جايناعان اشەكەيلى شام قويۋ مەرەكەلىك لەپتى جالعاستىردى
□ انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى جاڭ شياۋمي
شار تاراپقا نۇرىن توككەن اشەكەيلى شامدار تيانشان الابىنىڭ تۇنگى كەڭىستىگىنە كورىك بەرىپ تۇر. قويان جىلعى كوكتەم مەرەكەسىندە بۇكىل شينجياڭنىڭ جەر - جەرى شام - شىراق تاماشالاۋدى بەيزاتتىق مادەنيەت سالت - سانا كورمەسى، بۇتحانا جارمەڭكەسى، جاڭا كوكتەم بازارى، مەرەكە ويىنى سياقتىلارمەن ۇشتاستىرىپ، كوكتەم مەرەكەسى اشەكەيلى شام كورمەسى سياقتى نەگىزگى تاقىرىپتىق قيمىلدار وتكىزىپ، مەرەكەلىك لەپ ەسىپ، ىقپالى ارتا ءتۇستى. دەمالىس ءوتىپ كەتسە دە، قىزىقتى تارتىمدىلىعى اياقتالار ەمەس، يۋانشياۋ مەرەكەسىنە دەيىن بۇكىل شينجياڭنىڭ جەر - جەرىنەن وسى كورىنىستەردى تاماشالاۋعا بولادى.
اشەكەيلى شام تاماشالاۋ، تەك تاماشالاۋ عانا ەمەس. ”اشەكەيلى شام + بەيزاتتىق مادەني مۇرا“، ”اشەكەيلى شام +جەمىس، كوكونىس ءۇزۋ“، ”اشەكەيلى شام + قار - مۇز“ ... ”اشەكەيلى شام +“ كوپتەگەن ساياحات ونىمدەرى مەن ساياحات جەلىلەرىن قۇرادى.
قۇمىل قالاسىنىڭ كوكتەم مەرەكەسى اشەكەيلى شام كورمەسىندە كوڭىلدى بازار شام كورمەسى سياقتى 4 بولىكتەن تىس، تاعى مەيىرلى بازار، شام جۇمباق جينالىسى، ەرەكشە اۋىل شارۋاشىلىق قوسىمشا ونىمدەرىن جيناۋ، سەزىنۋ سياقتى قيمىلدار ورىستەتتى. قۇمىل قالالىق مادەنيەت، دەنە تاربيە، راديو - تەلەۆيزيا جانە ساياحات مەكەمەسى ساياحات باسقارۋ جانە جەبەۋ ءبولىمىنىڭ باستىعى جين شين بىلاي دەدى: ”قۇمىل قالاسى 30 نەشە ءتۇرلى كوكتەم مەرەكەسى جەلىلەس مادەنيەت - ساياحات قيمىلدارىن ورىستەتىپ، كوپشىلىككە مەرەكەلىك سالتتى، مەرەكەلىك لەپتى تولىق سەزىندىردى“.
قۇلجا قالاسى ”شۇعىلالى تيانشان. باقىتقا بولەنگەن شينجياڭ“ كوكتەم مەرەكەسى اشەكەيلى شام كورمەسىندە كورمەگە قويىلعان 60 اشەكەيلى شامنىڭ ءبارى جۇرتتان جينالعان. ”بۇقارانىڭ اشەكەيلى شام جاساۋعا قاتىناسۋ ىنتاسى اسا كۇشتى بولدى“. قۇلجا قالالىق مادەني ەسكەرتكىش جانە مۇراجاي مەكەمەسىنىڭ ورىنباسار باستىعى لي جينفىڭ بىلاي دەدى: قازىر اشەكەيلى شام التىشۋار كورىنىس اۋماعىندا كورسەتىلدى، وسىدان كەيىن قازانشى سالت - سانا ساياحات اۋماعى، ىلە وزەنى ساياحات كورىنىس اۋماعى سياقتى جەرلەردە ارالاپ كورسەتىلەدى.
