موڭعۇلكۇرە اۋدانىندا:
سازدىقتاعى جابايى حايۋاناتتاردىڭ، وسىمدىكتەردىڭ ءتۇرى مەن توبىنىڭ سانى ۇزدىكسىز ارتتى
□ انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى ۋاڭ يايۇن
”بۇل ارادان مەملەكەتتە سيرەك كەزدەسەتىن جىلانقياقتىڭ 7 جاڭا ءتۇرى بايقالدى، سوندىقتان بۇل جەردىڭ اتى ’جىلانقياق سايى‘ دەپ وزگەرتىلدى“.
”بۇل ارادا ورگانيزمدەردىڭ ءتۇرى مول بولىپ، جوعارى دارەجەلى جابايى وسىمدىكتەردىڭ 205 ءتۇرى، جابايى قۇرلىق مەكەندى ومىرتقالى جانۋارلاردىڭ 21 ءتۇرى بار“.
6 - ايدىڭ 6 - كۇنى اۆتونوميالى رايوندىق حالىق قۇرىلتايى تۇراقتى كوميتەتىنىڭ 2023 - جىلعى تيانشان قورشاعان ورتانى قورعاۋ ساپارى زاڭنىڭ اتقارىلۋىن تەكسەرۋ گرۋپپاسى سولتۇستىك شينجياڭ گرۋپپاسى موڭعۇلكۇرە اۋدانىنا بارىپ، ”سازدىقتى قورعاۋدى جوعارى ساپالى دامىتۋدى زاڭ بويىنشا ىلگەرىلەتىپ، ادام مەن تابيعات جاراسىمدى بىرگە ءومىر سۇرەتىن وسىزاماندانۋدى قۇرۋدى“ نەگىزگى تاقىرىپ ەتىپ، «جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ سازدىقتى قورعاۋ زاڭىن» اتقارۋ جاعدايى جونىندە زاڭنىڭ اتقارىلۋىن تەكسەردى.
شينجياڭ تيانشان اعاياز مەملەكەتتىك سازدىق باقشاسىندا بولسىن نەمەسە شينجياڭ موڭعۇلكۇرە تەكەس وزەنى مەملەكەتتىك سازدىق باقشاسىندا بولسىن، ءتىلشى بارلىعىنان مەملەكەتتىك سازدىق باقشاسىندا جابايى حايۋاناتتاردىڭ، وسىمدىكتەردىڭ ءتۇرى مەن توبىنىڭ سانى ۇزدىكسىز ارتىپ، سازدىقتاعى حايۋاناتتاردىڭ، وسىمدىكتەردىڭ جانە ورگانيزمدەردىڭ الۋن تۇرلىلىگى ءونىمدى قورعالدى دەگەن قۋانىشتى حاباردى ەستىدى.
”جالپى تۇرلەردىڭ الۋن تۇرلىلىگى ءبىرشاما ارتىپ، 346 تۇردەن 360 تۇرگە كوبەيدى، ارتۋ مولشەرى %05. 4 بولدى“. شينجياڭ موڭعۇلكۇرە تەكەس وزەنى مەملەكەتتىك سازدىق باقشاسىن باسقارۋ - قورعاۋ پۋنكتىنىڭ باستىعى شالقار تويانبەك بىلاي دەپ تانىستىردى: تەكسەرۋ ساندى مالىمەتىندە كورسەتىلۋىنشە، سازدىقتاعى تۇرلەردىڭ اراسىندا وسىمدىكتەر، قوس مەكەندى باۋىرىمەن جورعالاۋشىلار ءتۇرى، اعىن قۋار وسىمدىكتەر جانە اعىن قۋار جانۋارلار ءتۇرى ءبىرشاما ارتقان، وسىمدىكتەردىڭ ءتۇرى تاريحتاعى ساندى مالىمەتپەن سالىستىرعاندا 62 ءتۇر كوبەيىپ، ارتۋ مولشەرى %3. 43كە جەتىپ، قوس مەكەندى باۋىرىمەن جورعالاۋشىلارعا 7 ءتۇر قوسىلىپ، ارتۋ مولشەرى %350كە جەتكەن.
