مەملەكەتتى قۇدىرەتتەندىرۋ قۇرىلىسىنا، ۇلتتى گۇلدەندىرۋگە قۋاتتى رۋحاني كۇش ۇستەدى
— شي جينپيڭ مادەنيەت يدەياسى ارقىلى ۇگىت، يدەيا، مادەنيەت ىستەرىنىڭ دامۋىنا جەتەكشىلىك ەتىلگەن ٴبىر جىلدا
□ شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ تىلشىلەرى لين حۇي، ۋاڭ زىميڭ، ۋاڭ سىبەي
ٴبىر ۇلت ٴداۋىردىڭ الدىڭعى لەگىندە ٴجۇرۋ ٴۇشىن، نازاريالىق وي جەلىسىنەن ٴبىر ساتكە دە قول ۇزبەۋى، دۇرىس يدەيالىق جەتەكشىلىكتەن ٴبىر ساتكە دە قول ۇزبەۋى كەرەك.
2023 ـ جىلى 10 ـ ايدا شي جينپيڭ مادەنيەت يدەياسى مەملەكەتتىك ۇگىت، يدەيا، مادەنيەت قىزمەتى ماجىلىسىندە رەسمي العا قويىلدى. شي جينپيڭ مادەنيەت يدەياسىندا جاسامپاز نازاريا امالياتقا اينالدىرىلعان، نازاريا امالياتپەن ۇشتاستىرىلعان، ول پارتيامىزدىڭ سوتسياليستىك مادەنيەت قۇرىلىسىنىڭ زاڭدىلىعى جونىندەگى تانىمىنىڭ تىڭ دەڭگەيگە كوتەرىلگەندىگىنىڭ بەلگىسى بولىپ، پارتيامىزدىڭ تاريح سەنىمىنىڭ، مادەنيەت سەنىمىنىڭ جاڭا بيىككە كوتەرىلگەندىگىن بەينەلەپ، جاڭا داۋىردەگى جاڭا جورىقتا ۇگىت، يدەيا، مادەنيەت قىزمەتىن ويداعىداي ىستەۋگە، جاڭا مادەنيەت بورىشىن ارقالاۋعا قۇدىرەتتى يدەيالىق قارۋ جانە عىلمي ارەكەت باعدارناماسىن ازىرلەدى.
تۋ ۇستاپ، بەتالىستى ايقىندادى، تۋرا جولدان جازباي، جاڭا جاعداي اشتى.
ٴبىر جىلدان بەرى، شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ پارمەندى باسشىلىعىندا، شي جينپيڭ مادەنيەت يدەياسىنىڭ عىلمي جەتەكشىلىگىندە، جۇڭحۋانىڭ تاڭداۋلى ٴداستۇرلى مادەنيەتى، توڭكەرىستىك مادەنيەتى، سوتسياليستىك وزىق مادەنيەت جاڭا داۋىردەگى ۇلى اماليات بارىسىندا توعىسا جوڭكىلىپ، پارتيا مەن مەملەكەت ىستەرىنىڭ دامۋىنا پارمەندى يدەيالىق كەپىلدىك جانە قۋاتتى رۋحاني قوزعاۋشى كۇش ازىرلەدى.
مادەنيەت دامۋىنىڭ جاڭا بەتالىسىن نۇسقادى
قوڭىر كۇزدەگى بەيجيڭنىڭ اسپانى شايداي اشىق، كەڭ كوسىلگەن چاڭان كوشەسىنە كۇن شۇلەن شۋاعىن توگىپ تۇر. باتىس چاڭان كوشەسىنىڭ ۇزارتىلعان جەلىسىنە ورنالاسقان جيڭشي قوناق ٴۇيى جىم ـ جىرت تا ايبىندى كورىنەدى.
ٴبىر جىلدىڭ الدىندا مەملەكەتتىك ۇگىت، يدەيا، مادەنيەت قىزمەتى ٴماجىلىسى وسى ارادا وتكىزىلىپ، ماجىلىستە باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ماڭىزدى نۇسقاۋى جەتكىزىلدى. باس شۋجي شي جينپيڭ جالپى جاعداي جانە ستراتەگيالىق بيىكتە تۇرىپ، ۇگىت، يدەيا، مادەنيەت قىزمەتى ارقالاعان قىزمەت جاۋاپكەرشىلىگىن، بورىشىن ايقىن اتاپ كورسەتتى.
”بۇكىل ۇلتتىڭ مادەنيەتتە جاڭالىق اشۋ، جاسامپازدىق جاراتۋ ومىرشەڭدىك كۇشىن تولىق قاۋلاتىپ، بۇكىل پارتيانىڭ، بۇكىل ەلدەگى ٴار ۇلت حالقىنىڭ ىنتىماقتاسا كۇرەس جاساۋ ورتاق يدەيالىق نەگىزىن ۇزدىكسىز بەكەمدەپ، مەملەكەتتىڭ مادەنيەت جۇمساق كۇشى مەن جۇڭحۋا مادەنيەتىنىڭ ىقپال كۇشىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتىپ، جاپپاي سوتسياليستىك وسىزاماندانعان مەملەكەت قۇرۋعا، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋىن جاپپاي ىلگەرىلەتۋگە پارمەندى يدەيالىق كەپىلدىك، قۇدىرەتتى رۋحاني كۇش ـ قۋات، ٴتيىمدى مادەنيەت شارت ـ جاعدايىن ازىرلەۋ كەرەك“.
تاريحتىڭ سالقار كوشىندە مادەنيەتتىڭ ادامزات وركەنيەتىنىڭ العا باسۋىن ىلگەرىلەتۋدەگى ماڭىزدى ورنىن باعامداپ، ٴداۋىردىڭ ۇلكەن اعىمىندا مادەنيەتتىڭ قوعامدىق وزگەرىسكە جەتەكشىلىك ەتۋدەگى ماڭىزدى رولىن يگەرىپ، دۇنيە ٴجۇزىنىڭ اۋمالى ـ توكپەلى جاعدايىندا مادەنيەتتىڭ جالپىلىق مەملەكەت قۋاتىن سومداۋداعى ماڭىزدى ىقپالىن تانىپ، ادامزاتتىڭ جاپپاي دامۋى بارىسىندا مادەنيەتتىڭ تاماشا تۇرمىس جاراتۋداعى ماڭىزدى قۇنىن ساۋلەلەندىرىپ، باس شۋجي شي جينپيڭ مادەنيەت دامۋىنىڭ جاڭا بەتالىسىنا جەتەكشىلىك ەتتى.
بىرنەشە كۇننەن كەيىن، مەملەكەتتىك ۇگىت، يدەيا، مادەنيەت قىزمەتى ماجىلىسىنەن سوڭ، تۇڭعىش رەت جەرگىلىكتى ورىندا قىزمەت تەكسەرىپ، باس شۋجي شي جينپيڭ جياڭشيگە كەلىپ، جيڭدىجىنعا قادام تاستاپ، مادەنيەتتى جالعاستىرۋدى، دامىتۋدى وسى ساپارىنداعى ٴبىر ٴتۇيىندى تەكسەرۋ مازمۇنى ەتتى.
باس شۋجي ٴسوزدى قىش ـ فارفور مادەنيەتىنەن باستاپ، ماركسيزمنىڭ نەگىزگى قاعيدالارىن جۇڭحۋانىڭ تاڭداۋلى ٴداستۇرلى مادەنيەتىمەن ۇشتاستىرۋدى تىلگە تيەك ەتتى. ”اتا ـ بابالارىمىزدان جالعاسقان تاڭداۋلى ٴداستۇرلى مادەنيەتتى ۇزدىكسىز قولىمىزدان شىعارماي، داۋىرمەن بىرگە ىلگەرىلەپ، ساۋلەلەندىرە بەرۋىمىز كەرەك“. ٴبىزدىڭ وسى داۋىرگە ٴتان جاڭا مادەنيەتتى جارىققا شىعارۋعا كۇش سالۋدى باس شۋجي ٴارقاشان ەستەن شىعارمادى، زور ٴۇمىت ارتتى.
