□ انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى لي لين، پراكتيكانت جاڭ يىڭ
4 - ايدىڭ 3 - كۇنى اۆتونوميالى رايوندىق حالىق ۇكىمەتىنىڭ اقپارات كەڭسەسى اقپار جاريالاۋ ءماجىلىسىن وتكىزىپ، اۆتونوميالى رايوندىق حالىق قۇرىلتايى تۇراقتى كوميتەتىنىڭ «جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قوعامدىق قامسىزداندىرۋ زاڭىنىڭ» اتقارىلۋىن تەكسەرۋ نەگىزگى جاعدايىن جانە اۆتونوميالى رايوننىڭ قوعامدىق قامسىزداندىرۋ قىزمەتىنىڭ ورىستەتىلۋ جاعدايىن جاريالادى.
اقپار جاريالاۋ ماجىلىسىندە اۆتونوميالى رايوندىق حالىق قۇرىلتايى تۇراقتى كوميتەتىنىڭ اقپارات مالىمدەمەشىسى ايشام ءيۇنۇس، اۆتونوميالى رايوندىق حالىق قۇرىلتايى قوعامدىق قۇرىلىس كوميتەتىنىڭ مەڭگەرۋشى مۇشەسى جاڭ يان، اۆتونوميالى رايوندىق قازىنا مەڭگەرمەسىنىڭ، اۆتونوميالى رايوندىق ادام كۇشى بايلىعى جانە قوعامدىق قامتاماسىزداندىرۋ مەڭگەرمەسىنىڭ قاتىستى جاۋاپتىلارى قوعامدىق قامسىزداندىرۋعا قاتىستى سالالاردىڭ جاعدايى جونىندە تىلشىلەردىڭ سۇراۋىنا جاۋاپ بەردى.
داۋىرمەن بىرگە العا باسىپ، قوعامدىق قامتاماسىزداندىرۋدى زاڭمەن باسقارۋ اياق الىسى ىلگەرىلەتىلەدى
سۇراۋ: اۆتونوميالى رايوندىق حالىق قۇرىلتايى تۇراقتى كوميتەتى قوعامدىق قامسىزداندىرۋ زاڭىنىڭ اتقارىلۋىن تەكسەرۋدى 14 - كەزەكتى حالىق قۇرىلتايى تۇراقتى كوميتەتىنىڭ تۇڭعىش باقىلاۋ نىسانىنا ەنگىزىپتى، مۇنى قالاي ويلاستىرعان؟
ايشام ءيۇنۇس: قوعامدىق قامسىزداندىرۋ زاڭى − تومەنگى شەكتەن تۇسىرمەيتىن، حالىق تۇرمىسىنا كەپىلدىك ەتەتىن، ادىلدىكتى جەبەيتىن نەگىزدىك تۇزىمدىك ورنالاستىرۋ، قوعامدىق قامتاماسىزداندىرۋ جۇيەسىندەگى تىرەكتى زاڭ، ول قوعامدىق ادىلدىكتى، تۋراشىلدىقتى قورعاۋدا، قوعامنىڭ جاراسىمدىلىعىن، ورنىقتىلىعىن جەبەۋدە ماڭىزدى رول اتقارادى. اۆتونوميالى رايوننىڭ ەكونوميكالىق دامۋىنىڭ جاڭا قالىپقا وتۋىنە، جان سانىنىڭ قارتتانۋىنىڭ ۇزدىكسىز كۇشەيۋىنە ىلەسە، جاڭا - كونە ماسەلەلەردى شەشۋگە تۋرا كەلدى، اسىرەسە، حالىق بۇقاراسىنىڭ قوعامدىق قامسىزداندىرۋعا نازار اۋدارۋى بارعان سايىن كۇشەيىپ، قوعامدىق قامسىزداندىرۋ قىزمەتىنە جاڭا تالاپتار قويىلدى. زاڭ ەرەجە شىعارۋ، زاڭ اتقارۋ، ءادىليا، زاڭعا بويسۇنۋ سياقتى بۋىنداردا قوعامدىق قامتاماسىزداندىرۋ قىزمەتىن كۇشەيتىپ، قالىڭ حالىق بۇقاراسىنا اناعۇرلىم سەنىمدى، اناعۇرلىم تولىق قامتاماسىزدىق ازىرلەۋ كەرەك.
