ٴتىلشىمىز دۋ لەي، ەرىكتى تىلشىلەر لي مەي، يۇڭ حاي حابارلايدى. تاياۋدا ٴىرى تيپتى جۇك اۆتوكولىگى قۇلجا اۋدانىنىڭ توقىماشىلىق كاسىپ سالاسى باقشا رايونى شينجياڭ يۇينو توقىماشىلىق عىلىم - تەحنيكا شەكتى سەرىكتەستىگى زاۆود ٴۇيىنىڭ جانىنا توقتادى، جۇمىسشىلار جاتتىق قيمىلداپ، 110 مىڭ مەترلىك وڭدەلمەگەن كەزدەمەنى اۆتوكولىككە تيەپ جياڭسۋ ولكەسىنىڭ نانتۇڭ قالاسىنا جونەلتپەكشى. ”ٴبىز تۇگەلدەي ساپالى شينجياڭ ماقتاسىن شيكىزات ەتەمىز، مۇنىڭ ىشىندە توقىما ٴجىپتىڭ جارىمىنان استامىن ٴوزىمىزدىڭ باقشا رايونىمىز وندىرگەن، كاسىپورنىمىزدا تومەن كومىر قىشقىل گازدى دامۋعا بۇرىلىس جاساۋ جۇزەگە اسىرىلدى“ دەدى شينجياڭ يۇينو توقىماشىلىق عىلىم - تەحنيكا شەكتى سەرىكتەستىگى ٴوندىرۋ زاۆودىنىڭ باستىعى جاي رۇڭجۇن.
تاياۋ جىلداردان بەرى ىلە ”تۇنىق سۋ، جاسىل تاۋ - باعالى بايلىق“ دەگەن دامۋ ۇستانىمىن بەرىك ورناتىپ، ٴداستۇرلى جاساۋ كاسىبىن جاسىلعا وزگەرتۋ، دارەجەسىن جوعارىلاتۋعا قولداۋ كورسەتۋ تەبىنىن ارتتىرىپ، جاسىل كاسىپ سالاسىنىڭ جالپى تۇلعالىق دەڭگەيىن جوعارىلاتتى. ەنەرگيا ونىمدىلىگىن سالىستىرۋ، ەنەرگيا ۇنەمدەۋدى تەكسەرۋ، ەنەرگيا ۇنەمدەۋدى باقىلاۋ جانە ەنەرگيا ۇنەمدەۋدى ۇگىتتەۋ سىندى 4 قيمىلدى ورىستەتۋ ارقىلى ەنەرگيا ىستەتەتىن 23 ٴتۇيىندى كاسىپورىننىڭ ەنەرگيا ۇنەمدەۋىنە باقىلاۋ - تەكسەرۋ جۇرگىزۋدى تامامداپ، ەنەرگيا ىستەتەتىن 17 ٴتۇيىندى كاسىپورىننىڭ ەنەرگيا ۇنەمدەۋىن تەكسەرۋدى، قىزمەت وتەۋدى ورىستەتىپ، كاسىپورىننىڭ جاسىل دامۋىنا دەم بەردى. سونىمەن بىرگە ونەركاسىپتىڭ جاسىل، تومەن كومىر قىشقىل گازدى بولۋ قيمىلىن اتقارۋ ارقىلى ٴتۇيىندى كاسىپورىنداردىڭ تازا ٴوندىرىسى مەن ەنەرگيا ۇنەمدەۋگە وزگەرىس ەنگىزۋىن ورىستەتىپ، ەنەرگيا ۇنەمدەپ، كومىر قىشقىل گازىن ازايتۋ تەحنيكاسىن پايدالانۋدى جالپىلاستىرىپ، 9 كاسىپورىندى 2 ميلليون 550 مىڭ يۋاندىق 2022 - جىلعى ەنەرگيا ۇنەمدەپ، لاس زاتتاردىڭ ىعىستىرىلۋىن ازايتۋ ارناۋلى قارجى قولداۋىنا يە بولۋعا كورسەتتى.