ٴبىر جىلدان بەرى باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ مادەنيەت ٴىزى جۇڭگونىڭ بايتاق دالاسىنا جەتتى، جۇيەلى جوسپارلاۋ، ٴوزى ونەگە كورسەتۋ بارىسىندا ۇگىت، يدەيا، مادەنيەت ىستەرىنىڭ تۋراشىلدىقتان اينىماي جاڭالىق اشۋىنا، ٴورىس اشا العا ىلگەرىلەۋىنە جەتەكشىلىك ەتىپ، شىت جاڭا تاراۋ اشتى.
مادەنيەتپەن ەلدى گۇلدەندىرىپ، مادەنيەتتىڭ ەل باسقارۋداعى رولىن تولىق ساۋلەلەندىردى _
شينيڭدەگى حۇڭجۋەسى بۇتحاناسى، مىڭ جىلدىق بايىرعى بۇتحانا ايبىندى دا دۋماندى تاڭبو بايىرعى جولىنا كۋا بولىپ، جىبەك جولىنداعى ات اربالاردىڭ داۋىسىنا قۇلاق ٴتۇرىپ، ۇلتتاردىڭ اۋىس ـ كۇيىس تاريحى مەن ىنتىماعىنىڭ تاڭباسىن ويىپ جازدى.
2024 ـ جىلى 6 ـ ايدا باس شۋجي شي جينپيڭ وسى ارادا قىزمەت تەكسەرگەندە بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: ”وسى باعالى تاريحي مادەنيەت مۇراسىن ويداعىداي قورعاپ، جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەكەمدەۋگە، ۇلتتار ىنتىماعىن، العاباسارلىعىن جەبەۋگە جاڭا ۇلەس قوسۋ كەرەك“.
تاريحتان بولاشاققا بەت الۋدا، كوپ نەگىزدەن ٴبىر تۇلعا بولىپ ۇيىسۋدا، مادەنيەتتى شىنايى مويىنداۋ باستان ـ اياق ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ ٴتۇپ تامىرى بولىپ كەلەدى.
مادەنيەتتىڭ ٴونىمىن ساۋلەلەندىرۋدە باس شۋجي شي جينپيڭ كۇشتى مادەنيەت سانالىلىعى جانە تاريحي جاۋاپكەرشىلىك ارقىلى ونى ەل باسقارۋدىڭ ۇلى امالياتىنا ٴسىڭىردى؛
فينانستا قۋاتتى ەل قۇرۋدا ”جۇڭگوشا فينانس مادەنيەتىن بەلسەنە جەتىلدىرۋدى“ العا قويىپ، ”ادىلدىكپەن پايداعا قول جەتكىزۋ، پايدانى عانا كوزدەمەۋ“ سياقتى 5 جاقتاعى امالياتتىق تالاپتى انىقتاپ ٴتۇسىندىرىپ، فينانستىڭ جوعارى ساپالى دامۋىنا مادەنيەت ٴنارىن ۇستەدى؛
مەملەكەتتى زاڭمەن باسقارۋدى ىلگەرىلەتۋدە ”جۇڭحۋانىڭ تاڭداۋلى ٴداستۇرلى زاڭ مادەنيەتىن جاسامپازدىقپەن كادەگە جاراتۋدى، جاڭالىق اشا دامىتۋدى بەلسەنە ىلگەرىلەتۋدى“ باسا دارىپتەپ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋگە زاڭمەن باسقارۋ قوزعاۋشى كۇشىن قوستى؛
پارتيا قۇرىلىسىن ارقاۋ ەتىپ، ”جاڭا داۋىردەگى پاكتىك مادەنيەتى قۇرىلىسىن كۇشەيتۋدى“ ايقىنداپ، مادەنيەت ارقىلى پاكتىكتى باۋليتىن قويۋ رايدىڭ قالىپتاسۋىن ىلگەرىلەتتى.
ٴبىر جىلدان بەرى شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتى مادەنيەتتى ەل باسقارۋدىڭ ماڭىزدى بايلىعى ەتىپ، مەملەكەتتىڭ باسقارۋ جۇيەسى مەن باسقارۋ قابىلەتىنىڭ وسىزاماندانۋىن ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتۋ ٴۇشىن مادەنيەتتىڭ جاڭا جولىن اشىپ، مادەنيەتتىڭ تىڭ ٴورىسىن كەڭەيتتى.
رۋح سومداپ، ادام تاربيەلەپ، جاڭا جورىقتا ەكپىندەي ىلگەرىلەۋ ٴۇشىن وزەكتى بەكەمدەپ، نەگىزدى جەتىلدىردى، زەيىن ـ زەردەنى شوعىرلاندىرىپ، كۇش ـ قۋات توپتادى _
2024 ـ جىلى 9 ـ ايدىڭ 29 ـ كۇنى حالىق سارايىنىڭ جينسى زالى. «وتان قاھارماندارىنا قۇرمەت» مۋزيكاسىنىڭ ايبىندى دا اسقاق اۋەنىنە ىلەسە، باس شۋجي شي جينپيڭ مەملەكەت وردەنىنە جانە مەملەكەت داڭق اتاعىنا يە بولعاندارعا وردەندى، مەدالدى ٴوز قولىمەن تابىس ەتتى ٴارى ولارمەن ىقىلاسپەن قول الىسىپ، ولاردى قۇتتىقتادى.
مەدالدار، وردەندەر وشپەس ەڭبەكتى ەستە ساقتاپ، جاڭا داۋىردەگى كۇرەسكەرلەردىڭ العا باسۋ قادامىنا دەم بەرۋدە، بۇكىل قوعامنىڭ ەسە قوسىپ، ەڭبەك سىڭىرەتىن، اسقاق بەينەمەن ەكپىندەي ىلگەرىلەيتىن رۋحاني كۇشىن ۇيىستىرۋدا.
ۇلتتىڭ گۇلدەنۋى رۋحتىڭ جەتەكشىلىك ەتۋىن قاجەت ەتەدى، مەملەكەتتىڭ دامۋى قۇننىڭ جول نۇسقاۋىنا مۇقتاج.
شاڭحايدا قىزمەت تەكسەرگەندە ”1 ـ قۇرىلتاي ورنى سياقتى قىزىل بايلىقتان ويداعىداي پايدالانىپ، پارتيا قۇرۋ ۇلى رۋحىن اسقاقتاتۋدى“ اتاپ كورسەتۋدەن جياڭسۋدىڭ يانچىڭىنداعى جاڭا 4 ـ ارميا ەسكەرتكىش سارايىندا پارتيا مۇشەلەرىن، كادرلاردى ”قيىنشىلىقتان قورىقپاۋ، جاپا ـ ماشاقاتتان، حاۋىپ ـ قاتەردەن تايسالماۋ، كۇرەس جۇرگىزۋگە باتىل بولۋ، جەڭىسكە جەتۋگە باتىل بولۋ رۋحىن جالعاستىرۋعا، ساۋلەلەندىرۋگە“ تاربيەلەۋگە، جەتەكتەۋگە دەيىن، ونان پارتيا 20 ـ كەزەكتى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ٴۇشىنشى جالپى ماجىلىسىندە مۇرات ـ سەنىم تاربيەسىنىڭ ۇدايىلانۋىن، تۇزىمدەنۋىن ىلگەرىلەتۋدى باسا دارىپتەۋگە دەيىن باس شۋجي شي جينپيڭ مادەنيەت ارقىلى ادامدى يلاندىرۋعا تاباندى بولىپ، دۇنيەگە كوزقاراس، ومىرگە كوزقاراس، قۇن كوزقاراسى سىندى باس تيەك ماسەلەسىن كۇش سالا ويداعىداي شەشتى.
