_ ورتالىق كوميتەت كەڭسەسىنىڭ جاۋاپتىسى «فورماشىلدىقتى وڭاپ، نەگىزگى ساتىنىڭ اۋىرتپالىعىن جەڭىلدەتۋ جونىندەگى ٴبىرقانشا بەلگىلەمە» جونىندە ٴتىلشىنىڭ سۇراۋىنا جاۋاپ بەردى
تاياۋدا جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتى كەڭسەسى، مەملەكەتتىك كەڭەس كەڭسەسى «فورماشىلدىقتى وڭاپ، نەگىزگى ساتىنىڭ اۋىرتپالىعىن جەڭىلدەتۋ جونىندەگى ٴبىرقانشا بەلگىلەمەنى» (تومەندە قىسقارتىلىپ «ٴبىرقانشا بەلگىلەمە» دەلىنەدى) باسىپ تاراتتى. ورتالىق كوميتەت كەڭسەسىنىڭ جاۋاپتىسى «ٴبىرقانشا بەلگىلەمەنىڭ» قاتىستى احۋالدارى جونىندە ٴتىلشىنىڭ سۇراۋىنا جاۋاپ بەردى.
سۇراۋ:
«ٴبىرقانشا بەلگىلەمە» شىعارىلۋىنىڭ استارىنداعى جاعدايدى جانە ونىڭ ماڭىزىن تانىستىرا كەتسەڭىز.
جاۋاپ:
شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتى فورماشىلدىقتى وڭاپ، نەگىزگى ساتىنىڭ اۋىرتپالىعىن جەڭىلدەتۋگە باستان ـ اياق بارىنشا ٴمان بەرىپ، ونى پارتيانىڭ ستيل قۇرىلىسىنىڭ ماڭىزدى مازمۇنى، نەگىزگى ساتىعا كوڭىل ٴبولۋدىڭ، قامقورلىق جاساۋدىڭ ماڭىزدى شاراسى ەتتى. پارتيا 19 ـ قۇرىلتايىنان بەرى باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ٴوزى ورنالاستىرىپ ىلگەرىلەتۋىندە، فورماشىلدىقتى وڭاپ، نەگىزگى ساتىنىڭ اۋىرتپالىعىن جەڭىلدەتۋدىڭ ورتالىق دەڭگەيىندەگى ارناۋلى قىزمەت مەحانيزمى (تومەندە قىسقارتىلىپ ارناۋلى قىزمەت مەحانيزمى دەلىنەدى) ورناتىلىپ، ٴبىر قىدىرۋ پارمەندى شارا قولدانىلىپ، كورنەكتى ناتيجەگە قول جەتكىزىلدى. سونىمەن قاتار فورماشىلدىق، تورەشىلدىك كەسىرىنىڭ ٴبىر كۇندە پايدا بولماعاندىعىن، نەگىزگى ساتىنىڭ اۋىرتپالىعىن تۇبىرىنەن جەڭىلدەتۋدىڭ دە ٴبىر كۇننىڭ ٴىسى ەمەس ەكەندىگىن، بوساڭسىماي ويداعىداي يگەرۋ، قاجىماي ەڭبەك كورسەتۋ كەرەكتىگىن سەرگەكتىكپەن كورە ٴبىلۋىمىز كەرەك. پارتيا 20 ـ كەزەكتى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ٴۇشىنشى جالپى ٴماجىلىسى فورماشىلدىقتى وڭاپ، نەگىزگى ساتىنىڭ اۋىرتپالىعىن جەڭىلدەتۋدى ۇزدىكسىز تەرەڭدەتۋ، كەڭەيتۋ جونىندە ورنالاستىرۋ جاساپ، نەگىزگى ساتىنىڭ اۋىرتپالىعىن جەڭىلدەتۋدىڭ ۇزاق ٴونىمدى مەحانيزمىن اقاۋسىزداندىرۋ كەرەكتىگىن ايقىن العا قويدى. پارتيا 20 ـ كەزەكتى ورتالىق كوميتەتى ٴۇشىنشى جالپى ٴماجىلىسىنىڭ رۋحىن جانە باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ فورماشىلدىقتى وڭاپ، نەگىزگى ساتىنىڭ اۋىرتپالىعىن جەڭىلدەتۋ جونىندەگى ماڭىزدى نۇسقاۋىنىڭ رۋحىن دايەكتىلەندىرۋ، تياناقتاندىرۋ ٴۇشىن، فورماشىلدىقتى وڭاپ، نەگىزگى ساتىنىڭ اۋىرتپالىعىن جەڭىلدەتۋدىڭ ٴىس جۇزىندىك ارەكەتىن جانە ونىمدىلىگىن تەرەڭدەتىپ، كەڭەيتىپ، رەفورمانى ونان ارى جاپپاي تەرەڭدەتۋگە، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋگە پارمەندى ستيلدىك كەپىلدىك ازىرلەۋ ٴۇشىن «ٴبىرقانشا بەلگىلەمە» جاسالدى.
