− 2021 - جىلعى جۇڭگو شارۋالار مول ٴونىم مەرەكەسىن قۇتتىقتايمىز ⑴

ۋىلجىپ پىسكەن الحورى، شاتتىقتىڭ كۇيىن شەرتەدى

ٴتىلشىمىز حان شاشا

الحور ٴۇزۋ                          حان شاشا فوتوسى

دالاسى التىن دانگە تولعان ىرىستى كۇز. 9 - ايدىڭ 18 - كۇنى كۇنەس اۋدانى كۇنەس قالاشىعى شاقپى اۋزى قىستاعىنداعى گوحىگو جەمىس باعىنا بارعان ٴتىلشى الحوردىڭ ۋىلجىپ پىسىپ، جيناۋ كەزەڭىنە وتكەنىن،  ٴۇزىپ جيناۋ، تۇرگە ٴبولىپ سۇرىپتاۋ، قوراپتاۋ بارىستارىنان سوڭ تۇگەلدەي بەيجيڭ، شاڭحاي، گۋاڭجوۋ سياقتى جەرلەرگە ساتىلىپ جاتقانىن كوردى.

جۋىق جىلداردان بەرى شاقپى اۋزى قىستاعى وزىندىك ەرەكشەلىككە يە كليمات، سۋ - توپىراق، كۇن نۇرى بايلىق ابزالدىعىنا سۇيەنىپ، جەرگىلىكتى جاعدايعا ۇيلەسەتىن جەمىس - جيدەك تۇرلەرىن مولىنان ەنگىزىپ، ەرەكشە جەمىس ورمان شارۋاشىلىعىن دامىتتى. جەمىس باعىنان الحوردىڭ حوش ٴيىسى اڭقىپ، جۇزىنە قۋانىش كۇلكىسى ۇيىرىلگەن جۇمىسشىلار الحور جيناۋدىڭ قاربالاستىعىندا ٴجۇر.

«بيىل ٴار مۋ جەردەن 1 - 2 توننا ٴونىم الامىز، ٴار كيلوگرامىنىڭ باعاسى 12 يۋان اينالاسىندا، اۋەلى سورتتى الحوردىڭ ٴار كيلوگرامىنىڭ باعاسى 18 يۋاننان ساتىلادى، الحور ەككەن باعبانداردىڭ كىرىسى قوماقتى بولاتىنى داۋسىز. ٴبىز ەگىمشىلىك اۋماعىن ٴالى دە كەڭەيتىپ، 100 مۋعا جەتكىزبەكپىز» دەدى شاقپى اۋزى قىستاعى گوحىگو جەمىس باعىنىڭ جاۋاپتىسى جاڭ فىڭ.

جاڭ فىڭنىڭ جەمىس باعىنا جەرگىلىكتى ورىنداعى 20 دان استام بوس ەڭبەككۇش جۇمىسقا ورنالاسقان. «نەگىزىنەن الحور ۇزەمىن، كۇندىك ەڭبەكاقى الامىن، كۇنىنە تاپقان 100 يۋاننان استام اقشا وتباسىمىزدىڭ تۇرمىس اۋىرتپالىعىن كوپتەپ جەڭىلدەتتى» دەدى قىستاق تۇرعىنى ۋاڭ جيا.

اقدالانىڭ جۇپار ساڭىراۋقۇلاعى، سارقىلماس بايلىق بۇلاعى

ٴتىلشىمىز لي يافىڭ موڭعۇلكۇرەدەن حابارلايدى. 9 - ايدىڭ 20  - كۇنى ٴتىلشىنىڭ موڭعۇلكۇرە اۋدانى اقدالا قالاشىعىنان ۇعىسۋىنشا، بۇل قالاشىق جۇپار ساڭىراۋقۇلاقتى ەرەكشە كاسىپ رەتىندە دامىتىپ، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ كىرىسىن ارتتىرىپ، اۋقاتتانۋ جولىنا اينالدىرعان.

