3 − 6 جاس ارالىعىنداعى بالالار. 3 جاسقا تولعاننان كەيىن كوزىن جالپى بەتتىك تەكسەرتىپ، قىلي، كورۋ قۋاتى ٴالسىز، تۋما كوز شەلى سياقتى كوز اۋرۋلارىنىڭ بار - جوقتىعىن انىقتاتۋ كەرەك، بۇل اۋرۋلار قانشالىق ەرتە بايقالسا، سونشالىق جاقسى ەمدەۋگە بولادى. كوپتەگەن اتا - انالار وسى جاس شاماسىنداعى بالالارعا ۆاكسينا ەكتىرۋ سياقتىلارعا باسا نازار اۋدارىپ، كوزىن تەكسەرتۋگە نەمقۇرايدى قارايدى.

وقۋشىلار. جوعارى دارەجەدەگى الىستى كورە الماۋ كوز اينەك تاعىپ نەمەسە وپەراتسيا جاساتىپ قانا بولدى دەيتىندەي وڭاي ٴىس ەمەس، «اسقىندىرماۋ، قالپىن ساقتاۋ، جوعارىلاتپاۋ» شيپاگەر مەن اتا - انالاردىڭ ورتاق قۇلشىناتىن نىساناسى، سوندىقتان كورۋ قۋاتىن مەرزىمدى تەكسەرتىپ تۇرۋ ارقىلى كورۋ قۋاتىن قورعاۋعا، الىستى كورە الماۋدىڭ اۋىرلاسىپ كەتۋىنەن ساقتانۋعا بولادى.

قارتتار. ماشينالاردىڭ كونەرۋى قالىپتى جاعداي بولعانى سياقتى ادامداردىڭ قارتايۋى دا قالىپتى،  ايتالىق قارتتاردا بولاتىن كوزدى شەل باسۋ، قارتتاردىڭ سارى داق سىرقاتى، كوزدىڭ سارسۋلانۋى سياقتىلار. بۇل كوز اۋرۋلارىنىڭ كەيبىرىن ەرتە ەمدەتكەن ابزال، كەيبىرىن ەمدەتۋگە اسىقپاۋعا دا بولادى. سوندىقتان قارتتار دا كوزدەرىن مەرزىمدى تەكسەرتىپ تۇرعانى ٴجون.

قانتتى نەسەپ اۋرۋى جانە جوعارى دارەجەدەگى الىستى كورە الماۋ ناۋقاسى بارلار. قانتتى نەسەپ اۋرۋى بۇكىل دەنە ورگانيزمدەرىن زاقىمدايتىن سوزىلمالى اۋرۋ، مۇندا كوزگە توتەنشە زالال جەتكىزەدى، اۋىر بولعاندا كورۋ قۋاتىنان ايىرىلىپ قالۋى دا مۇمكىن، سوندىقتان، ٴسوزسىز، مەرزىمدى ۋاقىتتا شيپاگەرگە كورىنۋ، ەرتە بايقاپ، ەرتە ەمدەتۋ كەرەك.

بۇدان تىس، جوعارى دارەجەدەگى الىستى كورە المايتىنداردىڭ كوز ورامى قالىپتى ادامدارمەن سالىستىرعاندا كورنەكتى ۇزىن بولادى، كوز تور قابىعى قالىپتى ادامداردىكىنەن جۇقا بولادى، كوز تور قابىعى سىرعۋ، كوزدىڭ سارسۋلانۋى، كوزدى شەل باسۋ اۋرۋىنا شالدىعۋ سالىستىرماسى قالىپتى ادامداردان جوعارى بولادى، ەلىمىزدىڭ جاستار مەن وسپىرىمدەردىڭ الىستى كورە الماۋىنان ساقتانۋ - تىزگىندەۋدى مەملەكەت ساياساتى دەڭگەيىنە كوتەرۋى دە وسى سەبەپتەن. سوندىقتان كوزدەن پايدالانۋدىڭ تاماشا ادەتىن جەتىلدىرىپ، كوزدى مەرزىمدى ۋاقىتتا تەكسەرتىپ، كوزدىڭ زاقىمدالۋىنان بارىنشا ساقتانۋ كەرەك.

(جۇڭگو عىلىم جالپىلاستىرۋ تورابىنان)