«ٴبىرقانشا بەلگىلەمەنىڭ» جاسالىپ شىعارىلۋى فورماشىلدىقتى وڭاپ، نەگىزگى ساتىنىڭ اۋىرتپالىعىن جەڭىلدەتۋ قىزمەتىن تەرەڭدەتۋ، كەڭەيتۋ ٴۇشىن ماڭىزدى تۇزىمدىك بويسۇنۋ ولشەمىن ازىرلەدى، بۇل پارتيانى جاپپاي قاتاڭ باسقارۋ جۇيەسىن اقاۋسىزداندىرۋدىڭ ماڭىزدى شاراسى. بىرىنشىدەن، پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ فورماشىلدىقتى باستان ـ اياق دايەكتى، جاپپاي وڭاپ، نەگىزگى ساتىنىڭ اۋىرتپالىعىن جەڭىلدەتۋ سىندى بەرىك بەكىمىن تولىق ايگىلەدى. پارتيا ورتالىق كوميتەتى جاڭا ٴداۋىردىڭ جاڭا جورىعىنداعى پارتيانىڭ بورىشىن، مىندەتىن جۇزەگە اسىرۋ تالابىن تياناق ەتىپ، سوڭعى جىلدارداعى وڭاۋ قىزمەتىنىڭ تۇزىمدىك بەلگىلەمەلەرىن ساباقتاستىرىپ، تۇڭعىش رەت پارتيا ىشىندەگى زاڭ ەرەجە فورماسىندا نەگىزگى ساتىنىڭ اۋىرتپالىعىن جەڭىلدەتۋدىڭ تۇزىمدىك بەلگىلەمەسىن جاساپ شىعارىپ، ورتالىقتىڭ سەگىز ٴتۇرلى بەلگىلەمەسى سەكىلدى ۇزاق ۋاقىت ونىمدىلىك كورسەتەتىن قۇرىشتاي بەرىك قاعيدا، بۇلجىماس ولشەم قالىپتاستىرىپ، بۇكىل پارتياعا، بۇكىل قوعامعا تاباندىلىقپەن سوڭىنا دەيىن جالعاستىراتىن ايقىن پوزيتسيانى اڭعارتتى. ەكىنشىدەن، فورماشىلدىقتى وڭاپ، نەگىزگى ساتىنىڭ اۋىرتپالىعىن جەڭىلدەتۋدى تەرەڭدەتۋدىڭ، كەڭەيتۋدىڭ ۇزاق ٴونىمدى مەحانيزمىن اقاۋسىزداندىردى. «ٴبىرقانشا بەلگىلەمە» نەگىزگى ساتىنىڭ اۋىرتپالىعىن جەڭىلدەتۋدى تابان تىرەر تياناق ەتىپ، نەگىزگى ساتىداعى كادرلاردىڭ، بۇقارانىڭ ٴجىتى قاداعالاعانىنا جانە تىلەگىنە جاۋاپ قايتارىپ، نازاردى ”كىشكەنە ساڭلاۋعا“ شوعىرلاندىرىپ، ”قاتاڭ تەجەم“ بەلگىلەپ، شارالاردى، تالاپتاردى ەگجەي ـ تەگجەيلىلەندىرۋگە، ناقتىلاندىرۋعا دەن قويىپ، سيپاتىن بەكىتۋ مەن مولشەرىن بەكىتۋدى ٴوزارا ۇشتاستىرۋعا تاباندى بولىپ، قىزمەتتەگى كۇڭگىرت ٴورىس ـ الاپتاردى كىشىرەيتىپ، انىق، ايقىن ٴتۇزىم، بەلگىلەمە ورناتىپ، وڭاۋ قىزمەتىنىڭ ٴتۇزىم ارناسىندا جۇيەلى ٴجۇرىلۋىن ىلگەرىلەتتى. ۇشىنشىدەن، رەفورما جاساۋ، جاڭالىق اشۋ ٴادىسى