اۆتونوميالى رايوندىق حالىق قۇرىلتايى تۇراقتى كوميتەتى حالىقتى وزەك ەتكەن دامۋ ۇستانىمىنا تاباندى بولىپ، اۆتونوميالى رايوننىڭ قوعامدىق قامسىزداندىرۋ ىستەرىنىڭ دامۋىنىڭ رەال قاجەتىنە جانە حالىق بۇقاراسىنىڭ كوكەي تەستى تىلەگىنە بەلسەنە جاۋاپ قايتارىپ، قوعامدىق قامسىزداندىرۋ سىندى حالىق ەڭ كوڭىل بولەتىن، ەڭ تىكە، ەڭ رەال مۇددە ماسەلەسىن ءتۇيىندى باقىلاۋ نىسانى ەتىپ، زاڭمەن باسقارۋ وي جەلىسىنە تاباندى بولىپ، زاڭمەن باسقارۋ تاسىلىنەن پايدالانىپ، زاڭنىڭ شارلاۋداعى وتكىر سەمسەرلىك رولىن تولىق ساۋلەلەندىرىپ، قوعامدىق قامسىزداندىرۋ زاڭىن زاڭنىڭ اتقارىلۋىن تەكسەرۋدى ورىستەتۋدىڭ كىرىسۋ ءتۇيىنى ەتەدى، مۇنداعى ماقسات − زاڭنىڭ اتقارىلۋىن تەكسەرۋ ارقىلى قوعامدىق قامسىزداندىرۋ قىزمەتىندەگى بوگەتتىك تۇيىندەردى اشىپ، ۇزىلگەن تۇيىندەردى تولىقتاپ، قيىن تۇيىندەردى الاستاپ، زاڭدار، زاڭ ەرەجەلەر مەن ءىس جۇزىندىك اتقارۋ اراسىنداعى ايىرماشىلىقتى ازايتىپ، بۇقارانىڭ تۇرمىس اسەرى مەن تاماشا ءۇمىت - تىلەگى اراسىنداعى الشاقتىقتى بىرتىندەپ جاقىنداتىپ، اۆتونوميالى رايوننىڭ قوعامدىق قامتاماسىزداندىرۋ ىستەرىنىڭ زاڭمەن باسقارۋ ارناسىندا اناعۇرلىم جوعارى ساپالى دامۋىن ىلگەرىلەتۋ.
زاڭنىڭ اتقارىلۋىن تەكسەرۋدىڭ ۇيىمدىق ءتاسىلى مەن ادىسىنە جاڭالىق ەنگىزىلەدى
سۇراۋ: وسى رەتكى زاڭنىڭ اتقارىلۋىن تەكسەرۋدە قانداي جاڭاشا شارالار بار؟
جاڭ يان: وسى رەتكى زاڭنىڭ اتقارىلۋىن تەكسەرۋدە ۇيىمدىق ءتاسىلدى، قىزمەت ءادىسىن جاقسارتۋ جانە ونى كەمەلدەندىرۋ سياقتى جاقتاردا جاڭالىق ەنگىزىلدى: ءبىرىنشى، ۋاكىلدىك سيپاتى كورنەكتىلەندىرىلدى. زاڭنىڭ اتقارىلۋىن تەكسەرۋ گرۋپپاسى 3 شاعىن گرۋپپاعا ءبولىنىپ، اكىمشىلىك ءىسورىندارى، كاسىپورىن جانە جەكە ساۋدا - ونەركاسىپشىلەر، نەگىزگى ساتى قوعامدىق ۇيىمدارى سياقتى 3 جاقتان قوعامدىق قامسىزداندىرۋ زاڭىنىڭ تياناقتاندىرىلۋ جاعدايىن تەكسەرىپ، ءارقايسى جاقتاعى زاڭ ەرەجەلەردىڭ اتقارىلۋ جاعدايىن اناعۇرلىم باعىتتامالى تۇردە ۇعىسادى؛ ەكىنشى، كەڭ كولەمدىلىگى كورنەكتىلەندىرىلدى. ”ءوزى تەكسەرۋ + تاپسىرىسپەن تەكسەرۋ“ ءتاسىلىن قولدانىپ، تۇتاس شينجياڭداعى ايماق، وبلىس، قالالاردىڭ تەڭ جارتىسىنا جۋىعىندا زاڭنىڭ اتقارىلۋىن تەكسەرىپ، جەرگىلىكتى حالىق قۇرىلتايى ۋاكىلدەرى، كاسىپورىن، ءىسورىن جاۋاپتىلارى، كاسىپپەن شۇعىلدانۋشىلار جانە قاتىستى تاراۋلاردىڭ جاۋاپتىلارى سياقتىلارمەن اڭگىمە وتكىزىپ، پىكىرلەسىپ، ءار جاقتىڭ پىكىرلەرىن، ۇسىنىستارىن اناعۇرلىم كەڭ كولەمدە تىڭداپ، جالپى بارىستىق حالىق دەموكراتياسىن بەلسەنە امالياتتا ايگىلەيدى؛ ءۇشىنشى، ناقتى ونىمدىلىگى كورنەكتىلەندىرىلدى. زاڭنىڭ اتقارىلۋىن تەكسەرۋ بارىسىندا كەزدەيسوقتىق پەن تيپتىكتى ءوزارا بايلانىستىرۋ پرينسيبىنە تاباندى بولىپ، اشىق ءارى جاسىرىن تەكسەرۋ، كەزدەيسوق ۇلگى الىپ تەكسەرۋ، بىرلەسىپ باقىلاۋ - تەكسەرۋ سياقتى فورمالاردان پايدالانىپ، ناقتى جاعدايدى ۇعىسىپ، قوعامدىق قامسىزداندىرۋدى باقىلاۋدىڭ اناعۇرلىم باعىتتامالى، اناعۇرلىم ناقتى ونىمدىلىككە يە بولۋىنا مۇمكىندىك جاسايدى.
وسى رەتكى زاڭنىڭ اتقارىلۋىن تەكسەرۋ زاڭنىڭ ۇگىتتەلۋىن، جالپىلاستىرىلۋىن، زاڭنىڭ ءونىمدى اتقارىلۋىن، ساياسات، زاڭ ەرەجەلەردىڭ كەمەلدەندىرىلۋىن ىلگەرىلەتۋ سياقتى جاقتاردا بەلسەندى ونىمدىلىك تۋدىرادى.
باقىلاۋ اشىق ءتىزىمى ورناتىلىپ، جەرگىلىكتى زاڭ ەرەجەلەر وزگەرىس ەنگىزىلىپ، كەمەلدەندىرىلەدى
سۇراۋ: اۆتونوميالى رايوندىق حالىق قۇرىلتايى تۇراقتى كوميتەتى كەلەسى قادامدا فۋنكتسيالىق رولىن قالاي ساۋلەلەندىرىپ، اۆتونوميالى رايوننىڭ قوعامدىق قامسىزداندىرۋ قىزمەتىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىن زاڭ بويىنشا ىلگەرىلەتەدى؟
ايشام ءيۇنۇس: ءبىز باقىلاۋ جانە زاڭ ەرەجە شىعارۋ سىندى ەكى جاقتان اۆتونوميالى رايوننىڭ قوعامدىق قامسىزداندىرۋ ىستەرىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىن زاڭ بويىنشا جەبەيمىز.
