«ىزدەنۋ» جۋرنالى باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ماڭىزدى ماقالاسىن جاريالايدى

　　نەگىزدىك زەرتتەۋدى كۇشەيتىپ، جوعارى دەڭگەيلى عىلىم - تەحنيكادا ءوز كۇشىنە سۇيەنۋدى، ءوزىن الۋەتتەندىرۋدى جۇزەگە اسىرۋ كەرەك

شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 7 - ايدىڭ 31 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى. 8 - ايدىڭ 1 - كۇنى باسپادان شىعاتىن «ىزدەنۋ» جۋرنالىنىڭ 15 - سانى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتىنىڭ باس شۋجيى، مەملەكەت ءتوراعاسى، ورتالىق اسكەري ىستەر كوميتەتىنىڭ ءتوراعاسى شي جينپيڭنىڭ «نەگىزدىك زەرتتەۋدى كۇشەيتىپ، جوعارى دەڭگەيلى عىلىم - تەحنيكادا ءوز كۇشىنە سۇيەنۋدى، ءوزىن الۋەتتەندىرۋدى جۇزەگە اسىرۋ كەرەك» اتتى ماڭىزدى ماقالاسىن جاريالايدى.

ماقالادا مىنالار باسا دارىپتەلدى: نەگىزدىك زەرتتەۋدى كۇشەيتۋ −جوعارى دەڭگەيلى عىلىم - تەحنيكادا ءوز كۇشىنە سۇيەنۋدى، ءوزىن الۋەتتەندىرۋدى جۇزەگە اسىرۋدىڭ كوكەي تەستى تالابى، دۇنيە جۇزىندىك عىلىم - تەحنيكادا قۋاتتى ەل قۇرۋدا، ءسوزسىز، باسىپ وتەتىن جول. پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى پارتيا ورتالىق كوميتەتى ءتول جاسامپازدىق قابىلەتىن جوعارىلاتۋدى اناعۇرلىم كورنەكتى ورىنعا قويىپ، ءبىر توپ كەلەلى نەگىزدىك زەرتتەۋ مىندەتتەرىن تابىستى ۇيىمداستىرىپ، ءبىر توپ كەلەلى عىلىم - تەحنيكا نەگىزدىك قۇرىلعىلارىن قۇرىپ شىعىپ، نەگىزدىك الدىڭعى لەكتى بەتكە العان كەلەلى ءتول جاسامپازدىق جەتىستىكتەرىن ءۇرتىس جارىققا شىعاردى. كەزەكتە جاڭا كەزەكتى عىلىم - تەحنيكا توڭكەرىسى مەن كاسىپ سالاسى وزگەرىسى تەرەڭدەي دامىپ، پاندەردىڭ ايقاسۋى، توعىسۋى ۇزدىكسىز ىلگەرىلەپ، عىلمي زەرتتەۋ ۇلگى فورماسىندا تەرەڭ وزگەرىس تۋىلىپ، عىلىم - تەحنيكا مەن ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋ جەدەل ءسىڭىسىپ، توعىسىپ، نەگىزدىك زەرتتەۋدى كادەگە جاراتۋ پەريودى كورنەكتى قىسقارىپ، حالىقارالىق عىلىم - تەحنيكا باسەكەسى نەگىزدىك الدىڭعى لەككە قاراي ويىستى. حالىقارالىق عىلىم - تەحنيكا باسەكەسىنە توتەپ بەرىپ، جوعارى دەڭگەيلى عىلىم - تەحنيكادا ءوز كۇشىنە سۇيەنۋدى، ءوزىن الۋەتتەندىرۋدى جۇزەگە اسىرىپ، جاڭا دامۋ ارناسىن قالىپتاستىرۋدى ىلگەرىلەتۋ، جوعارى ساپالى دامۋدى جۇزەگە اسىرۋ ءبىزدىڭ نەگىزدىك زەرتتەۋدى كۇشەيتىپ، شەشۋشى تەحنيكا ماسەلەسىن تۋ باستان جانە تومەنگى ساتىدان شەشۋىمىزدى شۇعىل قاجەت ەتەدى.

