پۋ شۋەمەي، ەلشات تۇرسىنباي ۇلى وبلىسقا توتە قاراستى اۋدان - قالالارعا ىشكەرىلەي بارىپ، تەكسەرۋ ـ زەرتتەۋ جۇرگىزدى
«ەكىنى ٴبىر تۇتاس جوسپارلاۋعا» تاباندى بولىپ، قارجى قوسۋدى جەبەۋ،ەكونوميكانى ورنىقتىرۋ، حالىق تۇرمىسىنا كەپىلدىك ەتۋ قىزمەتىن ويداعىداي ىستەۋدى باسا دارىپتەدى
تىلشىلەرىمىز ليۋ بيڭ، ما چىڭلۋ حابارلايدى. تاياۋدا وبلىستىق پارتكومنىڭ شۋجيى پۋ شۋەمەي، وبلىستىق پارتكومنىڭ ورىنباسار شۋجيى، وبلىس باستىعى ەلشات تۇرسىنباي ۇلى قاتارلى باسشىلار وبلىسقا توتە قاراستى اۋداندارعا (قالا) جەكە - جەكە بارىپ، اۋىل - قالاشىق (ٴمالى باسقارماسى)، قىستاق (الەۋمەتتىك اۋماق)، كاسىپورىن، جۇمىس ورنى، كەن، مال فەرماسى سياقتىلارعا ىشكەرىلەي بارىپ، تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزىپ، پارتيا 20 - قۇرىلتايىنىڭ رۋحىن ىشكەرىلەي ۇيرەنۋدى، ۇگىتتەۋدى، دايەكتىلەندىرۋدى؛ ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ مەن ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋدى، دامۋ مەن حاۋىپسىزدىكتى ٴبىر تۇتاس جوسپارلاپ، ەكونوميكانى ورنىقتىرۋداعى ٴبىرقىدىرۋ ساياسات - شارالاردى تىڭعىلىقتى تياناقتاندىرىپ، بازار سۋبيەكتىلەرىنىڭ ومىرشەڭدىك قۋاتىن ارتتىرىپ، تۇتاس جىلداعى نىسانا ـ مىندەتتەردىڭ ورىندالۋىن بار كۇشپەن ىلگەرىلەتۋدى باسا دارىپتەدى.
تەكسەرۋ ـ زەرتتەۋدە مىنالار اتاپ كورسەتىلدى: قازىر ىلە وبلىسىنىڭ ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ قىزمەتىندە كەزەڭدىك كورنەكتى ونىمدىلىككە قول جەتكىزىلىپ، قالىپتى ٴوندىرىس، تۇرمىس ٴتارتىبى قالپىنا كەلۋدە. پارتيا 20 - قۇرىلتايىنىڭ رۋحىن ۇيرەنۋدى، ۇگىتتەۋدى، دايەكتىلەندىرۋدى قوزعاۋشى كۇش ەتىپ، وڭاي - وسپاق كەلمەگەن ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ جەتىستىكتەرىن قاستەرلەپ، «ٴار دايىم قام جەپ تۇراتىن» جاۋاپكەرشىلىك سەزىمدى كۇشەيتىپ، «ەكىنى ٴبىر تۇتاس جوسپارلاۋعا» بۇلجىماستان تاباندى بولىپ، «سىرتتان كىرۋدەن ساقتانۋ، ىشتە قايتا بەلەڭ بەرۋدەن ساقتانۋ» باس تاكتيكاسىنا جانە «يكەمدى نولگە ٴتۇسىرۋ» باس باعىتىنا بۇلجىماي تاباندى بولىپ، ورنىقتىلىق بارىسىندا ىلگەرىلەۋ قىزمەت جالپى ارناسىنا تاباندى بولىپ، ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ ٴتۇرلى شاراسىن مۇقيات تياناقتاندىرىپ، سىرتقا جايىلۋدان ساقتانۋدى، سىرتتان كىرۋدەن ساقتانۋدى، قايتا بەلەڭ بەرۋدەن ساقتانۋدى، تارالۋدان ساقتانۋدى جاپپاي جۇرگىزىپ، «التىنى ورنىقتىرۋ»، «التىنى قامتاماسىز ەتۋ» قىزمەتىن تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەتىپ، ىندەتتىڭ ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋعا جەتكىزەتىن ىقپالىن ەڭ جوعارى شەكتە ازايتىپ، ىندەتكە توسقاۋىل قويۋدى، ەكونوميكانى ورنىقتىرۋدى، دامۋ حاۋىپسىز بولۋدى باتىل ورىنداۋ كەرەك.