ارقىلى نەگىزگى ساتىنىڭ اۋىرتپالىعىن جەڭىلدەتۋگە قۋات ۇستەۋ، كادرلاردى جاۋاپكەرشىلىك ارقالاپ، ىسكەرلىك كورسەتۋگە جىگەرلەندىرۋ سىندى قىزمەت باعدارىن ايقىن ورناتتى. وڭاۋ قىزمەتىنىڭ ۇزدىكسىز ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتىلۋىنە ىلەسە، كەيبىر تەرەڭ قاتپارلى تۇزىلىستىك، مەحانيزمدىك كەدەرگىلەردى جويىپ، نەگىزگى ساتىنى فورماشىلدىقتىڭ، تورەشىلدىكتىڭ بۇعاۋىنان بوساتىپ، اناعۇرلىم كوپ ۋاقىتپەن، زەيىنمەن تياناقتاندىرۋدى يگەرۋىنە مۇمكىندىك جاساۋ شۇعىل قاجەت بولدى. «ٴبىرقانشا بەلگىلەمە» نەگىزگى ساتىنىڭ اۋىرتپالىعىن جەڭىلدەتۋ مەن قۋات ۇستەۋدى ٴبىر تۇتاس جوسپارلاۋ جونىندە تۇزىمدىك ورنالاستىرۋ جاساپ، پارتيا مۇشەلەرىنىڭ، كادرلاردىڭ جاۋاپكەرشىلىك ارقالاپ، ىسكەرلىك كورسەتۋ بەلسەندىلىگىن، ىرىقتىلىعىن، جاسامپازدىعىن تولىق قاۋلاتۋعا پايداسىن تيگىزىپ، رەفورما مىندەتتەرىنىڭ ناقتىلانۋىن، تياناقتانۋىن ىلگەرىلەتۋگە ماڭىزدى كەپىلدىك ازىرلەدى.
سۇراۋ:
«ٴبىرقانشا بەلگىلەمە» جاسالۋىنىڭ جالپى تۇلعالىق ويىن تانىستىراسىز با؟
جاۋاپ:
«ٴبىرقانشا بەلگىلەمە» شي جينپيڭ جاڭا ٴداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىن جەتەكشى ەتۋگە تاباندى بولىپ، رەفورما رۋحى مەن قاتاڭدىق تالابىن ونان ارى ايگىلەۋدى كوزدەپ، فورماشىلدىقتى وڭاپ، نەگىزگى ساتىنىڭ اۋىرتپالىعىن جەڭىلدەتۋ قىزمەتىنىڭ باستان ـ اياق دۇرىس ساياسي بەتالىسپەن العا ىلگەرىلەۋىنە شىنايى كەپىلدىك ەتتى. تومەندەگى بىرنەشە جاقتى ٴتۇيىندى تۇردە يگەردى: بىرىنشىدەن، يدەيالىق جاقتان جەتەكتەۋگە دەن قويىپ، باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ فورماشىلدىقتان، تورەشىلدىكتەن باتىل ساقتانۋ، نەگىزگى ساتىنىڭ اۋىرتپالىعىن جەڭىلدەتۋ جونىندەگى ماڭىزدى بايىمداۋىنىڭ جانە ماڭىزدى نۇسقاۋىنىڭ، بەكىتۋىنىڭ رۋحىن جاپپاي دايەكتىلەندىرىپ، فورماشىلدىقتى وڭاپ، نەگىزگى ساتىنىڭ اۋىرتپالىعىن جەڭىلدەتۋدى نەگىزگى جەلى ەتىپ، قازىرگى جانە بۇدان بىلايعى ٴبىر مەزگىلدەگى نەگىزگى ساتىنىڭ اۋىرتپالىعىن جەڭىلدەتۋ قىزمەتىنىڭ العا باسۋ بەتالىسىن، تۇزىمدىك بويسۇنۋ ولشەمىن ايقىندادى. ەكىنشىدەن، ماسەلەنى باعدار ەتۋگە دەن قويىپ، قازىرگى ۋاقىتتاعى اڭىس كۇشتى بولعان فورماشىلدىق، تورەشىلدىك ارەكەتىمەن نەگىزگى ساتىنىڭ اۋىرتپالىعىن ارتتىرۋ سىندى كورنەكتى ماسەلەگە مەڭزەس، كۇشەيتۋ جانە جاقسارتۋ شارالارىن باعىتتامالى تۇردە العا قويىپ، ٴبىر قىدىرۋ تيىم سيپاتتى، شەكتەمە سيپاتتى بەلگىلەمە جاسادى. ۇشىنشىدەن، تۋراشىلدىقتان اينىماي جاڭالىق اشۋعا دەن قويىپ، سوڭعى جىلدارداعى فورماشىلدىقتى وڭاپ، نەگىزگى ساتىنىڭ اۋىرتپالىعىن جەڭىلدەتۋ قىزمەتىندەگى تاجىريبەلەردى، ادىستەردى سالالاپ، قورىتىندىلاپ، اماليات سىنىنان وتكەن، ٴونىمدى اتقارىلاتىن تاجىريبەلەردى، ادىستەردى بەكەمدەپ، تۇزىمدىك بەلگىلەمە دەڭگەيىنە كوتەردى ٴارى قيىن، بوگەتتى ماسەلەلەردى شەشۋدى كوزدەپ، جاڭا مىعىم شارالاردى العا قويدى. تورتىنشىدەن، ناقتى، جارامدى بولۋىنا دەن قويىپ، ەرەجە جاساپ، ٴتارتىپ ورناتۋ بارىسىندا بوس سوزگە بەرىلمەي، كورنەكتى ماسەلەلەرگە مەڭزەس شارالاردى، تالاپتاردى العا قويدى، ىقشام دا ايقىن، ناقتى دا شىنايى، انىق تا تۇسىنىكتى بولىپ، تۇسىنۋگە جانە اتقارۋعا قولايلى بولدى. بەسىنشىدەن، سەلبەسىپ سايكەسۋگە دەن قويىپ، فورماشىلدىقتى وڭاپ، نەگىزگى ساتىنىڭ اۋىرتپالىعىن جەڭىلدەتۋمەن تىعىز بايلانىستىرىپ، سايكەستى بەلگىلەمە جاساپ، باس ـ اياعىن ساباقتاستىرىپ، ٴوزارا ۇندەستىردى، سونداي ـ اق قازىر اتقارىلىپ وتىرعان پارتيا ىشىندەگى زاڭ ەرەجەلەرمەن ٴوزارا تۇيىلىستىرۋگە كوڭىل ٴبولىپ، جۇيەلىلىگىن، تۇتاستىعىن، سايكەستىگىن كۇشەيتتى.
سۇراۋ:
«ٴبىرقانشا بەلگىلەمەنىڭ» نەگىزگى جۇلگەسى مەن مازمۇنىن تانىستىراسىز با؟
جاۋاپ:
