تىلشىلەرىمىز ۋاڭ جىحۋا، لي جيان

 قورعاس اۋدانى كۇرە قالاشىعى داريا كوشە قىستاعىنىڭ تاس الما گۇلىمەن كومكەرىلگەن كوشەلەرىن ٴساۋىردىڭ ەركە سامالى ايمالايدى. اتلاس ورنەگىمەن ادەمى ادىپتەلگەن كوك ٴتۇستى اۋلانىڭ ەسىك -  تەرەزەسى مەن ٴدالىز دىڭگەكتەرىندەگى الۋان ٴتۇستى قابىرعا سۋرەتتەرى كۇننىڭ شۇلەن شۇعىلاسىمەن ٴتىپتى دە قۇلپىرا تۇسكەن. اۋلا قوجايىنى مامتيمىن تۇرسىننىڭ بۇل ارادا تۇرعانىنا 25 جىلدىڭ ٴجۇزى بولىپ، ساياحات كاسىبىنىڭ ىشكەرىلەي توعىسۋىنا ىلەسە ونىڭ وتباسى تۇرمىسىندا دا وراسان زور وزگەرىستەر تۋىلعان.

4 - ايدىڭ 27 - كۇنى «اتلاس وتباسىنىڭ» ورنەكتى اعاش ەسىگىن اشقاندا بەينە رەڭ يىرىمىنە كىرىپ كەتكەندەي بولدىق: زەڭگىر كوك ٴتۇستى نەگىزگى رەڭ ەتكەن اۋلا قابىرعاسىندا التىن سارى تۇسپەن ايشىقتالعان توراڭعى اعاشىنىڭ گيپسپەن قوسىلعان پروپيلەن بوياۋى ارقىلى جاسالعان قۇبىلمالى ٴمـۇسىن اسەرى، سان - ساناقسىز اعاش قابىقتارى اراسىنان جىلدار سورابى مەنمۇندالاپ تۇرعانداي؛ ٴدالىز دىڭگەكتەرىندەگى قولمەن سىزىلعان اتلاستىڭ بايىرعى ورنەكتەرى كوزدىڭ جاۋىن الادى؛ ٴدالىزدىڭ توبەسىندە الۋان ٴتۇستى اتلاس تورعىنى ٴىلىنىپ، سامال جەلمەن تولقىندانا تەربەلىپ، كوركى كوز سۇرىندىرەدى. مۇنداعى بارلىق شاعىن كورىنىستەر اۋلاعا رومانتيكالى ٴتۇس بەرگەندەي. مامتيمىن كىشكەنتايىنان سۋرەت سىزۋعا جانە قولونەر كاسىبىنە قىزىعاتىن - دى، ەسەيە كەلە ٴۇي اشەكەيلەۋ كاسىبىمەن شۇعىلدانۋى ونىڭ بالالىق شاعىنان ۇناتاتىن ونەرىن كادەگە جاراتۋىنا ٴارى ٴوز رولىن ساۋلەلەندىرۋىنە مۇمكىندىك سيلاپتى.

”قاراشى، مىنا اسپا شامدى ۆەلوسيپەد دوڭگەلەگىنەن وزگەرتىپ جاسادىم، مىنا تاقيانى گيپسپەن مۇسىندەپ جاساعانمىن“. مامتيمىن اۋلاداعى قولونەر تۋىندىلارىن ماقتانىشپەن كورسەتۋمەن قاربالاس. جەرگىلىكتى ساياحات كاسىبىنىڭ تەز قارقىنمەن دامۋىنا بايلانىستى، بۇل اۋلانى ول 2018 - جىــلدان بـاستاپ قايتا - قايتا جاڭالاپ، ٴاربىر جەرىن ٴوزىنىڭ ەستەتيكاسى بويىنشا دەن قويا جوبالاعان.