اسقاق نانىم، بەرىك سەنىم وزدىگىنەن پايدا بولا كەتپەيدى. ”الماستاي بۇزىلمايتىن تۇلعا“ بولىپ شىڭدالۋ ٴۇشىن، ٴسوز جوق، عىلمي نازاريامەن وي ـ سانانى قارۋلاندىرىپ، رۋحاني مەكەنىمىزدى ۇزدىكسىز باپتاۋىمىز كەرەك.
پارتيا مۇشەلەرىن ”پارتيانىڭ جاسامپاز نازارياسىن ۇيرەنۋگە تاباندى بولۋ ارقىلى زاڭدىلىقتى ٴتۇسىنىپ، بەتالىستى ايقىنداپ، ٴادىستى ۇيرەنىپ، اقىل ـ پاراساتتى ارتتىرۋعا“ ۇندەپ، جاس كادرلارعا ”ماركسيزمدىك نازاريا ورەسىن جانە قولدانۋ قابىلەتىن شىن مانىندە جوعارىلاتۋدى“ تاپسىرىپ، يدەيا ـ ساياسي ساباعى قۇرىلىسىن ”پارتيانىڭ جاسامپاز نازارياسىمەن قارۋلانۋمەن قادامداس ىلگەرىلەتۋدى“ تالاپ ەتتى... باس شۋجي شي جينپيڭ بۇكىل پارتيانى نازاريالىق نەگىزدى نىعايتىپ، يدەيالىق ”رۋحتى“ بەكەمدەپ، ٴبىر تۇتاس يدەيا، بەرىك ەرىك ـ جىگەر، سايكەستى ارەكەت، قۇدىرەتتى جاۋىنگەرلىك قۋات ارقىلى جاڭا جورىققا قادام تاستاپ، جاڭا ۇلى ىستەر اشۋعا باستادى.
مادەنيەت تامىرىن جالعاستىرىپ، ٴتۇپ تامىرىن ساقتاپ قالىپ، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ مادەنيەت اسىلىن ويداعىداي قورعادى _
بەيجيڭ ورتا ٴوس سىزىعى، ”مادەنيەت جوتاسى“ ۋاقىت وتكەن سايىن جاڭاردى. وسىناۋ 13 ـ عاسىردا باستاپ سالىنعان، بەيجيڭ كونە قالاسىنىڭ وڭتۇستىگىنەن سولتۇستىگىنە قاراي بويلاي وتەتىن دۇنيە جۇزىندەگى ەڭ ۇزىن قالا ٴوس سىزىعى جۇڭگونىڭ ٴداستۇرلى قالا جوباسى نازارياسى مەن ”ادىلدىك“، ”بەرەكە“ سىندى فيلوسوفيالىق يدەيانى ايگىلەپ، جۇڭحۋا وركەنيەتىنىڭ كورنەكتى ەرەكشەلىگىن بەينەلەيتىن ماڭىزدى بەلگىگە اينالدى.
2024 ـ جىلى 7 ـ ايدا بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمى وقۋ ـ اعارتۋ، عىلىم، مادەنيەت ۇيىمىنىڭ 46 ـ كەزەكتى دۇنيە جۇزىلىك مۇرالار جينالىسى قارار ماقۇلداپ، ”بەيجيڭ ورتا ٴوس سىزىعى _ جۇڭگو ارمانداعىداي استانا ٴتارتىبىنىڭ تاماشا تۋىندىسىن“ «دۇنيە جۇزىلىك مۇرالار تىزىمىنە» ەنگىزدى.
”وسى رەتكى بەيزاتتىق مادەنيەت مۇراسىنا ٴوتىنىش ەتۋدىڭ تابىستى بولعاندىعىن وراي ەتىپ، مادەنيەت مۇرالارىن جانە جاراتىلىستىق مۇرالاردى تۇتاس تۇلعالىق، جۇيەلى قورعاۋدى ونان ارى كۇشەيتىپ، مۇرالاردى قورعاۋ قابىلەتى مەن دەڭگەيىن شىنايى جوعارىلاتىپ، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ مادەنيەت جاۋھارى مەن جاراتىلىستىق اسىلدارىن ويداعىداي قورعاۋ كەرەك“. دۇنيە جۇزىلىك مۇرالار جينالىسى اشىلعان سوڭ كوپ وتپەي، باس شۋجي شي جينپيڭ مادەنيەتتى جانە جاراتىلىستىق مۇرالاردى قورعاۋ، جالعاستىرۋ، پايدالانۋ قىزمەتىن كۇشەيتۋ جونىندە ماڭىزدى نۇسقاۋ بەرىپ، جاڭا تالاپتار قويدى.
مادەنيەت مۇرالارىن ويداعىداي قورعاۋ، ويداعىداي جالعاستىرۋ _ تاريحقا جاۋاپكەرشىلىك، حالىققا جاۋاپكەرشىلىك.
2024 ـ جىلى 9 ـ اي، شانشيدىڭ باۋجيىندەگى قولا بۇيىمدار مۇراجايى. مۇراجاي اسىلى حىزۇننىڭ الدىندا كوپ ايالداعان باس شۋجي شي جينپيڭ ۇزاق ويعا شومىپ، بىلاي دەدى: ”جۇڭحۋا وركەنيەتىنىڭ 5000 جىلىن تاعى ونان ارى اشىپ، ىشكەرىلەي زەرتتەپ، ونىڭ ٴمانى مەن رۋحىن ٴتۇسىندىرىپ، وندا قامتىلعان ۇلى اقىل ـ پاراساتتى ويداعىداي ۇگىتتەۋ، سول ارقىلى كوپشىلىكتىڭ اناعۇرلىم قاستەرلەپ، قىزۋ سۇيۋىنە، جۇڭحۋا وركەنيەتى جونىندەگى ماقتانىش سەزىمىن كۇشەيتۋىنە، وتانشىلدىق رۋحتى اسقاقتاتۋىنا مۇمكىندىك جاساپ، جۇڭحۋانىڭ تاڭداۋلى ٴداستۇرلى مادەنيەتىن ۇرپاقتان ـ ۇرپاققا جالعاستىرا ٴتۇسۋ كەرەك“.
كەلگەنىن ۇمىتپاعاندا عانا بولاشاقتى اناعۇرلىم ويداعىداي اشۋعا بولادى. باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ باستاۋىندا، جۇڭحۋانىڭ مادەنيەت تامىرىنىڭ بۇتاعى قاۋلاپ، جاپىراعى جايقالىپ، ومىرشەڭدىك كۇشى تاسقىنداپ، ايبىندى كورىنىسى كورىنىپ، گۇلدەنۋ بەينەسىن ايگىلەدى.
مادەنيەت دامۋىنىڭ جاڭا جاعدايىن اشتى
”بايتاق جۇڭحۋانىڭ تاريحى قانشاما ۇزاق، وركەنيەتى قانشاما ۇشان ـ تەڭىز، بۇل ٴبىزدىڭ سەنىمىمىزدىڭ نەگىزى، كۇش ـ قايراتىمىزدىڭ سارقىلماس قاينارى“.
باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ٴبىر اۋىز ٴسوزىنىڭ ماعىناسى تەرەڭ. ٴدال وركەنيەتتىڭ كۇشى بىزگە تۋرا جولدان جازبايتىن تاباندىلىق، ۇدەرە العا ىلگەرىلەيتىن قوزعاۋشى كۇش، رەفورما جاساپ، جاڭالىق اشاتىن ومىرشەڭ كۇش سيلادى.
ٴبىر جىلدان بەرى شي جينپيڭ مادەنيەت يدەياسى تۋىن بيىك ۇستاعاندىقتان، جۇڭحۋا مادەنيەتىنىڭ ”شالقار ايدىنى“ جاندانىپ، جۇڭحۋانىڭ بايتاق دالاسىندا باي مازمۇندى، الۋان ٴتۇرلى گۇلدەنگەن بەينە جارىققا شىقتى.