ماقالادا مىنالار اتاپ كورسەتىلدى: پارتيا 20 - قۇرىلتايىنىڭ بايانداماسىندا نەگىزدىك زەرتتەۋدى كۇشەيتىپ، ءتول جاسامپازدىقتى كورنەكتىلەندىرىپ، ەرىكتى ىزدەنىس جاساۋعا ىنتالاندىرۋ كورنەكتى تۇردە باسا دارىپتەلىپ، ستراتەگيالىق ورنالاستىرۋ جاسالدى، شىن مانىندە تىڭعىلىقتى تياناقتاندىرۋ كەرەك. ءبىرىنشى، نەگىزدىك زەرتتەۋدىڭ كورەگەندىك، ستراتەگيالىق، جۇيەلىك ورنالاسىمىن كۇشەيتۋ كەرەك. نەگىزدىك زەرتتەۋ زەرتتەۋدەن قولدانۋعا، ونان وندىرىسكە دەيىنگى عىلمي زەرتتەۋ تىزبەگىنىڭ باسىندا تۇرادى، تاعان بەرىك قالانعاندا عانا، عىلىم - تەحنيكا ىستەرىنىڭ عيماراتى ءزاۋلىم بيىك بولادى. نەگىزدىك زەرتتەۋدى كۇشەيتۋدە كورگەندىك، ستراتەگيالىق سۇرانىستى باعدار ەتۋدى كورنەكتىلەندىرىپ، بايلىقتى جايعاستىرۋ جانە ورنالاستىرۋ قۇرىلىمىن ساپالىلاندىرىپ، جاڭالىق اشا دامۋعا نەگىزدىك نازاريالىق تىرەك جانە تەحنيكالىق قاينار قامداۋىن ازىرلەۋ كەرەك. ەكىنشى، نەگىزدىك زەرتتەۋ ءتۇزىلىس - مەحانيزم رەفورماسىن تەرەڭدەتۋ كەرەك. دۇنيە ءجۇزى ۇلكەن عىلىم داۋىرىنە قادام تاستادى، نەگىزدىك زەرتتەۋدىڭ ۇيىمداسۋ دەڭگەيى بارعان سايىن جوعارىلادى، تۇزىمدىك قامتاماسىزداندىرۋ مەن ساياساتتىق جەتەكتەۋدىڭ نەگىزدىك زەرتتەۋگە جاسايتىن ىقپالى بارعان سايىن زورايۋدا. ءسوز جوق، رەفورما جوباسىن ساپالىلاندىرىپ، ەگجەي - تەگجەيلىلەندىرىپ، ءتۇزىمنىڭ، ساياساتتىڭ قۇن جاعىنان دەم بەرۋى مەن ستراتەگيالىق جەتەكتەۋ رولىن ويداعىداي ساۋلەلەندىرۋ كەرەك.ءۇشىنشى، نەگىزدىك زەرتتەۋدىڭ جوعارى دەڭگەيدەگى تىرەك تۇعىرىن قۇرۋ كەرەك. تاياۋ جىلداردان بەرى ەلىمىز دۇنيە جۇزىندە ماڭداي الدى عىلىم - تەحنيكا مەرزىمدى جۋرنالىن شىعارۋعا كۇش سالدى، ءبىر توپ ءىرى ەل ماڭىزدى جابدىعىن جاساپ شىقتى، نەگىزدىك زەرتتەۋدىڭ تىرەك تۇعىرى قۇرىلىسىندا قاۋىرت ىلگەرىلەۋشىلىككە قول جەتكەنىمەن، الايدا ”ەكەۋى دە سىرتتا بولۋ“ ماسەلەسىن تۇبىرىنەن شەشۋدە ءالى دە مىندەت اۋىر، جول الىس. جۇڭگوشا مەملەكەت تاجىريبەحاناسى جۇيەسىن سايكەستىرىپ قۇرىپ، كورەگەندىكپەن جەتەكشىلىك ەتۋ تۇرىندەگى، ستراتەگيالىق باعدار كورسەتۋ تۇرىندەگى، قولدانىلمالى تىرەكتىك تۇردەگى كەلەلى عىلىم - تەحنيكا نەگىزدىك قۇرىلعىلارىن عىلمي جوبالاپ، ورنالاستىرىپ، عىلىم - تەحنيكا اسپاپ - جابدىقتارىن، مەڭگەرۋ جۇيەسىن جانە نەگىزدىك جۇمساق بولشەكتەردى ەلىمىزدە وندىرۋدەن قامال الۋ شايقاسىن ويداعىداي جۇرگىزۋ كەرەك. ءتورتىنشى، نەگىزدىك زەرتتەۋ دارىندىلار قوسىنى قۇرىلىسىن كۇشەيتۋ كەرەك. نەگىزدىك زەرتتەۋدى كۇشەيتۋدە، تۇپتەپ كەلگەندە، جوعارى دەڭگەيلى دارىندىلارعا سۇيەنۋ كەرەك. تاياۋ جىلداردان بەرى ەلىمىز دارىندىلاردا قۋاتتى ەل ستراتەگياسىن ىشكەرىلەي اتقارىپ، دارىندىلار ءتۇزىلىس - مەحانيزمى رەفورماسىن