جۋىق جىلداردان بەرى موڭعۇلكۇرە اۋدانى سازدىقتى قورعاۋ قىزمەتىنە ايرىقشا ءمان بەرىپ، سازدىقتى قورعاۋدى حالىق شارۋاشىلىعى مەن قوعامدىق دامۋ جوباسىنا ەنگىزىپ، پارتيا مەن ۇكىمەت تەڭ جاۋاپتى بولاتىن، قاراستى جەر جاۋاپتى بولاتىن، تاراۋلار سايكەسەتىن، قاينارىنان جونگە سالاتىن، بارلىق الاپتى قامتيتىن ۇزاق ءونىمدى مەحانيزم ورناتىپ، سازدىقتى قورعاۋ ىستەستىگى جانە ينفورماتسيا حابارلاندىرۋ مەحانيزمىن ورناتىپ، زاڭ، زاڭ ەرەجەلەردى ۇيرەنۋدى جانە سازدىق ەكولوگياسىن قورعاۋ ۇگىتىن كۇشەيتىپ، كىرىسى تومەن 210 ەگىنشى - مالشىنى ەكولوگيالىق ورمان قورعاۋشىعا تاڭداپ، كوپ ءتۇرلى شارانى بىردەي قولدانىپ، سازدىقتى قورعاۋدىڭ جوعارى ساپالى دامۋىن زاڭ بويىنشا ىلگەرىلەتتى.
تانىستىرۋعا قاراعاندا، 2016 - جىلدان قازىرگە دەيىن موڭعۇلكۇرە اۋدانى مەملەكەتتىڭ ارناۋلى قارجىسىنان 14 ميلليون 420 مىڭ يۋاندى بەلسەندىلىكپەن ءوتىنىش ەتىپ، سازدىقتى قورعاۋ، قالپىنا كەلتىرۋ بويىنشا 4 نىسان اتقارىپ، قورشاپ وسىرۋگە پايدالاناتىن 60 كيلومەتر قورشاۋ، 5. 2 كيلومەتر اعاش اسپالى جول سالىپ، 115 شەكارا باعانىن، 6 شەكارا بەلگىسىن، 40 بەلگى تاقتاسىن ورناتىپ، ورتتەن ساقتانۋ قاراۋىل مۇناراسى، اققۋ باقىلاۋ سايالىعى سياقتىلاردى جاڭادان سالىپ، سازدىقتى قورعاۋ نەگىزدىك قۇرىلعىلارىن ۇزدىكسىز كەمەلدەندىرگەن.
”سازدىق ەكولوگياسىنىڭ قالپىنا كەلۋى ءبىرشاما تەز بولىپ، شوپتەر جايقالىپ، اعاشتار ماۋەلەپ، سۋ قاينارى اناعۇرلىم ويداعىداي قورعالدى“. موڭعۇلكۇرەدە 40 نەشە جىل ءومىر كەشىرگەن شينجياڭ تيانشان باتىس بولىك مەملەكەت مەنشىگىندەگى ورمان باسقارۋ مەكەمەسى موڭعۇلكۇرە بولىمشە مەكەمەسى اعاياز باسقارۋ - قورعاۋ بولىمشەسىنىڭ باستىعى ساۋ گۇيچىڭ بىلاي دەدى: بۇگىنگى كۇندە بۇقارانىڭ كوزقاراسىندا وزگەرىس تۋىلىپ، سازدىقتى قورعاۋ تانىمى كۇشەيدى.
ءتىلشى موڭعۇلكۇرە اۋدانى سازدىعىنىڭ، نەگىزىنەن، تەكەس وزەنىنىڭ جوعارى اعارىنا جانە ونىڭ تارماق اعارىنداعى اڭعارعا ورنالاسقاندىعىن، جالپى اۋدانى 01. 37402 گەكتار ەكەندىگىن، باتپاق سازدىعى، وزەن سازدىعى، كول سازدىعى جانە جاساندى سازدىق سياقتى تۇرلەردى قامتيتىندىعىن ۇعىستى.
موڭعۇلكۇرە اۋداندىق پارتكومنىڭ ورىنباسار شۋجيى، اكىم ابىلەن ءابىلقايىر مىنالاردى ءبىلدىردى: زاڭنىڭ اتقارىلۋىن تەكسەرۋ گرۋپپاسى ورتاعا قويعان رەتتەۋ - تۇزەتۋ پىكىرىنە قاتاڭ نەگىزدەلىپ، ادەتتەگى سازدىققا ۇدايىلانعان يكەمدى باقىلاپ - ولشەۋدى كۇشەيتىپ، ”اسپان، كەڭىستىك، جەر“ ءبىر تۇلعالانعان باقىلاۋ - ولشەۋ جۇيەسىن قۇرىپ، اقاۋسىزداندىرىپ، سازدىقتى قالپىنا كەلتىرۋ، قورعاۋ جانە باسقارۋ قابىلەتىن ۇزدىكسىز ارتتىرىپ، سازدىقتىڭ كەشەندى ەكولوگيالىق يقۋاتىن شىنايى ساۋلەلەندىرەمىز.