اۋلا داۋالىنا سىزعان ٴمامتيمىننىڭ ٴاربىر قابىرعا سۋرەتتەرىنىڭ وزىندىك تاقىرىبى مەن ايتار حيكاياسى بار ەدى. ”سۋرەتتەردىڭ بارلىعى بالا كەزىمىزدە تۇرعان قىستاق بەينەسى، تام ٴۇي، توپىراق داۋال، بيىك اق تەرەك، ەسەك اربامەن جەمىس - جيدەك ساتاتىن ۇساق ساۋداگەر، التىباقان تەپكەن بويجەتكەن... وسىنىڭ ٴبارى باعالى ٴارى ەستەن كەتپەس ەستەمەلەر. ساياحاتشىلار ەكسكۋرسيالاۋعا كەلگەن كەزدە مەن ولارعا بۇرىنعى تۇرمىسىمدى ايتىپ بەرەمىن“. مامتيمىننىڭ ايتۋىنشا: وسى جىلدارى ساياحاتشى بارعان سايىن كوبەيىپ، شاعىن اۋلاسىندا تاقيا، اتلاس ورامال، بالسوقتا، ٴسۇتتى شاي سياقتىلاردى ساتا باستاعان، ٴتىپتى، كەيدە ٴان ايتىپ، ٴبي بيلەي الاتىن اۋىلداستارىن ساياحاتشىلارعا ويىن قويۋعا ۇسىنىس ەتكەن. ايەلى گۇلي مامەت تە ىسكەر جان بولىپ، ساياحاتشىلاردىڭ تالابىنا قاراي ولارعا پالاۋ، ەت، كاۋاپ سياقتى تاعامداردى ازىرلەپ بەرەدى ەكەن.

وسىنىڭ ٴبارى جەرگىلىكتى ساياحات كاسىبىن ىشكەرىلەي اشۋدان قول ۇزە المايدى. 2015 - جىلى كۇرە قالاشىعى جانبۇلاق قىستاق ”جۇڭگو اۋىل - قىستاق ساياحاتىنداعى ۇلگىلى قىستاق“ بولىپ باعالانسا، 2017 - جىلى ”جۇڭگوداعى از ۇلت ەرەكشەلىگىندەگى قىستاق“ اتاعىنا يە بولدى. قاراپايىم ەل سالتى مەن تەرەڭ مادەنيەت نەگىزىنە سۇيـەنگەن وسى ارانىڭ اۋىل - قىستاق ساياحاتىنىڭ  تىرشىلىك تىنىسى مەن ومىرشەڭدىك كۇشى كۇن سايىن تاسقىنداي ٴتۇستى. 2018 - جىلى داريا كوشە قىستاعى جانبۇلاق قىستاعىنان ٴبولىنىپ شىعىپ، قىستاق بويىنشا اۋىل - قىستاق ساياحاتىنىڭ دامۋىن ىلگەرىلەتتى. داريا كوشە قىستاعى پارتيا ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى زىڭ حايبين بىلاي دەپ تانىستىردى: سوڭعى ەكى جىلدا قىستاق جالپى 20 ميلليون يۋاننان استام قارجى قوسىپ، جوندەۋ، قورعاۋ، كورىنىستىك جاساۋ، ەلەكتر سىمدارىن جەر استىنا ورنالاستىرۋ، جارىقتاندىرۋدىڭ دەڭگەيىن جوعارىلاتۋ سياقتى ينجەنەريالاردى ورىنداپ، جوعارى ساپالى ۇلتتىق سالت - سانا تۇيىندەرىن قۇرىپ، بايحۋا كوشەسى، سۇيديڭ كوشەسى، داريا كوشەسى، باقشا كوشەسى سياقتى تۇرعىندار سالت - سانا جانە تۇرمىس جاعدايىن  سەزىنەتىن ساياحات جەلىسىن قالىپتاستىرىپ، كۇرە بايىرعى قالاسى مەن قىستاقتارىنىڭ ٴبىر تۇلعالانىپ دامۋىن ىلگەرىلەتتىك.