تەرەڭدەتىپ، كورنەكتى تابىسقا قول جەتكىزگەنىمەن، الايدا نەگىزدىك زەرتتەۋ دارىندىلارى قوسىنىندا ءالى دە كورنەكتى ولقىلىقتار بار. ءسوز جوق، جۇيەلىلەنگەن، جوعارى دەڭگەيلى نەگىزدىك زەرتتەۋ دارىندىلارىن باۋلۋ تۇعىرىن كۇش سالا قۇرىپ، اناعۇرلىم كوپ نەگىزدىك زەرتتەۋ دارىندىلارىنىڭ جارىسا جارىققا شىعۋىنا مۇمكىندىك جاساۋ كەرەك. بەسىنشى، نەگىزدىك زەرتتەۋدىڭ حالىقارالىق سەلبەستىگىن كەڭ كولەمدە ورىستەتۋ كەرەك. كەزەكتە حالىقارالىق عىلىم - تەحنيكا سەلبەستىگى از ساندى ەلدەردىڭ سىڭار جاقتىلىعىنىڭ، قورعامپازدىعىنىڭ سوققىسى مەن سايىسىنا ءدوپ كەلىپ وتىر. ادامزاتتىڭ بىرگە دامۋداعى قيىن ماسەلەلەردى شەشۋى حالىقارالىق سەلبەستىك پەن ەسىك اشۋدى، بىرگە يگىلىكتەنۋدى بۇرىنعى ءارقانداي كەزدەگىدەن دە اناعۇرلىم قاجەت ەتەدى، دەربەس جاڭالىق اشۋ ورتالىعىنا اينالعان نەمەسە جاڭالىق اشۋ جەتىستىگىنەن جالعىز يگىلىكتەنگەن بىردە - ءبىر ەل جوق. ەلىمىز اناعۇرلىم اشىق وي جانە شارا ارقىلى نەگىزدىك زەرتتەۋ سياقتى حالىقارالىق اۋىس - كۇيىستى، سەلبەستىكتى كەڭەيتۋگە تاباندى بولىپ، الەمدىك باسەكەلىك قۋاتقا يە ەسىك اشۋ، جاڭالىق اشۋ ەكولوگياسىن قالىپتاستىرۋى كەرەك. التىنشى، نەگىزدىك زەرتتەۋگە پايدالى جاڭالىق اشۋ ەكولوگياسىن سومداۋ كەرەك. نەگىزدىك زەرتتەۋ ورىستەتۋ زاتتىق قامتاماسىزدىقتى قاجەت ەتۋمەن بىرگە، رۋحاني جاقتان ىنتالاندىرۋدى تىپتەن قاجەت ەتەدى. ەلىمىزدەگى نەشە ۇرپاق عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرلەرى ۇزدىكسىز كۇرەس جۇرگىزۋ ارقىلى سومداعان ”ەكى بومبى، ءبىر جاساندى سەرىك“ رۋحى، شي - انعا قونىس اۋدارۋ رۋحى، عارىشقا ادام الىپ ۇشۋ رۋحى، عالىمدار رۋحى، ايدى بارلاۋ رۋحى، جاڭا داۋىردەگى بەيدوۋ رۋحى سياقتىلار جۇڭگوشا جاڭالىق اشۋ ەكولوگياسىن بىرگە سومداپ، نەگىزدىك زەرتتەۋدىڭ دامۋىنا تىرەك بولاتىن سارقىلماس قوزعاۋشى كۇشكە اينالدى. تۇتاس قوعامدا اقيقاتقا تالپىناتىن، ەرلىكپەن شىڭعا شىعاتىن عىلىم رۋحىن بارىنشا ساۋلەلەندىرىپ، مەملەكەتتىڭ عىلىم جالپىلاستىرۋ قابىلەتى قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، عىلىم - تەحنيكا مەن وقۋ - اعارتۋدىڭ توعىسۋىن شىنايى ىلگەرىلەتىپ، عالىمداردىڭ كومەسكى قاسيەتىن ازىرلەگەن، عىلمي زەرتتەۋ ىستەرىنە ءوزىن ارناۋدى قالايتىن جاستار مەن ورەندەر قاۋىمىن جەتىلدىرۋ كەرەك.

ماقالادا مىنالار باسا دارىپتەلدى: ءار دارەجەلى پارتكومدار مەن ۇكىمەتتەر نەگىزدىك زەرتتەۋدى كۇشەيتۋدى عىلىم - تەحنيكا قىزمەتىنىڭ ماڭىزدى كۇن تارتىبىنە ەنگىزىپ، ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ سايكەستىرۋدى كۇشەيتىپ، ساياساتتىق قولداۋ تەبىنىن ارتتىرىپ، نەگىزدىك زەرتتەۋدە جوعارى ساپالى دامۋدى جۇزەگە اسىرۋدى ىلگەرىلەتۋى كەرەك.