«ٴبىرقانشا بەلگىلەمە» جيىنى 7 بولىك، 21 تارماق ناقتى بەلگىلەمەدەن تۇرادى. ٴبىرىنشى، ”حۇجاتتاردى شىن مانىندە ىقشامداۋ“، نەگىزىنەن، حۇجات سانىن قاتاڭ مەڭگەرۋ، حۇجات ساپاسىن جوعارىلاتۋ، باعالاۋدى، قاراۋدى كۇشەيتۋ سياقتىلار جونىندە بەلگىلەمە جاسادى. ەكىنشى، ”ٴماجىلىستى قاتاڭ ىقشامداۋ“، نەگىزىنەن، ٴماجىلىس سانىن قاتاڭ تىزگىندەۋ، كولەمىن، ولشەمىن مەڭگەرۋ، ساپاسىن، ونىمدىلىگىن جوعارىلاتۋ قاتارلىلار جونىندە بەلگىلەمە جاسادى. ٴۇشىنشى، ”قاداعالاۋدى، تەكسەرۋدى، باعالاۋدى ٴبىر تۇتاس جوسپارلاپ جۇيەلىلەندىرۋ“، نەگىزىنەن، قاتاڭ جوسپارلاۋ جانە ەستەلىككە الىپ باسقارۋ، ٴادىستى، ٴتاسىلدى جاقسارتۋ، نەگىزگى ساتىنى قاداعالاۋ، تەكسەرۋ، باعالاۋ جالپى مولشەرىن قاتاڭ مەڭگەرۋ سياقتىلار جونىندە بەلگىلەمە جاسادى. ٴتورتىنشى، ”كادرلاردى ۋاقىتشا اۋىستىرۋدى جۇيەلىلەندىرۋ“، نەگىزىنەن، اۋدان جانە ودان تومەن دارەجەلى ورىنداردان ۋاقىتشا كادر اۋىستىرماۋ، قالا جانە ودان جوعارى دارەجەلى ورىنداردان ۋاقىتشا كادر اۋىستىرۋدى قاتاڭ مەڭگەرۋ سياقتىلار جونىندە بەلگىلەمە جاسادى. بەسىنشى، ”اكىمشىلىك ىستەر جىلجىمالى ينتەرنەت قولدانبالى باعدارلامالارىن باسقارۋدى جۇيەلىلەندىرۋ“، نەگىزىنەن، نەگىزگى ساتىعا باعىتتالعان اكىمشىلىك ىستەر قولدانبالى باعدارلامالارىن اداقتاۋ، بىرىكتىرۋ، قاتاڭ قۇرىپ باسقارۋ، فۋنكتسياسىن بوگدەلەندىرۋدەن ساقتانۋ سياقتىلار جونىندە بەلگىلەمە جاسادى. التىنشى، ”نەگىزگى ساتى ۇقىعىن، جاۋاپكەرشىلىگىن جۇيەلىلەندىرۋ، ايقىنداۋ“، نەگىزىنەن، قىزمەت جاۋاپكەرشىلىگى ٴتىزىمىن ورناتۋ، اقاۋسىزداندىرۋ، تىزىمنەن تىس ىستەردى ەنگىزۋگە رۇقسات ەتۋ ٴتۇزىمىن كەمەلدەندىرۋ، قىزمەت مەحانيزمىن، ماڭدايشالىق اسۋ جانە انىقتاما بەرۋ ىستەرىن جۇيەلىلەندىرۋ، نەگىزگى ساتىنىڭ ارىز ـ ارمان جۇمىستارىنداعى قىزمەت جاۋاپكەرشىلىگىن زاڭ، بەلگىلەمە بويىنشا تۇراقتاندىرۋ سياقتىلار جونىندە بەلگىلەمە جاسادى. جەتىنشى، ”ۇلگىلى ورىن قۇرۋ، ۇلگى كورسەتۋ جانە ولشەمگە جەتكىزۋ قيمىلدارىن جۇيەلىلەندىرۋ“، نەگىزىنەن، ٴتۇرىن، سانىن ىقشامداۋ، ۇلگىلى ورىن قۇرۋدىڭ، ۇلگى كورسەتۋدىڭ ناقتى ونىمدىلىگىنە دەن قويۋ، نەگىزگى ساتىدا ولشەمگە جەتكىزۋ قيمىلدارىمەن اينالىسپاۋ سياقتىلار جونىندە بەلگىلەمە جاسادى.