مادەنيەتتە وزىنە سەنىپ، ٴوزىن ـ ٴوزى الۋەتتەندىرىپ، مەملەكەت رۋحىن سومدادى _
2024 ـ جىلى 8 ـ ايدىڭ 20 ـ كۇنى تۇستەن كەيىن باس شۋجي شي جينپيڭ بەيجيڭ حالىق سارايىنىڭ جينسى زالىنا كەلىپ، داڭقپەن ورالعان 33 ـ كەزەكتى جازعى وليمپيادا سپورت جارىسىنا قاتىناسقان جۇڭگو دەنە تاربيە ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنىڭ بارلىق مۇشەلەرىمەن ىقىلاستى تۇردە كەزدەستى.
”سىزدەر بۇكىل دۇنيە جۇزىنە جۇڭحۋانىڭ تاڭداۋلى ٴداستۇرلى مادەنيەتىنىڭ مايەكتى قورىن، جۇڭگونىڭ اشىق، سيىسىمدى، اسقاق، العاباسار داۋىرلىك بەت ـ بەينەسىن، جۇڭگو حالقىنىڭ جىگەرىن، ەرلىگىن جانە ارىنىن كورسەتتىڭىزدەر“. باس شۋجي شي جينپيڭ وليمپيادا ساڭلاقتارىن القادى.
پاريج وليمپيادا سپورت جارىسىندا جۇڭگو دەنە تاربيە ۋاكىلدەر ۇيىرمەسى ەلىمىزدىڭ شەكارا سىرتىندا جازعى وليمپيادا سپورت جارىسىنا قاتىناسۋ تاريحىنداعى ەڭ جاقسى ناتيجەگە قول جەتكىزىپ، جارىس ناتيجەسى مەن رۋحاني وركەنيەتتەن بىردەي سۇبەلى تابىسقا قول جەتكىزىپ، دۇنيە جۇزىنە سەنىمدى دە اشىق جاڭا داۋىردەگى جۇڭگونى كورسەتتى.
مادەنيەت سەنىمى جالپى ۇلتتىڭ رۋحاني جىگەرىمەن جانە مادەنيەت قاسيەتىمەن ۇزدىكسىز توعىسىپ، اناعۇرلىم ىرىقتى، اناعۇرلىم قۇدىرەتتى رۋحاني كۇشتى قاۋلاتۋدا.
مادەنيەت سەنىمى ٴبىزدىڭ مادەنيەت نەگىزگى تۇلعا سيپاتىمىزدان كەلىپ، ٴبىزدىڭ جۇڭگو مادەنيەتىنە، تاريحىنا جانە داستۇرىنە دەگەن شىنايى سۇيىسپەنشىلىگىمىزدى ايگىلەدى.
بەيجيڭ يانچيڭىندە ايبىندى ۇلى قورعان اسقار تاۋلاردىڭ اراسىندا يرەلەڭدەپ جاتىر، باداليڭ ۇلى قورعانى كورىنىس وڭىرىندە ساياحاتشىلار قاپتاپ ٴجۇر.
”ۇلى قورعان _ جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۋاكىلدىك بەلگىسى جانە جۇڭحۋا وركەنيەتىنىڭ ماڭىزدى سيمۆولى، وعان جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ تالىقپاي تالپىناتىن كۇرەسكەرلىك رۋحى جانە ەل بىرلىگىنەن بەرىك قامال تۇرعىزاتىن، قايىسپاس قايسار وتانشىلدىق سۇيىسپەنشىلىگى سىڭگەن“. 2024 ـ جىلى 5 ـ ايدا باس شۋجي شي جينپيڭ بەيجيڭ قالاسى يانچيڭ رايونى باداليڭ قالاشىعى شىشيا قىستاعىنداعى اۋىلداستارعا جاۋاپ حات جازىپ، كوپشىلىكتى ”اتا ـ بابالارىمىز قالدىرعان وسى باعالى بايلىقتى ۇرپاقتان ـ ۇرپاققا جالعاستىرۋعا“ ىنتالاندىردى.
ٴتۇپ تامىردى قورعاپ، وركەنيەتتى جالعاستىردى.
مادەنيەت مۇرالارىن قورعاۋ، جالعاستىرۋ اڭگىمە ٴماجىلىسىن اشتى، 4 ـ رەتكى مەملەكەتتىك مادەني ەسكەرتكىشتەردى جاپپاي تەكسەرۋدى ورىستەتتى... مادەنيەت مۇرالارىن جۇيەلى قورعاۋدى ىلگەرىلەتىپ، جاپپاي قورعاۋ جاعدايىن قالىپتاستىرىپ، جۇڭحۋانىڭ مادەنيەت تامىرىن جالعاستىردى.
جۇڭحۋا وركەنيەتىنىڭ قاينارىن اشۋ ينجەنەرياسى، ”ارحەولوگيالىق جۇڭگو“ كەلەلى نىساندارى جاڭا ىلگەرىلەۋشىلىككە قول جەتكىزدى، تاريحي مادەنيەت كوشە اۋماقتارىن، قىستاق ـ قالاشىقتاردى تۇتاس تۇلعالىق قورعاۋ جانە جاندى كۇيدە جالعاستىرۋدىڭ جاڭا تاجىريبەلەرى جونىندە ىزدەنىس جاساپ، بۇكىل ەل بويىنشا جيىنى 139 مىڭ بايىرعى كىتاپ جانە ەرەكشە ساقتالعان حۇجات، بەينەكەسكىن بايلىعى جاريالاندى... وركەنيەت ”قۇپيا سيفرىن“ ۇزدىكسىز قاراستىرىپ، بايىرعى وركەنيەت بەت ـ بەينەسىنىڭ اناعۇرلىم ايقىن كورىنۋىنە مۇمكىندىك جاسادى.
”مادەني ەسكەرتكىش جانە مۇراجاي ورلەۋى“ ۇزدىكسىز كوتەرىلدى، ”مادەنيەت جاسامپازدىعى ونىمدەرى“ ۇزدىكسىز كۇسەت ساتىلدى، ”ولەڭ ـ جىر ورلەۋى“ قاۋىرت كوتەرىلدى... جۇڭحۋانىڭ تاڭداۋلى ٴداستۇرلى مادەنيەتىن جاسامپازدىقپەن كادەگە جاراتتى، جاڭالىق اشا دامىتتى، حالىق بۇقاراسىنىڭ ٴداستۇرلى مادەنيەت جونىندەگى ىستىق ىنتاسى بارعان سايىن جوعارى كوتەرىلدى.
ماركسيزم سىندى وسى جان جۇيەنى، جۇڭحۋانىڭ تاڭداۋلى ٴداستۇرلى مادەنيەتى سىندى وسى ٴتۇپ تامىردى باستان ـ اياق باتىل ساقتاعان پارتيامىز تۋراشىلدىقتان اينىماي جاڭالىق اشىپ، بۇرىنعىعا مۇراگەرلىك ەتىپ، بولاشاققا جول اشىپ، وسكەلەڭ مادەنيەت سانالىلىعىمەن جانە مادەنيەت جاۋاپكەرشىلىگىن ارقالاۋمەن مادەنيەتتىڭ دامۋىنا تىڭ ومىرشەڭدىك كۇش، جاسامپازدىق كۇش ۇستەدى.
مادەنيەتتە قۋاتتى ەل قۇرىلىسىندا شۇعىلالى ناتيجە جاراتىلدى _
2024 ـ جىلى 5 ـ ايدا باس شۋجي شي جينپيڭ شاندۇڭدا قىزمەت تەكسەرگەندە بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: ”مادەنيەت ىستەرى مەن مادەنيەت كاسىپ سالاسىن كوركەيتىپ، دامىتىپ، مادەنيەت جاعىندا حالىققا تيىمدىلىك جاساۋ ينجەنەرياسىن جاسامپازدىقپەن اتقارىپ، مادەنيەتتى سيفرلاندىرۋدى بار كۇشپەن ىلگەرىلەتىپ، سوتسياليستىك وزىق مادەنيەت ارقىلى ەكونوميكالىق دامۋدىڭ قوزعالىس قۋاتىن ارتتىرۋ، ونىمدىلىگىن ارتتىرۋ، ساياحات، سەيىل ـ سەرۋەننىڭ ىشكى مازمۇنىن ارتتىرۋ، باۋرامدىلىعىن ارتتىرۋ، قالا، اۋىل قوعامىندا دۇرىس سالتتى كۇشەيتۋ، ومىرشەڭدىك كۇشتى ارتتىرۋ كەرەك“.
ٴبىر جىلدان بەرى، ۇگىت، يدەيا، مادەنيەت شەبى قوعامدىق ونىمدىلىكتى ماڭداي الدى ورىنعا قويۋعا تاباندى بولىپ، قوعامدىق ونىمدىلىك پەن ەكونوميكالىق ونىمدىلىكتىڭ بىرلىگىنە تاباندى بولىپ، جوعارى ساپالى مادەنيەتپەن قامداۋ ارقىلى بۇقارانىڭ مادەنيەت جاعىنداعى تابىس سەزىمىن، باقىت سەزىمىن كۇشەيتتى:
الەۋمەتتىك مادەنيەت بويىنشا قىزمەت وتەۋ تورىن كەمەلدەندىرۋگە نازار اۋداردى، قازىر ەلىمىزدە جالپى سالىنعان الەۋمەتتىك كىتاپحانا 3200دەن استى، اۋىل ـ قالاشىق كينوحاناسىنىڭ ەكراندارى 120 مىڭنان استى. بارلىق الەۋمەتتىك كىتاپحانا، مادەنيەت سارايى، اسەمونەر سارايى، كەشەندى مادەنيەت پۋنكتى جانە %90تەن استام مۇراجاي تەگىن اشىلدى.
سارا ادەبيەت ـ كوركەمونەر جاسامپازدىعىن ىلگەرىلەتۋگە نازار اۋداردى، تەلە فيلم «قايناعان تۇرمىس»، «التايىم»، جيڭجۇي «ناتۋگۇيسۇڭ»، تەاتر «سۋدي كوكتەمى» سياقتىلار جاڭا ٴداۋىردىڭ رۋحاني بەينەسى مەن ٴداستۇرلى مادەنيەتتىڭ كوركەمدىگىن جاندى ايگىلەدى.
ەگجەي ـ تەگجەيلى، شاعىننان تىڭعىلىقتى تياناقتاندىرۋعا نازار اۋداردى، مادەنيەتپەن قامداۋ مازمۇنى مەن قامداۋ ٴتاسىلىن دالمە ـ ٴدال سايكەستىردى. ”قىستاق كەشكى ساۋىعى“، ”بىرگە شىرقاۋ“، الاڭ ٴبيى ومىرشەڭدىك كۇشىن ايگىلەدى، مادەنيەت زالى، شارۋالار كىتاپحاناسى، شاتتىققا شومعان ٴبي ساحناسى رۋحاني ”زاريادتاۋ پۋنكتىنە“ اينالدى.
ساياحات كاسىبىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىن ىلگەرىلەتۋ _ مادەنيەتتە قۋاتتى ەل قۇرۋ تاقىرىبىنىڭ مازمۇنى.
”ساياحات كاسىبىنىڭ اناعۇرلىم ويداعىداي تاماشا تۇرمىسقا قىزمەت ەتۋىنە، ەكونوميكالىق دامۋدى جەبەۋىنە، رۋحاني مەكەن قۇرۋعا، جۇڭگو وبرازىن ايگىلەۋىنە، وركەنيەتتەردىڭ ٴوزارا ۇلگى الۋىن كۇشەيتۋىنە مۇمكىندىك جاسايىق!“
2024 ـ جىلى 5 ـ ايدا پارتيا ورتالىق كوميتەتى تۇڭعىش رەت ساياحاتتى دامىتۋدى نەگىزگى تاقىرىپ ەتكەن ماڭىزدى ٴماجىلىس _ مەملەكەتتىك ساياحاتتى دامىتۋ جينالىسىن اشتى. باس شۋجي شي جينپيڭ ساياحات قىزمەتى جونىندە ماڭىزدى نۇسقاۋ بەرىپ، ”ارمان القابىنىڭ“ كوركەم كارتيناسىن كەسكىندەدى.
گۇيجوۋعا كەلىپ ومىرشەڭدىك كۇشى تاسقىنداعان ”اۋىل ـ قىستاق فۋتبول ەرەكشە بىرىككەن جارىسىن“ كورۋ، دۇنحۋاڭعا بارىپ ميڭشاشان ەتەگىندە جۇلدىزدى اسپان كونسەرتىن تىڭداۋ، قىزىعۋ بارىسىندا ماڭىزدى كورىنىس الاتىن جەرلەرگە ٴسوزسىز بارۋ... ”مادەنيەت ـ ساياحات + سان سالالى شارۋاشىلىق“، ”سان سالالى شارۋاشىلىق + مادەنيەت ـ ساياحات“ جاقتارىندا شەكسىز قۋانىشتى حابارلار تارالدى. ”كونسەرتكە بولا ساياحاتتاۋ“، ”جارىسقا بولا ساياحاتتاۋ“، ”كينو ـ تەلە فيلمدەرگە بولا ساياحاتتاۋ“ سياقتىلار جاڭا زاماناۋي اعىمعا اينالدى، كونسەرت كەشى، مۋزيكا فەستيۆالى سياقتىلار جاڭا ”قالا تانىسقىسىنا“ اينالدى، مادەنيەت ـ دەنە تاربيە ـ ساياحات، مادەنيەت ـ ساۋدا ـ ساياحات، اۋىل شارۋاشىلىعى ـ مادەنيەت ـ ساياحات سياقتىلاردىڭ توعىسۋ جاعدايى جالىندى كۇش تانىتتى.
ساندى مالىمەتتەردە كورسەتىلۋىنشە، بيىلعى الدىڭعى جارتى جىلدا ەل ٴىشى ساياحاتشىلارى 2 ميلليارد 725 ميلليونعا (رەت) جەتىپ، سايكەس مەزگىلدەگىدەن %14.3 ارتقان؛ ەل ٴىشى ساياحاتشىلارىنىڭ ساياحاتقا جۇمساعان جالپى اقشاسى 2 تريلليون 730 ميلليارد يۋان بولىپ، سايكەس مەزگىلدەگىدەن %19.0 ارتقان؛ بيىلعى الدىڭعى 7 ايدا شەتەلدەن 17 ميلليوننان استام ادام (رەت) جۇڭگوعا كەلگەن، “China Travel” دۇنيە جۇزىنە بەت العان.
وركەنيەتتەردىڭ اۋىس ـ كۇيىسى، ٴوزارا ۇلگى الۋى باۋرامدىلىعىن ايگىلەدى _
جۇڭگو مەن فرانسيانىڭ ديپلوماتيالىق قارىم ـ قاتىناس ورناتقاندىعىنىڭ 60 جىلدىعى قارساڭىندا، فرانسيانىڭ باتىس وڭتۇستىك بولىگىندەگى پيرەنەس ولكەسى تۋرمالەت تاۋىنىڭ ساعاسىندا ەكى ەلدىڭ مەملەكەت باسشىلارى تاريح جانە وركەنيەت بيىگىنەن تاعى ٴبىر رەت تەرەڭ ستراتەگيالىق پىكىر اۋىستىرىپ، ”اسقار تاۋ، اساۋ وزەن“ ادەمى حيكاياسىن جالعاستىرا جازدى.