اقسۋ قالاسى، شايار اۋدانى، ونسۋ اۋدانى، اۋات اۋدانى سياقتى جەرلەر دە جەكە - جەكە نەگىزگى تاقىرىپتىق اشەكەيلى شام كورمەسى، جاڭا جىلدىق شام كورمەسى سياقتى قيمىلدار ورىستەتتى. اقسۋ ايماقتىق مادەنيەت، دەنە تاربيە، راديو - تەلەۆيزيا جانە ساياحات مەكەمەسى پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ مۇشەسى ران جيانحۇڭ بىلاي دەپ تانىستىردى: ”شام كورمەسىنەن تىس، ءارقايسى اۋدان، قالالارداعى كوپتەگەن كورىنىس وڭىرلەرى كوكتەم مەرەكەسى كەزىندە تۇمشالامالى شامدى، جۇڭگو تۇيىنشەگىن ءىلىپ، مۇزدان جاسالعان ىلمە اشەكەي، قار ءمۇسىن، شاعىن كولەمدى الەمىشتى شام سياقتىلاردى جاساپ، قويۋ مەرەكەلىك لەپ قالىپتاستىردى“.
اشەكەيلى شام تۇندە تاماشا كورىنىپ عانا قويماي، كۇندىز دە وزىندىك كورىنىس قالىپتاستىرادى. باعراش كولى ”شاتتىققا تولى جۇڭگو مەرەكەسى. باعراشتا باس قوسۋ“ تاقىرىبىنداعى ساياحات ارقىلى مەرەكەنى تويلاۋ جەلىلەس قيمىلدارىن ۇسىنىپ، 2023 - جىلعى 2 - كەزەكتى شيحاي كەشى باعراش نۇرى اشەكەيلى شام فەستيۆالىن ارقاۋ ەتىپ، ”كۇندىز - تۇنگى“ ساياحات جەلىسى ونىمدەرىن تۇلعالادى. ساياحاتشىلار كەشتە قايدۋ وزەنى كورىنىس وڭىرىندە 26 ءتۇرلى كولەمدى نەگىزگى تاقىرىپتىق اشەكەيلى شامدى تاماشالاپ، لازەرلى كورسەتىلىمدى كورسە، كۇندىز باعراش كولى داحىكوۋ كورىنىس وڭىرىندە قار ءمۇسىن كورىپ، بالىق داستارقانىنان ءدام تاتادى. شىحىزى قالاسى ۇسىنعان ”ءجۇز قوياننىڭ ايعا قاراۋى“ شامى كۇندىز شالعىنداعى ءبىر توپ قويانداي سايران سالسا، كەشتە ءتۇرلى - ءتۇستى قويانداي كوزگە ءتۇسىپ، تاماشالاۋشىلاردى قالاعان ۋاقىتتا كورۋگە جانە كەلۋگە باۋرايدى.
اشەكەيلى شام كورمەسىنىڭ سالتاناتى ارتتى. كوكتەم مەرەكەسى كەزىندە ورتا ەسەپپەن ءار كۇنى قۇلجا قالاسى قازانشى سالت - سانا ساياحات وڭىرىنە، التىشۋار كورىنىس وڭىرىنە كەلىپ بەيزاتتىق مادەنيەت مەرەكەلىك سالت - سانا كورمەسىن ارالاپ، اشەكەيلى شام تاماشالايتىن ادام سانى دەرلىك 10 مىڭ اينالاسىندا بولدى، اقسۋ قالاسىنىڭ جينشيۋ باقشاسىندا ورتا ەسەپپەن ءار كۇنى كەشتە 3000نان استام ادام اشەكەيلى شام تاماشالادى، قۇمىل قالالىق مەملەكەتتىك اۋىل شارۋاشىلىق عىلىم - تەحنيكا باقشاسىندا كوكتەم مەرەكەسىنىڭ دەمالىسى كەزىندە باقشاعا كەلىپ شام تاماشالاۋشىلار سانى 60 مىڭ ادامنان استى.