سۇراۋ:
«ٴبىرقانشا بەلگىلەمە» قانداي جاڭا شارالار جاساعاندىعىن تانىستىراسىز با؟
جاۋاپ:
«ٴبىرقانشا بەلگىلەمە» جۇيە كوزقاراسىنا تاباندى بولىپ، قاينارىنان جونگە سالۋدى كۇشەيتىپ، قازىر ورىن تەۋىپ وتىرعان فورماشىلدىق كونە ماسەلەلەرىندەگى جاڭا احۋالدارعا مەڭزەس، قازىر اتقارىلىپ وتىرعان تۇزىمدىك بەلگىلەمەلەردى قاتايتۋمەن بىرگە، باعىتتامالى تۇردە ٴبىر قىدىرۋ جاڭا ناقتى شارالاردى، مىعىم شارالاردى العا قويىپ، نەگىزگى ساتىنىڭ اۋىرتپالىعىن جەڭىلدەتۋدىڭ ۇزدىكسىز تۇبىرىنەن جونگە سالۋعا قاراي تەرەڭدەۋىن ىلگەرىلەتتى. ماسەلەن، كەيبىر جەرگىلىكتى ورىندار مەن تاراۋلاردىڭ حۇجات جاساۋ، تاراتۋ بۋىنىندا باعالاۋى، تەكسەرۋى قاتاڭ بولماعاندىقتان ساياساتتىق حۇجاتتاردىڭ قاينارىنان باستاپ نەگىزگى ساتىنىڭ اۋىرتپالىعىن ارتتىرۋ جايتى جارىققا شىعۋ سياقتى ماسەلەلەردى تۋدىرۋىنا مەڭزەس، ”جەرگىلىكتى ورىندار مەن تاراۋلار حۇجات جاساعاندا، تاراتقاندا نەگىزگى ساتىنىڭ اۋىرتپالىعىن جەڭىلدەتۋمەن بىردەيلىك باعالاۋىن جۇرگىزۋ“ سىندى بەلگىلەمە جاساپ، جەرگىلىكتى ورىندار مەن تاراۋلاردىڭ ساياساتتىق حۇجاتتى ازىرلەۋ، جاساپ تاراتۋ بۋىنىندا نەگىزگى ساتىنىڭ اۋىرتپالىعىن جەڭىلدەتۋمەن بىردەيلىك باعالاۋىن، تەكسەرۋىن قادامداس جۇرگىزۋىن ماقسات ەتىپ، فورماشىلدىقتى وڭاپ، نەگىزگى ساتىنىڭ اۋىرتپالىعىن جەڭىلدەتۋ تالابىنا ۇيلەسپەيتىن جايتتەردىڭ تۋىلۋىنان ساقتانۋىن تالاپ ەتۋدى ماقسات ەتتى. ماسەلەن، كەيبىر باعالاۋ جۇيەسى جوبالانۋىنىڭ كۇردەلى بولۋى، كورسەتكىشتەرى بەلگىلەنۋىنىڭ قالىپتان تىس ۇساقتالۋى، بىتىراڭقىلانۋى، كورسەتكىشتەرىنىڭ قالىپتان تىس ”ۇلعايۋى“، ٴتىپتى ”مىڭ نومىرلىك ٴتۇزىم“، ”قوس مىڭ نومىرلىك ٴتۇزىم“ سياقتى ماسەلەلەردىڭ تۋىلۋىنا مەڭزەس، ”باعالاۋدى كۇردەلىدەن قاراپايىمداستىرۋ، ’مىڭ نومىرلىك ٴتۇزىمدى‘ جۇرگىزبەۋ“ سىندى بەلگىلەمەنى جاساپ، جەرگىلىكتى ورىندار مەن تاراۋلاردان ٴداستۇرلى وي جەلىسىنە، جولعا يەك سۇيەۋدەن ارىلىپ، ٴدال، ىقشام، ناقتى باعالاۋدى شىعار ٴتۇيىن ەتىپ، باعالاۋ جۇيەسىن، كورسەتكىشىن جانە ٴادىسىن شىن مانىندە ساپالىلاندىرۋدى، ىقشامداۋدى ماقسات ەتىپ، كۇردەلىنى ىقشامداپ، ”قىم ـ قۋىت فيلوسوفيامەن“ اينالىسپاي، نەگىزگى ساتىداعى كادرلاردى كۇردەلى، قايتالانعان باعالاۋدان ارىلتىپ، اناعۇرلىم كوپ زەيىندەرىن تياناقتاندىرۋدى يگەرۋگە جۇمساۋىنا مۇمكىندىك جاساۋدى باسا