ٴتىلشىمىز دۋ لەي، ەرىكتى ٴتىلشى ٴدىلنار مۇحتار حابارلايدى. 3 - ايدىڭ 27 - كۇنى كۇنەس اۋدانى ارالتوبە قالاشىعى ساعاوتكول قىستاعىنىڭ مالشىسى نۇرلان ماجەننىڭ قوراسىندا قوزىلار ويناق سالىپ جۇرسە، ماڭايدا ساۋلىقتاردىڭ قوزىلارىن ەمىزىپ تۇرعانىن كوردىك. ”ساۋلىقتارىمىز ەكى جىلدا ٴۇش رەت تولدەپ، ەكونوميكالىق ونىمدىلىگىمىز دە نەداۋىر ارتتى“ دەدى نۇرلان.

نۇرلاننىڭ قوراسىنداعى 300 تۇياقتان استام ساۋلىق − كۇنەس اۋدانى سىناق رەتىندە سۇرىپتاپ جەتىلدىرگەن العاشقى توپتاعى ”ەكى جىلدا ٴۇش رەت تولدەيتىن“ ساۋلىقتار بولاتىن، وسى ساۋلىقتاردى تابىنعا ٴبولىپ ايىرىم قورادا باعۋمەن بىرگە، قوزىلارىن دا ايىرىم باعاتىن قورا جاساپ، ايىرىم باعىلاتىن قوزىلار مەن ساۋلىقتار تۇراتىن قورانىڭ ورتاسىنان شاعىن ەسىك اشىپ، جاڭا تۋىلعان قوزىلاردى 10 كۇننەن كەيىن جەمگە بىرتىندەپ اۋىزداندىرىپ، وسى قوزىلاردىڭ 60 كۇننەن كەيىن ٴتىرى سالماعى 18 كيلوگرامنان اسقاندارىن ەنەسىنەن ٴبولىپ، ساۋلىق قويلاردىڭ قوزى ەمىزۋ ۋاقىتىن قىسقارتىپ، ساۋلىق قويلاردى جاقسى ازىقتاندىرىپ، ەرتە كۇيلەپ تاعى قوزىلاۋىنا مۇمكىندىك جاسايدى. وسىلاي بولعاندا ساۋلىقتاردىڭ ىشتىلىك ۋاقىتى 5 اي، قوزى ەمىزۋ ۋاقىتى 2 اي، ۇرىقتاندىرۋ مەرزىمى ٴبىر اي، جالپى ٴوسىپ - ٴوربۋ ارالىعى 8 اي بولادى، مىنە، وسى ارقىلى ”ەكى جىلدا ٴۇش رەت ٴتول الۋعا“ بولادى. ”ەكى جىلدا ٴۇش رەت ٴتول الۋ“ ٴوندىرىس ۇلگىسىن اتقارۋ بارىسىندا ”ٴبىر مەزگىلدە كۇيلەتىپ + بەلگىلەنگەن ۋاقىتتا ۇرىقتاندىرۋ“ سىندى سويىس قويلاردى ۇتىمدى بۋدانداستىرۋ تەحنيكاسىن قاتار قولدانىپ، ساۋلىق قويلاردىڭ تولدەۋ مولشەرىن جوعارىلاتىپ، ٴتولدىڭ وزىندىك قۇنىن تومەندەتىپ، ەت ٴتۇسىمىن ارتتىرىپ، سويىس قوي باعىمشىلىعىنىڭ ونىمدىلىگىن ٴونىمدى جوعارىلاتۋعا بولادى ەكەن.

نۇرلان بىلاي دەدى: ”ٴبىز نەگىزىنەن قازاق قويىن باعامىز، بۇرىن ٴبىر جىلدا تەك ٴبىر رەت قانا ٴتول الاتىنبىز، قازىر جاڭا ۇلگى بويىنشا ەكى جىلدا كوپ رەت ٴتول الاتىن بولدىق، ٴبىز تاعى سۋففۋلك قويىن ۇتىمدى بۋدانداستىرىپ جاتىرمىز، ٴاربىر قوزى بورداقىلانعاننان كەيىن سالماعى كۇنىنە 100 گرام اينالاسىندا ارتىپ، قورادان شىعارىلعان قوزىلاردىڭ ەت ٴتۇسىمى 4 تە 5 كيلوگرام ارتسا، كىرىسى 200 دە 300 يۋان ارتادى“ دەدى.

ىلە − شينجياڭداعى ماڭىزدى اسىل تۇقىمدى مال ٴوسىرۋ جانە جەتىلدىرۋ بازاسى، مال جانە ٴۇي قۇستارىنىڭ ساپالى تۇقىم بايلىعى مەن مال جانە ٴۇي قۇستارىنىڭ اسىل تۇقىمىن جەتىلدىرۋ تاريحىنا يە. سوڭعى جىلداردان بەرى ىلە وبلىسىنىڭ سويىس قوي شارۋاشىلىعىنىڭ نەگىزدىك قامتاماسىزداندىرۋ قۋاتى ورنىقتى جوعارىلاپ، اسىل تۇقىمداردى جەتىلدىرۋ جۇيەسى قۇرىلىسىنىڭ ونىمدىلىگى كورنەكتى بولىپ، ٴوندىرىس ٴتاسىلى فورماسىندا بۇرىلىس جاساپ، دارەجەسىن جوعارىلاتىپ، كاسىپ سالاسى تىزبەگىن ۇزارتۋدى، تولىقتاۋدى، كۇشەيتۋدى ىلگەرىلەتىپ، سويىس قوي كاسىپ سالاسىنىڭ دامۋىندا بەلسەندى ىلگەرىلەۋشىلىككە قول جەتكىزدى.

