□ انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى گو ليڭ

11 ـ ايدىڭ 23 ـ كۇنى از ۇلتتاردىڭ مەملەكەتتىك 12 ـ كەزەكتى ٴداستۇرلى سپورت جارىسىنىڭ التىباقان جارىس ٴتۇرى الاڭىندا 71 جاستاعى جاتتىقتىرۋشى لي يۋانچاۋ 40 نەشە جاستاعى سپورتشىنى ەرتىپ جارىس الاڭىنا شىققاندا، كورەرمەندەر تىم ۇمىتتەنىپ كەتكەن جوق. الايدا، سارتابان ساڭلاقتاردىڭ بيىككە قاراي قايتا ـ قايتا ۇمتىلۋىمەن، قوڭىراۋدىڭ سوعىلۋ رەت سانى بىرتىندەپ ارتقان كەزدە، تۇتاس الاڭداعى كورەرمەن دۋمانعا بولەندى.

التىباقان ”التىباقاندا تەربەلۋ“ دەپ تە اتالادى، 2006 ـ جىلى 1 ـ توپتاعى مەملەكەت دارەجەلى بەيزاتتىق مادەنيەت مۇرالارىنىڭ ۋاكىلدىك نىساندارى تىزىمىنە ەنگىزىلگەن. بۇل ٴتۇردىڭ جارىس الاڭى تىك ٴتورتبۇرىش فورمالى جەر نەمەسە كوگال بولۋ كەرەك، دەنە سالماعى دارەجەسىنە قاراي بيىكتىك جارىسى جانە قوڭىراۋ سوعۋ جارىسى بولىپ بولىنەدى، سپورتشىلار التىباقاننىڭ ۇستىندە سىناق رەتىندە تەربەلىپ، مۇمكىندىكتىڭ بارىنشا از تەربەلىپ باسقالاردان بيىككە جەتۋى نەمەسە قوڭىراۋدى كوپ سوعۋى كەرەك.

التىباقان وسى كەزەكتى سپورت جارىسىنداعى 18 باسەكەلىك جارىس ٴتۇرىنىڭ ىشىندەگى بىردەن ـ ٴبىر ايەل شەبەرلەر قاتىناسقان جارىس. بۇل لي يۋانچاۋدىڭ از ۇلتتاردىڭ مەملەكەتتىك ٴداستۇرلى سپورت جارىسىنا 6 ـ رەت قاتىناسۋى، وسى جولى ول ەرتىپ كەلگەن 4 سپورتشى قازاق، ۇيعۇر جانە وزبەك ۇلتىنان، ولار زەينەتكە شىققان دەنە تاربيە وقىتۋشىسى، مادەنيەت سارايىنىڭ قىزمەتكەرى، كاسىپورىن قىزمەتكەرى جانە وقىتۋشى. وسى كەزەكتى سپورت جارىسىنا قاتىناسۋ ٴۇشىن بيىل 8 ـ ايدا ولار شينجياڭنىڭ قاشقارىنان، التايىنان، سانجىسىنان قۇمىلعا جينالىپ، شوعىرلى جاتتىعۋ جۇرگىزدى.

”ساقا جاتتىقتىرۋشى سارتابان سپورتشىلاردى ەرتتى، بىزدەن ٴۇمىت كۇتەتىندەر جوق سياقتى“، ـ دەدى باقىتگۇل جۇمان كۇلە قالجىڭداپ. 4 سپورتشىنىڭ ۇشەۋى 40 نەشە جاستا، بۇل سپورتشىلار سالاسىندا ”قارت“ سانالاتىندىعى داۋسىز.

لي يۋانچاۋ ٴاسىلى جەڭىل اتلەتيكا ۇيرەنگەن، كەزىندە التىباقان جاتتىقتىرۋشىسى كەمشىل بولعاندىقتان، كاسىپ اۋىستىرعان. قازىر زەينەتكە شىققانىمەن، شينجياڭنىڭ التىباقان سپورتىنىڭ دامۋىن ٴالى دە ىلگەرىلەتىپ وتىر. ”بۇل مەنىڭ از ۇلتتاردىڭ مەملەكەتتىك ٴداستۇرلى سپورت جارىسىنا ەڭ سوڭعى رەت قاتىناسۋىم.“ 11 ـ ايدىڭ 25 ـ كۇنى سپورتشىلارمەن بىرگە ٴبىر كۇندىك جارىسقا قاتىناسقانىمەن، لي يۋانچاۋدان تيتتەي دە قالجىراعاندىق بايقالمادى.

”ولاردىڭ جاسى ۇلكەندەۋ بولعانىمەن، دەنە قۋاتى جاس سپورتشىلاردان قالىسپايدى، ٴبىراق سايكەسۋلەرىندە ايتار جوق، بۇل جاعىنان ٴنومىر ۇتادى“. لي يۋانچاۋ بىلاي دەدى: ”وسى رەتكى جارىسقا قاتىناسقان ەڭ جاس سپورتشى 24 جاستا، 3 سارتابان ساڭلاقتىڭ جاڭا كوماندا مۇشەسىن مەملەكەتتىك جارىسپەن تانىسۋعا باستاۋى كونەلەر جاڭالاردى جەتەلەۋدىڭ جالعاستىرىلۋى“.