دارىپتەۋدى تالاپ ەتۋدى ماقسات ەتتى. ماسەلەن، بەلگىلەمەگە قايشىلىق جاساپ، كادرلاردى ۋاقىتشا اۋىستىرۋ جايتتەرىنە تيىم سالىنسادا تۇبەگەيلى جويىلماۋىنا، اسىرەسە، نەگىزگى ساتىداعى كادرلاردى قالاعانشا ۋاقىتشا اۋىستىرىپ، نەگىزگى ساتىنىڭ قىزمەت كۇشتەرىن السىرەتۋ سياقتى ماسەلەلەرگە مەڭزەس، بۇرىنعى تۇزىمدەر، بەلگىلەمەلەر نەگىزىندە ”جوعارى دارەجەلى ورگانداردىڭ، ورىنداردىڭ پرينسيپتىك جاقتان اۋدان جانە ودان تومەن دارەجەلى ورىنداردان ۋاقىتشا كادر اۋىستىرۋىنا بولمايتىندىعى“ جونىندە قاتاڭ بەلگىلەمە جاساپ، جوعارى دارەجەلى تاراۋلاردىڭ، ورىنداردىڭ اۋدان جانە ودان تومەن دارەجەلى ورىنداردان ۋاقىتشا كادر اۋىستىرۋىن قاتاڭ جۇيەلىلەندىرۋدى ماقسات ەتتى، كولەمى پارتيا، ۇكىمەت ورگاندارىنىڭ، بۇقارالىق توپتار مەن ۇيىمداردىڭ، ٴىسورىنداردىڭ شتاتتاعى ٴىسورنىنداعى قىزمەتكەرلەرىن شارپيدى، بۇل ورتا، باستاۋىش مەكتەپ وقىتۋشىلارى سياقتىلاردى قامتىپ، نەگىزگى ساتى ”كۇشەيتۋ“ مەن ورگانداردى ”ىسىلدىرۋدى“ ورگانيكالى تۇردە ۇشتاستىردى. ماسەلەن، قازىرگى ۋاقىتتاعى قالا ـ قالاشىقتاردىڭ (ٴمالى) قىزمەت جاۋاپكەرشىلىك شەگى انىق بولماۋ، ۇقىعى مەن جاۋاپكەرشىلىگى بىردەي بولماۋ، جاۋاپكەرشىلىگى مەن قابىلەتى ۇيلەسپەۋ سياقتى ماسەلەلەرگە مەڭزەس، ”ولكە دارەجەلى پارتكومدار مەن ۇكىمەتتەر ٴوز ٴوڭىرىنىڭ ٴىس جۇزىندىگىن تياناق ەتىپ، اۋىل ـ قالاشىق (ٴمالى) قىزمەت جاۋاپكەرشىلىگىن اتقارۋ ىستەرى ٴتىزىمىن ورناتىپ، اقاۋسىزداندىرىپ ٴارى اداقتاۋ، جۇيەلىلەندىرۋ ورىستەتىپ، ٴتىزىمدى يكەمدى باسقارۋدى كۇشەيتىپ، جاۋاپكەرشىلىك پەن ۇقىقتىڭ بىردەيلىگىن، جاۋاپكەرشىلىك پەن قابىلەتتىڭ بىردەيلىگىن ىلگەرىلەتۋىنە جەتەكشىلىك ەتۋى“ سىندى بەلگىلەمەنى جاساپ، ولكە دارەجەلى پارتكومدار مەن ۇكىمەتتەردىڭ اۋىل ـ قالاشىقتاردىڭ (ٴمالى) قازىر بار ۇقىق، جاۋاپكەرشىلىك ىستەرىن سالالاۋ، باعالاۋ نەگىزىندە اۋىل ـ قالاشىقتار (ٴمالى) اتقارۋعا ٴتيىس قىزمەت جاۋاپكەرشىلىگى ىستەرىن ونان ارى ايقىنداپ، بايلىقتىڭ، قىزمەت كورسەتۋدىڭ، باسقارۋدىڭ نەگىزگى ساتىعا ٴتۇسىرىلۋىن ىلگەرىلەتۋىن تالاپ ەتۋدى ماقسات ەتەدى. اۋىل ـ قالاشىقتاردىڭ (ٴمالى) قىزمەت ونىمدىلىگىن سالماقتاۋدا قىزمەت جاۋاپكەرشىلىگىن اتقارۋ ىستەرى ٴتىزىمىنىڭ اتقارىلۋ احۋالىن دايەك ەتىپ، تاراۋلاردىڭ باعالاۋ اتىمەن جاۋاپكەرشىلىكتى نەگىزگى ساتىعا يتەرۋىنەن ساقتاندى.
