ٴتىلشىمىز مىڭ شيا حابارلايدى. ەكولوگيالىق ورتانى قالاي قورعاۋ كەرەك؟ قايتكەندە جاسىل دامۋ ارقىلى اۋىل - قىستاقتى كوركەيتۋگە جەتەكشىلىك ەتۋگە بولادى؟ بۇل بيىلعى ەكى ماجىلىستە وبلىستىق حالىق قۇرىلتايى ۋاكىلدەرىنىڭ نازار اۋدارعان تاقىرىبىنا اينالدى.
«تاماشا ەكولوگيالىق ورتا − ساياحات كاسىبى دامۋىنىڭ تاماشا نەگىزى، ەكولوگيالىق ورتا مەن ساياحات كاسىبىنىڭ دامۋى تىعىز بايلانىستى، ٴبىرىن - ٴبىرى جەبەيدى». 2 - ايدىڭ 11 - كۇنى وبلىستىق حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلى چىن بايليۋ بىلاي دەدى: قازىر ادامدار ۇناتاتىن ەكولوگيالىق ساياحات تابيعاتپەن جاناسىپ، تاۋ - وزەندەردەن ٴلاززاتتانۋ بولىپ تابىلادى. تاماشا ەكولوگيالىق ورتا ساياحات قالاسىنىڭ ەڭ تارتىمدى ماركاسىنا اينالدى، ٴبىز ەكولوگيالىق ساياحات ارقىلى تۇنىق سۋ، جاسىل تاۋدى باعالى بايلىققا اينالدىرۋىمىز كەرەك.
«قازىر بۇقارا قورشاعان ورتانى قورعاۋ وزدەرىنىڭ مۇددەسىن قامتاماسىز ەتكەندىك ەكەنىن تانىپ جەتتى». وبلىستىق حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلى وسمان سىمايىل بىلاي دەدى: مەن تۇرعان قۇلجا اۋدانى سامىجۇزى قالاشىعىندا اققۋ كولى بار، ٴار جىلى كوپتەگەن اققۋ وسى اراعا كەلىپ قىستاپ شىعادى. وسى اراعا ارنايى كەلىپ اققۋدى تاماشالايتىن ساياحاتشىلار كوبەيگەندىكتەن، قىستاق تۇرعىندارى قورشاعان ورتانى قورعاۋعا نازار اۋدارىپ، ورتانى جاپپاي تازالاۋ سياقتى جۇمىستارعا سانالىلىقپەن ات سالىستى. بۇدان بىلاي اۋىل - قىستاقتىڭ قونىس ورتاسىن وڭاۋ تەبىنىن ارتتىرىپ، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋ ساناسىن جوعارىلاتۋىمىز كەرەك.
وبلىستىق حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلى ٴىلىمنۇر قاسىمجان بىلاي دەدى: مەملەكەت كوپتەگەن تاماشا شارا بەلگىلەپ، جوعارى ٴونىمدى باعىمشىلىق رايونىن قۇرىپ، ادام مەن مالدى ٴبولۋدى جۇزەگە اسىردى، بۇل ٴادىس وتە جاقسى، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ تۇرمىس ورتاسىن شىنايى جاقسارتتى، باعىمشىلىق ورتاسى دا اناعۇرلىم ارناعا ٴتۇستى.
وبلىستىق حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلى باعداۋلەت شاديار ۇلى بىلاي دەدى: اۋىل ـ قىستاقتىڭ قونىس ورتاسىن جاقسارتۋدا قوقىر ـ قوقسىقتى ٴبىر جاقتى ەتۋگە ٴمان بەرۋ كەرەك، قوقىر ـ قوقسىقتى بەتالدى توگۋگە بولمايدى، قوقىر ـ قوقسىقتى تۇرگە ايىرۋدا، تاسىمالداۋدا، ٴبىر جاقتى ەتۋدە، باسقارۋدا، تاماشا مەحانيزم قالىپتاستىرۋ كەرەك.