”جۇڭگو مەن فرانسيا جەكە ـ جەكە شىعىس، باتىس وركەنيەتىنە تاۋەلدى، قۇندىلىق ۇستانىمى، قوعامدىق ٴتۇزىمى تۇرلىشە بولسا دا، وركەنيەتتەردىڭ اۋىس ـ كۇيىسىنە، ٴوزارا ۇلگى الۋىنا ٴمان بەرەدى. ەكى جاق جاراسىمدى بولىپ، ٴوز ەرەكشەلىگىن ساقتاپ، تىلدەسۋ، سەلبەسۋ ارقىلى دۇنيە ٴجۇزىنىڭ بەيبىتشىلىگى مەن دامۋىنا جانە ادامزاتتىڭ العا باسۋىنا تىڭ ۇلەس قوسا الادى“، ـ دەدى باس شۋجي تەرەڭ ماعىنادا.
جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋى كەرى قايتارۋعا كەلمەيتىن تاريحي ۇردىسكە اياق باستى، حالىقارالىق قوعام جۇڭگوعا كۇن سايىن نازار اۋدارۋدا، جۇڭحۋا مادەنيەتىن ٴبىلۋدى ٴۇمىت ەتۋدە.
حاڭجوۋ ازيا سپورت جارىسىنىڭ جابىلۋ سالتىندا ”دوسقا گۇل ۇسىنۋ“ جۇڭگوشا قوشتاسۋ قۇرمەتىن ايگىلەدى، ”شامگۇل مەن گۇيحۋا گۇلىنىڭ توعىسۋى“ جاراسىمدىلىقپەن بىرگە ٴومىر ٴسۇرۋ سۇيىسپەنشىلىگىن جەتكىزدى؛ ەلىمىزدە وندىرىلگەن تۇڭعىش A3 ويىنى «قارا اڭىز: ۋكۇڭ» جەلىگە شىعىپ، بۇكىل جەر شارىنداعى ەلەكتروندى ويىن ويناۋشىلاردىڭ جۇڭگونىڭ ٴداستۇرلى مادەنيەتىنىڭ باۋرامدىلىعىنان بىرگە ٴلاززاتتانۋىنا مۇمكىندىك بەردى؛ دۇنيە جۇزىلىك جۇڭگو تانۋ جينالىسى · شاڭحاي تالقى مىنبەرىندە ماجىلىسكە قاتىناسقان سيلى قوناقتار جۇڭحۋا مادەنيەتىنىڭ باي ىشكى ٴمانى مەن جۇڭگو جولىنىڭ دۇنيە جۇزىلىك ٴمانىن بىرگە تالقىلادى... جۇڭحۋا وركەنيەتى اۋىس ـ كۇيىس جاساۋ، ٴبىر ـ بىرىنەن ۇلگى الۋ، جاراسىمدى قاتار ٴومىر سۇرۋ بارىسىندا ”كۇن سايىن جاڭارىپ“، دۇنيە ٴجۇزى وركەنيەتىنىڭ باۋ ـ باقشاسى بارعان سايىن قۇلپىرا اشىلىپ، تىرشىلىك تىنىسى تاسقىندادى.
”ٴبىر پلانەتادا بىرگە جاساپ، ٴبىر اسپانعا كوز جىبەرەمىز. الىستاعى مەن جاقىنداعىنىڭ ٴبارى ٴبىر وتباسى ادامدارى؛ ٴسىز بەن ٴبىز تاعدىرلاسپىز...“ جۇڭگو مەن افريكادان كەلگەن بالالار قول ۇستاسىپ ساحناعا شىقتى، تامىلجىعان ٴان اۋەنى جۇرت جۇرەگىن جىلىتتى.
بۇل 2024 ـ جىلى 9 ـ ايدىڭ 4 ـ كۇنى كەش، جۇڭگو _ افريكا سەلبەستىك تالقى مىنبەرى بەيجيڭ باسشىلار ٴماجىلىسىنىڭ قارسى الۋ قوناعاسىنداعى ٴبىر اسەرلى كورىنىس. جۇڭگولىق جانە افريكالىق ورىنداۋشىلار بۇرالا بيگە باسىپ، شاتتانا ٴان شىرقاپ، قول ۇستاسا بىرگە ٴجۇرۋدىڭ، بولاشاقتى بىرگە سومداۋدىڭ تاماشا ٴۇمىتىن ايگىلەدى.
باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ باسشىلار ٴماجىلىسىنىڭ قارسى الۋ قوناعاسىندا ايتقانىنداي: ”مەن 2 ميلليارد 800 ميلليوننان استام جۇڭگو مەن افريكا حالقى ٴبىر نيەت، ٴبىر تىلەكتە بولسا بولعانى، وسىزامانداندىرۋ جولىندا، ٴسوز جوق، بىرگە شۇعىلالى ناتيجە جاراتىپ، الەمنىڭ وڭتۇستىگىنىڭ وسىزاماندانۋ ىستەرىنىڭ قارىشتاپ دامۋىنا جەتەكشىلىك ەتىپ، ادامزاتتىڭ تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋعا اناعۇرلىم زور ۇلەس قوسا الاتىندىعىنا سەنەمىن“.
ادامزاتتىڭ تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋ ۇستانىمى _ جۇڭحۋانىڭ تاڭداۋلى ٴداستۇرلى مادەنيەت قۇن كوزقاراسى مەن رۋحاني قان تامىرىنىڭ وسىزاماندانۋى، زامانالانۋى بولىپ، كوركەم دۇنيەنى بىرگە قۇرۋدىڭ ەڭ ۇلكەن ورتاق بولگىشىن قالىپتاستىرىپ، ٴداۋىر اعىمى مەن ادامزاتتىڭ العا باسۋ بەتالىسىنا جەتەكشىلىك ەتەدى.
بۇگىنگى تاڭدا بەرىك تاريحي ىرىقتىلىق پەن كەڭ الەمدىك كوز اياعا يە ”ادامزات وركەنيەتىنىڭ جاڭا كۇيى“ ادامزات قوعامىنىڭ دامۋىنا وركەنيەتتىڭ جاڭا تاراۋىن كەسكىندەپ، سان الۋان بەينە جاڭا ٴداۋىردىڭ ايبىندى ساحناسىندا ايگىلەندى.
مادەنيەت رەفورماسىنىڭ جاڭا كارتيناسىن سالدى
«جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتىنىڭ رەفورمانى ونان ارى جاپپاي تەرەڭدەتۋ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋ جونىندەگى قاۋلىسىن» اشساق، رەفورمانى ونان ارى جاپپاي تەرەڭدەتۋدەگى ”نازاردى جەتىگە شوعىرلاندىرۋدىڭ“ بەتالىسى وتە ايقىن، مۇنىڭ ٴبىرى ”نازاردى سوتسياليستىك مادەنيەتتە قۋاتتى ەل قۇرۋعا شوعىرلاندىرۋ“.
مەملەكەتتى قۇدىرەتتەندىرۋ قۇرىلىسىنىڭ، ۇلتتى گۇلدەندىرۋدىڭ ستراتەگيالىق بيىگىن تياناق ەتىپ، جۇڭحۋا مادەنيەتىنىڭ تامىرىن جالعاستىرۋ، مادەنيەتتىڭ گۇلدەنۋىن ىلگەرىلەتۋ سىندى كەلەلى بورىشتى كوزدە ۇستاي وتىرىپ، «قاۋلى» مادەنيەت ٴتۇزىلىس ـ مەحانيزمى رەفورماسىن تەرەڭدەتۋ كەلەلى مىندەتتەرىن العا قويىپ، جاڭا ٴداۋىردىڭ جاڭا جورىعىندا مادەنيەت رەفورماسىنىڭ دامۋىنا ٴتۇبىرلى بويسۇنۋ ولشەمىن ازىرلەپ، العا باسۋ بەتالىسىن ايقىن كورسەتتى.
قازىر دۇنيە جۇزىندە ٴجۇز جىلدا بولماعان زور وزگەرىس جەدەل قۇبىلىپ، مادەنيەت بارعان سايىن مەملەكەتتىڭ جالپىلىق قۋاتى باسەكەسىندەگى ماڭىزدى كۇشكە اينالۋدا؛ جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋى شەشۋشى كەزەڭگە ٴوتىپ، مادەنيەت بارعان سايىن مەملەكەتتى قۇدىرەتتەندىرۋ قۇرىلىسىنىڭ، ۇلتتى گۇلدەندىرۋدىڭ كۇشتى تىرەگىنە اينالدى.