شۋەليڭ ەكولوگيالىق باقشاسى − اس - سۋ، باعىمشىلىق، سەيىل - سەرۋەن كاسىبى ٴبىر تۇلعالاندىرىلعان  ەگىن - ورمان شارۋاشىلىعى عىلىم - تەحنيكاسىنان ۇلگى كورسەتۋ باقشاسى بولىپ، بۇعان ىلگەرىندى - كەيىندى اۆتونوميالى رايوننىڭ  كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ نىسانى قارجىسىنان 4 ميلليون 700 مىڭ يۋاننان استام قارجى قوسىلعان. وتكەن جىلى ەكولوگيالىق باقشانىڭ باسشىلارى جانە تەحنيكالىق قىزمەتكەرلەرى اۆتونوميالى وبلىستىق پارتكومنىڭ ساياسات زەرتتەۋ كەڭسەسىنىڭ اقدالا قالاشىعى تالدىساي 2 - قىستاعىندا تۇراتىن «ۇعىسۋ، تيىمدىلىك جاساۋ، توعىستىرۋ» قىزمەت اترەتىنىڭ دانەكەرلىگىندە  ىلە اڭعارىنداعى باسقا دا اۋدان، قالالارعا ەكسكۋرسيالاي بارىپ، جۇپار ساڭىراۋقۇلاق ەگۋ تەحنيكاسىن ۇيرەندى. ىلە - شالا ەكولوگيالىق باقشا قارجى قوسىپ جۇپار ساڭىراۋقۇلاق بازاسىن قۇرىپ، توڭىرەگىندەگى 120 دان استام شارۋانى جۇپار ساڭىراۋقۇلاق ەگۋگە باستادى، سونىمەن بىرگە، 40 نەشە جۇمىستاندىرۋ ورنىن ازىرلەدى.

تالدىساي 2 - قىستاعىنىڭ تۇرعىنى ياڭ چۇنلان ساڭىراۋقۇلاقتى سۇرىپتاي وتىرىپ بىلاي دەدى: «وسى جەردە قىزمەت ىستەيمىن، ايىنا 3 مىڭ يۋاننان استام تۇراقتى كىرىسىم بار، وتباسىما دا قارايلاسامىن، اقشا دا تابامىن، وتە جاقسى بولدى».

شۋەليڭ ەكولوگيالىق باقشاسىنىڭ جاۋاپتىسى ياڭ چۇنيۇن بىلاي دەدى: «قىستاق <ەكى كوميتەتىنىڭ> جانە قىستاقتا تۇراتىن قىزمەت اترەتىنىڭ كومەگىندە، جۇپار ساڭىراۋقۇلاق ەگىمشىلىگى بازامىز كورنەكتى ونىمدىلىككە قول جەتكىزدى».

قىستاقتا تۇراتىن قىزمەت اترەتىنىڭ ورىنباسار باستىعى ۋاڭ ليمين بىلاي دەدى: «قىستاقتا تۇراتىن قىزمەت اترەتى جەرگىلىكتى ورىننىڭ دامۋىنا ۇيلەسەتىن ەرەكشە ەگىمشىلىك كاسىبىن قاراستىرۋ جانە ەنگىزۋ ارقىلى اۋىل - قىستاقتىڭ كوركەيۋىنە تىڭ جول اشتى».

قاراسۋ ەگىپ شۇعىنىق، اقشانى الدى سۋىرىپ

شۇعىنىق تامىرىن ىرىكتەپ جيناۋ               حان شاشا فوتوسى

ٴتىلشىمىز حان شاشا، ەرىكتى تىلشىلەر كەنجەتاي، جاڭ ۋىنتيڭ حابارلايدى. 9 - ايدىڭ 17 - كۇنى تىلشىلەر كۇنەس اۋدانى بەستوبە اۋىلى قاراسۋ قىستاعىنىڭ شۇعىنىق ەگىمشىلىگى بازاسىنداعى شۇعىنىقتان مول ٴونىم العانىن،  اتىزدا ماشينالار مەن جۇمىسشىلاردىڭ قاربالاس شۇعىنىق قازىپ، ونى جيناپ، ماشيناعا تيەپ جاتقاندىعىن كورگەن.