2023 - جىلدان باستاپ ىلە وبلىسى سويىس قويدان ”ەكى جىلدا ٴۇش رەت ٴتول الۋ“ سىندى تولدەۋ مولشەرىن ارتتىرۋ تەحنيكاسى جونىندەگى ٴوندىرىس ۇلگىسىن سىناق ەتۋدى، ودان ۇلگى كورسەتۋدى جانە جالپىلاستىرۋدى بىرتىندەپ جۇرگىزىپ، ٴوندىرىس پەريودىن كورنەكتى قىسقارتىپ، قولدان شىعارۋ مولشەرىن جوعارىلاتىپ، ساپالى ەگىن، مال شارۋاشىلىعى ونىمدەرىمەن قامداۋدىڭ ماڭىزدى بازاسىن قۇرۋعا جانە اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدى جاپپاي ىلگەرىلەتۋگە پارمەندى تىرەك ازىرلەدى. 2024 - جىلى ىلە وبلىسىنا توتە قاراستى ورىندارداعى قولدا بار قوي سانى 5 ميلليون 158 مىڭ 600 تۇياققا جەتىپ، بۇكىل شينجياڭنىڭ %14.11 ىن ۇستادى؛ 4 ميلليون 435 مىڭ 900 تۇياق قوي قولدان شىعارىلىپ، بۇكىل شينجياڭنىڭ %15.07 ىن ۇستادى؛ قوي ەتىنىڭ ٴونىم مولشەرى 78 مىڭ 800 توننا بولىپ، بۇكىل شينجياڭنىڭ %15.13 ىن ۇستاپ، شينجياڭ بويىنشا الدىڭعى 3 ورىندى يەلەدى.

تەكەس اۋدانى قاراتوعاي قالاشىعى ەشكىلىك قىستاعىنىڭ مالشىسى سادىق دارمەنقان وسى قالاشىقتاعى باعىمشىلىقپەن شۇعىلداناتىن ٴىرى وتباسى، 2024 - جىلى وسى قالاشىقتىڭ مال شارۋاشىلىق تەحنيكتەرى ونىڭ باعىمىنداعى 600 تۇياقتان استام قازاق قويىن باعالاپ، سۇرىپتاپ، ەڭ سوڭىندا 170 ساۋلىعىنا  ”ەكى جىلدا ٴۇش رەت ٴتول الۋ“  سىندى تولدەۋ مولشەرىن ارتتىرۋ تەحنيكاسىن قولداندى.

سادىق بىلاي دەدى: ”قازىر وسى 170 ساۋلىق تۇگەلدەي تولدەدى، ٴتولدىڭ ٴوسۋى وتە جاقسى، ’ەكى جىلدا ٴۇش رەت ٴتول الۋعا‘ بولادى ەكەن. بۇل مالشىلار جونىنەن جاقسى ٴىس، ٴبىز دە يدەيادا جەدەل بۇرىلىس جاساپ، ٴداستۇرلى باعىمشىلىق ٴتاسىلىن وزگەرتىپ، جاڭا تەحنولوگياعا، جاڭا ۇلگىگە تەز ۇيلەسۋىمىز كەرەك، سوندا عانا كىرىسىمىزدى ارتتىرۋعا بولادى“.

بيىل ىلە وبلىسى اۆتونوميالى رايوننىڭ ”مال شارۋاشىلىعىنداعى توعىز تارماق“، ”كاسىپ سالاسى ارقىلى كومەكتەسۋ، سۇيەمەلدەۋدى وتباسىلارىنا دەيىن دالمە - ٴدال تياناقتاندىرۋ“ سياقتى ساياسات - شارالارىن تىڭعىلىقتى تياناقتاندىرىپ، تولشەڭ سويىس قويلاردى كەڭ كولەمدە جەتىلدىرەتىن فەرمالاردىڭ، سەلبەستىك كووپەراتيۆتەرىنىڭ (ٴىرى وتباسىلارى) وزدەرى جەتىلدىرۋىنە جانە تولشەڭ قويلاردى سىرتتان ەنگىزۋىنە قولداۋ كورسەتۋ ارقىلى اسىل تۇقىمدى ساۋلىق قوي تابىنىن مولايتىپ، ۇتىمدى بۋدانداستىرىپ، تولدەۋ مولشەرىن ارتتىرۋ تەحنيكاسىنان پايدالانىپ، ”ەكى جىلدا ٴۇش رەت ٴتول الۋ“ سىندى ٴوندىرىس ۇلگىسىن جالپىلاستىرۋىنا قولداۋ كورسەتەدى، ”ەكى جىلدا ٴۇش رەت ٴتول الۋ“ سىندى باعىمشىلىقتان ۇلگى كورسەتەتىن 10 قىستاق، 20 وتباسىن جەتىلدىرەدى. ساۋلىق قويدىڭ تولدەۋ مولشەرىن بارىنشا جوعارىلاتىپ، قوي تابىنى قۇرىلىمىن ساپالىلاندىرىپ، سويىس قويدىڭ تولدەۋ مولشەرى مەن ەت ٴونىمىن جوعارىلاتادى. 2025 - جىلى 4 ميلليون 550 مىڭ تۇياقتان استام سويىس قويدى قورادان شىعارۋ، مۇنىڭ ىشىندە جاڭادان ارتقان بورداقىلانعان سويىس قويدى 200 مىڭ تۇياقتان اسىرۋ، بيىل قوي ەتى ٴونىم مولشەرىن 82 مىڭ تونناعا جەتكىزۋ مەجەلەنۋدە.

سۋرەتتە: نۇرلان تولدەردىڭ ٴوسۋ جاعدايىن تەكسەرىپ كورۋدە.   سۋرەتتى ٴدىلنار مۇحتار تۇسىرگەن