەمىر جولى ٴۇرىمجى مەكەمەسى توبى شەكتى سەرىكتەستىگى، كۇيتۇن زات تاسىمالى ورتالىعى جانە شىحىزى كەدەنىنىڭ كاسىپتىك جەتەكشىلىگى جانە زور كۇشپەن قولداۋىندا قالىپتاسقان تۇڭعىش رەتكى كۇيتۇننىڭ جەرگىلىكتى ونىمدەرىن تاسيتىن ارناۋلى پويەز. كەزەكشى پويەزدىڭ قاتىناۋى كۇيتۇن قالاسىنىڭ مەملەكەتتىڭ، اۆتونوميالى رايوننىڭ جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى وزەكتى رايون قۇرىلىسىن جاپپاي ىلگەرىلەتۋ جونىندەگى ورنالاستىرۋلارىنىڭ تالابىن دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، جاڭا دامۋ ۇستانىمىن ورناتىپ، سىرتقا باعىتتالعان ەكونوميكانى دامىتۋدىڭ جاڭا ورايىن ىرىقتىلىقپەن مىقتى يگەرىپ، ەل ٴىشى جانە حالىقارا سىندى قوس اينالمالى جاڭا دامۋ ۇلگىسىمەن توعىسۋدى ىلگەرىلەتۋدىڭ ماڭىزدى شاراسى بولىپ، كۇيتۇن قالاسىنىڭ حالىقارالىق زات اينالىمى ٴىرى ارناسىن قۇرۋ اياق الىسىن اناعۇرلىم جەدەلدەتكەندىگىنىڭ بەلگىسى، وسى ٴوڭىردىڭ مانەرلەۋ - ساۋدا كاسىپورىندارىنىڭ كۇيتۇندە شوعىرلانۋى مەن وڭىرلىك ەكونوميكانىڭ سايكەستى دامۋىنا، بيڭتۋان مەن جەرگىلىكتى ورىننىڭ توعىسپالى دامۋىنا ٴتيىمدى بولىپ، جەرگىلىكتى ورىننىڭ اشىق دامۋى ٴۇشىن جاڭا ومىرشەڭدىك كۇش قوسىپ، جاڭا دامۋ ۇلگىسىمەن توعىسۋىنا تىڭ قوزعاۋشى كۇش ۇستەدى.

شينجياڭ دىڭحۋاڭ كاسىپ باسقارۋ شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ باس جوراسى جاڭ گويوۋ بىلاي دەدى: ”مەملەكەتتىڭ <ٴبىر بەلدەۋ، ٴبىر جول> باستاماسى حالىقتىق كاسىپورىندارعا حالىقارالىق بازارعا بەت الۋ ورايىن الا كەلدى. جۇڭگو ـ ەۆروپا كەزەكشى پويەزىنىڭ قاتىناۋى سىرتقى ساۋدانىڭ دامۋىن جەبەۋ، قامداۋ تىزبەگىن ورنىقتىرۋ سياقتى جاقتاردا پارمەندى كەپىلمەن قامدادى. ٴبىز، ٴسوزسىز، ورايدى مىقتى يگەرىپ، ەل ىشىندەگى دامۋدى ويداعىداي جۇرگىزۋمەن بىرگە، ورتا ازياعا بەت الىپ، مەملەكەت قاقپاسىنان شىعىپ، سىرتقا باعىتتالعان ەكونوميكانى كاسىپورىننىڭ جاڭا ەكونوميكالىق ارتۋ تۇيىنىنە اينالدىرۋعا قۇلشىنۋىمىز كەرەك“.

بيىل «ٴبىر بەلدەۋ، ٴبىر جول» باستاماسى العا قويىلعاندىعىنىڭ 10 جىلدىعى، سونداي ـ اق كۇيتۇن جۇڭگو ـ ەۆروپا كەزەكشى پويەزى قاتىناعان 9 - جىل. 2014 ـ جىلى كۇيتۇن قورعامالى باجى زات اينالىمى ورتالىعى رەسمي جابىق تيجارات جۇرگىزگەننەن بەرى،

كۇيتۇننىڭ باتىسقا باعىتتالعان حالىقارالىق زات تاسىمال كەزەكشى پويەزىنىڭ قاتىناۋ قىزمەتىنىڭ دارەجەسى ۇزدىكسىز جوعارىلاپ، ىركەس ـ تىركەس كۇيتۇننەن رەسەيگە، تۇركياعا، قازاقستانعا، گرۋزياعا، قىرعىزستانعا، تاجىكستانعا باراتىن كوپتەگەن لەنياداعى جۇڭگو ـ ەۆروپا كەزەكشى پويەزىن جۇرگىزىپ، جالپى قاتىناعان پويەز 200 كەزەكتەن، جالپى زات وتكىزۋ مولشەرى ٴبىر ميلليون توننادان استى. زاتتىڭ قۇنى 800 ميلليون امەريكا دوللارىنا تايادى. ”كۇيتۇن ٴنومىرلى“ جۇڭگو ـ ەۆروپا كەزەكشى پويەزىنىڭ قاتىناۋى كۇيتۇن قالاسىنا، سونداي ـ اق ”التىن اتىراۋ“ وڭىرىنە، سولتۇستىك شينجياڭ وڭىرىنىڭ ”شينجياڭ جاساۋ كاسىبىن“ دۇنيە جۇزىنە بەت الدىرۋدا ورنىقتى دا ىركىلىسسىز ماڭىزدى ساۋدا جەلىسى مەن ”ٴبىر بەلدەۋ، ٴبىر جول“ قۇرىلىسىنىڭ جاڭا كۇرە تامىرىن اشتى.كۇيتۇن قورعامالى باجى زات اينالىمى ورتالىعىن باسقارۋ كوميتەتى پارتيا قىزمەتى كوميتەتىنىڭ مۇشەسى، ورىنباسار مەڭگەرۋشىسى ليۋ ۋىنجۇن بىلاي دەدى: بۇدان بىلاي كۇيتۇن قورعامالى باجى زات اينالىم ورتالىعىن باسقارۋ كوميتەتى كۇيتۇندەگى جانە توڭىرەكتەگى كاسىپورىنداردى بەلسەنە سايكەستىرىپ، ٴتىپتى دە كوپ كاسىپورىنداردىڭ ەۆروپا - ازيا بازارىنا بەت الۋىنا كومەكتەسىپ، كۇيتۇن قالاسىنىڭ سىرتقا باعىتتالعان ەكونوميكاسىنىڭ ٴتىپتى دە جاقسى، ٴتىپتى دە جەدەل دامۋىن جەبەيدى.