جالپى 120 ميلليون يۋان قارجى قوسىلعان شينجياڭ يۇينو توقىماشىلىق عىلىم - تەحنيكا شەكتى سەرىكتەستىگى بىلتىر 11 - ايدىڭ ورتا شەنىندە قۇلجا اۋدانىنىڭ توقىماشىلىق كاسىپ سالاسى باقشاسىنا ىرگە تەپكەن وڭدەلمەگەن كەزدەمە وندىرەتىن كاسىپورىن بولىپ، قىسقا عانا ەكى ايدان استام ۋاقىت دايىندىق كورۋ ارقىلى كاسىپورىن جابدىقتاردى ورناتۋ جانە سىناق ەتۋ قىزمەتىن تامامداپ، بيىل 2 - ايدىڭ باسىندا وندىرىسكە قوسىلعان.
ٴوندىرىس سەحىنا كىرسەڭىز جۇمىسشىلار وزدەرىنىڭ جۇمىس ورنىندا تاپسىرىستاردى قاربالاستىقپەن ورىنداپ، قاز - قاتار قويىلعان كەزدەمە توقۋ ماشينالارى تەز قارقىنمەن اينالىپ، تاي - تاي ٴاپپاق وڭدەلمەگەن كەزدەمەلەر تەكسەرۋ، جوندەۋ سياقتى جۇمىس تارتىبىنەن كەيىن بايلانىپ، قوراپتالعان سوڭ تەڭىز بويىنداعى ولكە، قالالارعا تاسيتىن جۇك اۆتوموبيلدەرىنە تيەلىپ جاتقانىن كورەسىز.
جاي رۇڭجۇن بىلاي دەدى: ”قازىر كاسىپورىن ىركەس ـ تىركەس قابىلداعان تاپسىرىسىن بىرنەشە ايدا دا ورىنداپ بولا المايتىن بولعاندىقتان، كاسىپورىن 24 ساعات كەزەكپەن ٴوندىرىس جۇرگىزدى، ٴار كۇنگى وڭدەلمەگەن كەزدەمەنىڭ ٴونىم مولشەرى شامامەن 75 مىڭ مەترگە جەتتى، جاقسى وندىرىلگەن وڭدەلمەگەن كەزدەمەنىڭ بارلىعى تەڭىز جاعالاۋىنداعى ولكە، قالالارعا جونەلتىلدى“.
چاپچال سىبە اۆتونوميالى اۋدانى ي - نان ونەركاسىپ باقشا رايونىنا ورنالاسقان شينجياڭ ۆوگران جاساۋ عىلىم ـ تەحنيكا شەكتى سەرىكتەستىگى ٴتۇرلى ەرەكشە اينەكتەردى تيجارات ەتەتىن كاسىپورىن. قازىر سەرىكتەستىكتە جىلىنا 500 مىڭ شارشى مەتر جەل تولتىرىلعان قۋىس اينەك ٴوندىرۋ جەلىسى جانە جىلىنا ٴبىر ميلليون شارشى مەتر ۇلكەن دوعاشا بولات اينەك ٴوندىرۋ جەلىسى بار. كاسىپورىننىڭ تيپىن وزگەرتىپ، دارەجەسىن جوعارىلاتۋدى ىلگەرىلەتۋ ٴۇشىن كاسىپورىن ىلەنىڭ ساياحات كاسىبىنىڭ قازىرگى دامۋ جاعدايىمەن ۇشتاستىرىپ، كاپسۋلا بولمەسى سياقتى ونىمدەردى زور كۇشپەن دامىتۋعا دايىندالدى.