جاڭا جورىققا قادام تاستاعاندا، ٴسوز جوق، شي جينپيڭ مادەنيەت يدەياسىن جەتەكشى ەتۋگە تاباندى بولىپ، مادەنيەت ٴتۇزىلىس ـ مەحانيزمى رەفورماسىن تاباندىلىقپەن تەرەڭدەتىپ، حالىقتىڭ كۇن سايىن ارتىپ وتىرعان رۋحاني مادەنيەت قاجەتىن اناعۇرلىم ويداعىداي قاناعاتتاندىرىپ، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋىن جۇزەگە اسىرۋدىڭ رۋحاني كۇشىن ۇزدىكسىز كۇشەيتۋ كەرەك.
يدەولوگيا قىزمەتى جاۋاپكەرشىلىك ٴتۇزىمىن كەمەلدەندىرىپ، ىنتىماقتاسا كۇرەس جۇرگىزۋدىڭ ورتاق يدەيالىق نەگىزىن بەكەمدەدى _
2024 ـ جىلى 2 ـ ايدا جاڭادان وزگەرىس ەنگىزىلگەن «جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ شارلاۋ قىزمەتى ەرەجەسى» اشىق جاريالانىپ، ”يدەولوگيا قىزمەتى جاۋاپكەرشىلىك ٴتۇزىمىن تياناقتاندىرۋ جاعدايى“ شارلاۋ قىزمەتىندە ٴتۇيىندى تەكسەرىلەتىن مازمۇنعا ەنگىزىلىپ، مىندەت اتقارىپ، جاۋاپكەرشىلىكتى ادا ەتۋدىڭ ”بۇرانداسى“ قاتايتىلدى.
يدەولوگيا تۋعا سايادى، مادەنيەتتىڭ العا باسۋ بەتالىسى مەن دامۋ جولىن بەلگىلەيدى.
تاريح پەن اماليات يدەولوگيا قىزمەتىنىڭ پارتيانىڭ ايرىقشا ماڭىزدى قىزمەتى ەكەندىگىن قايتا ـ قايتا دالەلدەدى. ماركسيزمنىڭ يدەولوگيا سالاسىنداعى جەتەكشىلىك ورنىن بەكەمدەگەندە، بۇكىل پارتيانىڭ، بۇكىل ەل حالقىنىڭ ىنتىماقتاسا كۇرەس جۇرگىزۋ ورتاق يدەيالىق نەگىزىن بەكەمدەگەندە عانا، پارتيامىزدا جاۋىنگەرلىك قۋات بولادى، ۇلتىمىزدا ۇيىسۋ قۋاتى بولادى.
باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ تەرەڭ اتاپ كورسەتتى: ”ٴبىزدىڭ جۇڭگو كوممۋنيستەرى كۇن سايىن كۇردەلىلەسكەن حالىقارا، ەل ٴىشى ورتاسىندا پارتيانىڭ باسشىلىعىنا تاباندى بولا الا ما، جوق پا، جۇڭگوشا سوتسياليزمگە تاباندى بولا الا ما، الماي ما جانە ونى دامىتا الا ما، الماي ما؟ بۇل ٴبىز سان ۇرپاق كوممۋنيستەردىڭ ۇزدىكسىز جاۋاپ بەرۋىن قاجەت ەتەدى. يدەولوگيا قىزمەتىن جاقسى ىستەۋدى، ۇگىت ـ يدەيا قىزمەتىن جاقسى ىستەۋدى وسى ۇلكەن ارتقى كورىنىس تۇرعىسىنان تانۋ كەرەك“.
جاڭا جورىقتا، ٴسوز جوق، ماركسيزمنىڭ يدەولوگيا سالاسىنداعى جەتەكشى ورنىنا تاباندى بولىپ، پارتيانىڭ جاسامپاز نازارياسىمەن قارۋلانۋدى كۇشەيتۋ، جۇڭگو فيلوسوفيا، قوعامدىق عىلىمدارىنىڭ دەربەس ٴبىلىم جۇيەسىن ورناتۋ، تۇتاس مەديا وندىرىسىنە، تاراتۋىنا ۇيلەسەتىن قىزمەت مەحانيزمى مەن باعالاۋ جۇيەسىن ورناتۋ، مادەنيەت مۇرالارىن قورعاۋدى، جالعاستىرۋدى كۇشەيتۋ سياقتى جاقتاردا يدەولوگيا قىزمەتى جاۋاپكەرشىلىك ٴتۇزىمىن كەمەلدەندىرىپ، مۇرات ـ سەنىم تاربيەسىن ۇدايىلاندىرۋدى، تۇزىمدەندىرۋدى ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىپ، نەگىزگى اعىمدىق قۇندى، نەگىزگى اعىمدىق قوعامدىق پىكىردى، نەگىزگى اعىمدىق مادەنيەتتى ۇزدىكسىز دامىتىپ، زورايتىپ، تۇتاس قوعامنىڭ ىنتىماقتاسا ەكپىندەي ىلگەرىلەۋ قۋاتتى كۇشىن تاسقىنداتۋ كەرەك.
مادەنيەت بويىنشا قىزمەت وتەۋ جانە مادەنيەت ونىمدەرىمەن قامداۋ مەحانيزمىن ساپالىلاندىرىپ، حالىقتىڭ رۋحاني مادەنيەت قاجەتىن اناعۇرلىم ويداعىداي قاناعاتتاندىردى _
«ەرىكتىلەر ارمياسى: تەگەۋرىندى قوسىننىڭ شابۋىلعا ٴوتۋى» ەڭ تاڭداۋلى كينو فيلم سيلىعىن، «چاڭانداعى 30 مىڭ شاقىرىم» تاڭداۋلى كينو فيلم سيلىعىن الدى... 2024 ـ جىلى 8 ـ ايدىڭ 4 ـ كۇنى كەشتە 37 ـ كەزەكتى بۇقارالىق كينو بايحۋا سيلىعى جاريالاندى. بۇقارانىڭ باعالاۋى ارقىلى تاڭدالعان وسى سيلىق العان فيلمدەر تۇرلىشە تاقىرىپتاعى تارتىمدى اڭگىمەلەر ارقىلى حالىقتىڭ جۇرەك ٴۇنىن بەينەلەپ، جۇڭحۋا مادەنيەتىن اسقاقتاتىپ، جۇڭگو كينوسىنىڭ داۋىرمەن ۇندەستىك تاپقان، حالىقپەن سۇيىسپەنشىلىك ورناتقان كوركەمونەرلىك تالپىنىسىن ايگىلەدى.
مايەگى قالىڭ، باي مازمۇندى، الۋان ٴتۇرلى مادەنيەت ونىمدەرى _ ٴبىر داۋىردەگى مادەنيەت دەڭگەيىنىڭ ماڭىزدى بەلگىسى ٴارى حالىقتىڭ رۋحاني مادەنيەت تۇرمىسىن قاناعاتتاندىرۋدىڭ تەتىگى.
سوڭعى جىلدارى ەلىمىزدىڭ ادەبيەت ـ كوركەمونەر جاسامپازدىق، ٴوندىرىس قۋاتى زور دارەجەدە جوعارىلاپ، ٴتۇرلى مادەنيەت ونىمدەرى جانە قىزمەت وتەۋمەن قامداۋ مولشەرى جوعارى قارقىنمەن ارتىپ، مادەنيەتپەن قامداۋداعى باستى قايشىلىق ”جەتكىلىكتى مە، جوق پا“ دەۋدەن ”جاقسى ما، جوق پا“ دەگەنگە قاراي ويىستى.