كۇنەس اۋدانى چاۋچيان ەرەكشە اۋىل شارۋاشىلىعى ەگىمشىلىگى كاسىپتىك سەلبەستىك كووپەراتيۆىنىڭ جاۋاپتىسى جاڭ يۇيچيۋ بىلاي دەدى: «شۇعىنىقتىڭ تۇلا بويى  تۇنعان اسىل، تامىرىنىڭ ەكونوميكالىق قۇنى جوعارى، شۇعىنىق گۇلى مەن شۇعىنىق مايساسى دا جاقسى باعادا ساتىلادى. 4 جىلدا ٴبىر رەت ٴونىم الىنادى دەپ ەسەپتەگەندە دە، ٴار مۋىنىڭ ٴونىمى 3 توننا اينالاسىندا بولىپ، 15 مىڭ يۋان كىرىس كىرگىزۋگە بولادى. 100 مۋ جەردەگى شۇعىنىق گۇلى اتىزىنان ٴبىر ميلليون 500 مىڭ يۋان كىرىس كىرگىزۋگە ابدەن بولادى».

قاراسۋ قىستاعىنىڭ تۇرعىنى جاڭ يۇيچيۋ  شۇعىنىق ەگۋ تەحنيكاسىن ەرتە يگەرگەن ادام. ونىڭ باستاۋىندا قىستاق تۇرعىندارى سەلبەستىك كووپەراتيۆىن قۇردى.

2016 - جىلى ول 59 كووپەراتيۆ مۇشەسىن باستاپ، شۇعىنىق مايساسىن ەگۋ، تىڭايتقىش بەرۋ، جەتىلدىرۋ جانە باسقارۋ ارقىلى بيىل شۇعىنىقتان ٴونىم الدى.

جاڭ يۇيچيۋ بىلاي دەدى: «ٴدال قازىر اق شۇعىنىقتان ٴونىم الاتىن تاماشا مەزگىل، جۇمىسشىلار كوپتەپ قاجەت، اق شۇعىنىقتى سۇرىپتاۋ جۇمىسىن ىستەيتىندەر جەرگىلىكتى شارۋالار، قازىر 50 نەشە ادام بار، ەڭبەكاقىسى كۇن سايىن ەسەپتەلەدى، ٴار بىرەۋىنىڭ كۇندىك ەڭبەكاقىسى 150 يۋان اينالاسىندا بولادى. زاۆودتا تاعى 20 نەشە جۇمىسشى بار، ولاردىڭ ايلىق كىرىسى 7 مىڭ يۋاننان، تەحنيكتەردىڭ ايلىق كىرىسى 10 مىڭ يۋاننان اسادى».

ۋي يۇنبو بەستوبە اۋىلى اقشي قىستاعىنىڭ تۇرعىنى، ول تىلشىگە ٴار جىلى ەگىس جۇمىسىنىڭ سايابىر كەزىندە وسى جەرگە كەلىپ جۇمىس ىستەيتىندىگىن ايتتى.

حاۋجوۋ قالاسىنان كەلگەن جۇڭگوشا ٴدارى ماتەريالدارىن ساتىپ الۋشى ساۋداگەر شۇي فاڭبو: كۇنەس اۋدانىنا كەلىپ اق شۇعىنىق ساتىپ العانىما 4 جىل بولدى، بۇل جەردەگى اق شۇعىنىقتىڭ ساپاسى جاقسى، - دەدى.