سۇراۋ:
«ٴبىرقانشا بەلگىلەمەنىڭ» تياناقتاندىرىلۋىن قالاي ويداعىداي يگەرۋ كەرەك؟
جاۋاپ:
پارتيا ورتالىق كوميتەتى وڭىرلەردەن، تاراۋلاردان «ٴبىرقانشا بەلگىلەمەنى» قاتاڭ اتقارىپ، «ٴبىرقانشا بەلگىلەمەنىڭ» ناقتاپ تياناقتاندىرىلۋىنا شىنايى كەپىلدىك ەتۋدى ايقىن تالاپ ەتتى. بىرىنشىدەن، ۇيرەنۋدى، باۋلۋدى كۇشەيتۋ كەرەك. پارتيا 20 ـ كەزەكتى ورتالىق كوميتەتى ٴۇشىنشى جالپى ٴماجىلىسىنىڭ رۋحىن جانە باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ فورماشىلدىقتى وڭاپ، نەگىزگى ساتىنىڭ اۋىرتپالىعىن جەڭىلدەتۋ جونىندەگى ماڭىزدى نۇسقاۋىنىڭ رۋحىن ۇيرەنۋمەن، دايەكتىلەندىرۋمەن ۇشتاستىرىپ، «ٴبىرقانشا بەلگىلەمەنى» مۇقيات ۇيرەنىپ، «ٴبىرقانشا بەلگىلەمەنى» ٴار دارەجەلى پارتكومداردىڭ (پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسى) نازاريا ۇيرەنۋ وزەكتى گرۋپپاسى ۇيرەنۋىنىڭ جانە ٴار دارەجەلى پارتيا مەكتەپتەرىنىڭ (اكىمشىلىك شۋەيۋانى)، كادرلار شۋەيۋانى باۋلۋىنىڭ ماڭىزدى مازمۇنىنا ەنگىزۋ كەرەك. ەكىنشىدەن، جوعارى ارقىلى تومەندى باستاۋعا جەتەكشىلىك ەتۋگە تاباندى بولۋ كەرەك. باسشىلىق ورگاندارى مەن باسشى كادرلار ۇلگى كورسەتۋ، جەتەكتەۋ رولىن ساۋلەلەندىرىپ، قىزمەت ورنالاستىرعاندا شىندىقتى ٴىس جۇزىنەن ىزدەپ، پارتكومدار (پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسى) نەگىزگى تۇلعالىق جاۋاپكەرشىلىكتى ويداعىداي اتقارىپ، «ٴبىرقانشا بەلگىلەمەنىڭ» بەلگىلەمەلەرىن جەلىلەردە، سالالاردا، بۋىنداردا تياناقتاندىرۋ كەرەك. ۇشىنشىدەن، ماسەلەنى رەتتەۋ ـ تۇزەتۋدى كۇشەيتۋ كەرەك. «ٴبىرقانشا بەلگىلەمەگە» سالىستىرىپ، ساقتالعان كورنەكتى ماسەلەلەردى مۇقيات قاداعالاپ، قاتاڭ تۇردە بەلگىلەمەنىڭ تالاپتارى بويىنشا رەتتەۋ ـ تۇزەتۋ جۇرگىزۋ كەرەك. نەگىزگى ساتىداعى پارتيا مۇشەلەرىنىڭ، كادرلاردىڭ اڭىسى كۇشتى بولعان كورنەكتى ماسەلەلەرگە مەڭزەس، بايقالعان زامان رەتتەۋ ـ تۇزەتۋ؛ بەلگىلى تيپتىك، جالپىلىق ماسەلەلەرگە مەڭزەس، كۇشتى شوعىرلاندىرا وتىرىپ، ارناۋلى وڭاۋ جانە اداقتاۋ ورىستەتۋ كەرەك. تورتىنشىدەن، قۋزاۋدى، تەكسەرۋدى كۇشەيتۋ كەرەك. ارناۋلى قىزمەت مەحانيزمى كوپ ٴتۇرلى فورمانى قولدانىپ، قۋزاۋدى، تەكسەرۋدى كۇشەيتىپ، زاڭ ەرەجەنىڭ، ٴتۇزىمنىڭ تۇراقتىلىعىن جانە تەجەۋ قۋاتىن كۇشەيتىپ، تيپتىك ماسەلەلەردى اشىق حابارلاندىرۋ كەرەك.
(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 8 ـ ايدىڭ 19 ـ كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)