رەفورمانى ونان ارى جاپپاي تەرەڭدەتۋدىڭ ۇلكەن تولقىنىندا ساپالى مادەنيەت ونىمدەرى قىزمەت وتەۋىنىڭ ۇزدىكسىز جارىققا شىعۋىنا ٴتيىمدى ٴتۇزىلىس ـ مەحانيزمدى جەدەل ورناتىپ، حالىقتى وزەك ەتكەن جاسامپازدىق بەتالىسىنا تاباندى بولىپ، ەرتەدەگىنى، قازىرگىنى سومدايتىن، جۇڭگو مەن باتىستى توعىستىراتىن اناعۇرلىم كوپ مادەنيەت جەتىستىكتەرىن جارىققا شىعارىپ، حالىق بۇقاراسىنىڭ رۋحاني مادەنيەت تۇرمىسى جونىندەگى جاڭا تىلەگىن، ٴسوز جوق، اناعۇرلىم ويداعىداي قاناعاتتاندىرۋ كەرەك.
ينتەرنەتتى جان ـ جاقتى باسقارۋ جۇيەسىن اقاۋسىزداندىرىپ، مادەنيەت قۇرىلىسىنىڭ تىڭ ٴورىسىن بەلسەنە قالىپتاستىردى _
”ينتەرنەتتە تۋدى جەلبىرەتۋ، شەپتى قورعاۋ، يدەيانى كۇشەيتۋ، وتباسىن جاقسى باسقارۋ، ينتەرنەتتەن جاقسى پايدالانۋ، توراپ سالتى كىرشىكسىز، وتباسى سالتى تاماشا بولۋ“... 8 ـ ايدىڭ 28 ـ كۇنى 2024 ـ جىلعى جۇڭگو ينتەرنەت وركەنيەتى جينالىسىنىڭ نەگىزگى تالقى مىنبەرىندە 4 گرۋپپاداعى وتباسى كورىنىستىك بەينەلەۋ فورماسىمەن جەكە ـ جەكە ”وتاندى ٴسۇيۋ، وتباسىن ٴسۇيۋ“، ”تاتۋ ـ ٴتاتتى بولۋ“، ”العا ۇمتىلۋ، ىزگىلىككە ۇمتىلۋ“، ”بىرگە قۇرۋ، بىرگە يگىلىكتەنۋ“ سىندى 4 نەگىزگى تاقىرىپ بويىنشا وتباسى ينتەرنەت وركەنيەتى قۇرىلىسىنىڭ تابىستارى ايگىلەندى ٴارى تۇتاس قوعامعا ”تاڭداۋلى وتباسى سالتىن اسقاقتاتىپ، ينتەرنەت وركەنيەتىن بىرگە قۇرۋ“ باستاماسى جاريالانىپ، تاماشا رۋحاني مەكەندى بىرگە قۇرۋ، بىرگە يگىلىكتەنۋ ورتاق تانىمى ۇيىستىرىلدى.
باس شۋجي شي جينپيڭ: ”ادام قايدا بولسا، ۇگىت ـ يدەيا قىزمەتىنىڭ ٴتۇيىنى سول جەردە بولۋى كەرەك“ دەپ اتاپ كورسەتتى.
قازىر ەلىمىزدە ينتەرنەت قولدانۋشىلار ٴبىر ميلليارد 100 ميلليونعا تاياپ، دۇنيە جۇزىندەگى ەڭ زور، جاندى دا جالىندى سيفرلى قوعام قالىپتاستى.
بولاشاققا كوز جىبەرسەك، بەلسەندى، اقاۋسىز، العا باسقان، ىزگىلىككە ۇمتىلعان ينتەرنەت مادەنيەتىن كۇش سالا جەتىلدىرىپ، ينتەرنەت كەڭىستىگىن زاڭمەن باسقارۋ قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، ينتەرنەت ەكولوگياسىن باسقارۋدىڭ باياندى مەحانيزمىن اقاۋسىزداندىرىپ، ينتەرنەت كەڭىستىگىن قۇن ورتاق تانىمى، گۋمانيتارلىق قامقورلىعى، سۇيىسپەنشىلىك تاۋەلدىلىگى بار مادەنيەت قۇرىلىسىنىڭ جاڭا كەڭىستىگى ەتىپ قۇرىپ شىعۋ كەرەك.
اناعۇرلىم ٴونىمدى حالىقارالىق تاراتۋ جۇيەسىن ورناتىپ، جۇڭحۋا وركەنيەتىنىڭ ىقپال كۇشىن جوعارىلاتتى _
2024 ـ جىلى 6 ـ ايدىڭ 22 ـ كۇنى تاجىكستاننىڭ استاناسى دۋشانبەدەگى مەملەكەتتىك كىتاپحانانىڭ 3 قاباتى قۇرمەتتى قوناققا تولدى، «شي جينپيڭ ەل باسقارۋ جونىندەنىڭ» جۇڭگو _ تاجىكستان وقىرماندارى ٴماجىلىسى وسى ارادا دۋماندى وتكىزىلدى.
”ٴتوراعا شي جينپيڭنىڭ شىعارمالارىندا كوپتەگەن جاڭا يدەيا، جاڭا كوزقاراس العا قويىلىپتى، بۇل جاھاندانعان داۋىردە تۇرعان دۇنيە جۇزىندەگى ٴار ەل ٴۇشىن ماڭىزدى قۇنعا يە“... ماجىلىسكە قاتىناسقان قايراتكەرلەر جاپپاي بىلاي دەپ قارادى: بۇل شىعارما حالىقارالىق قوعامنىڭ جۇڭگونى تۇسىنۋىنە ”يدەيا ەسىگىن“ اشتى.
ٴبىر ٴىرى ەلدىڭ دامۋى مەن گۇلدەنۋى مادەنيەتتىڭ تاراتۋ قۋاتىن، وركەنيەتتىڭ ىقپال كۇشىن بارىنشا جوعارىلاتۋدى تابيعي تۇردە تالاپ ەتەدى.
”بىزدە جۇڭگونىڭ ٴىسىن جاقسى ىستەيتىن قابىلەت بار، نەگە جۇڭگو حيكاياسىن جاقسى باياندايتىن قابىلەت بولماسقا؟ بىزدە وسىنداي سەنىم بولۋى كەرەك!“، ـ دەدى باس شۋجي شي جينپيڭ كەسەتە.
جۇڭگوشا وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋگە تاماشا سىرتقى ورتانى قانشالىقتى ازىرلەگەن سايىن، حالىقارالىق تاراتۋ ٴتۇزىلىس ـ مەحانيزمىن سونشالىقتى كەمەلدەندىرۋگە تۋرا كەلەدى. جۇڭگونىڭ ٴسوز بيلىگى جۇيەسى مەن جۇڭگونىڭ بايانداۋ جۇيەسىن جەدەل ورناتىپ، جۇڭگو مەن شەتەلدى توعىستىراتىن جاڭا ۇعىمدى، جاڭا كاتەگوريانى، جاڭا بايىمداۋدى كۇش سالا قالىپتاستىرىپ، جاڭا داۋىردەگى جۇڭگو حيكاياسىن ويداعىداي بايانداپ، مەملەكەتتىڭ مادەنيەت جۇمساق كۇشى مەن جۇڭحۋا مادەنيەتىنىڭ ىقپال كۇشىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتىپ، حالىقارالىق مادەنيەت تولقىنىندا تابان تىرەپ تۇرۋ كەرەك.
جاڭا ٴداۋىر كارتيناسى جاڭا كەسكىندەۋدى كۇتەدى.
شي جينپيڭ مادەنيەت يدەياسىن جەتەكشى ەتۋگە تاباندى بولىپ، جاڭا مادەنيەت بورىشىن ارقالاساق، ٴسوز جوق، داۋىرىمىزگە ٴتان جاڭا مادەنيەت جاراتىپ، جۇڭحۋا مادەنيەتىنىڭ تىڭ شۇعىلاسىن قالىپتاستىرا الامىز.
(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 10 ـ ايدىڭ 7 ـ كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)