وبلىستىق حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلى ابدۇل مامەتتۇرسىن بىلاي دەدى: ۇكىمەت قىزمەتىنەن بايانداما قورعاس اۋدانى چيڭشۇيحى قالاشىعىنىڭ بۇدان بىلايعى دامۋ وي جەلىسىن ايقىندادى، ٴبىز بايانداما رۋحىنا ساي، ەكولوگيالىق ورتانى رەتتەۋ - وڭاۋدى اناعۇرلىم ويداعىداي ىستەپ، اۋىل ـ قىستاقتىڭ تۇرمىستىق قوقىر ـ قوقسىقتارىن ٴبىر جاقتى ەتۋدى كۇشەيتىپ، اۋىل ـ قىستاقتىڭ ەكولوگيالىق ورتاسىنىڭ كورىكتىلىگىن ساقتاپ، جاسىل، تومەن كومىرتەكتى نىسانداردى ٴتۇيىندى ەنگىزىپ، ٴتۇيىندى كاسىپورىنداردى جاسىل، تومەن كومىرتەكتى بولۋعا قاراي وزگەرىس ەنگىزۋگە جەتەكتەپ، قالا ـ قالاشىقتارداعى تۇرمىستىق لاس سۋدى ٴبىر جاقتى ەتۋدى كۇشەيتىپ، مەديتسينا جاراقسىز زاتتارىن (جالپىلىق) ٴبىر جاقتى ەتۋدى كۇشەيتىپ، جوعارى قارقىندى تاس جولدىڭ 100 شاقىرىمدىق جاسىل ٴدالىز قۇرىلىسىن ويداعىداي قورعاپ، كەڭەيتىپ، بۇقارانىڭ تۇرمىس ورتاسىنىڭ ٴتىپتى دە كوركەم ٴتىپتى دە تاماشا بولۋىنا مۇمكىندىك جاساۋ كەرەك.
«ۇكىمەت قىزمەتىنەن باياندامادا ايتىلعان ەكولوگيانى قورعاۋ قۇرىلىسىن كۇشەيتۋدى جوعارى دەڭگەيدە ىلگەرىلەتىپ، جاسىل، تومەن كومىرتەكتى دامۋدى جەبەۋ ٴبىزدىڭ سەنىمىمىزدى ەسەلەپ ارتتىردى، جاقىنعى ەكى جىلدا، اۋىلىمىز جاراتىلىستىق بايلىق ابزالدىلىعىنا سۇيەنىپ، اقسەركە بالىق شارۋاشىلىعىن بارىنشا دامىتتى، قازىر بۇدان 600 دەن استام شارۋا يگىلىككە كەنەلدى». نىلقى اۋدانى قاراسۋ اۋىلىنان كەلگەن وبلىستىق حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلى باعداۋلەت شاديار ۇلى بىلاي دەدى: بۇدان كەيىن ۇكىمەت قىزمەتىنەن باياندامادا العا قويىلعان نىسانا ـ مىندەتتەرگە ساي، ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋدىڭ تومەنگى شەگىن بۇلجىماي ساقتاپ، ٴتىپتى دە كوپ شارۋانى جاسىل دامۋدىڭ پايداسىنان يگىلىكتەندىرەمىز.
گرۋپپالار تالقىسىندا وبلىستىق حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلدەرى ٴبىر اۋىزدان: ەكولوگيانى قورعاۋ حالىق تۇرمىسىنا سايادى دەدى، ولار سوزىندە كوپشىلىك ىشكەرىلەي وي جۇگىرتىپ، پىكىر اۋىستىرىپ، ورتاق تانىمعا كەلىپ، اۆتونوميالى وبلىستىڭ ەكونوميكالىق دامۋى مەن قوعام ورنىقتىلىعىن ىلگەرىلەتۋگە اقىل ـ كەڭەس بەرۋگە قۇلشىناتىندىقتارىن ٴبىلدىردى.