مامتيمىن ساياحاتتىڭ يگىلىگىن كورگەن قىستاق تۇرعىندارىنىڭ ٴبىرى. 2023 - جىلى ونىڭ ٴۇيى قىستاقتاعى ساياحات ٴتۇيىنى ەتىپ تۇراقتاندىرىلىپ، ”اتلاس وتباسى“ دەپ اتالدى. اتلاس ويۋ - ورنەكتەرىنىڭ دەنى تابيعات پەن تۇرمىستان كەلەدى، مىسالى، گۇل - ٴشوپ، بادام، مۋزيكا اسپابى سياقتىلار، رەڭى كوركەم بولعاندىقتان ”كوكەكتىڭ گۇلدى قاناتى“ دەپ اتالادى. ونىڭ توقۋ - بوياۋ ونەرى مەملەكەت دارەجەلى بەيزاتتىق مادەنيەت مۇرالارى تىزىمىنە ەنگىزىلىپ، شينجياڭنىڭ كوپ نەگىزدى مادەنيەتىنىڭ ماڭىزدى بەلگىسىنە اينالدى. مامتيمىن اتلاستىڭ مادەنيەت قۇنىن تانىپ، وزىندەگى ەرەكشەلىكتى تولىق ساۋلەلەندىرىپ، اۋلاسىن ونان ارى وزگەرتىپ، دارەجەسىن جوعارىلاتىپ، ٴداستۇرلى اتلاس ورنەگىمەن مۇسىندەۋ جانە اشەكەيلەۋ ارقىلى اۋلانىڭ باۋرامدىلىعى مەن مادەنيەت سيپاتىن كۇشەيتە ٴتۇستى.

قاقپانىڭ ىشىندەگى كەڭ دالىزگە اسىلعان 12 تەمىر شەڭبەردەگى فوتو سۋرەتتەردىڭ ىشىندە بەيجيڭ تەاترى مەن شاتتىققا تولى مەرەكەلىك سۋرەتتەر، دۋماندى 12 مۇقام جانە ۇلتتىق ٴان - بيلەر، سونداي - اق ٴار ۇلت ورەندەرىنىڭ جۇزىنەن كۇلكى ەسكەن بەينەسى بىردەن كوزىڭىزگە تۇسەدى. ”وسىلاردىڭ بارلىعى مەنىڭ دەن قويا تاڭداعانىم جانە جوبالاعانىم، ٴار ۇلت حالقىنىڭ وسى ارادا تىنىش ٴومىر، شات - شادىمان تىرشىلىك كەشىرگەندىگىن، سونداي - اق ٴار ۇلتتىڭ ارالاسۋىنىڭ، ىشتەسۋىنىڭ، توعىسۋىنىڭ جاندى كورىنىسىن، تاماشا  ساياساتتىڭ داريا كوشە قىستاعىنا اكەلگەن زور وزگەرىسىن بەينەلەگەنىم بولدى“. مامتيمىن بىلاي دەدى: اۋلانى جاڭالاعاندا 3000 يۋان قوسىمشا قاراجات العان ەدىم، سوڭعى 2 جىلدا ساياحات سەرىكتەستىگىمەن سەلبەسىپ، كۇتىپ الۋ، ونەر كورسەتۋ، اس - سۋ، ەكسكۋرسيالاۋ، باستان كەشىرۋ تاپسىرىستارى تولاستامادى، جارتى جىلدان استام ۋاقىتتان بەرگى ساياحات كىرىسىم 60000 يۋاننان 80000 يۋانعا دەيىن بولدى.

”كەلگەن ساياحاتشىلاردىڭ ٴبارى اۋىز جاپپاي ماقتايدى، ولار مۇنداي اۋلاعا، مۇنداي تۇرمىسقا قاتتى قىزىعادى، مەن دە مۇنى ماقتانىش سەزىنەمىن“ دەگەن ٴمامتيمىن ٴار جىلى اۋلاسىن جوندەپ، بارعان سايىن كوركەيتىپ كەلە جاتقاندىعىن ايتتى. ول جاسامپازدىققا باي وي - ساناسى مەن شەبەر قوس قولىنا سۇيەنگەندە عانا بولاشاعىنىڭ، ٴسوز جوق، ٴتىپتى دە جاقسى بولاتىنىنا سەنەدى.

ۆەلوسيپەدتىڭ دوڭگەلەگىنەن جاسالعان شىراق.

ەسىك الدىنداعى ”اتلاس وتباسى“ دەپ جازىعان اعاش تاقتايشا.

 اۋلا قابىرعاسىنا سىزىلعان سۋرەت. 

ىلە تۇرعىندارىنىڭ تەرەزەسىنىڭ ەرەكشەلىگىن قابىرعا ەتىپ اشەكەيلەۋ.