باقىتگۇل 2007 ـ جىلى از ۇلتتاردىڭ مەملەكەتتىك ٴداستۇرلى سپورت جارىسىنا تۇڭعىش رەت قاتىناسقان كەزدە، ساپتاسى ٴورنيسا ساۋۇرمەن سەلبەسكەن ەدى، ەكەۋى سول كەزدە ٴبىرىنشى بولىپ تاماشا ناتيجەگە قول جەتكىزگەن. ”مەن 4 كەزەك سپورت جارىسىنا قاتىناستىم، ول 7 كەزەك قاتىناستى، ەكەۋىمىز دە ٴبىرىنشى دارەجەلى سيلىقتى 2 رەت الدىق. دەنە قۋاتىمەن بەلدەسۋ ٴبىزدىڭ السىزدىگىمىز، ٴبىراق ٴبىز ٴبىر ـ ٴبىرىمىزدىڭ كۇش الۋ ادەتىمىز بەن جيىلىگىمىزدى ابدەن بىلەمىز“، ـ دەدى باقىتگۇل، ـ جارىس الاڭىندا، ەڭ ماڭىزدىسى، پسيحيكالىق ساپا.

ٴار جولى جارىس كەزەگىن كۇتىپ وتىرعاندا، 3 سارتابان ساڭلاق باسقا كوماندالاردىڭ مۇشەلەرىمەن ارقا ـ جارقا اڭگىمەلەسىپ كەتەدى. ”كوپتەگەن كوماندا شينجياڭنىڭ التىباقان ٴتۇرىنىڭ تەحنيكا جانە ورە جاعىندا نەداۋىر جاقسى ەكەنىن بىلەدى، سوندىقتان كەلىپ اڭگىمەلەسەتىندەر وتە كوپ، ٴبىزدىڭ سپورتشىلارىمىز دا وتە ىقىلاستى، تەز ارادا كوپشىلىك جاقسى دوستارعا اينالدى“، ـ دەدى لي يۋانچاۋ.

كورەرمەندەردى دۋمانعا بولەگەن 55 كيلوگرامدىق (جوعارى) قوس ادامدىق قوڭىراۋ سوعۋ جارىسىندا باقىتگۇل مەن ٴورنيسا ەڭ سوڭعى ٴبىر جۇپ ساڭلاق رەتىندە الاڭعا شىقتى. ”ولار ەڭ كوپ بولعاندا قوڭىراۋدى 40 رەت سوعادى دەپ ويلايمىن...“ ەكەۋىنىڭ جاسىن بىلگەننەن كەيىن، كورەرمەندەر باسەڭ ۇنمەن اڭگىمەلەستى.

جارىس باستالۋ بۇيرىعىنىڭ بەرىلۋىمەن ۇلكەن ەكراندا 5 مينۋتتىق ۋاقىتتى كەرى ساناۋ باستالدى... ەكەۋى دەرەۋ كۇش سالىپ، ەكى اياعىن ريتىممەن تەۋىپ، دەنەسىن سايكەستى تەربەپ، قارقىنى بارعان سايىن تەزدەدى، ارت ـ ارتىنان سوعىلعان قوڭىراۋ ٴۇنى بارعان سايىن كوپ كورەرمەندى باۋرادى.

قوڭىراۋ ٴۇنى 40 رەتكە جەتكەندە، كورەرمەندەر ورنىنداعىلار شۋ ەتە ٴتۇستى؛ قوڭىراۋ ٴۇنى 60 رەتكە جەتكەندە، كورەرمەندەردىڭ تاڭدانعان داۋىسى تولاستامادى، كوڭىل كۇيى بارعان سايىن تەبىرەندى؛ قوڭىراۋ ٴۇنى 80 رەتتەن اسقاندا، الاڭ ٴتىپتى دە دۋمانعا بولەنگەندەي بولىپ، كورەرمەندەر ارت ـ ارتىنان ورنىنان تۇرىپ، شاتىرلاعان شاتتىق ٴۇنى مەن شاپالاق ٴۇنى كوتەرىلدى. ”شينجياڭ كومانداسى وتە كەرەمەت ونەر كورسەتتى“، ـ دەدى لياۋنيڭنەن كەلگەن كورەرمەن يۇي جيڭجيڭ.

ەڭ سوڭىندا باقىتگۇل مەن ٴورنيسا قوڭىراۋدى 85 رەت سوعىپ، سول كۇنگى جارىستىڭ 2 ـ دارەجەلى سيلىعىنا يە بولدى.

قيان ـ كەسكى جارىس الاڭىندا لي يۋانچاۋ سپورتشىلارعا ەڭ جاقىن التىباقان استىندا تۇرىپ، بايىپتىلىقپەن قوس قولىن ارتىنا ۇستاپ، باسى التىباقانعا ىلەسە تەربەلدى... قوڭىراۋ 85 رەت سوعىلعاندا، ول ەزۋ تارتىپ، التىباقاندا وزىنە قاراپ تۇرعان سپورتشىلارعا اقىرىن باسىن يزەدى دە، بۇرىلىپ الاڭنان ٴتۇستى.

”كەلەسى جارىستا 2000 ـ جىلدان كەيىن تۋعان كىشكەنتاي بويجەتكەن الاڭعا شىعادى، بولاشاقتا شينجياڭنىڭ التىباقان سپورتى وسى جاڭا كۇشتەرگە سۇيەنەدى“، ـ دەدى لي يۋانچاۋ.