تەكسەرۋ - زەرتتەۋدە مىنالار باسا دارىپتەلدى: اۋدان، قالالار ساياسي جاۋاپكەرلىكتى شىنايى ارقالاپ، جاڭا دامۋ ۇستانىمىن دايەكتىلەندىرىپ، دامۋ سەنىمىن كۇشەيتىپ، بيىلعى ەڭ سوڭعى 2 ايداعى قىمباتتى ۋاقىتتى مىقتى يگەرىپ، ونەركاسىپ ەكونوميكاسى، نىسان قۇرىلىسى، ساۋداگەر شاقىرىپ، قارجى ەنگىزۋ، ساۋدا، زات اينالىمى، ەگىن، مال شارۋاشىلىعى ٴوندىرىسى سياقتى قىزمەتتەردى ٴبىر تۇتاس جوسپارلاپ ىلگەرىلەتۋى، اسىرەسە، ىندەت تۋىلماعان اۋدان، قالالار وزدەرى قىسىم ٴتۇسىرىپ، جۇمىس ۋاقىتىن شەگەرىپ ەسەپتەپ، جوبا بەلگىلەپ شايقاس جۇرگىزىپ، پارمەندى، ٴونىمدى شارالار قولدانىپ، قىزمەتتى ىلگەرىلەتۋ تەبىنى مەن كۇشەمەلىلىگىن ارتتىرىپ، تۇتاس جىلدىق نىسانا ـ مىندەتتەردى اسىرا ورىنداۋعا كۇش سالىپ، بۇكىل وبلىس ەكونوميكاسىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىنا كوپتەپ ۇلەس قوسۋى كەرەك. ىندەتتەن ساقتانۋ ـ تىزگىندەۋ حاۋىپسىزدىگىنە شىنايى كەپىلدىك ەتۋ العى شارتىندا، ٴتۇرلى كاسىپورىنداردى جۇمىستى، ٴوندىرىستى تارتىپپەن قالپىنا كەلتىرۋگە، ساۋدانى، بازاردى قالپىنا كەلتىرۋگە توپقا ٴبولىپ ۇيىمداستىرىپ، كاسىپورىنداردى قيىنشىلىق قىسپاعىنان قۇتقارۋدىڭ ٴتۇرلى ٴتيىمدى ساياساتتارىن ويداعىداي تياناقتاندىرىپ، كاسىپورىنداردىڭ دامۋ سەنىمىن كۇشەيتىپ، كاسىپورىنداردىڭ بار كۇشپەن ٴوندىرىس جۇرگىزۋىنە قولداۋ كورسەتىپ، بازاردىڭ قالىپتى ٴتارتىبىن جانە ومىرشەڭدىگىن بىرتىندەپ قالپىنا كەلتىرۋ كەرەك. كەلەلى نىساندار قۇرىلىسىن جەدەل ىلگەرىلەتىپ، «بەستى ٴبىر تۇلعالاندىرۋ» ىندەتتەن ساقتانۋ تالابىن تياناقتاندىرىپ، جۇمىسشى ىستەتۋ، شيكىزات، تاسىمال سياقتى فاكتورلارمەن قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەسىن ويداعىداي شەشىپ، جۇمىسشىلاردىڭ جۇمىس ورنىنا كەلە الۋىنا، شيكىزاتپەن قامدالۋىنا، ونىمدەردىڭ شىعارىلۋىنا شىنايى كەپىلدىك ەتىپ، ىندەت سەبەبىنەن كەشەۋىلدەگەن ۋاقىتتىڭ ورنىن امالدىڭ بارىنشا تولتىرۋ، ىندەت سەبەبىنەن كەشەۋىلدەگەن نىسان اياق الىسىن جەدەلدەتۋ كەرەك. ساۋداگەر شاقىرىپ، قارجى ەنگىزۋدى توقتاۋسىز جۇرگىزىپ، ۇدايىلانعان ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋدىڭ جاڭا جاعدايىنا ىرىقتىلىقپەن سايكەسىپ، ساۋداگەر شاقىرۋ بولىمشە مەكەمەلەرىنىڭ رولىن تولىق ساۋلەلەندىرىپ، «ينتەرنەتتە ساۋداگەر شاقىرۋ»، «بۇلتتىق تانىستىرۋ» سياقتى ۇلگىلەردى قولدانىپ، ورتالىقتىڭ مەجە ەسەبىندەگى قارجى قوسۋدان، ارناۋلى زايوم قارجىسىنان جانە ساياساتتىق فينانستان ويداعىداي، جەتكىلىكتى پايدالانىپ، باعىت، قۇرىلىمدى ساپالىلاندىرىپ، عىلىم - تەحنيكالىلىعى جوعارى، كاسىپ سالاسى تىزبەگى ۇزىن، ىقپال جاساۋى، جەتەكتەۋى كۇشتى، پايدا قارىمجىسى جاقسى ٴىرى نىسانداردى، جاقسى نىسانداردى ٴتۇرلى ٴادىس - امالدارمەن ەنگىزۋ جانە ساقتاۋ كەرەك. ەگىن، مال شارۋاشىلىعى ٴوندىرىسىن دەن قويا جاقسى ىستەپ، اناعۇرلىم كوپ مەيىر باعىشتايتىن جانە ناقتى شارالار قولدانىپ، اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىن ٴوندىرۋدىڭ ٴتۇرلى بۋىندارىنداعى بوگەتتەردى اشىپ، ٴار ۇلت بۇقاراسىنىڭ جەمىس ـ جيدەك، كوكونىس جيناۋ، كۇزدىك تۇقىم ٴسىڭىرۋ، قىستىق ساقتاۋ، مال وتارلاتۋ، جەم ـ ٴشوپ ازىرلەۋ، مالدى قولدان شىعارۋ، اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىن ساتۋ جانە مالدىڭ، قۇستىڭ جۇقپالى اۋرۋلارىنان ساقتانۋ ـ تىزگىندەۋ سياقتى ماسەلەلەردى ويداعىداي شەشىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ ونىمدىلىگىن، شارۋالاردىڭ كىرىسىن ارتتىرۋعا شىنايى كەپىلدىك ەتۋ كەرەك. حالىق تۇرمىسىن قامتاماسىز ەتۋ جانە جاقسارتۋ قىزمەتىن ويداعىداي ىستەپ، بۇقارانىڭ مۇڭ - مۇقتاجىن قاشان دا كوكەيدە ساقتاپ، مىقتى يگەرىپ، بازارلاندىرۋ تاسىلىنەن ۇتىمدى پايدالانىپ، زات اينالىمى قامداۋ ارنالارىن ىركىلىسسىزدەندىرىپ، «كوجە - قاتىقتى»، «استىقتى»، «جەمىس - جيدەكتى» ويداعىداي باسقارىپ، بازار بايلىعىنىڭ جەتكىلىكتى بولۋىن، قامتاماسىز ەتۋدىڭ ورنىقتى بولۋىن، باعانىڭ تۇراقتى بولۋىن جۇزەگە اسىرۋمەن بىرگە، بۇقارانىڭ اڭىس ەتكەن تالاپتارىنا بەلسەنە جاۋاپ قايتارىپ، بۇقارانىڭ شۇعىل، قيىن، ۋايىمداعان،ٴزارۋ ماسەلەلەرىن كۇش سالا شەشىپ، قارتتار، السىزدەر، ناۋقاستار، مۇگەدەكتەر، جۇكتى ايەلدەر، بالالار سياقتى ەرەكشە بۇقارا مەن تومەن كىرىستى قيىنشىلىعى بار بۇقارانى سۇيەمەلدەۋ، قۇتقارۋ - كومەكتەسۋ قىزمەتىن ويداعىداي ىستەۋ كەرەك. حاۋىپسىزدىك تانىمى مەن حاۋىپ ـ قاتەر تانىمىن بەرىك ورناتىپ، ٴوندىرىس حاۋىپسىزدىگى جاۋاپكەرلىك ٴتۇزىمىن قاتاڭ تياناقتاندىرىپ، ٴتۇيىندى كاسىپتەردىڭ، ٴتۇيىندى سالالاردىڭ، ٴتۇيىندى ورىنداردىڭ جانە ٴالسىز بۋىنداردىڭ ٴوندىرىس حاۋىپسىزدىگىن كورنەكتى مىقتى يگەرىپ، حاۋىپسىزدىكتى باقىلاۋ ـ باسقارۋ، زاڭ اتقارۋ تەبىنىن ارتتىرىپ، ٴوندىرىس حاۋىپسىزدىگىنىڭ تاماشا جاعدايىن ساقتاۋ كەرەك. ساياساتتى ٴتۇسىندىرۋدى جانە قوعامدىق پىكىرگە جەتەكشىلىك ەتۋدى كۇشەيتىپ، كەڭەس تاقىرىپتارىن ىرىقتىلىقپەن ورنالاستىرىپ، جۇڭگو حيكاياسىن، شينجياڭ حيكاياسىن، ىلە حيكاياسىن ويداعىداي بايانداپ، توركىنىن تۇزەپ، قاينارىن تازالاپ، سەنىمدى ارتتىرىپ، كۇدىك ـ كۇماننان ارىلتىپ، كوڭىل كۇيدى ورنىقتىرىپ، جۇرتتىڭ تىلەگى مەن كۇش ـ قۋاتىن مۇمكىندىكتىڭ بارىنشا ۇيىستىرۋ كەرەك. كەلەر جىلعى قىزمەتتەردى الدىن الا جوسپارلاپ، پارتيا 20 - قۇرىلتايىنىڭ رۋحىن ىشكەرىلەي ۇيرەنۋمەن، ۇگىتتەۋمەن، دايەكتىلەندىرۋمەن ۇشتاستىرىپ، اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم مەن ۇكىمەتتىڭ ورنالاستىرۋلارىنداعى، تالاپتارىنداعى ولشەممەن، ۇلگىمەن سالىستىرىپ، تۇلعالىق جاۋاپكەرلىكتى شىنايى ارقالاپ، ىشكەرىلەي تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزىپ، جاعدايعا دالمە - ٴدال تالداۋ جانە تۇجىرىم جاساپ، قىزمەت وي جەلىسىن ايقىنداپ، ٴتۇيىندى مىندەت - شارالاردى اشالاپ، جاڭا جىلدا جاقسى باستاما باستاۋعا، جاقسى قادام تاستاۋعا نەگىز قالاۋ كەرەك.
وبلىس باسشىلارىنان حاۋ جيانمين، رازبەك قامزا ۇلى، تاۋ چيڭسۇڭ قاتىستى تەكسەرۋ - زەرتتەۋ قيمىلىنا قاتىناستى.