ءبىر جاعىنان، رەتتەۋ - تۇزەتۋدىڭ تياناقتاندىرىلۋ جاعدايىن قۋزاۋ سەرپىنىن كۇشەيتىپ، حالىق قۇرىلتايىنىڭ باقىلاۋىن ءونىمدى تياناقتاندىرامىز. ”قاراۋ پىكىرى + ىستەر تىزىمدىگى“ ءتاسىلى ارقىلى قوعامدىق قامسىزداندىرۋ زاڭىنىڭ زاڭ اتقارۋ بويىنشا تەكسەرىلۋىن جانە تۇراقتى كوميتەتتىڭ قاراۋ پىكىرىنىڭ تياناقتاندىرىلۋ جاعدايىن ارقاۋ ەتە وتىرىپ باقىلاۋ اشىق ءتىزىمىن ورناتىپ، ”تىزىمنەن ءوشىرۋ“ ءتۇزىمىن اتقارىپ، ۇكىمەتتى رەتتەۋ - تۇزەتۋدى 6 اي ىشىندە تياناقتاندىرۋعا قۋزايمىز ءارى تۇراقتى كوميتەت ماجىلىسىنە زەرتتەۋ، ءبىر جاقتى ەتۋ جاعدايى جونىندەگى جازباشا مالىمەتتى تاپسىرامىز. سونىمەن بىرگە ماسەلەنى باعدار ەتۋگە تاباندى بولىپ، ۇگىت سەرپىنىن كۇشەيتۋ، رەفورمانى ۇزدىكسىز تەرەڭدەتۋ، باقىلاۋدى، باسقارۋدى كۇشەيتۋ، قىزمەت نەگىزىن بەكەمدەۋ سياقتى جاقتاردى ارقاۋ ەتىپ، حالىق قۇرىلتايى باقىلاۋىنىڭ باياندى اسەرىن كۇشەيتىپ، قوعامدىق قامسىزداندىرۋدىڭ ءتۇرلى قىزمەتتەرىن زاڭ بويىنشا ىلگەرىلەتەمىز.
ەندى ءبىر جاعىنان، زاڭمەن باسقارۋ وي جەلىسىنە تاباندى بولىپ، قوعامدىق قامسىزداندىرۋ ءتۇزىمى رەفورماسىنىڭ زاڭمەن باسقارۋ ءۇردىسىن ىلگەرىلەتەمىز. باقىلاۋ مەن زاڭ ەرەجە شىعارۋدى ۇشتاستىرۋعا تاباندى بولىپ، زاڭنىڭ اتقارىلۋىن تەكسەرۋدىڭ زاڭ ەرەجە شىعارۋ قىزمەتىن جەبەۋ رولىن تولىق ساۋلەلەندىرىپ، قوعامدىق قامسىزداندىرۋعا قاتىستى جەرگىلىكتى زاڭ ەرەجەلەردى جانە سايكەستى ساياسات، شارالاردى جەدەل سالالاپ جانە وزگەرىس ەنگىزىپ، كەمەلدەندىرىپ، ولقىلىقتاردى، ءالسىز تۇستاردى تولىقتايمىز.
بيىل اۆتونوميالى رايوندىق حالىق قۇرىلتايى تۇراقتى كوميتەتى «شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايونىنىڭ <جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ جۇمىستانۋدى جەبەۋ زاڭىن> اتقارۋ ادىسىنە» وزگەرىس ەنگىزۋدى تۇڭعىش رەت قارالاتىن زاڭ ەرەجە شىعارۋ نىسانى ەتتى. سونىمەن بىرگە زاڭنىڭ اتقارىلۋىن تەكسەرۋ ارقىلى زاڭنىڭ وزىندە جانە قاتىستى زاڭداردا، زاڭ ەرەجەلەردە ورىن تەپكەن ماسەلەلەردى مۇقيات زەرتتەپ، وزگەرىس ەنگىزۋ پىكىرى مەن ۇسىنىسىن العا قويىپ، مەملەكەتتىڭ قوعامدىق قامسىزداندىرۋعا قاتىستى زاڭدارعا وزگەرىس ەنگىزۋىنە، ولاردى كەمەلدەندىرۋىنە دايەك ازىرلەپ، قوعامدىق قامسىزداندىرۋ زاڭىن ارناعا ءتۇسىرۋ جۇيەسىنىڭ جۇيەلىلىگىن، تۇتاستىعىن، سايكەستىگىن ىلگەرىلەتىپ، زاڭمەن باسقارۋ كۇشى ارقىلى حالىقتىڭ اماندىعىنىڭ باقىت شەبىن شىن مانىندە ساقتايدى.