جۋىق جىلداردان بەرى كۇنەس اۋدانى اۋىل شارۋاشىلىعى ارقىلى ساياحاتتى جەبەۋ، ساياحات ارقىلى اۋىل شارۋاشىلىعىن گۇلدەندىرۋ سىندى اۋىل شارۋاشىلىعى مەن ساياحاتتى ۇشتاستىرۋ ستراتەگياسىن كۇش سالا اتقارىپ، گۇلدى دانەكەر ەتۋ، كورىنىس ارقىلى ساياحاتتى جەبەۋدەي اۋىل شارۋاشىلىعى مەن ساياحاتتى توعىستىرا دامىتۋ جولىمەن ٴجۇرىپ، گۇل تاماشالاۋ، ٴدارى ساتۋ، شارۋالار شاتتىعى ساياجايىن دامىتۋ سياقتى جاڭا ۇلگى قالىپتاستىرىپ، اۋىل - قىستاقتى كوركەيتۋگە اناعۇرلىم دەم بەردى.

مول ٴونىم جالاۋى جەلبىرەپ، ٴجۇزىم دە پىستى مولدىرەپ

ٴتىلشىمىز مىڭ شيا، ەرىكتى ٴتىلشى جاي چيۋپيڭ

9 - ايدىڭ 19 - كۇنى قورعاس قالاسى مۇقىر ٴوڭىرى «جۇڭگو قىزىل ٴجۇزىم مەكەنىنىڭ» دۋويىنداعى تىكە تاراتىلىمىن باستادى. قاراقاتتاي مولدىرەپ، كوزدىڭ جاۋىن الاتىن قىزىل ٴجۇزىم ادامداردىڭ نازارىن ەرىكسىز وزىنە اۋداردى.

مۇقىر ٴوڭىرى سەكسەن ٴۇي الەۋمەتتىك اۋماعىنىڭ تۇرعىنى لي كاننىڭ تىلشىگە ايتۋىنشا، بيىل كوكتەمدەگى ۇسىكتىڭ اسەرىنەن ٴجۇزىمنىڭ بىرلىك ٴونىمى تومەندەگەنىمەن، باعاسى جوعارىلاپتى. 8 - ايدا ونىڭ جەمىس باعىنداعى جۇزىمگە گۋاڭدۇڭ، شاڭحاي سياقتى جەرلەردەگى ساۋداگەرلەر تالاسا تاپسىرىس بەرىپتى، مۇنىڭ ىشىندەگى قىرۋار ساۋداگەر دۋويىن تىكە تاراتىلىمىن كورگەننەن سوڭ بۇل ارادا ساپالى ٴجۇزىم بار ەكەنىن بىلگەن ەكەن.

قورعاس قالاسى شييۇيلۇڭجۋ ٴجۇزىم ەگىمشىلىگى كاسىپتىك سەلبەستىك كووپەراتيۆىنىڭ القا باستىعى ليۋ جىنفاڭ بىلاي دەدى: سەلبەستىك كووپەراتيۆىنىڭ كومەگىندە قازىر مۇقىر وڭىرىندە ٴجۇزىم ەگىمشىلىگىن باپتاپ - باسقارۋ ٴتىپتى دە تىڭعىلىقتى جۇرگىزىلىپ، ساپاسى جوعارىلاتىلىپ، ساتۋ ارناسى اشىلىپ، شارۋالاردىڭ كىرىسىن ارتتىردى. قازىر ٴبىرىنشى دارەجەلى جەمىس سورتىنىڭ ەگىلگەن اۋماعى %80 كە جەتتى.

ليۋ جىنفاڭ بىلاي دەدى: ەكونوميكالىق ونىمدىلىگى ٴتىپتى دە جوعارى جاڭا سورتتاردى وسى ارادا ەگۋدى جەدەلدەتۋ ٴۇشىن، بيىل جاڭادان 50 مۋلىق جارقىراۋىق قىزىل ٴجۇزىم ەگىمشىلىگىنەن، 70 مۋلىق كىرسسون ٴجۇزىمى ەگىمشىلىگىنەن، 250 مۋلىق قىزىل ٴجۇزىم ەگىمشىلىگىنەن ۇلگى كورسەتۋ بازاسىن قۇردىق. سەلبەستىك كووپەراتيۆىنىڭ باستاماشىلىعىندا 200 باعبان سەلبەستىك كووپەراتيۆىنە مۇشە بولىپ، سەلبەستىك كووپەراتيۆىنىڭ جەر كولەمى 3 مىڭ مۋعا جەتتى.