بيىل بۇل كاسىپورىن اينەكتى ىشكەرىلەي مانەرلەۋدى ارقاۋ ەتىپ، قۇرىلىستى سايكەستى شوعىرلى قامداۋدى دامۋ بەتالىسى ەتىپ، جۇلدىزدى اسپان، عىلمي فانتازيا، تومەن كومىر قىشقىل گازى، ەنەرگيا ۇنەمدەۋ سياقتى ونىمدەردى ٴوندىرۋدى كەڭەيتىپ، الارمانداردىڭ قاجەتىن قاناعاتتاندىردى. شينجياڭنىڭ سىرتىنداعى 2 كاسىپورىنمەن ستراتەگيالىق سەلبەستىك جاساسىپ، كۇن نۇرى ٴۇيى، جۇلدىزدى ٴۇي، كاپسۋلا بولمەسى، شارباق جول، كوڭىل اشۋ قۇرىلعىلارى سياقتى ونىمدەردى ەنگىزىپ، كورىنىس ٴوڭىرى، حالىقتىق تۇسەلحانا، بازا، ورمان جولى سياقتى دالالىق نىسانداردى تۇلعالادى.
شينجياڭ ۆوگران جاساۋ عىلىم ـ تەحنيكا شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ بازار باس باقىلاۋشىسى لي يان بىلاي دەدى: ”بيىل كاپسۋلا بولمەسى ٴوز جەرىمىزدە وندىرىلگەننەن كەيىن، باعا مولشەرى %40 تەن استام تومەندەدى. سونىمەن بىرگە، سەرىكتەستىك كاسىپ سالاسىنىڭ تيپىن وزگەرتىپ، دارەجەسىن جوعارىلاتۋدى بەلسەنە ىلگەرىلەتىپ، تيجارات كولەمىن كەڭەيتىپ، ونىمدەردىڭ الۋان تۇرلىلەنۋىن جۇزەگە اسىرىپ، كاپسۋلا بولمەسى ، جۇلدىزدى ٴۇي سياقتى تومەن كومىر قىشقىل گازدى ٴوندىرىس نىساندارىن ارتتىرىپ، ىلەنىڭ ساياحات كورىنىس ٴوڭىرىن، حالىقتىق تۇسەلحانانى، دالالىق بازانى جىلجىتۋعا بولاتىن، جاڭاشا عىلمي فانتازيالىق كاپسۋلا بولمەسى مەن قامداپ، ساياحاتشىلاردىڭ ەرەكشە قونالقىنى سەزىنۋىنە مۇمكىندىك جاسادى.
ىلە وبلىستىق ونەركاسىپ جانە ينفورماتسيالاندىرۋ مەكەمەسى ەنەرگيا باسقارۋ جانە بايلىقتان پايدالانۋ باسقارماسىنىڭ باستىعى يۇڭ لينفاڭ بىلاي دەدى: ”بيىل وبلىستىق ونەركاسىپ جانە ينفورماتسيالاندىرۋ مەكەمەسى مەملەكەتتىك ەكى ٴماجىلىستىڭ رۋحىن ىشكەرىلەي ۇيرەنىپ، ۇگىتتەپ، دايەكتىلەندىرىپ، شي جينپيڭنىڭ ەكولوگيالىق وركەنيەت يدەياسىن جاپپاي دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، كومىر قىشقىل گازىن بەيتاراپتاندىرۋ قىزمەتىن جاقسى ىستەپ، ٴتۇيىندى ونەركاسىپ سالالارىنىڭ ەنەرگيانى ۇنەمدەپ، كومىر قىشقىل گازىن ازايتۋعا جانە جاسىلعا ويىسۋىن ىلگەرىلەتەدى. قازىرگە دەيىن مەملەكەت دارەجەلى 2 جاسىل باقشا رايونى، مەملەكەت دارەجەلى 7 جاسىل زاۆود، اۆتونوميالى رايون دارەجەلى 13 جاسىل زاۆود قۇرىلىپ، ەكى ٴتۇرلى جاسىل ٴونىم جەتىلدىرىلدى، ٴداستۇرلى جاساۋ كاسىبىن جاسىل بولۋعا وزگەرتىپ، دارەجەسىن جوعارىلاتۋدى قولداۋ تەبىنى ارتتىرىلىپ، جاسىل كاسىپ سالاسىنىڭ جالپى تۇلعالىق دامۋ دەڭگەيى جوعارىلاتىلدى.