«اسقاباق قىستاعى» − مول ٴونىم ىرىس باعى

اسقاباق جيناۋ                                 لي يافىڭ فوتوسى 

ٴتىلشىمىز لي يافىڭ حابارلايدى. كۇز كەلىسىمەن اسقاباق تا پىسادى. 9 - ايدىڭ 22 - كۇنى ٴتىلشىنىڭ قۇلجا قالاسى توعىراق اۋىلى سايتوعىراق قىستاعىنان 465 مۋ جەرگە ەگىلگەن اسقاباق اتىزىنان 1162.5 توننا اسقاباق الىناتىندىعى مەجەلەنىپ، التىنداي جارقىراعان سارى اسقاباقتار قىستاق تۇرعىندارىن «اۋقاتتانۋعا» باستاعان ونىمگە اينالعانىن ۇعىستى.

قىستاق تۇرعىنى يارمامەت قۇتيار وتباسىنداعىلارمەن بىرگە اتىز باسىندا قاربالاستىققا ٴتۇستى. ولاردىڭ جۇزدەرىنەن مول ٴونىمنىڭ قۋانىش لەبى ەسۋدە.

«بيىل 9 مۋ جەرگە اسقاباق ەگىپ، 40 مىڭ يۋان كىرىس كىرگىزدىم. تاعى 6 تونناعا جۋىق اسقاباق ساتىلۋ الدىندا تۇر، بيىل اسقاباقتىڭ باعاسى دا ايتارلىقتاي جاقسى، ٴتۇسىمى دە جوعارى بولدى، كوپ كىرىس كىرگىزەتىندىگىم مۇندا تۇر» دەدى قىستاق تۇرعىنى ابدوللا جۇماحۇن اسقاباعىن كورسەتە سويلەپ.

سايتوعىراق قىستاعىنداعى «ۇعىسۋ، تيىمدىلىك جاساۋ، توعىستىرۋ» قىزمەت اترەتىنىڭ باستىعى جياڭ يۇيۋەي بىلاي دەدى: «قىستاقتىڭ اسقاباق ەگىمشىلىگى كاسىبىن دامىتۋىنا اناعۇرلىم ويداعىداي قىزمەت وتەۋ، كومەكتەسۋ ٴۇشىن قىزمەت اترەتىمىز جەلىدە ساتۋ ٴادىسىن قولدانىپ، توراپتا جالپى قىستاق اتىنان اسقاباق ٴونىمىن تانىستىرىپ، <اسقاباق قىستاعىنىڭ> اتاعىن اساقتاتىپ، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ كىرىسىن ارتتىرۋىنا تاماشا وراي جاراتتىق».

ٴسابىز قازۋ ۋاڭ جىحۋا فوتوسى

ماشينامەن بورمي ساباعىن جيناۋ جاڭ چيڭحۋا فوتوسى

ەڭبەك ٴتۇبى − مەرەكە

رەداكتور باعامى

التىن كۇز بار الاپتى شۇعىلاسىنا بولەپ، قۋانىش كۇلكىسى ەستى. تاعى ٴبىر كۇزگى جيىن - تەرىن مەزگىلى كەلدى. بۇل كوكتەمگى ەگىس قاربالاستىعىنىڭ جەمىسى، سونداي - اق جازعى قاجىرلى ەڭبەكتىڭ قارىمجىسى.

كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋدىڭ شەشۋشى جەڭىسى − شارۋالاردىڭ قالتاسىن قامپايتىپ قانا قالماستان، ولارعا اۋقاتتانۋ تەحنيكاسىن ۇيرەتىپ، اۋقاتتانۋ سەنىمى مەن بەكىمىن كۇشەيتتى. بيىل ولار اۋىل - قىستاقتى كوركەيتۋ جولىندا اسقاق ارىنمەن العا ىلگەرىلەپ كەلەدى.

بيىلعى كوكتەم مەن جازدا ىلەنىڭ بايتاق دالاسىندا بۇرىن سىرت جەرلەردە عانا ەگىلەتىن ەگىس داقىلدارى تامىر تارتىپ، وركەن جايدى؛ ٴبىرقىدىرۋ جەرگىلىكتى داقىلداردى بۋدانداستىرۋ، جەتىلدىرۋ ارقىلى جاڭا ٴونىم جارىققا شىقتى؛ ەرەكشە داقىلدار ەگىلگەن جەر كولەمى بارىنشا كەڭەيىپ، سانى دا كوبەيدى؛ سەلبەستىك كووپەراتيۆتەرى بەينە جاڭبىردان كەيىنگى جاۋقازىنداي بارلىق جەردە قۇرىلدى؛ ينتەرنەت تورابى اۋىل شارۋاشىلىعى ٴوندىرىسى مەن ساتۋ ىستەرىندە كەڭىنەن پايدالانىلىپ، ىلەنىڭ اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرى شينجياڭنان سىرت جەرلەردىڭ، سونداي - اق شەتەلدىڭ داستارقانىنان ورىن الدى.

مول ٴونىمدى التىن كۇز شارۋالاردىڭ قاجىرلى ەڭبەگىنىڭ، سونداي - اق ٴار دارەجەلى پارتكوم مەن ۇكىمەتتىڭ اۋىل شارۋاشىلىعىنا پارمەندى قولداۋ كورسەتكەندىگىنىڭ ارقاسى.

اۋىل شارۋاشىلىق تەحنيكتەرى اتىز باسىندا شارۋالارمەن بىرگە ەڭبەك ىستەدى. ولار شارۋالارعا ەگىمشىلىك تەحنيكاسى جاعىنان جەتەكشىلىك ەتىپ قانا قالماستان، كۇردەلى ماسەلەلەرگە جاۋاپ بەرىپ، ەڭ وزىق ەگىمشىلىك ٴادىسىن شارۋالارعا ۇيرەتتى.

بانكە سياقتى فينانس قۇرىلىمدارىنىڭ شارۋالارعا قارجى جاقتان قولداۋ كورسەتكەن اقپاراتتىق حابارلارى تولاسسىز جاريالاندى. ولار شارۋالاردىڭ ٴوندىرىس بارىسىندا ٴدوپ كەلگەن ماسەلەلەرىن شەشىپ، مول ٴونىم الۋ جولىنداعى بارلىق كەدەرگىلەردى الاستادى.

ٴبىرقىدىرۋ اۋىل شارۋاشىلىق نىسانى ىلەدە ارت - ارتىنان تياناقتانىپ، جاڭا تەحنيكا اۋىل شارۋاشىلىعىنا قىزمەت وتەپ، جاڭا ٴونىم شارۋالاردىڭ كىرىسىن ارتتىرىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىنا جەبەۋ بولدى.

ىلەنىڭ كۇزى − تابيعاتتىڭ كۇزى، سونداي - اق ىلەلىكتەردىڭ كۇزى.

ىلەنىڭ كۇزى − شارۋالاردىڭ كۇزى، سونداي - اق اۋىل شارۋاشىلىعىنا قولداۋ كورسەتكەن، كوڭىل بولگەن ىزگى جانداردىڭ كۇزى.

كۇز - مول ٴونىمنىڭ مەزگىلى ٴارى تاجىريبە توپتايتىن مەزگىل. كەلەر جىلى ىلەنىڭ كۇزى ٴتىپتى دە كوركەم بولماق.